Prawo niezniszczalności materii (zachowania masy) - Łączna masa substancji pozostaje niezmieniona po jakiejkolwiek reakcji (przemianie) zachodzącej w układzie zamkniętym.
Prawo stosunków stałych - wzajemny stosunek wagowy pierwiastków w określonym związku chemicznym jest stały.
Zasada Avogadro - Jednakowe objętości różnych gazów, w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury zawierają jednakową liczbę cząsteczek.
(1 mol 6,024 1023 cząstek 22,4 dm3)
Zasada przekory (Lechateliera) - Układ znajdujący się w stanie równowagi stałej poddany jakiemukolwiek działaniu z zewnątrz ulega takiej przemianie, z którą związane jest przeciwdziałanie narzuconej zmiany.
Prawo okresowości (Mendelejew) - pierwiastki wykazują okresową zmianę własności fizycznych i chemicznych.
Substancja - rodzaj materii o ściśle określonych właściwościach fizycznych i chemicznych mająca określoną masę.
Substancje proste - pierwiastki.
Pierwiastek - substancja której nie da się chemicznymi sposobami rozłożyć na prostsze składniki, można jedynie fizycznie.
Atom (Demokryt) - najmniejsza nie podzielna chemicznie i fizycznie część pierwiastka.
Cząstka (Cząsteczka) - najmniejsza niepodzielna fizycznie, ale chemicznie cząstka związku chemicznego.
Reakcja chemiczna - zmiana rodzaju, ilości lub sposobu wiązania atomów w cząsteczkach czy drobinach reagujących substancji.
Podział reakcji chemicznych:
mechaniczny:
- reakcja syntezy A+BC
- reakcja analizy (rozkładu) AB+C
- reakcja wymiany A+BC+D
- reakcje wymiany pojedynczej
- reakcje wymiany podwójnej
energia:
- egzotermiczne (zewnętrzne)
- endotermiczne (wewnętrzne)
- odwracalne
- nieodwracalne
- utleniania
- redukcji
Rodzaje wiązań chemicznych:
1. jonowe (heteropolarne biegunowe)
Przekazywanie elektronu A+B=A+B- (atomy oddają/przyjmują elektrony walencyjne)
Występują pomiędzy atomami pierwiastków grupy Ia IIa Via znacznie różniącymi się elektroujemnością z reguły miedzy metalami i niemetalami np. NaCl MgCl2 , CaO
2. atomowe (kowalencyjne)
Następuje poprzez utworzenie jednej, dwóch lub trzech wspólnych par elektronów A.+.A=A:A
Występują miedzy tymi samymi niemetalami H2 O2 N2. Atomy osiągają oktet elektronowy. Najsilniejszy typ wiązania chemicznego.
3. atomowe spolaryzowane (polaryzacja - nierównomierność ładunku elektrycznego)
Następuje przez utworzenie wspólnej pary elektronowej i jej przesuniecie w kierunku atomu bardziej elektroujemnego A.+.B=A:B
Występują w wiązaniach pomiędzy atomami elektrododatnich niemetali różniących się elektroujemnością np. H2O, HCl
4. koordynacyjne („użyczanie” elektronu)
Powstają przez utworzenie wspólnej pary elektronowej dostarczonej przez jeden z atomów A: + B = A : B
np. jony H3O , SO4 a także jony kompleksowe Al.[N(OH)6]
5. metaliczne
Są to rdzenie atomowe zanurzone w gazie elektronowym. Wiązania te występują pomiędzy atomami metali.
6.wodorowe
Atomy łączone za pomocą mostka wodorowego. Wiązanie wodorowe warunkuje temp. Przemian fazowych. Brak wiązań wodorowych brak życia na ziemi.
Proces dysocjacji - rozpad związków chemicznych pod wpływem oddziaływania między substancją rozpuszczaną , a rozpuszczalnikiem, na jony (kationy i aniony).
Stopień dysocjacji - a=c1/c (c1-liczba cząsteczek uległych dysocjacji, c-łączna liczba cząsteczek związku, 0<a<1, a>0,8 można elektrolity, a<0,05 słabe elektrolity)
Elektrolity - związki, które w stanie stopionym, bądź w roztworze wodnym przechodzą prąd elektryczny.
Odczyn roztworu (skala PH) - stężenie jonów wodorowych w roztworze elektrolitu, wyrażone w jednostkach pH (0-14). Odczyn czystej wody jest obojętny (pH=7), roztwory o pH poniżej 7 mają odczyn kwasowy (kwaśny), a powyżej 7 - odczyn zasadowy (iloczyn jonowy wody, wskaźniki).
Absorpcja - pochłanianie, wchłanianie (procesy przebiegające w całej objętości)
Adsorpcja - zagęszczenie powierzchniowe (zjawisko zachodzi na powierzchni) [to proces wiązania się cząsteczek, atomów lub jonów na powierzchni lub granicy faz fizycznych]
Układy koloidalne - niejednorodna mieszanina dwóch substancji tworząca układ, w którym jedna z substancji jest rozproszona (zawieszona) w drugiej. Stopień rozdrobnienia substancji rozproszonej jest bardzo duży - tak duży, że fizycznie układ sprawia wrażenie substancji jednorodnej, jednak rozdrobnienie to jest mniejsze niż na poziomie pojedynczych cząsteczek
Koloidy - cząstki nie łączą się w większe aglomeraty, rozkład jest stabilny.
Koagulacja - przejście roztworu koloidalnego w zawiesinę.
Dyfuzja - zjawisko rozpuszczania się cząsteczek substancji rozpuszczonej pod wpływem tendencji do wyrównania stężeń w obrębie roztworu (gradientu stężeń).
Osmoza - jest dyfuzją cząsteczek rozpuszczalnika przez błonę półprzepuszczalną z roztworem o mniejszym stężeniu do roztworu o stężeniu wyższym.
Roztwór izotoniczny - roztwór o podobnym stężeniu, nie powoduje zatrzymania zjawiska osmozy.