1. 
   Rola układu krążenia:

1. Utrzymywanie stałości środowiska wewnętrznego przez dostarczanie O2i wydalania CO2

2. Regulacja równowagi kwasowo - zasadowej

3. Ochrona przed wdychanymi ciałami stałymi i bakteriami

4. Zapobieganie przedostawaniu się do krążenia dużych skrzeplin powstających w układzie żylnym

5. Ogrzewanie, nawilżanie oczyszczanie wdychanego powietrza

6. W drogach oddechowych znajduje się narząd powonienia, odbierający wrażenia węchowe dochodzące wdychanym powietrzem

7. Udział w fonacji (komora rezonacyjna)

8. Produkcja hormonów

2. Podział układu oddechowego:

1. Cześć przewodząca = drogi oddechowe:

1. Nos wraz z jamą nosową i zatokami przynosowymi

2. Gardło

3. Krtań

4. Oskrzela (zewnątrz i wewnąrzpłucne)

5. Oskrzelka

2. Część oddechowa w której odbywa się wymiana gazowa (właściwy miąższ płucny)

1. Oskrzelka oddechowe

2. Przewodziki pęcherzykowe

3. Pęcherzyki płucne

3. Górne drogi oddechowe: Jama nosowa i gardło

4. Dolne drogi oddechowe: Krtań, tchawica, oskrzela, płuca.

JAMA NOSOWA

• Nos spełnia cztery zasadnicze czynności: oddechową, obronną, węchową, i jest rezonatorem głosu łącznie z zatokami przynosowymi

• Powietrze przechodząc e prze znos i zatoki ulega oczyszczeniu, ogrzaniu i nawilżeniu.

• Jama nosowa podzielona jest na dwie symetryczne połowy przez przegrody nosa (przegroda chrzęstno kostna)

• W jamie nosa wyróżniamy: przedsionek nosa i jama właściwa.

• Na bocznych ścianach jamy nosa znajdują się 3 małżowiny nosowe : dolna, srodkowa i górna pod którymi umieszczone są ujścia zatok przynosowych .

ZATOKI PRZYNOSOWE

• Zatoki przynosowe to wypełnione powietrzem przestrzenie rozmieszczone symetrycznie wokół nosa, są parzyste w skład wchodzą 2 zatoki czołowe, 2 szczękowe, komórki sitowe i dwie zatoki klinowe. Stanowią przedłużenie jamy nosowej. Największe objętościowo są zatoki szczękowe. Ich pojemność wynosi ok. 25ml.

• Rola zatok: Sprawiają że konstrukcja czaszki jest lekka i odporna na urazy i dobrze chroni mózg. Zatoki wytwarzają rezonans dźwiękowy, który moduluje i wzmacnia dźwięki głosowe. Zatoki wspomagają wymianę cieplną, pomiędzy powietrzem a krwią.

GARDŁO

• Gardło jest przestrzenią ciągnącą się od podstawy czaszki, na dole dochodzi do krtani i przechodzi w przełyk.

• Wyróżniamy 3 piętra gardła:

• Górne - cz. Nosowa gardła

• Środkowe - cz. Ustna gardła

• Piętro dolne - część krtaniowa

• Gardło jest częścią drogi oddechowej oraz drogi pokarmowej. Obok krtani jest narządem mowy.

DOLNE DROGI ODDECHOWE:

KRTAŃ

• Krtań jest odcinkiem drogi oddechowej, jest narządem głosu.

• Czynność głosowa jest wynikiem drgania więzadeł głosowych które nazywamy fałdami głosowymi.

• Wysokość głosu zależy od długości fałdów głosowych, ich napięcia, częstości krtań oraz ciśnienia wydechowego powietrza. Barwa głosu uzależniona jest od budowy gardła, jamy nosowej i częściowo zatok przynosowych.

• Budowa krtani: Stanowią chrząstki krtani

• nieparzyste: tarczowata, pierścieniowata i nagłośniowa

• chrząstki parzyste: nalewkowate, różowate i klinowate.

Chrząstki tworzą rusztowanie krtani. Na chrząstki nałożone są mięśnie i więzadła i błony śluzowe.

• Podział kliniczny krtani:

• Piętro górne - przedsionek krtani

• Piętro środkowe - szpara głośni

• Piętro dolne - okolica podgłośniowa.

• Krtań ku dołowi przechodzi w tchawicę. Krtań długość 10-12 cm, a średnica światła 1,5-2,5 cm

• Wewnętrzną powierzchnię krtani tworzy błona śluzowa która zawiera liczne gruczoły (surowicze i śluzowe) Zewnętrzną - błona włóknista zawierająca ok. 20 chrząstek w kształcie podkowy (podkowiaste chrząstki) chrząstki są otwarte ku tyłowi, bo w tylnej części tchawica graniczy z przełykiem.

TCHAWICA

• posiada kształt rury o znacznym stopniu elastyczności na wysokości 4-5 kręgu piersiowego i rozdziela się na dwa oskrzela główne.

• zależność odejścia prawego i lewego oskrzela:

• prawe pod większym kątem, jest krótsze i przekrój jest większy 14-16mm. Prawe oskrzele jest niejako przedłużeniem tchawicy.

• lewe - kąt rozwarty , dłuższe 4,5 -5 cm przekrój węższy 10 - 14 mm

DRZEWO OSKRZELOWE

• u dołu tchawica rozdwaja się na dwa oskrzela główne: prawe i lewe. Oskrzela zbudowane podobnie jak tchawica.

• Oskrzela główne rozgałęziają się wewnątrz płuca na coraz mniejsze gałęzie tworząc tzw. Drzewo oskrzelowe.

• Oskrzela główne dzielą się na oskrzela płatowe prawe na 3 (górne, środkowe i dolne) lewe na 2 ?(górne i dolne). Oskrzela płatowe dzielą się na oskrzela segmentowe. Następnie wielokrotne podziały na coraz mniejsze gałęzie doprowadzają do powstania najmniejszych oskrzeli z których ostatecznie tworzą się oskrzeliki o średnicy światła 0,5 - 1 mm

• Pozostałe z ostatniego podziału oskrzeliki noszą nazwie oskrzelików oddechowych, zwanych też oskrzelikami pęcherzykowymi ponieważ w ich ścianie występują już pęcherzyki płucne.

PŁUCA

• Człowiek ma dwa płuca praw i lewe, zawieszone w odpowiednich jamach opłucnej klatki piersiowej. Płuco zbudowane jest z oskrzeli, oskrzelików, pęcherzyków płucnych, tkanki śródmiąższowej oraz pokrywającej je opłucnej płucnej.

• Dwie szczeliny skośna i pozioma dzielą płuca prawe na 3 płaty :górne, środkowe i dolne. Płuco lewe - jedna szczelina - skośna dzieli płuco na 2 płaty: górny i dolny.

• W obrębie płatów wyodrębnić można jeszcze mniejsze części miąższu płucnego: segmenty oskrzelowo - płucne dzielące się na nodosegmenty, te na małe części zwane zrazikami i następnie na najmniejsze części miąższku płucnego - grona.

• Samodzielna jednostka strukturalna płuc - segment oskrzelowo płucny.

PĘCHERZYKI PŁUCNE:

• 300 mln

• Otoczone siecią naczyń włosowatych

• Powierzchnia ok. 80 m2

• Wyścielone nabłonkiem składającym się z 3 typów pneumocytów

• Pneumocyty typu II wytwarzają surfaktant zmniejszający napięci powierzchniowe pęcherzyków.

BUDOWA PŁUC:

• Podstawa płuca

• Szczyt płuca

• Powierzchnia żebrowa (wypukła)

• Powierzchnia śródpiersiowa (wklęsła)

• Brzegi:

• Przedni ostry

• Tylny tępy

• Dolny

• Szczeliny międzypłatowe

POWIERZCHNIA ŚRÓDPIESIOWA:

• W połowie odległości między podstawą a szczytem płuca znajduje się wnęka płuca. W jej obrębie jest korzeń płucny. (twory wchodzące i wychodzące z płuc tworzą korzeń płucny).

WNĘKA PŁUCNA:

• Do płuca wchodzą:

• Tętnice płucne

• Oskrzele główne

• Tętnice oskrzelowe

• Sploty płucne przedni i tylny

• Z płuca wychodzą:

• Żyły płucne

• Żyły oskrzelowe

• Naczynia chłonne

4 | Anatomia V

---