asp. Damian Saleta
2002-01-15
T: Organizacja systemu ludności.
Najbardziej humanitarnym zadaniem Ochrony Cywilnej jest:
Zapewnienie ochrony ludności przed zagrożeniami życia i zdrowia w najbardziej dramatycznych warunkach wojny, katastrof i klęsk żywiołowych.
Skuteczność ochrony ludności można zapewnić przez odpowiednio wczesne przygotowanie programowe, organizacyjne, szkoleniowe i materiałowe (inwestycyjne).
Cechy współczesnych zagrożeń.
Bezpieczeństwo i zagrożenie państwa zależy od wielu czynników, do najważniejszych należą:
Polityka zagraniczna,
Potencjał ekonomiczny,
Położenie geograficzne,
Liczba ludności,
Stan sił zbrojnych.
Polska prowadzi politykę zgodną z prawem międzynarodowym popiera i uznaje respektowanie nienaruszalności istniejących w europie granic, rezygnuje z roszczeń terytorialnych poszanowanie suwerenności, wyrzeczenia się użycia siły, nieingerencje w sprawy wewnętrzne innych państw.
Niektóre czynniki określające naszą sytuację strategiczną sprzyjają ewentualnemu zagrożeniu kraju, jednym z nich jest geograficzne położenie Polski - przez terytorium przebiegają główne szlaki komunikacyjne łączące Europę wschodnią i zachodnią.
Polska ziemia może stanowić naturalny pas działań wojennych, ponieważ umożliwia przemieszczeni wszystkich rodzajów wojsk na kierunku równoleżnikowym. Poważnym zagrożeniem dla Polski było by też odrzucenie przez któreś z państw w tym rejonie danych zobowiązań rozbrojeniowych.
Też nie można wykluczyć wybuchu w tej części kontynentu zbrojnych konfliktów na tle granicznym, etnicznym lub ekonomicznym. W takiej sytuacji należy się liczyć z nieuchronnymi atakami lotniczymi i rakietowymi, które by objęły terytorium całej Polski.
Celem tych ataków byłyby obiekty wojskowe i gospodarcze, komunikacyjne, łączności, centrale administracyjne a więc to, co zapewnia funkcjonowanie państwa, wystąpiłoby olbrzymie zagrożenie ludności cywilnej, ponieważ znaczna część atakowanych obiektów zlokalizowana jest w dużych skupiskach ludności lub w jej pobliżu.
Pełna ocena zagrożenia musi też uwzględnić zagrożenie w czasie pokoju szczególnie skażeń promieniotwórczych, toksycznych środków przemysłowych a także katastrofami zatopień, powodzi, pożarów przestrzennych lub blokowych, zakażeń epidemiologicznych, katastrof i awarii oraz innych niebezpiecznych zdarzeń.
W okresie pokoju Obrona Cywilna współuczestniczy:
ochrona ludności, środowiska naturalnego przed nagłymi i rozległymi zagrożeniami powstałymi wskutek działania sił przyrody lub awarii obiektów technicznych,
planowaniu przedsięwzięć w zakresie ochrony przed skutkami działań zbrojnych zarówno ludności jak i zakładów pracy i urządzeń publicznych (dobra kultury),
przygotowanie planu działania, planów ewakuacyjnych na wypadek wojny,
organizowanie i wykrywanie zagrożeń i stwarzanie warunków do ostrzegania i alarmowania ludności,
przygotowanie schronów i ukryć dla ludności oraz utrzymanie ich w gotowości do użycia,
gromadzenie i przechowywanie środków indywidualnej ochrony dla jednostek organizacyjnych Obrony Cywilnej i Ludności,
wyposażenie jednostek organizacyjnych Obrony Cywilnej w sprzęt ratowniczy, przyrządy i aparaturę do wykrywania różnego rodzaju zagrożeń,
sukcesywne przygotowanie infrastruktury ochrony ratowniczej, medycznej, socjalno-bytowej do warunków ekstremalnych,
systematyczne szkolenie w zakresie Obrony Cywilnej kadr kierowniczych, administracji rządowej i samorządowej, żołnierzy sił zbrojnych oraz pozostałej ludności w ramach powszechnej samoobrony,
współdziałanie zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków organizowanym i prowadzonym przez inne organy.
Decyzję o włączeniu sił Obrony Cywilnej do tych działań podejmują Terenowi Szefowie Obrony Cywilnej.
Zadania Obrony Cywilnej w czasie wojny:
organizacja ewakuacji ludności oraz zaciemnienie i wygaszenie oświetlenia,
organizacja i prowadzenie akcji ratowniczych, udzielanie poszkodowanym pomocy medycznej (umożliwianie korzystania s posługi religijnej),
organizuje doraźne pomieszczenia i zaopatrzenia dla poszkodowanej ludności,
zaopatrywanie ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej,
prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń,
pomaganie w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami,
pomaganie w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej,
pomaganie w ratowaniu żywności i innych dóbr potrzebnych do przetrwania,
udzielenie doraźnej pomocy w grzebaniu zmarłych.
Obrona Cywilna jest integralną częścią systemu obrony państwa stanowi jeden z filarów przygotowania obronnego społeczeństwa i kraju.
Szczegółową organizację, obowiązki i uprawnienia organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego, podmiotów gospodarczych i innych jednostek organizacyjnych w zakresie Obrony Cywilnej zostały ustalone na podstawie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej. Ustawa z dnia 21 listopada 1967r.
Centralnym organem właściwym w sprawach Obrony Cywilnej jest Szef Obrony Cywilnej Kraju (SOCK) którego na wniosek Ministra właściwego do spraw wewnętrznych powołuje Prezes Rady Ministrów. Terenowymi organami Obrony Cywilnej w administracji rządowej i samorządowej są Wojewodowie, Starostowie, Wójtowie lub Burmistrzowie (Prezydenci Miast) jako szefowie Obrony Cywilnej województw, powiatów, gmin.
Do zakresu działania szefa Obrony Cywilnej Kraju należy:
przygotowanie projektów założeń i zasady działania OC,
koordynowanie przedsięwzięć i sprawowanie kontroli nad realizacją zadań OC przez organa administracji rządowej i organa samorządu terytorialnego,
a także sprawowanie nadzoru nad odbywaniem zasadniczej służby w obronie cywilnej.
Szefowi Obrony Cywilnej Kraju bezpośrednio podlegają:
- Urząd Zarządzania Kryzysowego i Obrony Ludności (UZK i OL).
Wójtowie i Burmistrzowie (prezydenci miast) wykonują zadania Szefa Obrony Cywilnej Kraju i jako zlecone zadania administracji rządowej. Planowanie i realizację zadań Obrony Cywilnej w zakładach pracy należą do kierowników i właścicieli tych zakładów.
Formacje Obrony Cywilnej Kraju.
Głównymi siłami przeznaczonymi do wykonywania zadań związanych z ochroną ludności, zakładów pracy, urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury są właściwe formacje Obrony Cywilnej Kraju.
Formacje Obrony Cywilnej są to zespoły ludzkie zorganizowane, przeszkolone i wyposażone w niezbędny sprzęt i urządzenia.
W gminach oraz w zakładach pracy w zależności od ich wielkości, charakteru produkcji, specjalizacji tworzy się oddziały i pododdziały ratownictwa ogólnego.
Najmniejszym pododdziałem Obrony Cywilnej jest samodzielna drużyna a kolejnymi pododdziałami są plutony i kompanie.
Oddziały i pododdziały organizuje się w zakładach gdzie zatrudnia się powyżej 50 osób.
12 sierpnia 1949r. Konwencja Genewska.
10 czerwca 1977r. pierwszy i drugi protokół do Konferencji Genewskiej.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993r. dotyczy Obrony Cywilnej, Szefów Obrony Cywilnej i innych oraz zasad i trybu kierowania a także kierowania przez nich przedsięwzięć z zakresu Obrony Cywilnej.
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. Dz. U. 78.
Dekret z dnia 23 kwietnia 1953r. Dz. U. Nr 23 poz. 93 z późniejszymi zmianami - „świadczenia w zwalczaniu klęsk żywiołowych”.
Ustawa z dnia 15 lutego 1962r. o ochronie dóbr kultury i muzealnych.
Rozporządzenie z dnia 28 września 1993r. w sprawie powszechnej samoobrony
Dz. U. Poz. 421, 4 październik 1993r.
Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 sierpnia 1992r. Dz. U. Nr 62 poz. 311.
Obrona cywilna wnosi dodatkowe, istotne dla społeczeństwa powinności w szczególności:
oszczekanie i alarmowanie ludności,
organizacja ewakuacji ludności,
zaopatrywanie osób w środki ochrony indywidualnej,
organizowanie miejsc pobytu dla poszkodowanych,
międzynarodowa pomoc humanitarna,
T: Ogólne zasady prowadzenia akcji ratunkowej
RATOWNICTWO
Ratownictwo - to niesienie pomocy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt oraz zagrożenie mienia.
Akcja ratunkowa w rejonie porażenia ma na celu ograniczenie strat i zniszczeń zapobieganie wtórnym skutkom wybuchów i skażeń oraz zabezpieczenie dóbr materialnych i kulturowych. Działania ratownicze realizowane przez siły OC obejmują:
Rozpoznanie rodzaju i skutków napadu (katastrofy) ocenę sytuacji proniotwórczej, chemicznej, epidemiologicznej i pożarowej, określenie stanu budowli ochronnych i sposobu odgruzowywania, wyszukiwanie poszkodowanych w zniszczonych budynkach.
lokalizacja i likwidacja pożarów.
Podawanie powietrza do zagruzowanych pomieszczeń w budowlach ochronnych w których znajdują się ludzie.
Wydobywanie ludzi ze zniszczonych lub zagruzowanych budowli ochronnych, udzielanie poszkodowanym pierwszej pomocy przedlekarskiej oraz ich ewakuacje do punktu zbiórki poszkodowanych.
Wyprowadzanie ludności z terenów skażonych.
Ewakuacja całej ludności z rejonu porażenia.
Zabiegi sanitarne ludności i odkażanie odzieży (dezaktywacja).
Odkażanie i dezaktywacja terenu, budynków, transportu i sprzętu technicznego.
Odgruzowanie dróg i wykonywanie przejazdów w zawałach.
Wzmacnianie i wyburzanie uszkodzonych konstrukcji budynków zagrażających bezpieczeństwu ruchu i prowadzenie działań ratowniczych.
Usuwanie awarii w instalacjach wodociągowych kanalizacyjnych ciepłowniczych, gazowych elektroenergetycznych.
Akcja ratunkowa powinna być prowadzona w każdych warunkach niezależnie od strat i zniszczeń dopóki istnieje szansa ocalenia życia ludzkiego w rejonie porażenia.
W celu zapewnienia sprawnej organizacji oraz najlepszego wykorzystania możliwości ratowniczych rejon porażenia dzieli się na sektory. Granica sektora powinna przebiegać wzdłuż szerokich ulic, zieleńców kanałów rzek lub innych obiektów terenowych dobrze widzialnych.
Do sektora wprowadza się siły ratownicze różnych specjalności w zależności od charakteru strat i zniszczeń. Akcją ratunkową w rejonie sektora kieruje Szef Obrony Cywilnej Miasta lub wyznaczona do tego przez niego osoba.
Sektory również dzieli się na odcinki, pododcinki i obiekty w celu sprawnego prowadzenia akcji ratunkowej. Ponadto wyodrębnia się odcinek gaśniczy i odcinek terenu skażonego.
Siłami ratowniczymi obrony cywilnej są formacje OC.
W aspekcie potrzeb akcji ratunkowej dzielą się na:
siły ratownicze podporządkowania lokalnego które podlegają szefom OC gmin i kierownikom zakładów pracy przeznaczone do działania na terenie gminy i zakładu,
siły ratownicze podporządkowania miejskiego które podlegają szefom OC miast przeznaczone do działania w określonym rejonie miast,
siły ratownicze podporządkowania wojewódzkiego podlegające operacyjnie szefom obrony cywilnej województwa przeznaczone do działania na terenie województwa,
siły ratownicze podporządkowania centralnego podległe operacyjne szefowi OC kraju przeznaczone do działań manewrowych w dużych skupiskach miejsko przemysłowych.
Oprócz sił obrony cywilnej w akcjach ratunkowych mogą uczestniczyć jednostki wojskowe i inne formacje zmilitaryzowane.
Prowadzenie akcji ratunkowej i udział w niej ludności.
Siłom OC prowadzącym akcje ratunkową może pomagać ludność ocalała w rejonie porażenia, Pomoc ta może polegać na udzielaniu informacji o rozmieszczeniu ukryć przebiegu instalacji komunalnych dojść do zagrożonych budowli ochronnych i tym podobnych.
W akcji ratunkowej może także brać udział ludność znajdująca się w strefie zamiejskiej.
Do prac w charakterze ratowniczym wykonywanych przez ludność w rejonie porażenia zalicza się pomoc w zakresie:
odgruzowywanie budowli ochronnych, dróg, placów,
ratowania ludzi z górnych partii budynków których klatki schodowe zostały uszkodzone,
wyszukiwanie poszkodowanych i doprowadzenie ich do punktu zbiórki,
zabezpieczanie urządzeń komunalnych w celu dopływu wody, gazu i energii elektrycznej,
obsługi urządzeń do odkażania i dezaktywacji,
utrzymanie porządku w strefach dotkniętych klęskami, zapobieganie panice, ochronie mienia,
organizacji zaopatrzenia materiałowo technicznego i żywnościowego dla organów i sił OC.
EWAKUAKUACJA LUDZI ZWIERZĄT I MIENIA
Ewakuacja - jest zorganizowanym działaniem zmierzającym do usunięcia ze strefy zagrożonej ludzi, zwierząt i mienia.
Ewakuacja jest działaniem które można przewidzieć i przygotować się do niego odpowiednio poprzez:
Przystosowanie do jej wymagań odpowiednich dróg ewakuacyjnych (zachowanie odpowiedniej szerokości przejścia, oznakowania, oświetlenia itd.).
Opracowanie wskazówek dotyczących postępowania (instrukcji).
Przygotowanie niezbędnego sprzętu i wyposażenia (wory, rękawy ratownicze, linkowe aparaty, nosze, wózki itp.).
Duże obiekty przeznaczone na chów zwierząt powinny być przygotowane do ewentualnej ewakuacji.
Specjalnie opracowane plany powinny zawierać informacje dotyczące kolejności wyprowadzania zwierząt oraz miejsc ich umieszczenia.
Ewakuacja zwierząt musi rozpocząć się w chwili zaistnienia prawdopodobieństwa zagrożenia ponieważ zwierzęta są mało odporne na działanie dymu, wykazują znaczny niepokój i lęk.
Akcję ratowniczą powinny podjąć osoby które na co dzień zajmują się tymi zwierzętami.
W obiektach objętych lub zagrożonych pożarem gdzie znajduje się mienie o znacznej wartości w postaci surowców bądź gotowych wyrobów należy odpowiednio ich zabezpieczyć, chronić przed zniszczeniem.
Ewakuacje mienia podejmuje się gdy:
Istnieje obawa zniszczenia mienia znacznej wartości, a siły i środki straży pożarnych są niewystarczające do skutecznego zlokalizowania pożaru,
Występuje bezpośrednie zagrożenie mienia którego nie można obronić,
Ruchomości utrudniają dostęp do ogniska pożaru lub wyraźnie przeszkadzają w prowadzeniu działań,
Ruchomości stwarzają groźbę rozprzestrzeniania się pożaru
Ze względu na ciężar mienia istnieje groźba zawalenia się stropu.
~ 1 ~