Rada Europejska
Podstawy prawne: Traktat z Lizbony reguluje działalność Europejskiej.
Skład: Wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich UE z reguły premierzy oraz przewodniczący KE.
-Towarzyszą im ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich i jeden członek KE.
- delegacje liczą do 20 osób. Przepisy traktatów nakazują niekiedy szczególny skład Rady w składzie szefów państw lub rządów. Traktat z Lizbony:mają ją tworzyć szefowie państw lub rządów państw członkowskich UE, przewodniczący RE iprzewodniczący Komisji
.
Charakter organu: Międzyrządowy, ukonstytuowany na najwyższym szczeblu politycznym. `
Kompetencje: Nadawanie UE impulsów niezbędnych do jej rozwoju,
-współuczestniczy w procedurze akcesji państw do UE,
-rozszerza zakres działania UE na nowe obszary,
-pełni rolę forum dialogu, wymiany poglądów i ucierania kompromisu w przypadku zaistnienia rozbieżności zdań w Radzie UE
-Zapewnia koordynację i spójność pomiędzy działaniami UE w różnych dziedzinach.
-Traktat z Lizbony dodaje postanowienie, że RE nie pełni funkcji prawodawczej.
Tryb działania: Funkcjonowanie RE opiera się na okresowych spotkaniach, odbywanych obecnie w Brukseli.
-W roku mają miejsce co najmniej dwa spotkania zwyczajne RE.
-Możliwe jest zwoływanie posiedzeń nadzwyczajnych.
-Posiedzenia trwają 2 dni.
-RE nie posiada własnego regulaminu działania dlatego spotkania szefów państw i rządów cechują się niewielkim stopniem formalizmu.
-RE składa sprawozdania PE, co roku przedkłada mu sprawozdanie o postępach dokonanych przez Unię.
-Zgodnie z TUE RE zbiera się dwa razy w ciągu półrocza, zwoływana przez przewodniczącego, który może zwoływać nadzwyczajne posiedzenia RE.
Zagadnienie przewodnictwa: obraduje pod przewodnictwem szefa państwa lub rządu państwa, które w danym półroczu sprawuje Prezydencję UE.
-TL reformuje przewodnictwo w Radzie, tworząc urząd Przewodniczącego RE. Wybranego przez RE większością kwalifikowaną na 2,5 roku,
-kadencja jest jednokrotnie odnawialna
-nie może pełnić krajowej funkcji publicznej.
-RE może pozbawić mandatu jeżeli wystąpią przeszkody, lub poważne uchybienia.
Wydawane akty:1 Nie posiada ogólnej kompetencji do wydawania aktów prawnych. Po jej posiedzeniach wydawane są Konkluzje Urzędu Przewodniczącego.
2. TL przyznaje RE kompetencje do podejmowania prawnie wiążących decyzji.
3. RE podejmuje decyzje jednomyślnie( konsensus). Podejmowanie decyzji: zwykłą większością- w kwestiach proceduralnych oraz w sprawie przyjęcia regulaminu wewnętrznego RE,
większością kwalifikowaną- w przypadku decyzji ustanawiającej wykaz składów Rady innych niż Rady do Spraw Ogólnych i Spraw Zagranicznych, decyzji dotyczącej prezydencji składów Rady z wyjątkiem R. ds. Zagranicznych.
2.Parlament Europejski
G. Jednolite Zgromadzenie Parlamentarne trzech Wspólnot powstało w wyniku Konwencji w sprawie wspólnych organów. Wspólnot Europejskich z 25.3.1957 r. W 1962 roku nazwa organu została zmieniona na Parlament Europejski.
Pp. Podstawy traktatów działalności PE zawarte są w TWE. Wraz z wejściem w życie TL stosowana regulacja znajdzie Się TUE, TUE, TFUE. Parlament Europejski posiada ponadto własny regulamin.
Sk. Pierwotnie w skład PE wchodzili delegaci parlamentów narodowych państw członkowskich 2.Liczba członków PE jest zmienna i zależy od liczby państw członkowskich.
3.Aktualnie w skład PE wchodzi 785 deputowanych, wybieranych na 5 letnią kadencje, zgodnie z TL Od 2014 r. docelowo ma liczyć 751 członków.
4.Mandaty dzielone są w oparciu o tzw. degresywną proporcjonalność mającą na celu proporcjonalne odzwierciedlenie liczebności ludności danego państwa członkowskiego.
5.TL, postanawia minimalny próg to sześciu członków na państwo członkowskie, nie można przyznać wiecie niż 96 miejsc.
Status członka PE. Obowiązuje tzw. Europejski charakter mandatu, co oznacza, ze poseł nie reprezentuje swojego państwa, czy regionu, ale obywateli UE.
2Jest niezależny i nie może przyjmować instrukcji od władz jakiegokolwiek państwa albo innych instytucji UE.
3. Mandatu posła do PE nie można łączyć z piastowaniem funkcji we władzach państw członkowskich lub innych instytucjach UE.
4. Posłom przysługują przywileje i immunitety (np. nie mogą być zatrzymywani, rewidowani i ścigani; immunitet może być uchylony przez PE).
5. Posłowie do PE łączą się w grupy polityczne tworzone według poglądów politycznych. Może ją utworzyć co najmniej 20 posłów wybranych w co najmniej 1/5 państw członkowskich. Poseł może należeć tylko do jednej grypy politycznej. Aktualnie w PE funkcjonuje siedem grup politycznych.
Charakter organu. Parlament Europejski jest jednoizbowym organem parlamentarnym, na którym spoczywa główny ciężar zapewnienia legitymacji demokratycznej UE. organ przedstawicielski, kadencyjny i ponadnarodowy.
Tryb działania Parlament Europejski funkcjonuje w systemie sesyjnym. Sesja zwyczajna trwa rok, Możliwe jest zwołanie miesięcznej sesji nadzwyczajnej na żadanie większości członków PE lub na żądanie Rady bądź KE.
2. Siedziba PE mieści się w Sztrasburgu, choć sesji odbywa się także w Brukseli, a Sekretariat Generalny znajduje się w Luksemburgu.
3. Głosowanie w Parlamencie odbywa się zazwyczaj przez podniesienie ręki, jeżeli rezultat głosowania budzi wątpliwości, przeprowadza się głosowanie elektronicznie.
Jeśli system elektroniczny nie działa, posłowie głosują przez powstanie z miejsc.
- Możliwe jest także głosowanie imienne, przeprowadzane w kolejności alfabetycznej ----Szczególnym trybem jest głosowanie tajne, przeprowadzane w przypadku nominacji lub na wniosek 1/5 członków PE.
- Decyzje podejmowane są, co do zasady bezwzględną większością oddanych głosów. Kworum niezbędne do podjęcie decyzji wynosi 1/3 członków PE
3. Rada Unii Europejskiej
G. Jedna Rada, wspólna dla wszystkich trzech Wspólnot Europejskich została ustanowiona na mocy Układu w sprawie ustanowienia wspólnej Radu i wspólnej Komisji Wspólnot Europejskich (tzw. Traktat Fuzyjny z 8.4.1965 r.)
--Początkowo nazywana była Radą Ministrów, i dopiero w listopadzie 1993 r. po utworzeniu Unii Europejskiej, przyjęła nazwę Rada UE.
--W TUE określana jest jednak ogólnym mianem „Rady”
Sk. W skład Rady wchodzą przedstawiciele państw członkowskich (po jednym z każdego państwa) szczebla ministerialnego, upoważniani do zaciągania zobowiązań w imieniu swoich rządów -
2. Członek Rady może powierzyć w formie pełnomocnictwa, wykonywanie prawa głosu innemu członkowi. W ten sposób np. polski minister może głosować za nieobecnego ministra litewskiego. 3. Traktaty nie rozstrzygają jacy ministrowie ( jakich resortów) wchodzą w skład Rady. W praktyce, w zależności od przedmiotu obrad, spotyka się ona w różnych konfiguracjach
9 konfiguracji Rady:
1. ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych
2. Gospodarczych i Finansowych
3. Wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
4. zatrudnienia, polityki społecznej, zdrowia i polityki dotyczącej Konsumentów
5. konkurencyjności
6. Transportu, Telekomunikacji i Energii
7. Rolnictwa i Rybołówstwa
8. Środowiska
9. Edukacji, Młodzieży i Kultury
Charakter organu. organem międzynarodowym, reprezentującym przede wszystkim interesy państw członkowskich UE. Jej członkowie są związani instrukcjami swoich rządów.
Tryb działania. Rada nie jest organem stałym, spotyka się na posiedzenia w Brukseli. Ich liczba jest różna i zależy od przedmiotu obrad.
--Wyłączona jest jawność posiedzeń Rady. Są one także objęte tajemnicą służbową.
--Wyjątkiem jest coroczna jawna debata nad rocznym programem działań Rady i programem pracy KE.
--Za przygotowanie prac Rady odpowiada Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów państw członkowskich
Zagadnienie przewodnictwa. ---Prezydencję w Radzie UE sprawuje kolejno przez okres 6 miesięcy każde państwo członkowskie reprezentowane w Radzie.
--Przewodniczący Rady UE przewodniczy , zwołuje on posiedzenia Rady, ustala ich porządek , zarządza głosowania, podpisuje akty prawne.
Organy pomocnicze Rady. Rada dysponuje licznymi wewnętrznymi organami pomocniczymi, wśród których najistotniejsze znaczenie mają Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) i Sekretariat Generalny.
COREPER odpowiada za przygotowanie prac Rady i wykonowanie zadań powierzonych. Składa się ze stałych przedstawicieli państw członkowskich. Zadaniem Komitetu jest przygotowywanie projektów decyzji R. W skład COREPER wchodzić będą przedstawiciele rządów państw członkowskich
SEKRETARIAT GENERALNY wspomaga R. w sprawach określonych jej regulaminem wewn.Zapewnia obsługę administracyjną R., zarządza budżetem, archiwum, dba o przygotowywanie protokołów z posiedzeń i publikuje jej decyzje. O organizacji SG decyduje R. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny, który był również Wysokim Przedstawicielem ds. WPZiB, jednak powołano zastępcę Sekretarza Generalnego odpowiedzialnego za zarządzanie Sekretariatem.
4. Komisja Europejska
Geneza: Podobnie jak Rada, jedna Komisja, wspólna dla wszystkich trzech Wspólnot Europejskich została ustanowiona na mocy Traktatu Fuzyjnego 8.4.1965r
Podstawy prawne: zawarte w TWE. Komisja posiada własny regulamin.
Skład: Kadencja KE wynosi 5 lat.
-W skład wchodzi 27 członków, tj. po jednym obywatelu z każdego państwa UE.
-Reforma składu KE nastąpi po 1.11.2014. Od tego czasu KE ma składać się z takiej liczby członków która odpowiada 1/3 liczby państw członkowskich. Oznacza to, że część państw nie będzie posiadać swoich obywateli w składzie KE.
Status przewodniczącego KE: Obecnie dysponuje on szerokimi kompetencjami, umożliwiającymi mu wywieranie znaczącego wpływu na przebieg procesu integracji europejskiej. Sprawuje on polityczne kierownictwo nad KE, przewodniczy jej pracom, decyduje o organizacji wewnętrznej Komisji, ustala zakres obowiązków i rozdziela je pomiędzy członków.
Status członka KE powoływani na 5 lat z możliwością ponownego wyboru, są w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji, które sprawują w ogólnym interesie UE. 2. Nie mogą przyjmować ani zwracać się o instrukcje do rządu lub innych organów. Członkowie KE nie mogą podczas pełnienia swych funkcji wykonywać żadnej innej zarobkowej lub niezarobkowej działalności zawodowej.
Charakter organu: KE jest kolektywnym org łączącym funkcje wykonywane i legislacyjne. Org kadencyjny i ponadnarodowy.
Struktura wewn: składa się z dyrekcji generalnej dzielącej się na dyrekcje a te na referaty (wydziały)
Tryb działania: KE zbiera się na posiedzenia zwoływane przez jej przewodniczącego. Z reguły odbywają się one co tydzień w siedzibie KE w Brukseli. Posiedzenia są zamknięte dla publiczności. Decyzje podejmowane są większością liczby członków KE.
5. Trybunał Sprawiedliwości
G: Europejski TS został ustanowiony przez traktat paryski o utworzeniu EWWiS z 18.04.1951r. --Należy do najstarszych organów wspólnotowych.
--W Konwencji o niektórych wspólnych organach Wspólnot Europejskich z 25.3.1957r dokonano połączenia Trybunałów poszczególnych organizacji.
--TS stał się organem wspólnym dla wszystkich Wspólnot.
--Traktat z Lizbony zmienia nazwę na Trybunal Sprawiedliwości UE, co wiąże się z likwidacją filarową konstrukcji UE
Pp: w TWE. TS posiada Statut i Regulamin Proceduralny.
Struktura organów sądowych UE: Traktat z Lizbony utrzymuje trójstopniową strukturę sądownictwa unijnego, postanawiając TSUE obejmuje TS, Sąd i sądy wyspecjalizowane.
Skład: W skład TS wchodzi 1 sędzia z każdego państwa członkowskiego,
- 5 największych państw( Niemcy, Francja, Włochy, Zjednoczone Królestwo i Hiszpania) posiada stałych Rzeczników Generalnych, s
- tanowiska pozostałych trzech obsadzane są przez pozostałe państwa członkowskie.
* Sędziowie, jak i Rzecznicy Generalni są wybierani spośród osób niekwestionowanej niezależności i mających kwalifikacje wymagane w ich państwie do zajmowania najważniejszych stanowisk sądowych lub będących prawnikami o uznanej kompetencji. --Kandydaci na członków ETS są wyłaniani przez każde państwo członkowskie, zgodnie z jego procedurami krajowymi.
* Kadencja sędziów i Rzeczników Generalnych wynosi 6 lat i jest odnawialna.
-Co 3 lata następuje częściowe odnawianie składu sędziowskiego i składu Rzeczników Generalnych. Sędziowie wybierają spośród siebie na okres 3 lat z możliwością ponownego wyboru Prezesa Trybunału.
Rzecznicy Generalni Zadaniem jest publiczne przedstawianie przy zachowaniu bezstronności i niezależności uzasadnionych opinii na temat spraw rozpatrywanych przez TS, w celu wspierania go przy wykonywaniu swych zadań. Prezentuje stan faktyczny sprawy oraz własną ocenę prawną. Nie reprezentują strony, przedstawiają problematykę sprawy i czynią to w imieniu interesu publicznego. Ich pracę koordynuje w tym wyznacza do poszczególnych spraw Pierwszy RzG, wyznaczony przez TS na rok.
Status członka Trybunału: Zarówno sędziowie jak i RzG są w pełni niezawiśli i nie mogą zwracać się i otrzymywać instrukcje od rządu lub organu.
Sędziowie posiadają immunitet nieograniczony czasowo m.in. podatkowy.
Są nieusuwalni z urzędu poza 6 letnią kadencją, rezygnacją lub śmiercią. Pozostali RzG mogą jednomyślnie orzec o dymisji jeśli nie spełnia warunków lub nie wypełnia obowiązków.
Charakter organu: Organ stały, sądowy, kolegialny i niezależny. Siedziba w Luksemburgu.
Struktura wewnętrzna: Na czele stoi Prezes, wybierany spośród siebie przez sędziów na 3 letnią kadencję, może być ponownie wybrany. Sekretarz mianowany przez Trybunał na 6 lat, nie bierze udziału w obradach. Administracja dzieli się na 5 dyrektoriatów.
Trybunał obraduje w pełnym składzie, w składzie wielkiej izby lub w izbach, Wielka izba składa się z trzynastu sędziów. Przewodniczy jej prezes TS. Obraduje na żądanie państwa członkowskiego lub instytucji Wspólnot, które są stroną postępowania.
Kompetencje: TS zapewnia przestrzeganie prawa przy wykładni i stosowaniu niniejszego Traktatu. Europejski TS łączy w sobie cechy sądu konstytucyjnego, administr., cyw, pracy. Jest sądem międzynarodowym. Sprawy rozpatrywane przez TS można podzielić na sporne i niesporne.
Tryb działania: Obrady odbywają się w trybie ciągłym. Urlopy sędziowskie ustala T. Sędziowie i RzG muszą mieszkać w miejscu gdzie znajduje się siedziba Trybunału. Obrady są ważne, jeśli uczestniczy nieparzysta l. członków.