Zmiana imion i nazwisk:
- nazwisko należy do dóbr osobistych i podlega szczególnej ochronie cywilnoprawnej
- zmiana imienia i nazwiska występuje w trybie administracyjnoprawny oraz w trybie przewidzianym w k.r.o.
- zmianę reguluje ustawa z 15 listopada 1956r o zmianie imion i nazwisk
- zmienić może obywatel polski na inne wskazane przez siebie imię i nazwisko, apatryda, jeżeli ma miejsce zamieszkania w Polsce (miejsce zamieszkania - art. 25 kc miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu)
- zmienić można również nazwisko rodowe (kobieta, która pozostaje lub pozostawała w związku małżeńskim)
Przesłanki pozytywne:
- wniosek osoby zainteresowanej (nie może być zmiany z urzędu)
- skierowany do organu właściwego (w kraju starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, w przypadku braku - prezydent m. st. Warszawy; za granicą - za pośrednictwem konsula RP)
- ważne względy wymienione w art. 2 np.:
nazwisko ośmieszające lub nie licujące z godnością człowieka,
o brzmieniu niepolskim,
posiadające formę imienia,
jeżeli wnioskodawca pragnie zmienić je na nazwisko którego używa od lat
Przesłanki negatywne:
- uzasadniona obawa, że wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska w zamiarze ułatwienia sobie działalności przestępczej lub uchylenia się od odpowiedzialności cywilnej lub karnej
- wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury i nauki, działalności politycznej, społecznej, wojskowej, chyba, że posiada członków rodziny o tym nazwisku lub jest powszechnie znany pod tym nazwiskiem
Tryb zmiany imienia i nazwiska oraz organy właściwe:
- z wnioskiem może wystąpić osoba pełnoletnia działająca we własnym imieniu lub przedstawiciel ustawowy małoletniego, gdy dziecko ukończyło 14 lat konieczna jest również jego zgoda
- zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci
- jeżeli jedno z rodziców - rozciągnięcie wymaga zgody drugiego rodzica, chyba, że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje lub jest pozbawiony władzy rodzicielskiej
- gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia - każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego o rozstrzygnięcie,
- decyzja zapada po uprawomocnieniu się postanowienia władzy opiekuńczej
- nazwisko może się składać max. z dwóch członów (dotyczy również nazwisk w przypadku zawarcia małżeństwa lub przysposobienia)
- w drodze decyzji administracyjnej rozstrzyga: w kraju starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, w przypadku braku - prezydent m. st. Warszawy; za granicą - za pośrednictwem konsula RP
- zadania starosty są zadaniami z zakresu administracji rządowej
- wniosek o zmianę nazwiska, zezwolenie na zmianę imienia lub nazwiska oraz załączniki do wniosku podlegają opłacie skarbowej. Od opłaty zwolnione są osoby, których nazwisko lub imię jest ośmieszające, obce albo, którym z urzędu, bez ich zgody, zmieniono imię lub nazwisko
- w razie wątpliwości pisownię lub brzmienie imienia lub nazwiska ustala starosta na wniosek strony (również dostosowanie pisowni do zasad pisowni polskiej zgodnie z fonetycznym brzmieniem)
- ustalenie pisowni może nastąpić również z urzędu jeżeli imię lub nazwisko ma brzmienie polskie
- organ właściwy do zmiany imienia lub nazwiska zawiadamia o tym urzędy stanu cywilnego właściwe ze względu na miejsce sporządzenia aktu urodzenia i małżeństwa wnioskodawcy oraz miejsce sporządzenia aktów urodzeń jego małoletnich dzieci; właściwy urząd skarbowy, organ policji, wojskową komendę uzupełnień, organy ewidencji ludności oraz Krajowy Rejestr Karny