WIESZCZBA W�LWY (V�LUSP�)

�

1. S��w mych s�uchajcie, potomkowie œwi�ci,

Wy�si i ni�si Heimdalla synowie,

Ka�esz mi m�wi�, Ojcze Wszechpot�ny

O dawnych dziejach, jak si�gn�� pami�ci�.

�

2. Pomn� olbrzym�w przed wieki pocz�tych

Co piastunami byli moimi

I pomn� dziewi�� œwiat�w i dziewi��

Œwi�tego drzewa korzeni w g��b ziemi.

�

3. W zacz�tkach œwiata za czas�w Ymira

Ni piasku, ni morza, ni ch�odnych ba�wan�w,

Nie by�o ziemi i nie by�o niebios,

Ni traw nie by�o - lecz czeluœ� otch�ani.

�

4. A� Bura synowie wydŸwign�li ziemi�

I Midgard s�awny pobudowali

S�o�ce po�udnia ogrza�o g�azy

A bujnym kwieciem okry�y si� pola.

�

5. Towarzyszy�o s�o�ce miesi�cowi,

Prawic� swoj� k�ad�o na skraj nieba,

S�o�ce nie zna�o mieszkania swego,

A miesi�c mocy swej nie zna�,

Gwiazdy - gdzie sta�, nie wiedzia�y.

�

6. Bogowie wszyscy sejm wielki zwo�ali,

I Nieœmiertelni tak nad spraw� radzili:

Miesi�cowi na nowiu i Nocy imi� dali,

Poranek nazwali i Po�udnie tako�

I Podwieczerz i Wiecz�r, by m�c liczy� lata.

�

7. Asowie si� zeszli na Idawale,

Chram i o�tarze wznieœli wysokie,

Kowalskie zrobili ognisko, z�oto obrabiali,

Obc�gi kuli, narz�dzia stwarzali.

�

8. Igrzyska urz�dzali na dziedzi�cu weseli,

Nie mieli niczego, co nie by�o z�otem,

P�ki nie przysz�y trzy Thurs�w dziewice

Z J�tunhrimu, ojczyzny Olbrzym�w.

�

9. Bogowie wszyscy sejm wielki zwo�ali,

I Nieœmiertelni nad spraw� radzili,

Kto tu ma stworzy� kar��w zast�py

Z Brimira krwi i Bla�ma koœci.

�

10. Tam wtedy Modsognir stworzony zosta�,

Najznamienitszy, Durin jako drugi;

Ci ulepili z gliny mn�stwo kar��w

Na podobie�stwo ludzkie - tak zaœwiadczy� Durin.

�

11. Nyi i Nidi, Nordri i Sudri

Austri i Westri, Althojf, Dwalin,

Nar i Nain, Niping i Dain,

Bifur, Bafur, Bombur, Nori

An i Onar, Ai, Mj�dwitnir

�

12. Wigg i Gandalf, Windalf, Thorin,

- Thror i Thrain, Thekk, Witr i Lit,

Nyr i Nyrad - teraz ja kar��w

- Reginn i Radswid - wiernie wyliczy�am.

�

13. Fili, Kili, Fundin, Nali,

Heptifili, Hannar, Swiur,

Frar, Hornobori, Fr�gra i Loni,

Aurwangr, Jari, Eikinskjaldi.

�

14. Pora powiedzie� ludziom Dwalina

Rzeszy kar��w - Lofar r�d ten zacz�� -

Co z skalistych stron bagnistym szlakiem

Na piaszczyste ci�gn�li �awice.

�

15. Tam by� Draupnir i Dolgthrasir,

Hor, Haugspori, Hlewang, Gloin,

Dori, Ori, Duf, Andwardi,

Skirfir, Wirfir, Skafid, Ai.

�

16. Alf i Yngwi, Eikinskjaldi,

Fjalar i Frosti, Fidr i Ginnar;

P�ki ludzkoœ� trwa� b�dzie, wiadomo,

�e rodu praojcem jest Lofar.

�

17. Wtedy z tej rzeszy zst�pili trzej Asowie,

Mocni i mi�oœciwi, do mgie� niebytu;

Ujrzeli na ziemi w niemocy le��cych

Aska i Embl�, nieœwiadomych losu.

�

18. Ducha nie mieli i tchu nie mieli,

Ni krwi, ni g�osu, ni rumie�c�w zdrowych;

Dech da� im Odin, a dusz� da� H�nir,

Krew da� im Lothur i rumieniec zdrowy.

�

19. Wiem, gdzie jesion stoi, Yggdrasill si� zowie,

Lœni�c� wilgotnoœci� pie� jego zroszony;

Z niego idzie rosa, co w dolinach spada,

Ko�o Urd studni wci�� zieolny stoi.

�

20. Stamt�d przyby�y dziewy wszechwiedz�ce,

Trzy, z owej sali, co pod drzewem stoi;

Urd zwie si� pierwsza, a druga Werdandi

- rytowa�y w drzewie - Skuld na imi� trzeciej,

Postanawia�y losy, zakreœla�y �ywot,

Ludzkim istotom stwarza�y przeznaczenie.

�

21. Pierwsz� na œwiecie wojn� pomn�

Gdy na oszczepy Gullweig wbili,

Kiedy j� w hali Hara spalili,

Trzykro� palili trzykro� odrodzon�,

Wielokro� razy, a wiecznie �yw�.

�

22. Heid j� zwano, gdy w dom wchodzi�a,

Wieszczka m�dra, r��d�ce moc dawa�a,

Czarowa�a wsz�dy zmys��w ob��kanie,

Z�ym niewiastom - rozkosz i radoœ�.

�

23. Najwy�si Rz�dcy sejm wielki zwo�ali,

I Nieœmiertelni nad spraw� radzili

Czy grzywn� Asowie powinni zap�aci�,

Czy te� wszystkie bogi ofiary r�wno dzieli�.

�

24. Rzuci� by� Odin oszczep w t�um woj�w

Pierwsza na œwiecie walka to by�a,

Wa� twierdzy As�w powalon zosta�,

Waleczeni na pole wkroczyli Wanowie.

�

25. Bogowie wszyscy sejm wielki zwo�ali,

i Nieœmiertelni nad spraw� radzili,

Nieszcz�œ� kto kl�sk� na niebo sprowadzi�

i �on� Oda olbrzymowi odda�.

�

26. Thor gniewem wzburzon samow�adnie most wzni�s�

- Rzadko spokojny w podobnych sprawach:

Z�amane s�owa, przysi�gi i œluby,

i wa�ne umowy wsp�lnie zawarte.

�

27. Wiem, �e Heimdalla r�g jest ukryty

Pod œwi�tym drzewem, gdzie wiatr œwie�y wieje,

Rzek� widz� tokiem na� rw�c� obfitym

Z zastawu Walfadra: wiecie� teraz, czy nie?

�

28. Na dworzem siedzia�a, gdy starzec przyszed�,

As�w kr�l, i w oczy mi spojrza� g��boko:

"Czemu pytacie mnie, stawiacie na pr�b�?

Wszystko wiem, Odinie, gdzie�eœ oko ukry�.

�

29. Wiem, �e Odina oko jest ukryte

W s�awnej Mimira studni;

Ka�dego dnia Mimir pije mi�d

Z zastawu Odina: wiecie� teraz, czy nie?

�

30. Pierœcienie Herf�d da� i naszyjniki

[...............................................................]

Dosta� wieszczby m�dre, czar�w wzrok przysz�oœci,

Patrza�am daleko, widzia�am ka�dy œwiat.

�

31. Widzia�am z daleka przyby�e walkirie

p�dzi� gotowe do p�l bohater�w,

Skuld tarcz� nios�a, i Skogul druga,

Gudr, Hild, Gondul i Geirskogul.

�

32. Widzia�am ukryte skrwawionego boga,

Odina dziecka dziecka, Baldra, przeznaczenie:

Wysoko nad wa�em sta� ros�y

z�ej s�awy lecz pi�kny krzew jemio�y.

�

33. Sta�a si� z jemio�y, co wiotk� si� zda�a

Œmiercionoœna strza�a: H�d j� wypuœci�.

Baldra brat urodzi� si� wkr�tce,

Noc jedn� mia� syn Odina, wroga gdy zabi�.

�

34. R�k nie my� wcale ni w�os�w nie czesa�,

P�ki nie przywi�z� na stos wroga brata;

Ale Frigg p�aka�a w Fensali

Nad kl�sk� Walhalli: wiecie� teraz, czy nie?

�

35. W wi�zach widzia�am, u Ÿr�de� gaju

Z�o przynosz�cego, podst�pnego Loka,

Sygin tam siedzi, losy ma��onka

Szcz�œcia jej nie da�y: wiecie� teraz, czy nie?

�

36. Rzeka p�ynie od wschodu dolinami jadu

Miecz�w pe�na, oszczep�w, Slid si� nazywa

[...............................................................]

[...............................................................]

�

37. Sta�a na p��nocy na polach Nidu

Sala ze z�ota, Syndry rodu,

Inna zaœ sta�a na Ok�lni

Sala uczt olbrzyma, Birmir jego imi�.

�

38. Sal� widzia�am: z dala od s�o�ca stoi

Na Wybrze�u Trup�w, na p��noc wychodz� wrota;

Jadu krople przez dymnik padaj�,

Z grzbiet�w w��w plecione s� œciany.

�

39. Tam widz� rzek�, pod pr�d �mudnie brodz�

Krzywoprzysi�cy i mordercy-wilki;

Tam ssie Nidh�g umar�ych cia�a,

Wilk rozrywa ludzi: wiecie� teraz, czy nie?

�

40. W �elaznym lesie na wschodzie stara siedzi,

Rodzi tam pomiot Fenrirowi,

A z nich wszystkich najokrutniejszym jest

Po�erca s�o�ca w postaci Wilka-Olbrzyma.

�

41. Cia�ami umieraj�cych zaspokaja g��d,

Siedziby bog�w zbluzga� krwi�.

S�o�ce czernieje, a p�Ÿniejsze lato

Pe�ne jest kl�sk; wiecie� teraz, czy nie?

�

42. Na kropcu siedzia�, graj�c na harfie,

Pasterz baby-olbrzymy, Eggdir weso�y;

Zapia� mu na drzewie

Ciemnoczerwony kogut, Fjalar zwie si�.

�

43. Asom pieje Gollinkambi,

Budzi on wszystkich u Herjafadra,

Inny zaœ pieje w g��bi podziemiach,

Jak sadze rudy, na salach Heli.

�

44. Szczeka teraz Garm g�oœno przed Gnipa jam�,

Okowy pekaj�, Fenrir-wilk wolny p�dzi;

Wiele wiem, przysz�oœ� widz�,

Bog�w przeznaczenie, zwyci�zc�w upadek.

�

45. Bracia bi� i zabija� si� b�d�,

Dzieci si�str rodzonych zwi�zki krwi kalaj�,

Czasy szale�stwa, bezwstydu, cudzo��stwa,

Wiek topora, wiek miecza i tarcz strzaskanych,

Wiek zamieci wilczych nim œwiat w przepaœ� runie.

�

46. Syny Mimira powstaj�, a œmier�

Oznajmia stary Gjallarhorn;

G�oœno dmie Heimdall, r�g wznosi wysoko,

Odin rozmawia z g�ow� Mimira.

�

47. Dr�y jesion Yggdrasil, wynios�y,

J�czy stare drzewo, a Olbrzym idzie na wolnoœ�;

Przera�eni czekaj� wszyscy w krainie Heli

A� Surta brat œwiat poch�onie.

�

48. Jak jest z Asami? Jak jest z Alfami?

Wrzawa w J�tunheimie, Asowie na tingu;

St�kaj� kar�y u kamiennych drzwi,

Skalnych œcian m�drcy: wiecie� teraz, czy nie?

�

49. Szczeka Garm g�oœno przed Gnipa jam�,

Okowy p�kaj�, Fenrir-wilk wolny p�dzi;

Wiele wiem, przysz�oœ� widz�,

Bog�w przeznaczenie, zwyci�zc�w upadek.

�

50. Hrym jedzie od wschodu, tarcz� dzier�y

Wije si� w�� œwiata, straszny w swej wœciek�oœci,

Bije morskie ba�wany, a orze� skrzeczy

Szarpi�c zw�oki; Naglfar nadp�ywa.

�

51. Statek sunie od wschodu, lud Muspellu p�ynie

morskim szlakiem, a Loki jest u steru;

Ci�gn� Olbrzymy, wszyscy razem z Wilkiem,

Byleipta brat im towarzyszy.

�

52. Surt idzie z po�udnia z ogniem zniszczenia,

Boskich woj�w miecz jak s�o�ce b�yszczy,

Ska�y krusz� si�, wiedŸmy w przepaœ� lec�,

M�e krocz� œmierci drog�, niebo p�ka.

�

53. Hlin po raz wt�ry doznaje smutku,

Gdy Odin do walki z wilkiem rusza,

A Beli zwyci�zca przeciw Surtowi;

Pada w boju m�� umi�owany Friggi.

�

54. Przybiega syn Sygfadra, wielki Widar,

By z zwierzem, co trupy �re, walczy�,

I wbija miecz synowi Hwerdrunga

Prosto w serce; ojciec zosta� pomszczony.

�

55. Spieszy s�awny syn Hlodyny:

W g�rze wysoko w�� lœni�cy zieje,

Smokowi na spotkanie syn Odina idzie.

�

56. Z wœciek�oœci� go wali obro�ca Midgardu;

M�e wszyscy swoje opuszczaj� domy;

Dziewi�� krok�w wstecz cofn�� si� syn Fj�rgyny,

Zlany jadem gada, œmierci� naznaczon - i s�aw�.

�

57. S�o�ce ciemnieje, ziemia osuwa si� w morze,

Spadaj� z nieba jasne gwiazdy,

Szalej� dymy i ogie�, co �ycie o�ywia�,

P�omieni �ar wysoko strzela w niebo.

�

58. Szczeka Garm g�oœno przed Gnipa jam�,

Okowy p�kaj�, Fenrir-wilk p�dzi wolny,

Wiele wiem, przysz�oœ� widz�,

Bog�w przeznaczenie, zwyci�zc�w upadek.

�

59. Widz�, jak zn�w si� wy�ania

Ziemia z morza, zieleniej�ca;

Lec� wodospady, a orze� nad nimi,

Ten, co w g�rskiej krainie ryby �owi.

�

60. Asowie si� zeszli na Idawale

O w�u Midgardu rozprawiaj� wa�nie,

O wydarzeniach wspominaj� wielkich,

O starych Fimbultyra rozprawiaj� runach.

�

61. Tam potem cudowne

Z�ote tablice w trawie si� znajd�,

Te, co za dawnych czas�w posiadali.

�

62. Rola nie obsiana b�dzie rodzi�a

Z�o w dobro si� przemieni; Baldr wr�ci,

Na Hropta boiskach zamieszka H�d i Baldr

W œwi�tyni bog�w: wiecie� teraz, czy nie?

�

63. Tam wybierze H�nir wr��biarsk� r��d�k�,

Brata�cy Tweggja budowa� b�d�

Obszerne niebiosa - wiecie� teraz, czy nie?

�

64. Sal� widz�, od s�o�ca pi�kniejsz�,

Dach z�otem kryty, na Gimle�:

Sprawiedliwi tam mieszka� b�d�,

Szcz�œcia wiecznego doznawa� b�d�.

�

65. Wtedy przyjdzie Wielow�adny, co s�dzi,

Wszechmocny z wysokoœci, co rz�dzi.

[...............................................................]

[...............................................................]

�

66. Smok ciemny tam nadlatuje,

W�� lœni�cy, z do�u od Nidafj�ll,

Na pi�rach Nidh�gg - lec�c nad polem -

Niesie trupy - teraz ginie.

---