Akcję książki "Romeo i Julia" rozpoczyna sprzeczka sług z domu Kapuletów i Montekich. Przybyli na miejsce Benvolio i Tybalt przyłączają się do awantury. Bójkę przerywa na szczęście książę Eskalus. Ostrzega ich, że jeśli jeszcze raz się to powtórzy rozkarze na nich wyroki śmierci. Benwolio pozstanawia wydobyć od Romeo powód jego ciągłego zamyślenia i smutku. Młody Monteki wyznaje, iż jest nieszczęśliwie zakochany w pięnej Rozalinie. Przyjaciel doradza mu by spróbował się zakochać w kimś innym.

Romeo przypadkiem dowiaduję się o balu maskowym w pałacu Kapuletów. Na liście znajduje się ukochana młodzieńca, Rozalina. Postanawia on udać się na bal wraz z przyjaciółmi.

Romeo dostrzega tam Julię, w której zakochuje się od pierwszego wejrzenia. Dochodzi do ich pierwszej rozmowy, a także pocałunku. Zakochany Monteki dowiaduje się jednak, iż jego luba jest córka Kapuletów. Wiadomość ta bardzo rani serce Romea. Wieczorem zakrada się do ogrody i ukryty pod balkonem Julii w pięknych słowach wyznaje jej miłość. Dziewczyna nie wiedząc, iż to wybranek jej serca skrywa się w ogrodowych krzewach, wyznaje, iż kocha Romea Monteki, mimo iż pochodzi z wrogiego rodu. Słysząc to Romeo wychodzi spod balkonu i ujawnia swoją twarz. Oboje wyznają sobie miłość, jednak Julia nie jest przekonana o stałych uczuciach Romea. By sprawdzić czy Monteki naprawde ją kocha postanawia wysłać do niego posłańca o dziewiątej godzinie. W liście tym miał on umieścić czas i miejsce ślubu.

Następnego dnia Julia i Romeo biorą ślub w celi ojca Laurentego.

Kiedy Merkucjo z Benwoliem spacerują po placu w Weronie przed ich oczami staje Tybalt wraz ze swoimi towarzyszami. Na horyzoncie pojawia się również Romeo. Wszystko wskazuje na to, że zaraz dojdzie do Pojedynku Tybalta z młodym Montekim. Jednak ten trafia Merkucja. Rana staję się groźna wkrótce dowiadują się, że Merkucjo zmarł. Romeo dowiedziawszy się o tym zdarzeniu postanawia pomścić przyjaciela i zabija Tybalta. Książe skazuje go na wygnanie z miasta, co dla Romea jest gorsze od kary śmierci. Kiedy pan Kapuleti zauważa że Julia jest ciągle smutna postanawia wydać ją za mąż za Parysa. Dziewczyna nie chce i może wyjść za Parysa, ponieważ popełniłaby bigamię. O radę postanawia poprosić ojca Laurentego. Daje on Julii miksturę, po której wypiciu wpadnie w sen podobny do śmierci.

Ojciec Laurenty wysyła list do Romeo, zawierający mowę o owym spisku, jednak list ten nie trafia w ręce chłopaka. Kiedy Baltazar powiadamia go o śmierci Julii, nie zważając na nic, wyrusza do grobu dziewczyny. Po drodze zakupuje truciznę, po której wypiciu od raszu następuje śmierć.

Na cmentarzu spotyka Parysa, z którym zaczyna szamotaninę. Parys zostaje zabity. Romeo widząc postać ukochanej złożoną w trumnie, zażywa truciznę i umiera. Gdy Julia się budzi, jest przy niej ojciec Laurenty, który opowiada jej o całym zdarzeniu. Słysząc jednak straże ucieka, pozostawiając Julię w grobowcu. Dziewczyna bierze sztylet Romea i przebija swoją pierś. Pada na ciało ukochanego i umiera.

Do grobowca przychodzą rodziny Kapuletich i Montekich. Dowiedziawszy się od ojca Laurentego o wszystkim, co się zdarzyło, godzą się. Jednak to już nie przywróci życia parze kochanków

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Na placu miejskim w Weronie dochodzi do walki sług z dwóch wrogich sobie domów: Kapuletów i Montekich. Benwolio, siostrzeniec pana Monteki i przyjaciel Romea, powstrzymuje walczących. Na szczęście interweniuje książę Eskalus, który pod groźbą kary śmierci rozkazuje zaprzestania ciągłego zakłócania spokoju w mieście. Kapulet planuje wydać swą córkę Julię za Parysa, krewnego księcia Eskalusa. Tego wieczoru wydaje bal, na którym Julia i Parys mają się poznać. O balu dowiadują się przypadkiem Romeo i Benwolio. Ma tam być obecna Rozalina, dlatego Romeo decyduje się pójść do domu Kapuleta. Na balu Romeo poznaje Julię, w której się zakochuje.

Nocą Romeo zakrada się do ogrodu Kapuletów. Julia rozpacza, że waśń pomiędzy ich rodzicami jest przeszkodą dla ich miłości. Oboje są gotowi wyrzec się nazwiska, własnego rodu, byle tylko być ze sobą. Wyznają sobie miłość i postanawiają wziąć potajemnie ślub. W tym celu Romeo udaje się do ojca Laurentego, który wyraża zgodę, licząc, że związek tych dwojga pogodzi zwaśnione rody.

Niestety w kolejnej awanturze mszcząc śmierć Benwolia, Romeo zabija Tybalta i zostaje wygnany z Werony. Aby być blisko ukochanej, udaje się do ojca Laurentego. Zakonnik postanawia mu pomóc, radzi wyjechać do Mantui i przeczekać złe chwile. Romeo tak czyni, w nocy jeszcze spotyka się z Julią. Zakonnik pomaga dziewczynie, daje jej płyn, który po wypiciu wywołuje letarg podobny do śmierci, a następnie układa plan: Julia zostanie pochowana, wtedy też przybędzie powiadomiony o wszystkim Romeo i zabierze ją z Werony. W przeddzień ślubu Julia wypija napój. Rankiem rodzina Kapuletów odkrywa, że dziewczyna umarła. Julia zostaje pochowana w rodzinnym grobowcu. Nic nie wiedzący o tym Romeo, do którego nie dotarł posłaniec, zabija się widząc ją martwą. Po obudzeniu się z letargu Julia przebija się sztyletem.

Rody godzą się nad grobem swoich dzieci.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Prolog

Dramat „Romeo i Julia” rozpoczyna się Prologiem. Ma on formę sonetu. Przedstawiona jest tutaj niejako zapowiedź sztuki. Akcja ma się dziać w Weronie, ma przedstawiać dwa zwaśnione rody, między członkami których pojawi się nieszczęśliwa, nieakceptowana miłość. Będzie ona powodem nowego konfliktu między rodzinami, który doprowadzi do tragedii ukochanych. Dopiero śmierć kochanków zakończy spór.

Akt I

Scena I

Na głównym placu w Weronie rozmawiają dwaj słudzy Kapuleta: Grzegorz i Samson. Samson próbuje przekonać Grzegorza o swojej odwadze i waleczności „Mam zwyczaj bić się szybko, jak mnie kto zaczepi.” Samson mówi, że jest w stanie nawet mordować kobiety Montekich, mówi: „wtłoczę miecz w każdą po kolei.” Grzegorz ostudza nieco jego zapał do walki, nie wierzy do końca w odwagę swego towarzysza. W tem na placu pojawiają się słudzy Montekich: Abraham i Baltazar. Samson z Grzegorzem szukając zaczepki do bójki krzywią się w stronę nieprzyjaciół. Dochodzi do wymiany krótkich, ciętych zdań między stronami. Samson próbuje za wszelką cenę sprowokować Abrahama. Nadchodzi Benwalio, syn Montekich próbuje rozdzielić kłócące się sługi. Wyciąga swój miecz, na ten widok przybiega Tybalt, krewny pani Kapulet, który widząc uniesiony miecz Benwalio wyzywa go do walki. W momencie gdy zaczynają walczyć, zbiegają się mieszkańcy Werony popierający jedni Montekich inni Kapuletich, dochodzi do walk i przepychanek ulicznych. W konflikt w końcu włączają się głowy rodzin Pan Monteki i Pan Kapulet. Na wieść o zamieszkach w mieście, przybywa książę Eskalus wraz z orszakiem by zaprowadzić porządek. Nakazuje rozejść się i wzywa do siebie Kapuleta, a później Monteka. Grozi karą śmierci osobą które będą wszczynały bójki między zwaśnionymi rodzinami. Wszyscy się rozchodzą. Na placu pozostają państwo Monteki i Benwalio. Państwo Monteki rozmawiają z Benwalio na temat Romea. Benwalio mówi, że widział go w gaju figowym o wschodzie słońcach jednak ten ukrywał się przed nim. Z rozmowy wynika, że Romeo ostatnio dziwnie się zachowuje, wydaje się być przygnębiony i dużo przebywa w odosobnieniu. Pani Monteki obawia się o jego stan psychiczny. Gdy nadchodzi Romeo Monteki i Pani Monteki wychodzą ukradkiem, nakazując Benwaliowi wybadać co gnębi duszę Romeo. Ten jednak odpowiada opacznie na stawiane mu pytania, wyjawia jedynie, że powodem jego smutków jest piękna, mądra kobieta niedostępna dla niego. Z rozmowy wynika, że tajemnicza ukochana albo go nie kocha, albo złożyła jakieś śluby czystości. Ciągłe rozmyślania o niej dłużą czas Romea.

Scena II

Na jednej z ulic Werony spotykają się Kapulet z krewnym księcia Parysem. Kapulet mówi towarzyszowi o groźbie kary jaka spotkała jego i Monteka. Parys uważa, że czas już skończyć te waśnie przecież oba rody wywodzą się ze szlachetnych szczepów. Parys ponownie usiłuje zabiegać o rękę Julii. Jednak Kapulet daje mu do zrozumienia, że jego córka jest jeszcze za młoda na to by myśleć o małżeństwie, ma dopiero 14 lat. Kapulet wiąże z nią wiele nadziei. Jednak doradza Parysowi, że jeśli chce ją naprawdę zdobyć musi zaskarbić sobie jej serce, ponieważ to od jej decyzji w przyszłości będzie zależało za kogo zostanie wydana. Pan Kapulet wspomina również o wieczornym balu. Zaprasza na niego Parysa, sugeruje że może znajdzie na nim kandydatkę na swoją przyszłą żonę. Kapulet wysyła służącego z kartką by zaprosił osoby wyszczególnione na liście. W tym miejscu utworu pojawia się komizm sytuacyjny, wynika on z tego, że służący nie umiejąc czytać i nie potrafi skorzystać z ofiarowanej mu listy osób, które ma zaprosić.

Na ulicy pojawiają się Romeo z Benwolio. Benwolio doradza nieszczęśliwie zakochanemu by swoje rany wyleczył w ramionach innej kobiety. Jednak Romeo go nie słucha. Pojawia się Służący pytający Romea czy umie czytać. Ten mu odpowiada: „Niestety! Umiem w moim przeznaczeniu czytać niedolę.” Po krótkiej rozmowie Romeo decyduje się na odczytanie listy osób, które Służący ma zaprosić na bal. Służący informuje Romeo o tym, że bal odbędzie się w pałacu Kapuletów, oraz że o ile nie jest on z domu Montekich może czuć się na niego zaproszony. Na balu ma być wiele młodych i pięknych panien. Benwolio doradza mu by poszedł na bal, uważa żę dzięki temu zapomni o swojej nieszczęśliwej miłości. Romeo postanawia pójść na bal do znienawidzonego od wieków przez Monteków rodu.

Scena III

Pani Kapulet prosi Martę by zawołała Julię. Chcę z nią porozmawiać na temat małżeństwa, gdyż już wkrótce skończy czternasty rok życia. Między czasie rozmawia z gadatliwą służącą Martą. Marta opowiada o młodości Julii, o tym jak karmiła ją piersią, opiekowała się nią. Wspomina tutaj również o trzęsieniu ziemi jakie miało miejsce w Weronie przed 11 laty. Julia na pytanie matki czy zastanawiała się nad wyjściem za mąż odpowiada przecząco. Pani Kapulet sugeruje Julii by przyjrzała się uważnie Parysowi, który ma być jednym z gości na dzisiejszym balu. Uważa, że byłby to świetny kandydat na męża. Ponadto stwierdza, że wiele panien z Werony będących w jej wieku, zmieniły już swój stan cywilny. Rozmowę przerywa służący, który informuje o nadchodzących gościach.

Scena IV

Romeo, Benwolio, Merkucjo idą na ucztę do domu państwa Kapuletów. Zastanawiają się nad tym co będą robić na balu. Romeo stwierdza, że nie jest skory do tańca i będzie stał cały czas pod ścianą, gdyż jego serce jest z ołowiu i zbyt mu ciąży. Mają ubrane maski, nie dziwi to nikogo gdyż idą na bal maskowy. Merkucjo wciąż namawia Romeo by zatańczył z którąś z panien, tan jednak stwierdza, iż zbyt dotkliwie został ugodzony „śmigłą strzałą” Kupidyna by myśleć dziś o zabawie. Zbliżają sie do Sali. Romeo obawia się, że przekraczając próg domu Kapuletów ściągną na sobie jakieś nieszczęście.

Scena V

Pojawiają się krzątający słudzy, są bardzo zabiegani przygotowują salę do mającego się zacząć balu. Wchodzą goście i pan Kapulet. Gospodarz wita młodzież, która przybyła na bal maskowy. Zachęca wszystkich do zabawy i tańca. Zastanawia się ile czasu minęło od kiedy to on zakładał maskę i tańczył na balu. Spiera się o to ze swoim bratem. Romeo zauważa tańczącą na balu piękną pannę, podpytuje o nią sługę. Zachwyca się pięknem tej dziewczyny, mówi:

„Nie tkneła ziemi wytworniejsza stopa.

Jak śnieżny gołąb wśród kawek, tak ona

Świeci wśród swoich towarzyszek grona.”

Tybalt rozpoznaje głos Romea. Chce przegonić wrogiego Montekę z balu. Powstrzymuje go jednak Kapulet, który nie chce mieć nieprzyjemności oraz zamieszania na balu. Uspokaja go mówiąc, że Romeo nie narusza dobrych obyczajów. Tybalt z trudem tłumi w sobie swoją złość. Romeo podchodzi do Julii, rozpoczyna z nią rozmowę. Następuje pierwszy, a następnie kolejny pocałunek Romea i Julii. Dziewczyna zachwyca się pocałunkiem, mówiąc: „Jak z książki całujesz”. Marta oznajmia Julii, iż matka ją woła. Romeo dowiaduje się od Marty, że poznana przez niego piękność to córka Kapuletów. W reakcji na tą wiadomość wypowiada słowa:

„Życie me jest więc w ręku mego wroga.”

Benwolio wzywa Romea, a następnie razem wychodzą Bal dobiega końca. Julia pyta Marty czy wie kim jest mężczyzna z którym rozmawiała. Okazuje się że jest to syn Montekich. Wprawia do w smutek i przerażenie Julię:

„Jako obcego za wcześnie ujrzałam!

Jako lubego za późno poznałam!

Dziwny miłości traf się na mnie iści,

Że muszę kochać przedmiot nienawiści.”

Akt II

Prolog

Na scenie pojawia się po raz drugi chór. Umieszczenie drugiego Prologu wyznacza jakby nowy początek w sztuce. I rzeczywiście z treści wynika, że dawna miłość Romea to tajemniczej Rozaliny umarła, a na jej miejsce narodziła się nowe odwzajemnione uczucie do Julii. Chór ukazuję również pewną tragedię tej miłości, ponieważ wskazuje na to, że zaistniała ona pomiędzy wrogimi rodami.

Scena I

Jest noc, powrót z balu. Romeo wspina się na mur i spuszcza się po nim do ogrodu Kapuletów. Zauważają to Benwolio i Merkucjo. Wołają Romea szukają go między krzakami w ogrodzi Kapuletów, chcą go powstrzymać przed szaleństwem. Dziwią się cóż za uczucie oślepiło tak młodzieńca.

Scena II

Romeo podchodzi pod balkon Julii od strony ogrodu. Wygłasza w uniesieniu swój monolog miłosny o ukochanej. Uwielbia jej piękno po tym jak ukazuje się ona w oknie. Julia wzdycha Romeo ciągnie dalej swój zachwyt, prosi by przemówiła. Ona odpowiada:

„Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo!

Wyrzec się swego rodu, rzuć tę nazwę!

Lub jeśli tego nie możesz uczynić,

Przysięgnij wierny być mojej miłości,

A ja przestanę być z krwi Kapuletów.”

Julia smutnieje, że musi kochać odwiecznego wroga Montekę. Żali się nie wiedząc, że słyszy ją ukochany. Nawołuje by Romeo wyrzekł się swego pochodzenia. Ten dla niej gotów jest stać się kim kolwiek innym. Julia zastanawia się nad tym jak jej kochankowi udało się przekroczyć wysoki mur ogrodu. (Mur ten symbolizuje pewną granicę jaka uniemożliwia zaistnienie miłości pomiędzy członkami zwaśnionych rodów) Romeo mówi, że pokonał go na skrzydłach miłości, które bezpiecznie go nad nim uniosły. Julia wyraża zaniepokojenie, ostrzega Romeo by uważał na straże. Ten jednak się ich nie obawia. Choć wie, że gdyby go ktoś znalazł w ogrodzie grozi mu śmierć. Boi się jedyni, że mógłby stracić ukochaną nie przezwyciężając trudności, które napotyka ich miłość. Julia prosi Romea by złożył jej śluby miłości. Romeo przysięga na księżyc na niebie. Julia jednak mówi, że księżyc nie jest stały bo co tydzień zmienia kształt swej tarczy. Zapowiada, że wyśle następnego dnia posłańca, któremu Romeo będzie miał złożyć list miłosny. Julia cieszy się z wizyty ukochanego jednak musi już odejść, żegna ukochanego i liczy na rozkwitnięcie łączącej ich miłości. Romeo prosi jeszcze o odwzajemnienie przysięgi przez Julię. Julia mówi, że już ofiarowała zapewnienia o swej miłości, jednak może je cofnąć by powtórzyć znowu. Przekonuje Romea, że jej miłość jest głęboka jak morze. Zbliża się służąca Marta. Kochankowie wypowiadają jeszcze pośpiesznie kilka zdań. Julia przerywa wypowiedzi słowami „Zaraz!”, odpowiadając w ten sposób na wołania służącej. Informuje Romea, że posłaniec przyjdzie do niego o 9. Romeo postanawia zasięgnąć porad u ojca Laurentego, idzie w stronę jego celi by zwierzyć się ze swoich problemów.

Scena III

Akcja tej sceny rozgrywa się w celi ojca Laurentego. Wschodzi słońce, nastaje poranek. Zakonnik wita nowy dzień. Bierz koszyk, ma zamiar iść nazbierać ziół: „Roślin tak zbawczych, jak zgubnych dla zdrowia.” Przychodzi Romeo. Laurenty pozdrawia, przybysza. Uważa, że musi mieć poważne problemy skoro o tak wczesnej porze przychodzi. Przypuszcza, że nie spał cała noc. Ojciec obawia się, że Romeo spędził noc u Rozaliny. Jednak Romeo dementuje te przypuszczenia:

„To imię

W pamięci mojej wiecznym snem już drzemie”

Romeo opowiada o balu, o tym, że poznał tam Julię. Żali się, że na drodze jego miłości staje spór z Kapuletami. Prosi o udzielenie sakramentu ich związkowi. Ojciec Laurenty dziwi się, że Romeo tak szybko zapomniał o Rozalinie, wyrzuca mu niestałość w miłości. Romeo jednak sugeruje że poraz pierwszy znalazł odwzajemnioną miłość. Zakonnik decyduje się udzielić ślubu kochanką. Sądzi, że węzeł miłości pogodzi zwaśnione rodziny.

Scena IV

Benwolio i Merkucjo idą ulica Werony. Rozmawiają. Obaj zastanawiają się gdzie w nocy podziewał się Romeo. Oskarżają Rozalinę o dziwne zachowanie Romea. Boją się, że przez nią Romeo zwariuje. Benwolio informuje, że Tybalt dostarczył list do Romea. Merkucjo przypuszcza, że bratanek Kapuleta wyzwał nieszczęsnego Romea na pojedynek. Wychwala przy tym zdolności szermiercze Tybalta i tym samym obawę o życie Romea.

Pojawia się Romeo, wita się ze swoimi przyjaciółmi. Markucjo zauważa, że Romeo jest bardzo zmęczony. Wdają się w zaciętą rozmowę, przyjaciele próbują rozweselić Romea, by ten zapomniał o swoich utrapieniach.

Zbliża się opiekunka Marta ze służącym Piotrem. Merkucjo wyszydza ją, ona jednak ignoruje zaczepki. Chce porozmawiać z Romeem w cztery oczy. Marta krytykuje gburstwo i brak wychowania Merkucjego. Na osobności Romeo powierza służącej wiadomość, którą ta ma przekazać Julii:

„Powiedz jej, aby pod pozorem spowiedzi przyszła za parę godzin do celi ojca

Laurentego – tam ślub weźmiemy.”

Niania zobowiązuje się przekazać to wszystko Julii. Romeo prosi ją aby za kilka godzin odebrała jeszcze plecioną drabinę z domu Montekich. Dzięki niej będzie mógł się wspinać na balkon ukochanej. Marta na pożegnanie napomina o tym, że również Parys zabiega o względy Julii jednak ona go nie kocha.

Scena V

Julia niecierpliwie wyczekuje w ogrodzie na przybycie Marty. Posłała ją do Romea o dziewiątej,a mija już południe, czas jej się bardzo dłuży w oczekiwaniu na wiadomość od ukochanego. Przychodzi zmęczona niania. Początkowo Marta przezbywa się z swoją podopieczną, odbiegając od konkretów. W końcu przekazuje wiadomość, informując o planowanym ślubie w celi ojca Laurentego. Julia uradowana wybiega. Marta idzie do Montekich po drabinkę, informując uprzednio Julię, że dzięki niej Romeo wślizgnie się do jej pokoju w nocy.

Scena VI

Julia i Romeo spotykają się w celi ojca Laurentego. Po raz kolejny wyznają sobie miłość, ściskają się czule. Wychodzą z celi ku kaplicy, ojciec Laurenty ma im za niedługo udzielić ślubu.

Akt III

Scena I

Benwolio i Merkucjo znajdują się na placu publicznym w Weronie, rozmawiają ze sobą. Benwolio proponuje by poszli gdzieś indziej bo kręci się dziś tutaj dużo krewnych Kapuletów, a on nie szuka z nimi kolejnej zwady. Merkucjo dziwi się na słowa Benwolio i jego unikanie sporów, przypomina mu jakim jest zawadiaką i sugeruje, że gdyby pojawili się Kapuleci pierwszy zaczął by burdę.

Na placu pojawia się Tybalt, chce zamienić słowo z Montekami. Merkucjo wydaje się drwić z Tybalta, który pyta o Romeo. Zaostrza się rozmowa, skupia to uwagę ludzi na placu. Benowlio próbuje załagodzić rozmowę. Nadchodzi Romeo, Tybalt ucina rozmowę z Merkucjo i nazywa Romea podłym człowiekiem. Romeo jednak nie ulega obelgą i łagodnie odnosi się do Tybalta, mimo że ten wyzywa go na pojedynek.

Ta bierność Romea na wrogość bratanka Kapuletów, wprowadza w złość Merkucjo. Dobywa on szpady i rozpoczyna pojedynek z wrogiem. Romeo krytykuje zachowanie walczących, próbuje ich rozdzielić. Merkucjo zostaje raniony, Tybalt ucieka. Słudzy i Benwolio pomagają rannemu. Duma Romea zostaje zraniona, jego złość do Tybalta potęguje informacja o śmierci Merkucjo. Romeo zabija, powracającego na palc Tybalta. Benwolio każe uciekać młodemu Montece, gdyż zbiera sie tłum, a za jego występek grozi mu kara śmierci.

Na placu znajdują się ciała Merkucjego i Tybalta, wchodzą państwo Kapulet i Monteki oraz król z orszakiem. Król nakazuję zdać relację ze sporu. Benwolio opowiada cały przebieg wydarzeń wskazując na Tybalta jako przyczynę zwady. Autentyczność zeznań podważa Pani Kapulet, mówiąc :

„On jest Montekich krewnym, przywiązanie

Czyni go kłamcą, nie wierz mu, o panie!”

Książę wydaje na Romeo wyrok wygnania z miasta.

Scena II

Julia jest sama w swoim pokoju. Czeka najbliższej nocy z niecierpliwością. Wie, że pod jej osłoną ma przyjść Romeo. Dowiadujemy się, że przed trzema godzinami ojciec Laurenty udzielił ślubu parze kochanków. Przychodzi służąca Marta, przynosi drabinkę z domu Montekich. Marta jest bardzo zdenerwowana, informuje o śmierci umiłowanego. Julia początkowo myśli, że chodzi o Romea, zapowiada swoje samobójstwo. Ostatecznie Marta informuje, że zginął Tybalt, a Romeo został wygnany. Mimo, że Romeo zabił krewniaka Julii, ona wciąż pała do niego miłością. Powierza Marcie pierścionek i nakazuje by poszła do celi ojca Laurentego i sprowadziła Romea. Pierścionek ma być dowodem dla ukochanego, że pod misją niani nie kryje się żaden podstęp.

Scena III

Romeo znajduje się w celi ojca Laurentego. Wchodzi zakonnik, który z lekkim ubolewaniem nad losem nieszczęsnego Romea informuje go o wyroku księcia. Romeo dowiaduje się, że co prawda uniknął kary śmierci, lecz został skazany na wygnanie z Werony. Ojciec próbuje go pocieszyć: „Bądź mężny, świat jest długi i szeroki”. Dla młodego Monteki, kara ta zdaje się być jednak dużo bardziej surowsza niż śmierć.

„Zewnątrz Werony nie ma, nie ma świata,

Tylko tortury, czyściec, piekło samo!

Stąd być wygnanym, jest to być wygnanym

Ze świata; (...) Tu jest niebo

Gdzie Julia żyje”

Życie dla Romea zdaje się kończyć tam gdzie traci kontakt i możliwość spotkania ze swoją ukochaną Julią.

Ojciec Laurenty wciąż próbuje pocieszyć Romea tłumacząc, że mógł skączyć gorzej. Uważa, że lekarstwem na najstraszniejsze dla Romea słowo „wygnanie” jest filozofia. Romeo jednak dalej rozpacza, rzuca się na podłogę, płacze przeraźliwie.

Przybywa Marta z wiadomością od Julii. Informuje, że Julia również tak samo rozpacza leżąc i szlochając.

Romeo dowiadując się o cierpieniu ukochanej, próbuje popełnić samobójstwo, sięga po miecz, w ostatniej chwili powstrzymuje go niania. Ojciec Laurenty przedstawia im swój plan:

Uważa, że Romeo powinien pójść do Julii i pożegnać się z nią. Następnie powinien wyjechać z Werony i udać się do Mantui. Zakonnik sam zaś w stosownym czasie poinformuje zwaśnione rodziny o ślubie kochanków, doprowadzając do zgody między nimi. Plan ten dodaje Romeo otuchy i nadziei. Marta pozostawia pierścionek i śpiesznie wraca do domu, chce jak najszybciej przekazać te pocieszające informacje Julii.

Scena IV

Późnym wieczorem hrabia Parys odwiedza państwa Kapuletów. Pan Kapulet mówi mu o smutku jaki ich dziś spotkał, czyli o śmierci Tybalta. Tłumaczy mu, że z tego powodu nie będzie się z mógł spotkać dziś z Julią. Pani Kapulet obiecuje porozmawiać nazajutrz z Julią i wybadać jej uczucia do hrabiego. Niechętny wcześniej do wydania córki Pan Kapulet godzi się na ślub Parysa z Julią, jest przekonany o tym, że odwzajemni ona jego uczucie. Ustala nawet datę na nadchodzący czwartek (rozmowa ma miejsce w poniedziałek) wyjaśnia, że należy odczekać kilka dni od śmierci bratanka. Poleca również żonie by jeszcze dziś poszła do Julii i przygotowała ją do podjętych planów.

Scena V

Wtorkowy poranek. Romeo opuszcza pokój Julii po tym jak spędził z nią noc poślubną. Młodemu małżeństwu trudno jest się ze sobą rozstać. Ponownie przysięgają sobie miłość i mówią nawzajem o swoich uczuciach. Rozstanie jest przepełnione łzami i płaczem obojga kochanków. Nadchodzi Marta ponagla Romea by już szedł tłumacząc, że zbliża się świt. Informuje również o nadchodzącej Pani Kapulet.

Pani Kapulet spotyka Julię pogrążoną w smutku i płaczu. Myśli, że powodem łez jest Tybalt. Pociesza ją. Przedstawia córce plan zemsty na Romeo, ma on zostać zamordowany w Mantui, poprzez podanie śmiertelnej trucizny. Matka informuje również Julię, iż ojciec ustalił dzień jej ślubu z Parysem. Matka wierzy, że dzięki niemu córka zapomni o smutkach i stanie się weselsza. Julia wyraża stanowczy, dojrzały sprzeciw decyzji rodziców. Do pokoju przychodzi Pan Kapulet, dowiaduje się od swojej żony, że Julia nie chce ślubu z hrabią. Ojciec nie może tego zrozumieć. Pani Kapulet wypowiada prorocze słowa: „Bodajby z grobem była zaślubiona!”. Rzuca pod adresem córki groźby i wyzwiska, nazywa ją: „tłumokiem”, „lalką łojową”, „wszetecznicą”, „dziewką nieposłuszną”, „pluchą”, „cyganką”. Mówi, że jeśli nie po dobroci, to siłą zostanie zaciągnięta pod ołtarz. W obronie Julii staje służąca Marta. Agresję ojca próbuje również ostudzić Pani Kapulet.

Julia szuka porady w rozwiązaniu swojego problemu u Marty. Ta jednak doradza zapomnieć o Romeo przebywającym na wygnaniu i wyjść za Parysa. Uważa, że hrabia jest równie przystojny jak Romeo, a przy tym bardziej zamożny. Stwierdza, że nikt się nie dowie o jej ślubie z Romeo, gdyż on nigdy już nie wróci do Werony w obawie o swe życie. To jednak wprowadza dziewczynę jedynie w złość i większą rozpacz. Julia traci swoją sprzymierzycielkę. Sama nie chce popełnić grzechu krzywoprzysięstwa wychodząc ponownie za mąż. Postanawia pójść do celi Ojca Laurentego. Nakazuje Marcie poinformować rodziców, że poszła odbyć spowiedź u zakonnika.

Akt IV

Scena I

Do celi Ojca Laurentego przychodzi Parys. Rozmawiają o planie zaślubin. Zakonnik próbuje przekonać hrabiego, że ta decyzja jest zbyt pochopna. Poza tym uważa, że należałoby wcześniej dowiedzieć się czy Julia odwzajemnia jego uczucia. Parys jest ciągle przekonany, że ślub uszczęśliwi wybrankę i rozwieje jej smutki wynikające ze śmierci Tybalta.

Do celi przychodzi Julia, pod pozorem spowiedzi. Parys bardzo się cieszy na jej widok, nalega by Julia wyznała mu miłość przed niechętnym do ślubu zakonnikiem. Ta jednak zbywa prośby hrabiego. Julia i Ojciec Laurenty zostają sami. Zakonnik dzieli z nią smutki. Julia prosi go o jakąś radę, a jeśli żadna się nie znajdzie stwierdza, że woli umrzeć. Wskazuje przy tym na sztylet znajdujący się w celi zakonnika. Ojciec Laurenty przedstawia plan uśpienia dziewczyny, za pomocą specjalnego eliksiru, dzięki niemu będzie ona wyglądała na zmarłą przez czternaście kolejnych godzin od wypicia. Następnie wedle zwyczaju jej ciało zostanie złożone w grobowcu Kapuletów, a stamtąd gdy się tylko obudzi będzie mogła uciec z ukochanym Romeem do Mantui. Julia jak najbardziej przystaje na propozycję zakonnika.

Scena II

W domu państwa Kapuletów trwają przygotowania do uczty weselnej: sporządzana jest lista gości i jadłospis. Gospodarz karze swojemu słudze sprowadzić 20 najlepszych kucharzy. Wraca Julia, która zdaje się być weselsza. Prosi ojca o przebaczenie. Mówi, mu że wyznała Parysowi miłość na tyle na ile była w stanie. Kapulet nakazuje sługą wezwać hrabiego by poinformować go o zgodzie córki. Julia prosi Martę by poszła z nią przymierzyć stroje, mówi:

Marto pójdź ze mną do mego pokoju.

Wszak mi pomożesz przymierzyć przybory,

Jakie na jutro uznasz za stosowne?”

Ta dziwi się, gdyż jest dopiero wtorek. Wychodzą.

Scena III

Julia wybrała strój. Prosi nianię by zostawiła ją tej nocy samą. Jako pretekst podaje, iż będzie musiała się długo modlić o przebaczenie u Boga dla swej decyzji. Julia zostaje w pokoju sama, pojawiają się u niej obawy przed wypiciem napoju. Kładzie na stole sztylet. Zastanawia się co będzie gdy obudzi się w grobie sama, czy nie wpadnie w obłęd. W końcu wypija ziła mówiąc:

„Do ciebie, mój luby,

Spełniam ten toast zbawienia lub zguby.”

Scena IV

W salonie domu Kapuletów trwają nieustane przygotowania do weselnej uczty po mimo, że jest już godzina trzecia w nocy. Pani Kapulet wydaje rozkazy służbie. Gdy zbliża się poranek, przybywa pan młody z orszakiem. Marta biegnie zbudzić i przygotować Julię do ślubu.

Scena V

Marta wchodzi do pokoju Julii. Dziewczyna leży ubrana w sukience na łóżku. Gdy próbuje ją zbudzić zauważa, że młoda dama nie żyje. Pani Kapulet zaniepokojona lamentami piastunki wbiega do pokoju. Pan Kapulet przychodzi do sypialni by pośpieszyć przygotowania córki i dowiaduje się o jej śmierci. Ubolewa nad nad tą tragedią. W pokoju pojawiają się także Ojciec Laurenty z Parysem i muzykami. Wszyscy zebrani nad łożem Julii opłakują jej śmierć, skarżą się na okrucieństwo losu. Ojciec Laurenty jako jedyny znający prawdę o stanie dziewczyny, sugeruje by wyjść z pokoju oraz rozpocząć przygotowania do pogrzebu. Uważa, że należy od razu przenieść te „piękne zwłoki” do kościoła.

Akt V

Scena I

Romeo przebywający na wygnaniu idzie ulicą Mantui, opowiada o swoim śnie w którym Julia znalazła go nieżywym, lecz zaczęła go całować i nagle tchnęła powtórnie w niego ducha, a on odżył. Młody Monteka uważa to za dobrą wróżbę. Nadbiega Baltazar, służący Romea informując swego pana o śmierci i pogrzebie Juli:

„Ciało jej leży w lochach Kapuletów,

A duch jej gości między aniołami.”

Romeo postanawia czym prędzej wrócić do Werony. Podejmuje decyzję o samobójstwie u boku ukochanej. W tym celu kupuje u aptekarza w Mantui truciznę. Aptekarz nie chcę mu jej początkowo sprzedać, gdyż w Mantui grozi za to kara śmierci. Jednak jako, że jest ubogim człowiekiem ulega prośbą Romea, który ofiaruje mu aż 40 dukatów.

Scena II

Do celi Ojca Laurentego przychodzi Brat Jan. Przynosi on złą wiadomość. Opowiada, że poszedł do jednego z zakonników, który miał mu towarzyszyć w podróży do Mantui. Jednak na nieszczęście gdy go spotkał został wraz z nim zatrzymany przez miejskich pachołków. Zastosowano wobec zakonników kwarantanne w obawie, że są nosicielami zarazy. To uniemożliwiło dostarczenie listu z wiadomością do Romea, przez co ten nie wie nic o planie zakonnika. Młody Monteka jest przekonany o śmierci Juli i zamierza popełnić samobójstwo (wzrasta tragizm i napięcie w utworze). Ojciec Laurenty nakazuje czym prędzej odszukać Romea i dostarczyć mu list sam zaś udaje się do grobowca, gdyż za trzy godziny ma się obudzić Julia. Planuje ja potem zabrać do celi i oczekiwać na Romea.

Scena III

Noc, cmentarz w Weronie. Parys ze swoim paziem zbliża się w stronę grobowca Kapuletów, ma zamiar zanieść kwiaty na grób Julii. Nakazuje swojemu słudze by położył się pod cisami i nasłuchiwał czy ktoś nie zbliża, jeśli usłyszy jakieś kroki ma mu dać znać pogwizdując. Parys wygłasza przemówienie nad grobem Julii, przerywa je gwizd sługi. Parys oddala się, do grobowca podchodzi Romeo i Baltazar. Romeo daje swemu słudze list do swojego ojca, bierze od niego pochodnię i prosi by odszedł. Baltazar jednak pozostaje na cmentarzu w ukryciu, gdyż ma złe przeczucia i obawia się o swego pana. Gdy Romeo próbuje wejść do grobowca pojawia się ponownie Parys, który oskarżając go o śmierć Julii i Tybalta ma zamiar go aresztować. Poprzez swoje zachowanie wprowadza w złość młodego Montekę, zaczynają walczyć. Paź widząc co się dzieje biegnie po pomoc. Międzyczasie Parys pada raniony przez Romeo i umiera. Romeo otwiera grobowiec wkłada do niego ciało hrabiego. W grobie dostrzega również Julię pogrążoną w letargu, wygłasza nad jej ciałem długi monolog, a następnie zrozpaczony i przekonany o śmierci ukochanej popełnia samobójstwo wypijając truciznę.

Na cmentarz przychodzi Ojciec Laurenty, zauważa Baltazara. Sługa informuje zakonnika, iż Romeo jest w grobowcu już od pół godziny. Ojciec Laurenty idzie sprawdzić co się dzieje w grobowcu dostrzega zwłoki Parysa i Romea. W tym momencie budzi się również Julia, zauważa zmarłego kochanka. Zakonnik postanawia zaprowadzić Julię do klasztoru sióstr zakonnych, ta jednak pogrążona w ogromnej rozpaczy chwyta za sztylet leżący u boku Romea i przebija się nim popełniając samobójstwo.

Do grobowca przychodzi warta wezwana przez Pazia zastaje ona tragiczną scenę: Romeo, Julia, Parys leżą zabici, zbroczeni krwią, wszystkie ciała są jeszcze ciepłe. (zdziwienie bo julia zmarła 2 dni temu) Dowódca warty nakazuje wezwać rodziny Kapuletów i Montekich.

Na cmentarzu pojawiają się przedstawiciele zwaśnionych rodów oraz książę Eskalus. Ojciec Laurenty opowiada im całą historię miłości Romea i Juli. Jego słowa znajduję potwierdzenie w liście powierzonym przez Romea Baltazarowi. W tym momencie książę oskarża przedstawicieli rodów, że poprzez swoje kłótnie doprowadzili to tak strasznej tragedii.

„Patrzcie, Monteki! Kapulecie! Jaka

Chłosta spotyka wasze nienawiści,

Niebo obrało miłość za narzędzie

Zabicia pociech waszego żywota”

Stary Kapulet wyciąga dłoń pojednania do starego Montekiego, padają słowa pojednania. W nocy ubiegłej nocy umarła również Pani Monteki, nie mogąc się pogodzić na wygnanie syna.

Michał Ziobro