Anatomia 23.11.07

Anatomia topograficzna

Górna granica szyi:

• Głowa: część ciała granicząca od dołu z szyja, umowna granica szyi przebiega wzdłuż dolnego brzegu żuchwy następnie linią umowną biegnie do wyrostka sutkowatego (kości skroniowej), a następnie wzdłuż kresy karkowej do guzowatości politycznej zewnętrznej.

• Staw żuchwowo- skroniowy: dwa stawy, anatomicznie są one samodzielne, natomiast czynnościowo są one ze sobą sprzężone (jak jeden pracuje to i drugi musi pracować). Jest stawem złożonym, posiada krążek stawowy i guzek stawowy, ruchy w tym stawie są to ruchy złożone jest to obniżanie i unoszenie żuchwy oraz wysuwanie i cofanie żuchwy. Zmiany
  w stawie zależne są od stanu uzębienia.

• Nerwy czaszkowe: 12 par nerwów czaszkowych które ułożone są w obrębie głowy, natomiast dotyczą układu nerwowego obwodowego.

• węchowe

• wzrokowy

• okoruchowy

• bloczkowy

• trójdzielny

• odwodzący

• twarzowy

• przedsionkowo- ślimakowy

• językowo- gardłowy

• błędny

• dodatkowy

• podjęzykowy

• Naczynia krwionośne głowy: krew tętnicza dopływająca do głowy pochodzi z 3 źródeł:

• Tętnicy szyjnej zewnętrznej która oddaje: tętnice tarczową górną, t. gardłową wstępującą, t. językową,
  t. twarzową, t. uszną tylnią i t. potyliczną oprócz tego jest t. szczękowa i t. skroniowa powierzchowna.

• Tętnicy szyjnej wewnętrznej

• Tętnicy kręgowej

• Metoda badania głowy:

• oglądanie

• badanie palpacyjne (dotyk)

• badanie radiologiczne

Dolna granica szyi:

• Przebiega przez wcięcie tylnie mostka wzdłuż obojczyka do stawów barkowo-obojczykowych a następnie do wyrostka kolczystego 7-go kręgu szyjnego.

• Szyję dzielimy na: właściwą oraz kark. Granica przechodzi przez brzegi przednie mięśni czworobocznych od wyrostków sutkowych do stawów barkowo-obojczykowych.

• Okolice szyi:

• boczna

• przednia

• podżuchwowa

• nadgnykowa

• podgnykowa

Klatka piersiowa graniczy od góry z szyją. Dolna granica klatki piersiowej przebiega od wyrostka mieczykowatego mostka, wzdłuż łuków żebrowych przez przednie końce żeber wolnych do 12 kręgu piersiowego.

Śródpiersie jest to przestrzeń ograniczona od przodu wewnętrzną powierzchnią mostka, a od tyłu trzonami kręgów piersiowych natomiast od boku opłucną ścienną od dołu przeponą.

Brzuch część tułowia poniżej klatki piersiowej, górną granicą jest dolna granica klatki piersiowej natomiast dolną granicą brzucha stanowi linia biegnąca od grzebieni kości biodrowych przez bruzdy pachwinowe i górny brzeg spojenia łonowego. Przeprowadzono dodatkowo linie pomocnicze: dwie linie poprzeczne

• Pierwsza przebiega przez najniższe punkty 10 żeber (szczyty łuków żebrowych)

• Dolna linia poprzeczna łączy kolce biodrowe przednie górne

Te dwie linie dzielą brzuch na trzy główne okolice:

• Nadbrzusze

• Śródbrzusze (pomiędzy dwiema liniami)

• Podbrzusze

Dodatkowo przeprowadzono linie pionowe biegnące wzdłuż bocznych brzegów mięśni prostych po lewej i po prawej stronie i dzielą każdą z okolic na trzy części:

• Nadbrzusze: nadbrzusze leżące w środku oraz dwie okolice podżebrowe

• Śródbrzusze: dwie okolice boczne brzucha oraz okolicę pępkową

• Podbrzusze: dwie okolice pachwinowe i okolica łonowa

Kresa biała rozdziela mięśnie proste brzucha, znajduje się w niej otwór (przerwa), który wypełnia tkanka bliznowata po pępowinie (pępek). Wolne brzegi przerwanej kresy białej ograniczają pierścień białkowy, w którym skóra zrasta się tkanką blizny wytwarzając dołek pępkowy. Powyżej pępka kresa biała rozszerza się i tworzy płaszczyznę szerokości ok. 2,5 cm
w obrębie, której znajdują się szczelinowate otworki wypełnione tkanką tłuszczowa i łączną przez, które przechodzą drobne naczynia i nerwy. Poniżej pępka powstaje przegroda przebiegająca w płaszczyźnie pośrodkowej.

Otrzewna to błona surowicza pokrywająca narządy jamy brzusznej i wyścielająca ściany jamy brzusznej. Jest bogato ukrwiona, mocno unaczyniona, ma liczne naczynia limfatyczne. Otrzewna pokrywająca narządy nazywamy otrzewną trzewną, zaś wyścielającą od wewnątrz jamy brzucha- otrzewną ścienną. Między nimi jest włosowata przestrzeń zwana jamą otrzewnej. Narząd całkowicie pokryty otrzewną zwany jest narządem leżącym wewnątrzotrzewnowo, nie pokryty zewnątrzotrzewnowo.

Przepuklinę ściany brzucha stanowi przemieszczenie poza granicę jamy brzusznej pewnych narządów lub ich części.

Na przepuklinę składają się:

• wrota przepukliny

• worek przepukliny (jest to uwypuklenie otrzewnej ścięgien)

• zawartość przepukliny np. pętle jelitowe

Przepukliny powstają w miejscach zmniejszonego oporu ściany brzucha:

• pępek (przerwa warstwy ścięgnistej kresy białek)

• kresa ścięgnista biała (powyżej pępka)

• trójkąt lędźwiowy na tylnej ścianie brzucha

• przepona (roztwór przełykowy)

• kanał pachwinowy

Kanał pachwinowy to ukośnie ustawiona przestrzeń w ścianie brzucha. Ograniczony jest przez cztery ściany. Ścianę przednią stanowią włókna rozcięgna mięśnia skośnego zewnętrznego brzucha, ścianę tylnią stanowi powięź poprzeczna brzucha, ścianę dolną stanowi wiązadło pachwinowe, ścianę główną stanowi mięsień (jego dolny brzeg m. poprzecznego brzucha).

Krocze to kanał pomiędzy odbytem a zewnętrznymi narządami płciowy, a z boku ograniczony bruzdami płciowo- udowymi.

Okolica kroczowa całkowicie odpowiada głębiej leżącemu dnu miednicy. Dzielimy na :

• moczowo- płciowa

• odbytowa

• pachowa

• dół pachowy to przestrzeń zawarta między skórą klatki piersiowej a przyśrodkową powierzchnią ramienia; od przodu ograniczony jest przez fałd pachowy przedni utworzony przez mięsień piersiowy większy; pokryty tkanką podskórna i skórną; od tyłu przez fałd pachowy tylni utworzony przez brzeg przedni mięśnia najszerszego grzbietu.

• jama pachowa to przestrzeń powyżej dołu pachowego; zawartość tętnica pachowa, splot ramienny (część obojczykowa), węzły chłonne, tkanka tłuszczowa, nerwy.

Dół łokciowy dół łokciowy ograniczony jest od strony przyśrodkowej przez mięsień nawrotny obły, natomiast z boku przez mięsień ramienno- promieniowy.

Zawartość części przyśrodkowej:

• tętnica

• żyły ramienne

• nerw pośrodkowy

Zawartość części bocznej:

• nerw promieniowy

• tętnica boczna promieniowa

Dół podkolanowy leży w okolicy pomiędzy udem a goleniem. Jest to przestrzeń o kształcie równoległoboku, ograniczony od góry i boku przez mięsień dwugłowy uda, natomiast od góry strony przyśrodkowej przez mięśnie (półścięgnisty, półbłoniasty), a od dołu przez mięsień brzuchaty łydki.

Zawartość:

• mięsień podkolanowy

• tkanka łączna

• tętnica podkolanowa

• węzły chłonne

• nerwy

Trójkąt udowy to przestrzeń pomiędzy więzadłem pachwinowym (podstawa). Brzeg boczny utworzony jest przez kraniec przyśrodkowy mięśnia krawieckiego, brzeg przyśrodkowy utworzony jest przez mięsień przywodziciel długi uda.

Miejsce wyczuwania tętna:

• na tętnicy promieniowej, w dolnej części przedramienia na końcu dalszej kości promieniowej (najczęstsze miejsce)

• na tętnicy szyjnej

• na tętnicy ramiennej, w bruździe przyśrodkowej mięśnia dwugłowego

• na tętnicy pachowej, w dole pachowym przy odwiedzonym ramieniu

---