1. Podaj ważniejsze typy klasyfikacji warzyw (przykłady).
1. ze wzgledu na organ uzytkowy:
- korzeniowe - marchew pietruszka, seler, burak
- cebulowe - cebula, czosnek, por
- liściowe - kapusta, salata, cykoria, endywia pietruszka, seler (one naciowe, ale chyba mozna podciagnac pod lisciowe)
- owoce (chyba ze jakos inaczej sie to zwie) - pomidor, papryka, ogorek, dynia, arbuz, melon, pepino, oberzyna
2. ze wzgledu na miejsce uprawy
- gruntowe - cebula, kapusta, pomidor
- inspektowe - pomidor, papryka, salata, ogórek, oberżyna
3. Jest tez ogolny podzial okreslajacy czesc uzytkowa i stopien pokrewienstwa krzaka:
- cebulowe: cebula, czosnek, pory,
- kapustne: kapusta głowiasta, kalafiory, kalarepa, jarmuż
- liściowe: sałata, szpinak, szczaw, endywia
- psiankowe: pomidory, ziemniaki, papryka
- korzeniowe: marchew, pietruszka, selery, buraki ćwikłowe
- rzepowate: rzodkiewka, rzodkiew, rzepa
- dyniowate: ogórki, dynia, melon
- strączkowe: fasola, groch, bób, soja,
- przyprawowe jak: koper, majeranek,
4. ze wzgledu na przydatnosc do przechowywania:
- trwale - marchew, cebula,
- nie trwale - ogorek, pomidor
2. Jaka jest definicja warzywa?
W/g. WikiPedi:
Warzywa to rośliny zielne (jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie), które mogą służyć człowiekowi za pokarm. Mogą być spożywane w całości lub tylko częściowo (nasiona, kwiatostany, owoce, pędy, liście, korzenie). Można je zjadać na surowo, ugotowane, usmażone lub upieczone. Używane są również w przetworach lub jako przyprawy. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje się warzywnictwo.
Warzywa są bardzo ważnym składnikiem pokarmu człowieka - stanowią źródło witaminy C i prowitaminy A, a także błonnika i składników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną i dietetyczną.
3. Jaki związki decydują o wartości biologicznej warzyw (wymień)?
Witaminy, sole mineralne, tluszcze, kwasy organiczne, cukry, białka, polifenole, antocyjany, karotenoidy, chlorofile,
4. Na czym polega zjawisko termoperiodyzmu, podaj jego wykorzystanie w praktyce?
Termoperiodyzm to reakcja rozwojowa rośliny na wahania dobowe temperatury.
Mozna wykorzystac do jarowizacji, przerwania spoczynku, przyspieszenia lub spowolnienia wzrostu rośliny.
5. Podaj przykłady warzyw a) odpornych na mrozy, b) odpornych na przymrozki, c) ginących od przymrozków lub długotrwałych chłodów
a. jarmuż, pietruszka, szparag, rabarbar.
b. marchew, salata, cykoria
c. pomidor, oberżyna, papryka, ogórek
6. Jakie parametry światła odgrywają ważną rolę w produkcji warzyw?
Długość fali, natężenie, czas ekspozycji
7. Czym powinny się charakteryzować sztuczne źródła światła wykorzystywane w praktyce ogrodniczej?
Jednolity rozkład natężenia światła na całej powierzchni uprawy
Mała emisja promieniowania cieplnego z żarówek
Duża wydajność świetlna
Skupione światło skierowane na roślinę
Widmo (zakres wytwarzanego światła) korzystne dla fotosyntezy
Lampy:
źarowe - nie dobre: zaledwie 5-6% wydajności świetlnej, mało promieni niebiesko-fioletowych, za duża emisja promieniowania cieplnego
Jarzeniowe (świetlówki) - dobre: 20% wydajności świetlnej, dużo światła aktywnego fotosyntetycznie, mało ciepła, 30cm od wierzchołka roślin
Rtęciowe - średnie: zadowalająca wydajność świetlna
LRF - nie! Za dużo światła czerwonego, brak niebieskiego (obniżona fotosynteza), dużo ciepła (musi być 90-100cm od rośliny), rozproszone światło
LRFR - tak! Dobry wpływ na fotosyntezę, równomierne światło, 10% wydajności świetlnej
Sodowe (WLS) - NAJLEPSZE: 25% wydajności świetlnej, widno korzystne dla fotosyntezy
8. Wymień czynniki wpływające na pobieranie wody przez rośliny warzywne
Współczynnik transpiracji - liczba mm wody, którą roslina zużywa na wyprodukowanie 1g suchaj masy; zależy od właściwości poszczególnych gatunków oraz czynników zewnętrznych
System korzeniowy
Nawożenie organiczne i nieorganiczne (fosfor)
pH
Wilgotność powietrza
Konkurencja z chwastami
9. Wymień gatunki warzyw mające wysokie wymagania wodne
Kalarepa, Rzodkiewka, Kapusta pekińska, Kalafior, Brokuły, Sałata, Seler, Ogórek
10. Podaj fazy wzrostu lub rozwoju, w których potrzeby wodne są największe
Fazy:
Od wschodów/sadzenia rośliny do dobrego ukorzenienia się
Zwiększanie się masy
Dojrzewanie roślin
Jeśli roślinom nie można zapewnić optymalnych warunków wodnych przez cały okres wegetacji, to nie należy nawadniać ich w początkowym okresie wzrostu
Kapustne - cały czas wymagają dużo wody:
Kalafior - krytyczny okres to faza od zawiązywania do wykształcania się róży
Kapusta - krytyczny okres to faza zawiązywania główki
Kalarepa - krytyczny okres to faza formowania zgrubienia
Jarmuż - krytyczny okres to faza dorastania rozety liściowej
Pomidor - faza zawiązywania owoców
Ogórek - faza zawiązywania owoców
Korzeniowe:
Marchew, pietrucha, skorzonera - krytyczny okres to faza intensywnego wzrostu (VII-VIII), przy braku wody rozwidlenie korzenia
Seler - koniec lata
Cebula - od wschodów do tworzenia cebul (słaby system korzeniowy)
Ziemniak - krytyczny okres - od tworzenia bulw do zbiorów
Sałata - krytyczny okres - końcowy okres wiązania główki
Strączkowe (groch, fasola) - krytyczny okres od kwitnienia do zawiązywania nasion i zbioru
Pod szkłem - wilgotność musi być na stałym poziomie (0,02-0,03 MPa)
11. Które warzywa (6) przechodzą jarowizację, a które jej nie przechodzą (5)?
Przechodzą Cebula, pietruszka, pasternak, seler korzeniowy, skorzonera, burak ćwikłowy
Nie przechodzą Pomidor, papryka, oberżyna, ziemniak, sałata, kukurydza, dyniowate, strączkowe
12. Scharakteryzuj idealną glebę pod uprawę warzyw
Przepuszczalna
Przewiewna
Nie wymaga melioracji
Czynna
Łatwo obsycha wiosną
Łatwo się nagrzewa (można wcześniej siać wcześniejszy plon)
Wierzchnia warstwa nie zeskorupia się (nawet podczas suszy)
Bogata w składniki pokarmowe
Dostatecznie zasobna w wodę
13. Które gatunki warzyw stawiają wysokie wymagania glebowe?
I. klasa gleb: cebula, ogórek,kalafior, seler, sałata, papryka, por
II klasa: Kapustne, rabarbar, chrzan, szpinak, fasola, groch, pomidor samokończący
III klasa: warzywa korzeniowe, pomidor wysokorosnący, szparag
14. Sklasyfikuj materiały wykorzystywane jako podłoża w produkcji pod osłonami
Mineralne:
PERLIT
Bez substancji toksycznych
4 typy o różnej wielkości
Powyżej 1 mm - podłoże jednorodne
1-3 mm (Silverperl seed) - stosowany do wysiewu nasion i ukorzeniania sadzonek
1,5-5 mm (Silverperl standard) - do upraw hydroponicznych
Worek z perlitem może być wykorzystany dwukrotnie, nawet bez dezynfekcji
WEŁNA MINERALNA
Wytwarzana z bazaltu, diabazu lub skał wapiennych czy dolomitowych przez stopienie skał w temp. 1600-2000ºC - powstają nitki o średnicy 0,05 mm, z których potem wytwarza się maty, płyty lub granulaty, gdy temperatura spada do 200ºC dodaje się żywice fenolowe (wełna staje się hydrofilna)
Odczyn lekko zasadowy
Porowatość 97,8%
Masa właściwa 0,06 g/cm3
Dostępna w postaci kostek różnej objętości, osłoniętych folią
Organiczne:
TORF WYSOKI
Kwaśny odczyn
Mało dostępnych dla roślin makro- i mikroelementów
Dostępne są podłoża torfowe o nazwach: STM-3 (zawiera MIS 3), STM-4 (zawiera MIS 4)
TORF NISKI
Bardzo zróżnicowane właściwości fizykochemiczne
Przydatny jako składnik podłoży mieszanych
KORA
Niska pojemność wodna i sorpcyjna
Może zawierać substancje hamujące kiełkowanie nasion i wzrost roślin
Duży stosunek C:N - trudno ustalić nawożenie azotem
Jako składnik podłoży mieszanych
KOMPOSTY KOROWE
3-4 miesiące kompostowania z dodatkiem mocznika, saletry amonowej lub pomiotu kurzego przy wilgotności 60-70%
Komposty z drzew iglastych wymagają odkwaszenia i wzbogacenia w Ca, makro- i mikroelementy
TROCINY
Głównie z drzew iglastych, bo w liściastych znajdują się substancje fitotoksyczne i stosuje się je tylko jako dodatek (10-20% objetości)
Przy nawadnianiu podsiąkowym
WĘGIEL BRUNATNY
10-20% popiołu
80-90% substancji organicznej (30-40% to frakcja humusowa)
pH 6,7-7,2
N 20-50; P 10-20; K 20-100; Mg 300-500; Ca 1500-2500 [mg/dm3]
W miarę rozdrobnienia zwiększa się zawartość składników mineralnych dostępnych dla roślin, lecz pogarszają się właściwości fizyczne
Przy dużym nawadnianiu składniki pokarmowe są wypłukiwane
Węgiel brunatny + 30% torfu stabilne właściwości fizyczne
15. Na czym polega rola nawozów organicznych i mineralnych wprowadzanych do gleby?
Organiczne:
Wzbogacanie gleby w próchnicę
Poprawa struktury gleby
Odkwaszanie (obornik)
Poprawa stosunków wodnych
Dostarczenie azotu i potasu w formie łatwo dostępnej dla roślin (gnojówka, gnojowica, nawozy zielone)
Nawozy zielone:
Ochrona przepuszczalnych składników gleby przed wyługowaniem
Dostarczenie azotu
Wpływa pozytywnie na rozwój drobnoustrojów
Zwiększa zawartość CO2 w glebie
Przeciwdziałanie erozji gleby
Związki trudnodostępne związki łatwodostępne
Zwiększenie pojemności wodnej
Zapobiega uwstecznianiu fosforu
Nieorganiczne:
Regulacja pH
Uzupełnia nawożenie organiczne
Dostarcza N, P, K, Mg, B, Mo, mikro- i makroelementy
Nawożenie tylko na podstawie analizy gleby!
Konieczna duża ilość wody dla prawidłowego działania
16. Jakie są korzyści ze stosowania nawozów mineralnych?
Regulacja pH
Uzupełniają nawożenie organiczne
Dostarcza N, P, K, Mg, B, Mo, mikro- i makroelementy według potrzeb
17. Które warzywa w uprawie polowej reagują na nawożenie obornikiem?
Sałata, Pietruszka, Por, Ziemniak późny, Seler, Cebula, Fasolka szparagowa, Ogórek
18. Podaj przykłady warzyw o a) małych, b) średnich, c) dużych wymaganiach, co do nawożenia azotem
Małe: fasola, groch, rzodkiewka
Średnie: jarmuż, ogórek, czosnek, koper
Duże: warzywa liściowe (cykoria, kapusta pekińska, czerwona i biała późna), dynia, kalafior
19. Wymień czynniki mające wpływ na akumulację azotanów w warzywach
Rodzaj warzywa (najwięcej liściowe, potem korzeniowe)
Ilość dawek (tylko 1 dla sałaty, rzodkiewki, kalarepy wczesnej oraz warzyw o słabym systemie korzeniowym)
Wczesność odmiany
Długość okresu wegetacji
Różnice gatunkowe
20. Które gatunki warzyw są wrażliwe na uprawę bezpośrednio po wapnowaniu? Kiedy wobec tego ten zabieg powinien być wykonany?
Ziemniak - pH 5,2-5,4
Brokuł, Fasola, Kapusta, Kukurydza cukrowa, Pomidor, Rzepa, Rzodkiewka - pH 5,5-6,8
21. Co to jest a) zmianowanie, b) płodozmian, c) rotacja?
Zmianowanie - kolejne następstwo roślin uprawnych na tym samym polu, uzasadnione przyrodniczo, uwzględnia różne właściwości i wymagania roślin oraz wzajemne oddziaływanie na siebie i charakter siedliska
Płodozmian - to zmianowanie zaplanowane z góry na szereg lat i pól w konkretnym gospodarstwie; wiąże się z całokształtem produkcji
Rotacja - pełny cykl zmianowania, tzn. liczba lat potrzebnych do tego, aby wszystkie jego rośliny przeszły zgodnie z następstwem przez to samo pole; może być kilku- lub kilkunastoletnia
22. Podaj ogólne zalecenia dotyczące następstwa roślin warzywnych
1.Liściowe,kapustne,
2. Zboża jare z wsiewką roślin strukturotwórczych
3. Roślina strukturotwórcza
4.Cebulowe
5. Korzeniowe
6. Motylkowe+ zboża ozime
7. Zboża ozime
23. Podaj przykłady warzyw wymagających stosowania zamianowania
Kapusta biała - po 4 latach kiła
Czosnek - po 3 latach Fuzarium
Ziemniak, groch, burak, marchew, pietruszka, cykoria, sałata, ogórek, fasola, seler - spadek plonu
!!!NICIENIE!!!
24. Które warzywa uprawia się a) z bezpośredniego siewu w pole, b) z siewu lub/i z rozsady, c) tylko z rozsady?
a) z bezpośredniego siewu w pole: czosnek (sadzimy ząbki), cykoria sałatowa, szpinak, marchew, burak ćwikłowy, rzodkiewka, fasola,
b) z siewu lub/i z rozsady: kapusty, brokuł, cebula, por, sałata, ogórek, dynia
c) tylko z rozsady: pomidor, papryka, oberżyna, melon, kawon, seler korzeniowy
25. Od czego zależy i ile wynosi norma siewu nasion dla buraka ćwikłowego?
Zdolność kiełkowania
Wielkość kłębków
Odległość rzędów
Przeznaczenie plonu (różny termin)
Wynosi 12-20 kg/ha
26. U których gatunków warzyw szklarniowych jest możliwe zastosowanie podkładki i jakiej (przykłady)?
Ogórek szklarniowy i melon
Dynia figolistna (Cucurbita ficifolia)
Pomidor szklarniowy i oberżyna
Lycopersicon esculentum x L. hirsutum
KVFN i KVFN Tm
KNVF i KNVF Tmi
KNVF2
Papryka
Podkładki odporne na Phytophtora capsici
27. Podaj definicję i przykłady podłoża inertnego?
Jałowe, bierne, nieaktywne lub obojętne chemicznie
Nie wchodzi w reakcje z pożywką
Nie ulega rozkładowi mikrobiologicznemu
Wolne od chorób i szkodników
Poprawia jakość i plon warzyw
Umożliwia precyzyjne nawadnianie
28. Wymień najważniejsze czynniki środowiska korzeniowego mające wpływ na wzrost, i plonowanie roślin warzywnych?
Optymalna wilgotność gleby (dobre stosunki powietrzno-wodne)
Odpowiednie pH gleby
Zasobność w dostępne składniki pokarmowe
Temperatura gleby
29. Jakie zmiany zachodzą w podłożu po parowaniu i kiedy możemy sadzić rośliny do parowanego podłoża?
Zmiany:
Uruchomienie trudnodostępnych dla roślin mikro- i makroelementów
Powstanie dużej ilości amoniaku (kilkukrotnie wyższej niż optymalne stężenie)
Zasolenie ???
Aby uniknąć uszkodzenia roślin przez nadmiar azotu amonowego, powstającego po parowaniu (maksymalna koncentracja po 10-14 dniach od zabiegu), należy sadzić w 2-3 dniu po odkażeniu (gdy temperatura spadnie do 30ºC), albo dopiero po 3-4 tygodniach.
30. Określ temperatury letalne dla różnych patogenów przy dezynfekcji termicznej podłoży.
54ºC- nasiona chwastów, dżdżownice, nicienie
71ºC- drutowce, grzyby bez przetrwalników,
82ºC- Fusarium, Verticilium, Pyrenocheta,
94ºC- wirus mozaiki tytoniu (TMV)
31. Jakie czynniki wpływają na skuteczność dezynfekcji termicznej podłoża?
Dużo wody - 200 l/m3
Mało amoniaku
Dokładność wykonania zabiegu - wyszkolenie pracowników
Warunki fitosanitarne
Dobre działanie sprzętu
Odpowiedni dobór techniki odkażania
32. Jakie są techniki (metody) dezynfekcji termicznej podłoży?
Parowanie do wnętrza podłoża: urządzenia przenośne (rury pionowe i poziome, pług z parownicą)
Parowanie pod folią (parę wtłacza się między podłoże a folię)
W kotłach - małe ilości podłoża
Promieniami gamma
33. Jakie zmiany w owocach pomidora zachodzą w procesie ich dojrzewania?
Wydzielanie etylenu, Zanika chlorofil, pojawia się likopen, maskujący karoten, Skrobia rozkłada się na cukry, Wzrasta zawartość witamin, Spadek sucha masa (zależy to od odmiany, czynników glebowych, klimatycznych, uprawowych), Przejrzewanie, Mięknięcie i marszczenie zmiany w substancjach pektynowych błon komórkowych, Dalszy spadek suchej masy, Zmiana ilości wody, pH
34. Wymień etapy przygotowania podłoża do uprawy pieczarki.
Preparowanie obornika w pryzmach na wolnym powietrzu lub w specjalnych pomieszczeniach
Pasteryzacja przeprowadzana w pomieszczeniu uprawowym lub w komorze pasteryzacyjnej w temperaturze 56-60ºC przez 24h
Dojrzewanie podłoża polegające na dostosowaniu podłoża do wymagań pieczarki
37. Jakie technologie uprawy są powszechnie stosowane w Polsce w produkcji szklarniowej?
Wełna mineralna W gruncie,Pojemniki (cylindry), Hydroponika
38. Jakie systemy nawożenia są stosowane w bezwzględnych uprawach hydroponicznych?
Fertygacja, Dolistne - interwencyjnie
39. Na czym polega uprawa aeroponiczna i jakie są jej zalety?
Uprawa bez gleby, korzenie na wierzchu
Systematyczne spryskiwanie pożywką
Zamknięty obieg - małe straty pożywki
Kontrola wilgotności, składników pokarmowych, temperatury, O2, CO2 w systemie korzeniowym
40. Od czego zależy pobieranie składników mineralnych ze środowiska korzeni?
Wiek rośliny, Stężenie i zestaw jonów, pH otoczenia komórek korzeni (różnica potencjałów), Dostęp tlenu
41. Czym się powinny charakteryzować odmiany pomidora przydatne do przetwórstwa?
Duża zawartość suchej masy, Odporność na obtłuczenia
42. Jakie typy pomidora są uprawiane w polu a jakie w szklarni?
W polu: samokończące
W szklarni: silnie rosnące i drobnoowocowe
43. Jakie warzywa są dobrym przedplonem dla kapusty?
Strączkowe na nasiona, Ziemniaki, Ogórek, Seler, Motylkowe, Koniczyna, Koniczyna + trawy, Mieszanka motylkowych na nawozy zielone
44. Jakie metody są stosowane w uprawie kapusty na nasiona? Opisz krótko, na czym one polegają?
1. System bezgłowkowy:
dla odmian wczesnych i średniowczesnych. wysiew latem, na rozsadniku lub miejscu stałym. Rośliny zimują w formie rozety, przechodzą jarowizacje wtedy. Nie tworzą główek tylko pędy kwiatostanowe. Dobre dla rejonów nadmorskich. Ryzyko wymarznięcia roślin w zimy bezśnieżne i mroźne
2. System główkowy:
dla odmian późnych, siew maj lub czerwiec/lipiec. na jesieni zawiązują się główki, które zimujemy w kopcach, bruzdach, rowach(musza być twarde, zdrowe, i charakterystyczne dla danej odmiany). Przechowujemy bez liści(tylko 3-4) z korzeniami. Wiosną sadzimy...Wadami są straty podczas przechowywania.
Nasiona dla tych metod dojrzewają w sierpniu
45. Czym się uwidaczniają zaburzenia fizjologiczne związane z niedoborem boru i molibdenu u kalafiora?
Niedobór boru: brunatna plamistość róż kalafiora
Niedobór molibdenu: biczykowatość liści kalafiora
46. Wymień grupy użytkowe ogórków.
odmiany korniszonowe
odm. konserwowe, grubobrodawkowe
odm. konserwowe, drobnobrodawkowe
odm. do kwaszenia
odm. sałatkowe
47. Podaj metody uprawy cebuli.
Z siewu wprost do gruntu
1-10 maja
System pasowo-rzędowy
Głębokość 1,5-2cm (gleba ciężka) lub 2-3cm (gleba lekka)
900-1100 roślin/ha
Z rozsady
Produkcja - 4 tyg.
Wysiew - koniec lutego-10 marca w tunelach lub w szklarni do wielodoniczek
Hartowanie
Wysadzanie w fazie 3-5 liści właściwych
System pasowo-rzędowy
Z dymki
2 etapy (dymka w 1 roku, a cebula konsumpcyjna w drugim)
Wysiew na początku kwietnia
Zbiór dymki po 100 dniach
Przechowywanie przez zimę (0-1ºC lub 18-20ºC)
Wysadzanie wczesną wiosną
Ozima (odmiany `Wolf F1', `Yellow Stone', `Buffalo F1')
Siew 10-20 sierpnia, Zimuje w fazie 3-4 liści, Można przykryć agrowłókniną
48. W jakich warunkach przechowuje się cebulę a) konsumpcyjną, b) wysadkową, c) dymkę?
Dymka - chłodnia (0-1ºC ) lub przechowalnia (18-20ºC)
Konsumpcyjna
Temp. 0-1ºC (-2 do -3ºC) - nie może być wahań temperatury
Wilgotność powietrza 65-70% / 70-80%
KO: 5% CO2 i 3% O2
Cyrkulacja powietrza
Chłodnia: 40 wymian/h
Przechowalnia luzem: 150-200 wymian/h
Palety skrzyniowe: 200-220 wymian/h
Wysadkowa - ???
49. Dlaczego uprawa kapusty pekińskiej na zbiór wiosenno-letni jest ryzykowna?
"kapusta pekińska z uwagi na jej wrażliwość na chłód i długi dzień, najlepszy plon w Polsce tak pod względem wielkości jak i jakości daje w uprawie na zbiór jesienią" [polowa uprawa warzyw M. Orłowski] w uprawie wiosenno-letniej daje mniejszy plon, gorszej jakości i może wybijać w pędy kwiatostanowe.
51. W jaki sposób przedłużyć okres zbioru fasoli szparagowej przeznaczonej dla przetwórstwa?
Długość okresu wegetacji fasoli zależy od jej przeznaczenia. F. szparagowa ma krótki okres wegetacji i wszędzie znajduje dostatecznie długi okres bezmroźny dla wydania plonu. Niemniej dla przedłużenia okresu przerobowego przetwórni pożądany jest co najmniej 4 miesięczny okres bezmroźny . (…) za gł. kryterium rejonizacji przyjęto rejony w których śr. temp. lipca przekracza 18˚C, a okres bezmroźny trwa 140 dni. (Chroboczek, str121).
52. Scharakteryzuj odmiany fasoli.
szparagowa: żółtym strąku, o zielonym strąku , innej barwy
na suche nasiona: nasionach drobnych, nas. Średnich, nas. dużych
na zielone nasiona.
Podział ze wzgl. na wzrost: karłowe ,półpienne (biczykowate), tyczne
53. Jakie są sposoby uprawy marchwi?
na płask, system pasowo-rzędowy
na redlinach w pojedynczych lub podwójnych rzędach
na podwyższonych zagonach
54. Przykłady odmian buraka ćwikłowego o korzeniu a) spłaszczonym, b) kulistym, c) wydłużonym.
a) spłaszczonym: 'Egipski', 'Patryk', 'Wodan F1'
b) kulistym:' Okragły ciemnoczerwony', 'Czerwona kula', Regala', 'Chrobry', 'NOchowski'
c) wydłużonym: 'Forono', 'Glob F1', Norton', 'Opolski', Rywal'.
55. W jakiej fazie dojrzałości zbiera się owoce dynie olbrzymiej, a w jakiej dyni zwyczajnej?
Dynia olbrzymia - dojrzałość fizjologiczna
Dynia zwyczajna - dojrzałość konsumpcyjna (kilkukrotnie)
56. Co jest częścią jadalną u karczocha?
Kwiatostan koszyczek
57. Jakie znasz odmiany botaniczne i formy użytkowe sałaty?
Sałata siewna (Lactuca sativa)
sałata głowiasta (Lactuca sativa var. capitata) - 2 formy użytkowe:
sałata masłowa, krucha (Iceberg), liściowa, rzymska, łodygowa
58. Wymień najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne stosowane w uprawie warzyw szklarniowych.
Ochrona
Hormonizacja (pomidor, oberżyna, pepino)
Ogławianie (pomidor, papryka)
Usuwanie pędów bocznych (pomidor, papryka)
Usuwanie liści + opuszczanie (ogórek na 1 pęd, pomidor)
Odchwaszczanie (uprawa u gruncie szklarni)
Podpieranie roślin (sznurki)
Ściółkowanie
Wietrzenie pomieszczeń (regulacja temperatury)
Dokarmianie, nawożenie
Podlewanie
Spulchnianie gleby
Przerzedzanie zawiązków (dynia)
Cieniowanie
59. Zdefiniuj pojęcia a) dojrzałość zbiorcza, b) dojrzałość konsumpcyjna.
a) dojrzałość zbiorcza: jest to stan jadalnych części roślin warz., w którym charakteryzują się one określonym zespołem cech optymalnych do zbioru, transportu, przechowywania, przetwórstwa.
W zależności od przeznaczenia warz ich dojrz zbiorcza może przypadać na inne fazy wzrostu rośl.
b) dojrzałość konsumpcyjna: stan jadalnych części rośl, w którym osiągnęły one najwyższą wartość smakową i odżywczą
60. Jakim zabiegom poddawane są warzywa przeznaczone do sprzedaży?
Usuwanie części niejadalnych, Czyszczenie, Sortowanie, Pęczkowanie, Woskowanie, Schładzanie po zbiorze, Kalibrowanie, Porcjowanie, Pakowanie
61. Pod względem trwałości w przechowywaniu można podzielić warzywa, na grupy? Podaj przykłady.
Trwałe - burak, brukiew, cebula, chrzan, marchew, pietruszka, por, rzepa, rzodkiew, seler korzeniowy, skorzonera, ziemniak późny.
Średnio trwałe: Kapustne- kapusta, kalafior, kalarepa, jarmuż ( 1-3 m-ce)
Dyniowate- dynia olbrzymia, cukinia, kabaczek, arbuz
Psiankowate- pomidor, papryka, oberżyna (do 1 m-ca)
Nietrwałe- warzywa liściowe i natki, sałata, pomidor (dojrzały), pieczarka, kukurydza, ogórek, melon, szparag, fasola, groch, warzywa pęczkowane.
62. Od czego zależy dobre przechowywanie się warzyw?
1. Cechy uwarunkowane genetycznie
Do 1. Cechy odmianowe
- długość okresu spoczynku (krótszy u odmian wczesnych);
- budowa morfologiczna (np. u odmian wczesnych kapusty głowiastej luźniejsze ułożenie liści, wpływające na większą transpirację);
- budowa anatomiczna (np. cieńszy nalot woskowy u odmian wczesnych, luźniejsze ułożenie komórek miękiszowych, cieńsze ściany tych komórek);
- intensywność oddychania (zwykle większa u odmian wczesnych, charakteryzujących się szybkim wzrostem, a więc i metabolizmem);
- mniejsza odporność na niskie temperatury (np. u odmian letnich pora, w porównaniu do odmian zimowych);
- różny skład chemiczny i zawartość suchej masy (mniejsza u odmian wczesnych).
2. Warunki klimatyczne
Temperatura , Nasłonecznienie Opady
3. Czynniki agrotechniczne
Gleba , Zmianowanie , Nawadnianie ,Ochrona roślin
4. Termin i sposób zbioru
Określanie dojrzałości zbiorczej
Terminy zbioru
Sposoby zbioru
Zasady postępowania z warzywami po zbiorze
Jakość warzyw
5. Traktowanie po zbiorcze
Mycie
Wstępne schłodzenie
Schładzanie powietrzne w komorze chłodniczej • Schładzanie ciśnieniowe
Schładzanie wodne
Schładzanie „płynnym” lodem
Schładzanie próżniowe
Dosuszanie
6. Warunki przechowywania
6.1. Temperatura
- Temperatura optymalna
- Temperatura zamarzania
- Temperatura letalna
- Temperatura krytyczna
6.2. Wilgotność powietrza
- Wilgotność względna.
- Optymalna wilgotność względna powietrza
6. 3. Skład gazowy atmosfery
- Optymalny skład gazowy atmosfery
W normalnej atmosferze zawartość tlenu wynosi 20,9%, dwutlenku węgla, 0,03%, azotu 78% i gazów szlachetnych (argon i inne) około 1%.
6.4. Cyrkulacja i wymiana powietrza
63. Podaj optymalne warunki przechowywania dla a) buraka ćwikłowego, b) oberżyny, c) dyni, kapusty pekińskiej.
a) temp. 1-2C, do poł IV, w kopcach, piwnicach, przechowalniach
b) temp. 7-10C, wilg 90-95%, do kilkunastu dni
c) dynia: temp. 10-12C, wilg 70-75%
młode kabaczki, cukinie i patisony można w temp 6-8C, wilg 90% przez kilka dni
kapusta pek: temp. 0-2 C, wilgotność pow 90-95%, okres 3-4 m-ce
KA - wilg 95%, CO2- 2,5%, O2 - 3%
64. Podaj, jaka jest powierzchnia uprawy warzyw a) w polu, b) pod osłonami.
W polu: 210-270 tys. ha
Pod osłonami: 6324 ha
65. Które gatunki warzyw zajmują największy areał uprawy w polu, a które w szklarni?
W polu: marchew, kapusta, cebula
W szklarni: pomidor, ogórek, papryka
66. Wymień gatunki warzyw nadających się do pędzenia.
Cykoria liściowa i korzeniowa
Pietruszka naciowa i korzeniowa
Seler naciowy i korzeniowy
Rabarbar
Szparag
Cebula
Szczypiorek
67. Jaki jest cel stosowania ściółkowania gleby i stosowania włóknin w uprawie warzyw?
Szybsze nagrzewanie gleby wiosną - wcześniejszy siew
Ograniczenie chwastów
Zwiększenie wilgotności gleby
68. Wymagania termiczne oraz nawozowe rzodkiewki szklarniowej.
Temperatura:
Kiełkowanie 2-3ºC
Siewki wytrzymują do -4ºC
Optymalna temperatura powietrza 10-14ºC, wyższe 18-20ºC powodują wybijanie w pędy kwiatostanowe
Najlepsze efekty uprawy przy 17ºC - nie więcej niż 18ºC, bo za dużo liści, a za mały korzeń
Podłoże najpierw 14ºC, a gdy zaczyna się tworzyć zgrubienie 10-12ºC
Nawożenie:
N 100-150 (X-III) i 150-300 (IV-IX)
P 150-300
K 300-500
Mg 150-200
Ca 2000