POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA I KLATKI PIERSIOWEJ

JUNCTURAE COLUMNAE VERTEBRALIS ET THORAX

GÓRNY STAW GŁOWY (ARTICULATIO ATLANTOOCCIPITALIS)

Powierzchnie stawowe tworzone są przez:

• Kłykcie potyliczne (condyli occipitales) - na kości potylicznej

• Dołki stawowe górne kręgu szczytowego (foveae articulares superiores atlantis) - na kręgu szczytowym

Przestrzenie między kością potyliczną, a kręgiem szczytowym zamykają błony szczytowo-potyliczne.

• Błona szczytowo-potyliczna przednia (membrana atlantooccipitalis anterior); rozpięta pomiędzy podstawą kości potylicznej, a łukiem przednim kręgu szczytowego

• Błona szczytowo-potyliczna tylna (membrana atlantooccipitalis posterior); biegnie od tylnego brzegu otworu wielkiego kości potylicznej, do tylnego łuku kręgu szczytowego

DOLNY STAW GŁOWY (ARTICULATIO ATLANTOAXIALIS)

Jest to staw złożony zbudowany z czterech stawów:

• dwóch nieparzystych położonych do przodu i do tyłu od zęba kręgu obrotowego stawów szczytowo-obrotowych pośrodkowych (articulationes atlantoaxiales medianae)

• dwóch symetrycznie względem siebie położonych stawów szczytowo-obrotowych bocznych (articulationes atlantoaxiales laterales)

Powierzchnie stawowe tworzone są przez:

• Powierzchnia stawowa przednia zęba obrotowego (facies art. ant. dentis) i dołek zęba (fovea dentis) kręgu szczytowego

• Powierzchnia stawowa tylna zęba obrotowego (facies art. post. dentis) i więzadło poprzeczne kręgu szczytowego

• Dołki stawowe dolne pierwszego kręgu i powierzchnie stawowe górne drugiego kręgu

WIĘZADŁA:

• Więzadło krzyżowe (lig cruciforme);

• Część pozioma; więzadło poprzeczne kręgu szczytowego (lig transversum atlantis) biegnie od przyśrodkowej powierzchni części bocznych kręgu szczytowego i przylega do zęba od tyłu utrzymując go we właściwej pozycji

• Część pionowa; odchodzące od więzadła poprzecznego ku górze i w dół pęczki podłużne, które od góry czepiają się otworu wielkiego kości potylicznej, a od dołu powierzchni trzonu kręgu obrotowego

• Więzadło wierzchołka zęba (lig apicis dentis); biegnie pomiędzy szczytem zęba, a przednim brzegiem otworu wielkiego kości potylicznej

• Więzadła skrzydłowate (ligg alaria); biegną od bocznie od zęba do części przyśrodkowej kłykci potylicznych

• Błona pokrywająca (membrana tectoria); od wewnętrznej powierzchni części podstawnej kości potylicznej do tylnej powierzchni trzonu kręgu obrotowego

RUCHY W STAWACH GŁOWY

1. GÓRNY STAW GŁOWY: staw eliptyczny, dwa stopnie swobody

• Ruchy zgięcia do przodu (anteflexio) i ku tyłowi (retroflexio) względem osi poprzecznej (ruch przytakiwania)

• Zgięcie boczne głowy względem osi strzałkowej

2. DOLNY STAW GŁOWY: staw śrubowy, jeden stopień swobody

• Ruch obrotowy głowy

POŁĄCZENIA TRZONÓW KRĘGÓW

• Krążki międzykręgowe (disci intervertebrales) - płaskie płytki chrząstki włóknistej, leżące pomiędzy zwróconymi do siebie trzonami kręgów, ściśle z nimi złączone za pomocą chrząstki szklistej. W części obwodowej każdego z krążków znajduje się pierścień włóknisty (annulus fibrosus), a w środkowej jądro miażdżyste (nucleus pulposus)

• Więzadło podłużne przednie (lig longitudinale anterius) - biegnie na przedniej powierzchni trzonów kręgów. Rozpoczyna się na guzku gardłowym kości potylicznej, kończy na powierzchni miedniczej kości krzyżowej

• Więzadło podłużne tylne (lig longitudinale posterius) - biegnie od otworu wielkiego kości potylicznej do górnej części kanału krzyżowego (wewnątrz kanału kręgowego)

POŁĄCZENIA WYROSTKÓW I ŁUKÓW KRĘGÓW

1. POŁĄCZENIA MIĘDZYKRĘGOWE (JUNCTURAE ZYGAPOPHYSIALES)

Wyrostki stawowe górne i dolne tworzą 23 pary stawów międzykręgowych. Torebki stawowe łączą wyrostki stawowe dolne każdego kręgu z wyrostkami stawowymi górnymi następnego leżącego niżej kręgu.

2. WIĘZADŁA ŻÓŁTE (LIGG FLAVA)

Inaczej również więzadła międzyłukowe przylegają bezpośrednio od tyłu do torebek stawów międzykręgowych, które wzmacniają. Łączą łuki kręgowe i przyczyniają się do zamknięcia kanału kręgowego

3. WIĘZADŁA MIĘDZYPOPRZECZNE (LIGG INTERTRANSVERSARIA)

Przebiegają między wyrostkami poprzecznymi poszczególnych kręgów.

4. WIĘZADŁA MIĘDZYKOLCOWE (LIGG INTERSPINALIA)

Płaskie pasma więzadłowe rozciągające się między zwróconymi do siebie brzegami sąsiednich wyrostków kolczystych

5. WIĘZADŁO KARKOWE (LIG NUCHAE)

Rozpięte między kością potyliczną, a wyrostkami kolczystymi kręgów szyjnych, jako nieparzysta trójkątna błona włóknista.

6. WIĘZADŁO NADKOLCOWE (LIG SUPRASPINALE)

Wąskie więzadłowe pasmo przebiegające wzdłuż kręgosłupa, począwszy od wyrostka kolczystego siódmego kręgu szyjnego do grzebienia pośrodkowego kości krzyżowej

POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM

• STAWY GŁÓW ŻEBROWYCH (articulationes capitum costarum)

• Dołek żebra (fovea capitis) - na trzonie kręgu

• Głowa żebra (caput costae)

1. Więzadło promieniste głowy żebra (lig capitis costae radiatum) - biegnie po przedniej stronie torebki którą wzmacnia od głowy żebra do powierzchni bocznych odpowiednich kręgów

2. Więzadło śródstawowe głowy żebra (lig capitis costae intraarticulare) - biegnie wewnątrz stawu, od grzebienia głowy do krążka międzykręgowego, dzieli staw na dwie komory

• STAWY ŻEBROWO-POPRZECZNE (articulationes costotransversariae)

• Guzek żebra (tuberculum costae)

• Dołek żebrowy wyrostka poprzecznego odpowiedniego kręgu (fovea costalis tranversalis)

1. Więzadło żebrowo-poprzeczne (lig costotransversarium)

2. Więzadło żebrowo-poprzeczne przednie (lig costotransversarium anterius)

3. Więzadło żebrowo-poprzeczne tylne (lig costotransversarium posterius)

4. Więzadło guzka żebra (lig tuberculi costae)

POŁĄCZENIA ŻEBER Z MOSTKIEM

ŻEBRO I - jego chrząstka zlewa się z mostkiem tworząc chrząstkozrost (synchondrosis sternocostalis costae primae)

ŻEBRA II-VII (czasem VIII) - łączą się z mostkiem za pomocą stawów mostkowo-żebrowych (articulationes sternocostales)

• Więzadła promieniste mostkowo-żebrowe (ligg sternocostalia radiata) przednie i tylne; odchodzą od przednich i tylnych mostkowych końców chrząstek żebrowych na mostek

• Więzadło śródstawowe mostkowo-żebrowe (lig sternocostale intraarticulare); znajduje się tylko między drugą chrząstką żebrową, a mostkiem

• Więzadła żebrowo-mieczykowe (ligg costoxiphoidea)

Brzegi chrząstek 6,7 i 8 żebra z reguły łączą się stawami międzychrząstkowymi (articulationes interchondrales)

2

---