PROBLEMY OŚWIATY W LATACH 1918-1939

System szkolny wprowadzony w życie 11 II 1932

7—letnia szkoła powszechna ( obowiązkowa, dla wszystkich, dla dzieciwwieku 7—14)

5— letnia szkoła ogólnokształcąca lub szkolnictwo zawodowe 5, 4 lub 3—letnie

szkoły akademickie lub nie akademickie

wszystkie szczeble bezpłatne

2—letnie szkoły pedagogiczne po szkole średniej dla ludzi, którzy chcieli byćnauczycielami na poziomie elementarnym

6—letnie seminaria nauczycielskie na poziomie elementarnym po szkole powszechnej

nauczycieli szkół średnich miały kształcić uniwersytety

Dotychczasowy system:

7—letnia szkoła powszechna

po 4 latach szkoły powszechnej można było iść do 8—letniego gimnazjum ( aby do niego się dostać trzeba było zdać egzamin)

można było iść od razu do gimnazjum— nauka w domu

3 ostatnie lata szkoły powszechnej i 3 pierwsze gimnazjum miały taki sam program

szkoła powszechna bezpłatna, gimnazjum płatne

w gimnazjum nauczyciele byli lepiej wykształceni,

gimnazja były sprofilowane

Ustawa Jędrzejewiczowska:

7—letni obowiązek szkoły

podział szkoły powszechnej

1 stopień ( I klasa— 1 rok, II klasa— 1 rok, III klasa— 2 lata, IV klasa— 3 lata)

2 stopień ( od I do V po 1 roku, VI klasa— 2 lata)

3 stopień ( VIII klas po 1 roku)

ukończenie klasy VI daje prawo wstępu do szkoły średniej

Klasa VII zamyka edukację wobec tej młodzieży , która nie zamierza kształcić się dalej

Poziom ogólnokształcący:

1 stopień ( gimnazjum ogólnokształcące, 4 lata)

2 stopień ( liceum sprofilowane, 2 lata, matura)

szkolnictwo zawodowe:

2 i 3—letnie niższe szkoły zawodowe dla absolwentów szkoły powszechnej 1 stopnia

gimnazja zawodowe 2,3 i 4—letnie oparte na szkole powszechnej 2 i 3 stopnia

2 i 3—letnie licea zawodowe po gimnazjum

szkolnictwo pedagogiczne nauczycieli szkoły powszechnej:

po gimnazjum 3—letnie liceum pedagogiczne

szkoły ćwiczeń, gdzie przyszli nauczyciele mieli praktyki, obserwowali uczniów iinnych nauczycieli, program nauczania, przygotowanie do pracy pedagogicznej

inna droga— 2—letnie dla absolwentów liceów ogólnokształcących dawały przygotowanie kierunkowe wybranej grupie przedmiotów

kształcenie nauczycieli szkół średnich na uniwersytetach 4—letnich kończących się tytułem magistra

studium pedagogiczne 1—roczne po uzyskania tytułu magistra z innej dziedziny

prywatne uczelnie 4—letnie na poziomie magisterskim

IDEAŁY WYCHOWANIA

IDEAŁY WYCH. W ANTYKU

SPARTA

-ideał dzielny żołnierz

-wychowanie należało do państwa (dzieci własnością państwa)

-po narodzinach selekcja, dzieci chore uśmiercane

-do 7 r. życia wych. w domu, póżniej odbierane

-chł. i dziew. wychowywane wg tego samego systemu, ale mieszkają oddzielnie

do 30 r. przebywają w koszarach

Podział

-7-12 rozwój fizyczny

-12-16 dyscyplina, ćw. wojskowe

-17-20 zapasy, ćw. z bronią, praktyka polegająca na mordowaniu podejrzanych

-18 r. efebia trwa 10 lat, po ukończeniu musiał założyć rodzinę spłodzić dzieci

-charakteryzowali się odpornością na niewygody ciała, odwaga, małomównością, trzeżwością , skromnością

-każdy znał ustawy ojczyste, historię, pieśni, utwory patriotyczne

-czytanie i pisanie nie było obowiązkowe

KOBIETY:

-tylko zdrowe mogły rodzić pełnowartościowe dzieci

-od 7 r. poddawane ćw. fizycznym biegi, skoki, rzuty, zapasy , ćw. wojskowe, przygotowanie do prowadzenia gospodarstwa domowego

-przyczyna upadku jednostronny system wychowania

Pedagogika spartańska cel wychowania- moralny

Metody: chłosta, terror, rozboje, morderstwa

WYCHOWANIE MIAŁO CHARAKTER SZKOLNY, ALE NIE BYŁO SYSTEMU SZKOLNICTWA

WYCHOWANIE HELENISTYCZNE

-ideał erudyta

-wych. należy do rodziców (ojciec) treść nauki: religia ,historia

-dziecko było przygotowywane do pełnienia funkcji obywatelskich, grek obywatel zajmuje się polityką, urzędami, wojnami, zabawą

-społeczeństwo dzielił się na ludzi wolnych i niewolników-ogromne znaczenie miało wych. fizyczne, panował kult pięknego ciała

-poświęcali ćw. każdą wolną chwilę zapewniało im to zdrowie, zadowolenie, chroniło od lenistwa

-wych. muzyczne ( duże znaczenie) gra na lutni

-uczono recytacji praw ojczystych

Nauka na trzech szczeblach

1.Szkoła elementarna charakter powszechny, dostępna dla wszystkich wolnych, nauczanie zbiorowe, szkoły koedukacyjne, nauka czytania, pisania, rachunki

2. Szkoła średnia 0d 12 r. życia dla bogatej młodzieży treść nauczania utwory literacki, gramatyka, retoryka, geometria ,astronomia

-pomoce dydaktyczne mapy globusy, bryły geometryczne Gimnazjum hellenistycznym

Gimnazjum hellenistyczne- opiekowało się państwo, opieka finansowa najbogatsi obywatele

-początki szkolnictwa wyższego Akademia Platońska, Liceum Arystotylesa

WYCHOWANIE ATEŃSKIE

-ideał kalogotahia kolos-czł. o pięknej budowie ciała, agathos czł. o rozwinięty pod wg moralnym, umysłowym

-dzielimy na 3 okresy

1.Spędzony w rodzinie

Dzieci są wych. Przez rodziców do 7 r. życia, czas upływa na zabawie, czytani baśni, słuchanie opowiadań, zabawki podobne do dzisiejszych

2.Lata spędzone u mistrza

Od 7 do18 nauka szkolna, przechodzi w nadzór pedagoga (niewolnik), kształci jego obyczaje, zachowanie przy stole, odprowadza do szkoły, nosi osprzęt

I Nauka u gramatysty czytanie, pisanie, rachowanie 4 działania, nauka trwał 3 lata tok indywidualny

IIOk 10 r. życia przechodzono do lektury poetów najbardziej cenili Homera, elem .historii, geografii Grecji, zasady etyki, polityki, wyksz. muzyczne budziło szlachetne uczucia, uprzyjemnienie czasu, uczył katarysta

III ok 14 r. życia wych. gimnastyczne (ogólnorozwojowe), przygotowanie do życia obywatelskiego i państwowego.

Uczyli się w Paleście, wykładali tam filozofowie, urzędnicy .Wyodrębnił się wyższy stopień edukacji gimnazjum

W paleście i gimnazjum państwo przejmuje wychowanie

3.Efebia

18-20 r. życia , najpierw była dobrowolna, póżniej obowiązkowa

1 rok zapoznanie z bronią, odbywanie honorowej straży

2 rok marsze, strażowanie w twierdzach

-po efebji zostawał obywatelem siły duchowe i fizyczne miał oddawać na potrzeby ojczyzny

Nauka w sposób pamięciowy, stos. kary, nauczyciel nie cieszył się szacunkiem, pobieranie pieniędzy był rzeczą pogardliwą

-państwo zajmowało się wychowaniem gimnastycznym, wych. szkolnym rodzice

-ubożsi ograniczali się do czytania, analfabetów prawie nie było.

IDEAŁ WYCH. W ŚREDNIOWIECZU

Rycerski

-dziedziny życia: wojenna, towarzyska, religijna

-człowiek czynu, żołnierz, dworzanin

-wychowanie dworskie miało trzy stopnie

-7-8 usługiwał panią, uczył się etykiety, gry na instrumentach, śpiewu ballad rycerskich, pieśni miłosnych, jazdy konnej, władania bronią

-14-15 stawał się giermkiem, był pod opieką dworu lub najdzielniejszego rycerza, brał udział w wyprawach, polowaniach, towarzyszył damom dworu, najwięcej czasu spędzał ze swoim rycerzem, wybierał sobie damę serca, miał być jej zawsze oddany

-21 pasowanie na rycerza

Rzemieślnicze

Stopnie terminator, czeladnik, majster

-nauczanie rzemiosło, znajomość czytania, wychowanie moralne

-gdy terminator opanował wszystkie umiejętności zostawał czeladnikiem, mógł podróżować po krajach, pracować u różnych majstrów

-rzemieślnik miał prawo otwarcia warsztatu, sklepu, przyjmować na naukę terminatora

-po uzyskaniu tytułu mistrza otrzymywał członkostwo i prawo do samodzielnego wykonywania zawodu

Kupieckie

-rozwój handlu i rzemiosła powoduje rozwój miast

-powstają szkoły kupieckie, cechowe

-program nauczania religia, łacina, rachunki, czytanie, pisanie w j. Ojczystym, dały początek miejskim szkołom elementarnym, chciał uniezależnić się od kościoła

okres rodowy rolnik, żołnierz

-ojciec przygotowuje syna do obowiązków obywatelskich

-powinien znać się na wojnie i polityce

-walczyć uczył się w obozie władanie bronią, skoki, biegi

-polityka uczęszczał na zgromadzenia ludu i rozprawy sądowe

-surowa dyscyplina, dbałość o stan moralny, czystość obyczajów

-kobiety zaznajamiane z robotami kobiecymi

-nie było wyższego wykształcenia

okres republikański mówca

-szkoły elementarne dla ubogich prowadzone w j. greckim, dwujęzyczne

-od 12 r. prywatne szkoły średnie uczono tylko języka i liter. greckiej

-metody nauki jak w helenistycznym

-program 7 sztuk wyzw.

-rezygnacja z gimnastyki

-kobiety mogły chodzić do szkół elem. ale nie mogły w średnich

okres cesarstwa dobry obywatel, urzędnik

-szkoła elementarna uczenie się na pamięć, dyktowanie przez nauczycieli

-wykształcenie średnie traktowane jako przygotowanie do nauki retoryki

szkoły retoryczne umiejętność pięknego mówienia, dobra znajomość spraw życia publicznego

Sredniowiecze

główny cel: wychowanie dobrego chrześcijanina

ideał: człowiek pobozny

dobry rycerz młodzież wych. na oddanych Bogu, panu, damom- odważny, silny,szanował wybrankę serca

wychowanie ograniczano do wzmagania pobozności, rozwijania cnót moralnych

Renesans

powrót do kultury antycznej

życie, doczesność, dobra ziemskie na nowo zyskały znaczenie

panuje kult ciała

Sturm

cel wych. to pobozność rozumna i wymowna

ideał człowiek umiejący pięknie wysławiać się w jłacińskim

wych. moralne oparte na etyce chrześcijańskiej

człowiek pięknie mówiący ale bez znajomości o swiecie

ideał ten spotkal się z entuzjazmem

Jezuci

bogobojny, posłuszny wobec kościoła, moralny katolik

nauka oparta na: klasy. Literat., łacina

dążyli do wyrobienia smaku literackiego a nie samodzielności rozumowania

czyt,pis,wygłaszanie mów (chrzciny, pogrzeb,sluby)

Barok

gł. Cel to przygotowanie czł. do życia doczesnego

dążono do zaspokojenia indywidualnuch potrzeb, w tym potrzeby życia dla społeczeństwa i w społeczeństwie

J.A.Komeński

program wych: młodzież ma się uczy dla zycia- energia, śiła fizyczna, zdolna, pracowita, zasługująca na zaufanie , przygotowana do pełnienia różnych obowiązków

John Locke

wych. tworzy ludzi

człowiek żyjący uczciwie, roztropnie zyska powodzenie i szczęście

rozbudzać w dziecku poczucie honoru, odpowiedzialność, wrażliwość na dobra opinię

ideał wych. gentelmana

człowiek obyty, światowy, zaradny, przedsiebiorczy

elokwentny, znajacy języki nowozytne

Oświecenie

cel wychowania to mądrość, dobroć, siła, umiarkowanie, miłość, przyjażń

uznaje pryzmat rozumu opartego na doświadczeniach

Konarski

uczciwy mąż, dobry obywatel

pragnął wychować rozsądnego katolika kt. czci boga jako nieskończoną doskonałość

uczył wychowanków aby przybierać smutny wyraz twarzy gdy widzą kogośzmartwionego

uczyć co to jest miłość do ojczyzny

program kształcący dobrego obywatel oparł na łacienie, gramatyce, retoryce

KEN

człowiek kt. w trudnej sytuacji politycznej spełni wzorowo swoje obowiązki obywatelskie

wprowadzono nauki moralne

przyzwyczajać do sprawiedliwego postępowania z ludzmi

przestrzegać umów

praca ważna gdyż przez nią staje się użyteczny

Roussean

człowiek wychowany w ten sposób który da sobie radę w każdej sytucji

wychowanie naturalne zgodnie z indywidualna naturą czł.

Domaga się fiz. Rozwoju człowieka

XIX

Spancer

człowiek silny fizycznie z wiedza praktyczną która ułatwi zdobywanie srodków do

życia

popierał samodzielny rozwój każdej jednostki

dzieci wychowywać w przekonaniu że każdy zły czyn sprowadzi na nie karę

zadanie wychowania to przygotowanie do samodzielności w postępowaniu, pracy

Pastelozi

samoum który wlasnym wysiłkiem osiaga zasób wiedzy

ZMIENIAJĄCY SIĘ IDEAŁ WYCHOWANIA

Początki „dojrzewania” ideałów dopatrujemy się w starożytności, kiedy powstał wzorzec wojownika w Sparcie, dobrego obywatela, w Atenach dobrego mówcy. Ideał wychowania w Sparcie został uwarunkowany ze względów bezpieczeństwa. Spartanie zagrożeni byli napaścią wrogów zewnętrznych jak i wewnętrznych- niewolników żyjących w Sparcie.

Głównym zajęciem Ateńczyków było zycie publiczne stąd ideałem było wychowanie dobrego obywatela.

W wieka średnich różne stany miały swoje własne ideały. Mieszczanie upodobali ideał dobrego kupca i rzemieślnika, gdyż właśnie takie zawody prowadzili. Chcieli aby ludzie widzieli w nich fachowców, uczciwych ludzi, sprawiedliwych zaradnych.

Szlachta- rycerz miał być pobożny, wierny ojczyznie, królowi, wybrance serca. Rycerzem mógł zostać tylko syn szlachcica. Średniowiecze to epoka kultury uniwersalnej, o jej jedności stanowił światopogląd religijny. Kościół uważa że ideałem jest asceta człowiek który wciąż umartwia się nad sobą, oddaje dobra biednym.

Odrodzenie to powrót do antyku jednym z ideałów jest latynista wykreowany w gimnazjum Sturma. Jezuici ideał to wychowanie dobrego katolika Nadali wykształceniu kierunek językowo- retoryczny Zamoyski stworzył uczelnie która kształciła w duchu obywatelsko państwowym.

W oświeceniu szukano nowego ładu, rozmawiano o istocie natury, o postępie, o wychowaniu. Collegium Nobilum elitarna szkoła pijarska dla młodzieży szlacheckiej, nauczanie wg nowego systemu w którym ograniczono łacinę na rzecz języków nowożytnych. Starano się wychować dobrych obywateli. Podobnie było w szkole rycerskiej gdzie uczono kandydatów którzy wybrali służbę wojskową. Głównym zadaniem tej szkoły było rzeczowe i ideowe przygotowanie kadetów do reform w Polsce, gdyż wymagała tego właśnie sytuacja w kraju. Próba wychowania dobrego obywatela była również zasługą KEN-u jego członkowie byli twórcami zmian w szkolnictwie elementarnym i średnim. KEN walczyl aby ludzie biedni też mieli szansę na naukę dlatego starał się o wprowadzenie dla nich bezpłatnego nauczania. Chciano aby ludzie wyszli z „wieku ciemnoty i zacofania”

Wiek XIX nie odbiega od wzorów jakie w ostatnich latach były wytworzone. Stara się stworzyć człowieka patriotę, dobrego obywatela

POGLĄDY NA ROLĘ PAŃSTWA W WYCHOWANIU DOBY ANTYKU I ODRODZENIA

Arystoteles

zwolennik wychowania dz. pod opieką państwa

dz. do 7 r. w domu

do 5 r. zabawy, gry, bajki, muzyka, ćw. Gimnastyczne

dz. nie powinny przebywać z niewolnikami, mogą nabrać niemoralnych obyczajów

bajki mają odpowiednią treść moralną i wychowawczą (nadzorują państwowiinspektorzy)

poliyka najwyższa dziedzina działalności ludzkiej

to ona ustala co człowiek powinien czynić, unikać, ma na względzie dobro każdegoobywatela

państwo składa się z 2 rodzin

państwo ma się starać aby wszyscy obywatele byli wychowani w jednym duchu

dla wolnych obywateli obowiązkowa nauka szkoły utrzymywane przez państwo

cel szkoły i wychowania to dostarczenie państwu dobrych obywateli

Platon

stworzył koncepcje idealnego państwa

na czele stoją filozofowie, drugi stan- wojownicy, 3- żywiciele

cel wychowania oparł na podziale że dusza ludzka składa się z 3 części rozumu (filozofowie), uczuć i zmysłów (wojownicy), pożądliwości (żywiciele)

zmierza do formowania charakterów, wyposażenia w wiedzę dzieci dwóch najwyższych stanów

dz. stanu żywicieli nie mogły korzystać z oświaty bo wg Platona nie były zdolne

Platon chciał zapewnić jak najlepszy rozwój fiz, moralny, umysłowy

opieka jeszcze przed urodzeniem

państwo czuwa nad doborem rodziców

matki 20-40 lat, ojciec 30-50

urodzone w nieprzepisowym wieku uśmiercane

dzieci oddawane po urodzeniu do domów dziecka

niańki zapewniały opiekę, wyżywienie

stworzył pierwsza teorię pedagogiczna

główny cel wychowania przedszkolnego to harmonijny rozwój sił fiz., umys.moral, 2klas społ.

aby nie dopuścić do zainteresowań władze ustalały w przepisach formę, cel każdej zabawy

wprowadził cenzurę dzieł literackich

tylko zatwierdzone były dopuszczane

gimnastyka w okresie przedszkolnym miała dać poczucie własnej siły, energie

do 6 dzieci wych9owywane razem potem rozdzielone ale wychowywane według tegosamego systemu

otwarty dostęp do wszystkich stanowisk dal ch. i dz.

dziewczyny takie same przeszkolenie wojskowe jak ch. by w razie potrzeby bronićpaństwa

Platon pierwszy podkreślił znaczenie wychowania dla życia państwa

Sparta

Vergerio

państwo ma objąć opiekę nad wychowaniem, sprawować nadzór nad wychowaniem

szkoły maja przygotowywać do działalności politycznej, społecznej, pełnienia różnych funkcji

wychowanie dzieli na 2 działy

kształcenie umysłu w różnych dziedzinach w działalności politycznej, obywatelskiej

wychowanie fizyczno- wojskowe, przygotowanie do służby wojskowej

dążył do zapewnienia wykształcenia przede wszystkim mieszczanom

dzięki wiedzy a nie urodzeniu, zasługo przodków powinni uzyskać prawa do najwyższych godności państwowych

państwem mają rządzić synowie mieszczańscy

ze wg na obowiązki publiczne pragnął zapewnić im odpowiednie wykształcenie

Erazm

rodzice powinni pamiętać o obowiązku wobec zbiorowości

dzieci nie żyją dla samych siebie ale dla społeczeństwa, kraju

obowiązek w wychowaniu młodzieży spoczywa na państwie, kościele

instytucje te maja starać się o utrzymanie i przygotowanie dobrych nauczycieli

Podstawy pedagogiki naukowej Herbarta:

*pedagogikę ogólną podzielił na:

-kierowanie(pierwsza podwalina wychowania, polega na zatrudnianiu wychowanków, organizowaniu im zajęć, pielęgnowaniu ich rozwoju fizycznego)

-karność(ma związek z nauczaniem, rozkaz, zakaz, karcer, kara cielesna, cel: moralność oparta na silnym charakterze)

-nauczanie(wzmocnienie wrażeń)

*nauczyciel powinien kształtować cechy charakteru oraz wywrzeć wpływ na jego postępowanie i działalność w wieku dojrzałym;

*cel wychowania: wielostronność zainteresowań;

*umiejętność wychowawcy polega na tym, aby kierować stale uwagą uczniów na te idee, które powinny dominować w całym życiu;

*zadanie wychowawcy: wpajanie młodzieży odpowiednich pragnień i zainteresowań, stworzenie w jej umysłach wewnętrznej nad nimi kontroli oraz wykształcenie dojrzałości sądu;

*nauka o zainteresowaniach:

-zainteresowanie to wewnętrzna dążność do zachowania w świadomości różnorodnych wyobrażeń i myśli lub częste przywoływanie ich do niej;

-dążność umacniają prawa umysłu: częstotliwość, kojarzenia, przyzwyczajenia;

*nie oddzielał wychowania od nauczania;

*przyswojone dziecku w procesie nauczania jasne wyobrażenia i idee wpłyną niezawodnie na jego postępowanie,

*nauczanie polega na udzielaniu wiedzy i wyrabianiu dyscypliny,

*wychowanie zależy od psychologii,

*psychologia zwraca uwagę na subiektywne momenty w procesach umysłowych, umożliwiając wyjaśnienie takich zjawisk psychicznych, które byłyby niezrozumiałe, gdyby nie wiązały się według praw kojarzenia z ukrytym w psychice indywidualnym doświadczeniem,

*łączenie nowych wiadomości z dawniej zdobytą wiedzą ucznia,

*Zasady i metody nauczania

°etapy rozwoju umysłu:

-stadium wrażeń i percepcji,

-wyobrażeń i pamięci,

-koncepcyjne myślenie i formułowanie sądów.

°zadanie nauczania: doprowadzić umysł do 3 stadium,

°aspekty zainteresowania dzielą się na

-zjawiska przyrodnicze,

-prawa naukowe,

-związki estetyczne;

°rodzaje toku nauczania:

-syntetyczny( każde nauczanie, w którym nauczyciel sam bezpośrednio dokonuje zestawienia tego, czego uczył)

-analityczne (najpierw uczeń wypowiada co myśli i przy nauczycielu je analizuje)

°etapy przyswajania nowego materiału:

-zgłębianie(koncentracja uwagi na określonym przedmiocie),

-zastanawianie się (łączy i koordynuje wyniki zgłębienie)

°zasada koncentracji (zaabsorbowanie uwagi przez zagadnienie do tego stopnia, że nie reaguje na żadne inne zjawiska,

°koncentrować całe nauczanie wokół zagadnień moralnych;

°zasada korelacji( związana z koncentracją, takie postępowanie, w którym pewne zagadnienie staje się centralne w procesie nauczania i dla jego omówienia wymaga się współdziałania wszystkich przedmiotów);

°stopnie nauczania:

-dwa stadia w czynności: zgłębiania się i zastanawiania;

-uwaga skierowana jest najpierw na jeden podmiot, a dopiero później na dalsze podmioty;

-stopnie formalne nauczania:

-„spoczywające zgłębianie”- wydobywa z wielu przedstawień jedno,

wynikiem jest jasność przedstawienia,

-„postępujące zgłębianie”- przenosi się z jednego przedstawienia na

drugie, wynikiem jest skojarzenie tych przedstawień,

-„spoczywające zastanawianie się”- zbiera wyniki zgłębiania i wiąże w

całość z poprzednimi wiadomościami, wytwarza się system pojęć,

-„postępujące zastanawianie się”- daje nam metodę czyli umiejętność

zastosowania zdobytej wiedzy.

°stopnie te powinny być podstawą każdej lekcji lub jednostki metodycznej

ROLA KOŚCIOŁA W RÓZNYCH OKRESACH oraz szkolnictwo różnowiercze

Średniowiecze

kościół nie dba o oświatę i kulturę umysłową

propagowanie ascezy

domaga się wyrzeczenia dóbr materialnych

działalność K.Wielkiego zmienia oświatę

-odrodzenie nauk i szkolnictwa (pierwszy etap)

-sprowadził Alkwina (781) do szkół, dworu, kleru

założył szkołę pałacową

-treść nauczania 7 sztuk wyzwolonych

-do szkoły pałacowej trzeba było mieć wykształcenie elementarne

-ograniczał swobodę kleru, zakonników

-zabronił uczestniczyć w pijaństwie, polowaniach, bitwach

-nakazał obowiązek nauki czytania, pisania dla kleru

-nakazał założenie szkół dla wszystkich chłopców uczyli się czytania, pisania, śpiewu

-niektóre szkoły miały podręczniki

-nakazał ojcom aby posyłali swoich synów i uczyli sie tak długo aż opanują materiał

-oprócz łaciny j.narodowy (posługiwali się)

ALKWIN

Kierował szkołą pałacową,

-minister oświaty

-nakazał klasztorą powołać szkoły do uczenia czyt., pisania, śpiewu

-wysuwał na pierwszy plan potrzeby kościoła

-urżyteczność wiedzy potrzebna do zrozumienia Biblii

TYPY SZKÓL

Szkoły kościelne nauka czyt., pisania , religia, wprowadzono 7 sztuk wyzwolonych

1.Katedralne

-szkoła publiczna , dostępna dla wszystkich

-dzieliły sie na wew. (kształcił przyszłych duchownych własnej diecezji)

zew. (duchownych innych diecezji, traktowane z pogardą)

-wyznaczono fundusz dla nauczycieli

-w Paryżu uczono dialektyki, teologii

-szkoły prawnicze, nauk publicznych

-mistrzowie i nauczyciele uważali się za rodzinę

-zajęły miejsce klasztornych

2.Klasztorne

-stworzone przez zakonników w domach klasztornych

-dzieci przepełniano duchem religijnym, nie przywiązywali uwagi do rozwoju intelektualnego

-zapoznanie z zasadami religii, czytanie Biblii

-izolowanie od kultury

-rozkwit w 9 w. wprowadzono nauki świeckie

-w 12 w. niektóre zaczęły uczyć na poziomie elementarnym

-dzieliły się na wew. n zew.

-z biblotek zaczęto usuwać autorów poza teologami

-w zakonach panowała ciemnota, zakonnicy pielęgnowali śpiew, akcent łaciny ,której sami nie rozumieli

3.Parafialne

-niski poziom nauczania

-oporny rozwój czytanie, pisanie, szkoły sezonowe

Metody kary cielesne, pamięciowa, nauka w łacinie

Uczeń nie miał książki była rzadka w średniowieczu. Uczeń powtarzał za mistrzem, jeżeli nie potrafił był bity. Nauka odbywał się w języku niezrozumiałym. Podręczniki były trudne dla dzieci. Muzyka służył do nauki śpiewu kościelnego

• w Polsce klasztory podniosły kulturę rolną, rozpowszechnili rzemiosło ale nie szerzyły oświaty

• kościół podejmuję opiekę nad dziećmi chorymi, opuszczonymi

• przy klasztorach montowano koło które się obracało, matka mogła tam położyć dziecko pokręcić kołem na druga stronę drzwi, płacz dziecka alarmował że muszą się nim zająć

ZAKON DRUIDÓW IRLANDZKICH

-prowadzone przez kapłanów pogańskich

-nie uznawali władzy papieskiej

-przyjmowali wszystkich do szkół

-nauczyciele zakonnicy i świeccy

-nauka przedmiotów świeckich, czyt. ,pisanie w j. Ojczystym

-literatura i prawo irlandzkie

-klasztory miały całkowitą opiekę nad religią i wych. młodzieży

-wprowadzili obrzędy chrzest, wielkanoc

-uczono j. Łacińskiego, greckiego, czytano dzieł klasyków

-7 sztuk wyzwolonych

-chronili przed zapomnieniem dorobku antycznego
ZAKON BENEDYKTYNÓW

-umiejętność pisania i czytania do zrozumienia Biblii

-klasztor był jak rodzina na czele stał opat

-życie wypełnione modlitwą i pracą

-kopiowali księgi

-nie mogli mieć własności osobistych

Odrodzenie

renesans dzięki reformacji i rodzącemu się wolnomyślicielstwu szerzy duchową dyktaturę kościoła

uwalnia naukę od charakteru teologiczno- kościelnego

innowierstwo odnosi w Polsce doniosłą rolę w dziedzinie kultury umysłowej iwychowania

dzięki innowierswu zwiększa się udział społeczeństwa w organizacji szkolnictwa

ambicją i potrzebą każdej gminy religijnej było posiadanie własnej szkoły

kosciól szybko doszedł do wniosku że najskuteczniejszą bronią odzyskania iumocnienia wpływów sa dobre szkoły katolickie

nie będąc w stanie organizować szkół stworzył z nowo utworzonej organizacji zakon jezuitów- szkolnictwo jezuickie

cel szkoły to doprowadzenie do poznania i umiłowania Boga przez wiedzę teologiczna

umiłowanie religijne wychowanków sprowadzało się do pozorów

buntowano młodzież przeciw innowiercom

przewaga łaciny nie odpowiadała póżniejszym wymaganiom

zjednały sobie popularność wśród szlachty przez schlebianie

Szkolnictwo Ariańskie

*szkoła Wojciech z Kalisza

-zaszczepiać dobre obyczaje i zachowanie, nauczanie wytwornego przemawiania na tematy polityczne

-nauka religii lektura Biblii, śpiewanie psalmów

-etyka świecka

-ekonomia (gospodarowanie i zarządzanie majątkiem)

-polityka

-prawo (życie uczciwe i nie robić nikomu krzywdy)

-retoryka wygłaszanie przemówień

-fizyka wiado. O świecie, morzach, o wszystkich rzeczach stworzonych

-arytmetyka 3 działania

-astronomia

-5 letnia szkoła przygotowywał do pracy publicznej

*Gimnazjum w Krakowie

-5 letnia oparta na Sturmie

-obowiązek pracy fizyczne, nauka w jakimś zawodzie

-większą część stanowiła szlachta

-przygotować do kierowania Rzeczpospolitą

-nauka łaciny (mowa)

-retoryka, etyka, ekonomia, wykłady z polityki

-historia podręcznik Pastroriusa

-nauka prawa

-nauki przyrodnicze

-była to szkoła popularna

-uczniowie codziennie chodzili do kościoła słuchali kazania, reszta modliła sie we własnym zakresie (inne wyznania)

-kary fizyczne nie nadużywać

-nauczyciele wybierani przez szlachtę, niskie wynagrodzenia, nie byli szanowani

*szkoły kalwińskie

-4 letni humanistyczne

-1 rok nauka czytania i pisania i katechizm kalwiński w j.polskim

-2 r. nauka gramatyki łacińskiej

-3-4 r. znajomość przepisów gramatycznych dzieł najwybitniejszych pisarzy rzymskich

-wyćwiczanie żołnierzy chrześcijańskich

-1-3 r. pamięciowe opanowanie gramatyki łacińskiej

-4 klasa lektura poetów

-5 klasa nauka wymowy

-metody nauczania pamięciowe powt. Mater., nauczyciel powtarzał materiał z poprzedniej lekcji

-wykształcenie retoryczno-gramatyczne

-klasa dzieliła się na dwie grupy rzymską i kortagińską współzawodnictwo

-szpiegowanie

-niechęć do samodzielności, strach przed każdą nowością

Akademia zamojska

-nauka j. klasycznych, prawo rzymskie, umiejętność redagowania pism ,znajomość prawa polskiego, konstytucji

-wychowanie obywateli użytecznych dla Polski

-szkoła trzystopniowa

*klasa I czyt., pis., w j.polskim, alfabet grecki, łacina

klasa II gramatyka , wych. fizyczne

*klasa III retoryka

-studia akademickie 13 r. ż.

-nauka prawa ogólne wiadomości prawa rzymskiego

prawo polskie

-wyłącznie dla szlachty

-wychowanie walka o dobra ojczyzny, charakter obywatelski

XVII i XVIII

szkolnicwo europejskie w XVII znajdowało się głównie w rękach kościoła

kościół powołał specjalne zakony nauczające min. Jezuitów którzy wzieli w swoje ręce szklonictwo średnie, opanowali uniwersytety

zakon miałw ychowywać w duchu pokory i posłuszeństw wobec kościoła

jezuicki system oddziaływał na inne zakony np. pijarów

kształcił bezpłatnie młodzież chrześcijańska, szczególnie biednych

najbardziej typową szkoła była szkoła średnia kolegium lub gimnazjum prowadzona przez katolickie zakony

w Polsce szkolnictwo parafialne było na niskim poziomie, nadzór i kontrolę nad nauczycielami sprawowało duchowieństwo

XIX

- w oświeceniu KEN walczy o uniezależnienie, przejmuje nadzór nad szkołami

---