METODOLOGIA
II.1 Problem badawczy i jego uzasadnienie
T. Pilch (1995, s. 25) uważa, iż problem badawczy wyznacza dalszy proces myślowy w fazie koncepcji. Stanowi podstawę do tworzenia hipotez, gdyż często zabieg budowania hipotez polega na zmianie gramatycznej formy problemu, ze zdania pytającego na twierdzące lub przeczące. Problemy badawcze pośrednio stanowią podstawę do typologii zmiennych zależnych i niezależnych, oraz wskaźników do zmiennych. Od problemów zależy również to, jakie techniki i narzędzia dobieramy, aby je rozwiązać.
Zdaniem J. Brzeźińskiego (1997, s. 217) w zależności od tego, jak dany problem badawczy będzie sformułowany zależy stopień jego dojrzałości. Formułując problem badawczy wyznaczamy jakieś ramy jego rozwiązania. Bywa i tak, że w momencie formułowania problemu badawczego możemy podać mniej lub bardziej ogólną postać hipotez stanowiących jego przypuszczalne rozwiązania.
Przy stawianiu jakiegokolwiek pytania (problemu badawczego) zakładamy pewną wiedzę, od której nie sposób abstrahować, a która dotyczy części rzeczywistości ujmowanej w problemie badawczym. Na podstawie tej wiedzy przyjmujemy określone rozstrzygnięcie co do pytań bardziej podstawowych, logicznie wcześniejszych od pytania będącego naszym problemem badawczym. Eliminuje to z pola rozważań pewne klasy odpowiedzi na rzecz innych, sprawia, że procesy formułowania problemów badawczych i wysuwania na nie odpowiedzi (hipotez badawczych) są wzajemnie ze sobą związane. Jednocześnie, sformułowanie problemów badawczych przesądza, już w jakimś stopniu, stosunek badacza do pytań bardziej podstawowych.
Według M. Łobockiego (2000, s. 21-22) problem badawczy jest zwykle uszczegółowieniem celu badań; umożliwia bowiem dogłębne poznanie tego, co rzeczywiście zamierzamy zbadać. Dlatego też problem badawczy stanowi podstawowy element każdego liczącego się
w nauce badania. Przypuszcza się nawet, że poprawne sformułowanie problemu badawczego jest cenniejsze pod względem naukowym niż jego rozwiązanie. Jest często przejawem wielkiej inwencji w poczynaniach naukowo-badawczych i wyrazem dobrej orientacji w zakresie opracowanych już zagadnień w danej dyscyplinie naukowej.
M. Łobocki zaleca, aby formułowano problemy badawcze w sposób prosty, jasny i wyczerpujący. Nierzadko jest to możliwe dopiero po długich i żmudnych badaniach próbnych. W przypadku badań jakościowych w toku zaplanowanego wcześniej postępowania badawczego, a niekiedy podczas opracowywania wyników badań. Problemy badawcze przybierające formę pytań, na które nauka nie dała dotychczas zadowalającej odpowiedzi są szczególnie cenne. Często są nimi problemy, które były już wielokrotnie tematem badań, jednak badań mało wnikliwych i wiarygodnych, które budzą słuszne wątpliwości. Czasami uzasadnione jest również ponowne postawienie problemu rozwiązanego w przeszłości w sposób wystarczająco trafny i rzetelny. Konieczność ponownego postawienia problemu badawczego może wynikać z odmiennej sytuacji od tej, która była charakterystyczna dla osób poddanych wcześniejszym badaniom.
T. Pilch i T. Bauman (2001, s. 43) definiują problem badawczy jako pytanie o naturę badanego zjawiska, o istotę związków między zdarzeniami lub istotami i cechami procesów, cechami zjawiska. Mówiąc inaczej to uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem i zrozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości. Ujmując innymi słowami; problem badawczy to deklaracja o naszej niewiedzy zawarta w gramatycznej formie pytania.
Zgodnie z założeniami wymienionych wyżej autorów prac metodycznych także w tej pracy problemy badawcze przyjmują formę pytań i brzmią następująco:
Główny problem:
Stosunek do tatuażu i kolczykowania uczniów szkół średnich.
Z powyższego problemu głównego wynikają problemy szczegółowe:
1. Wiek i płeć osób decydujących się na kolczykowanie i tatuaż.
2. Część ciała poddawana kolczykowaniu i tatuażu.
3. Symbolika kolczykowania i tatuażu wybieranych przez młodzież.
4. Motywy dokonywania samo uszkodzeń.
5. Stosunek do własnego kolczyka lub tatuażu z perspektywy czasu.
6.Miejsca dokonywania zabiegów tatuażu i kolczykowania. Opis placówek w mieście.