Neurologia ćw. 16.11.2010
"Udar mózgu"
Udar mózgu - nagłe wystąpienie ogniskowych lub ougólnionych zaburzeń czynności mózgu na skutek zaburzeń krążenia mózgowego.
Typy udaró mózgu :
-niedokrwienny (zawał mózgu)
-krwotoczny - krwotok śródmózgowy i krwotok podpajęczynówkowy
-udar żylny
Podział udarów niedokrwiennych mózgu w zależności od czasu utrzymywania się objawów :
-przejściowy napad niedokrwienny TIA do 24h
-odwracalne niedokrwienie ubytki neurologiczne RIND , objawy cofają się do 3 tygodni
-udar dokonany CS
-udar postępujący PS
Przyczyny udarów niedokrwiennych :
-zakrzep : zmiany miażdżycowe dużych tętnic (tt szyjne, stwardnienie tętniczek, zmiany zapalne naczyń, udary zatokowe)
-zator : przyczyny kardiogenne(zaburzenia rytmu serca, zatir tętniczo-tętniczy)
Rzadko zator powietrzny, tłuszczowy, nowotworowy
-zaburzenia hemodynamiczne : nagły spadek ciśnienia tętniczego, zatrzymanie akcji serca (dochodzi do niedokrwienia obszarów na pograniczu stref unaczynienia - tzw zawał „ostatniej łąki”)
-skurcz naczyniowy - skok ciś tętniczego
- zatokowy - na skutek specyficznych zmian w drobnych naczyniach krwionośnych
Przyczyny udarów krwotocznych :
-Krwotok śródmózgowy : nadciśnienie tętnicze, miażdżyca naczyń, malformacje naczyniowe)
-Krwotok podpajęczynówkowy : malformacje tetniczo-żylne, nadciśnienie tętnicze
-Leki przeciwzakrzepowe
-Używki (kokaina, crack, LSD, amfetamina)
Obraz kliniczny udaru niedokrwiennego zatorowego :
-nagły początek ogniskowych objawów mózgowych
-przytomność na ogół zachowana
-ogniskowe objawy neurologiczne w zakresie unaczynienia jednej z tętnic mózgowych -najczęściej porażenie połowicze
-istnienie źródła zatorów (zab.rytmu serca)
Obraz kliniczny udaru niedokrwiennego zakrzepowego :
-początek zachowrowania niezbyt gwłatowny z narastaniem objawów, często po odpoczynku nocnym
-mozliwe występowanie objawów poprzedzających- TIA
-przytomność zwykle zachowana
-obecność zmian miażdżycowych w t. szyjnych
-obecność uogólnionych zmian miażdżycowych
Obraz kliniczny krwotoku śródmózgowego :
-nagły początek, gwałtowny przebieg
- nudności, wymioty
-silny ból głowy
-najczęściej utrata przytomności
-często układanie sie na boku
-szybkie narastanie objawów
-zwykle obecność nadciśnienia tętniczego
Najczęstsze objawy udaru :
-porażenie lub niedowłady kończyn -najczęściej bardziej nasilone w kończynie górnej
-opadnięcie kącika ust
-zaburzenia mowy
-zaburzenia czucia
-zaburzenia widzenia
-nierówność źrenic
-zawroty głowy i zaburzenia równowagi
-wymioty
-zaburzenia orientacji i pamięci
-nagłe, silne bóle głowy
Wstępna ocena chorego :
-ocena oddecgu, ciśnienia i tętna
-poszukiwanie w/w ubytków neurologicznych
-wywiad co do okoliczności zachorowania
-wywiad co do przeszłości chorobowej pacjenta
-poszukiwania ewentualnych opakowań po lekach i innych subst
Zasady udzielania pierwszej pomocy u chorego z udarem :
-zapewnienie podstawowych czynności życiowych (ABC)
-założenie wkłucia dożylnego
-pilny transport do szpitala (pozycja leżąca, głowa wyzej niż tułów)
Badania diagnostyczne wykonywane w szpitalu :
-TK
-EKG
-badania hematologiczne
-stężenie glukozy, elektrolity kreatynina, mocznik,próby wątrobowe
-gazometria u chorych nieprzytomnych
-MR
Podstawy postępowania :
-troboliza w udarach niedokrwiennych
-leki antyagregacyjne i przeciwkrzepliwe
-postępowanie ogólnomedyczne
-leczenie przeciwobrzękowe ,przeciwdrgawkowe
-ewentualna korekcja ukł krzepnięcia
-leczenie chirurgiczne
-wczesna rehabilitacja
Ogólne powikłania po udarze :
-zapalenie płuc
-zapalenie dróg oddechowych
-zawał mięśnia sercowego
-zakrzepy żył
-zator płucny
-wrzód stresowy żołądka
-odleżyny
Neurologiczne powikłania udaru :
Wczesne : obrzęk mózgu , napady drgawkowe, zaburzenia świadomości
Późne : depresja, wodogłowie, otępienie naczyniowe
Kwalifikacja do leczenia trombolitycznego
- do 4,5 godziny od pewnego początku wystąpienia objawów