OWCE
Owca domowa-jej dzicy przodkowie to Argali,Archor,Muflon-Ecrop.
Dzikie owce-pochodzi z terenów górskich i stepowych.Dzisiaj spotykamy je prawie wszędzie.Podstawowe dane dot. fizjologii owiec:samica 20-90 kg,samiec 30-150.
(najwięcej owiec Gisarskich samica 130 kg,samiec 190kg)wysokość około 1m.
Dojrzałość płciowa od 6-12 m-cy.
Użytkowanie gospod.6-7 lat żywotność 10-12 lat.
Ciąża owiec 5m-cy
Ruja co 17 dni(16-21 dni)
Owca należy do zwierząt płodnych sezonowo
Pogłowie owiec w Polsce w 2010 r. 258,1 tyś
Na 100ha przypada 1,6 szt.
TYPY UZYTKOW OWIEC
Wełnisty-wełna jednolita,cienka,gęsta,równa.Runo zawarte,zamknięte poźno dojrzewają a ich mięśnie są słabe.
Mięsny-skąpa masywna budowa i obficie umięsniona, szybki wzrost, wełna jednolita,średnia lub gruba.
Owce mleczne-szybko dojrzewają delikatny kościec,cienka skóra,silnie rozbudowane wymię i wydajność mleczna od 500-1500 kg,wełna jednolita średnia grubość.
Owce korzuchowe-mocna elastyka ,skóra oraz okrywa włosowa mieszana(wnosówka Romanowska)
Owca smuszkowa-skórki pozyskiwane od młodych jagniąt posiadają charakter:skręt włosa i połysku,dorosłe owce posiadają wełne grubą(karakuł).
Obustronna użytkowa- wełnisty,mleczno-mięsny oznacza się cechami pośrednimi wełna cienka jednolita lib średnia.
Typ wszechstronnie użytkowy-typowy dla ras prymitywnych nieuszlachetnionych niska wydajność wełny średniej grubośći duża odporność na choroby i warunki utrzymania.
RASY OWIEC POLSKICH
-Merynosy
-Polskie owcy nizinne(leszczynska) i długo-wełniste(łowicka,pomorska)
-Cakle
-Owce pogórza
-Wrzosionki
-Czarnogłówki
-Karakuły
ZAGRANICZNE RASY UŻYTKOWANE DO DOSKONALENIA OWIEC KRAJOWYCH:
-Merynosy niemieckie
-ille de France
-Texel
-Lenia
-Cold
-Lincoln
-Fryzy
-Berichon
-Suffolk
RASY WYSOKO-PLENNE
-Fińska - Borrola-Booroda
WYDAJNOŚĆ-mierzenie długości włosa na żywym zwierzęciu.
TERMINY STRZYŻEŃ:
Merynosy:--
Tryki: IV -V
Maciorki: IX-XI
PON i PODŁ-samice II - III samce VII-IX
Jagnięta w/w ras - wraz z maciorkami około 10m-cy życia.
Owce o wełnie mieszanej:
Górskie i Prymitywne bezrasowe -2 razy do roku V i XI
Strzyżemy 2x do roku maj-listop.(wiosna,jesień)
Młodzież rzeźna 1-2 m-ce przed planowaną odstawą.
Wydajność strzygacza od 40 do 100 sztuk/dziennie
RENDEMENT-stosunek wełny potnej do pranej w procentach wacha się od 30-75 %.
ROZRÓD OWIEC
1.Okres kojarzenia,krycia owiec nazywamy stanówką.Trwa ona 2-3 cykle płciowe(32-55dni).Długość okresu międzyrujowego wynosi 17 dni.
2.Terminy stanówki:
-Merynosy VI i VII
-Owce długowełniste VIII i IX
-Owce górskie,prymitywne X i XI
3.Przygotowanie tryków do stanówki:
-strzyża 2-3 tyg.przed stanówką
-korekta racic
-zapewnienie korzystania z wybiegu
-odpowiednie żywienie,dostep do wody,lizawek,preparatów Wit-min.
4.Przygotowanie maciorek
-korekta racic
-mozliwość skorzystania z pastwiska
-kontakty z samcami(widok)
-wpuszczanie do stada szukarków
Maciorki powinny być kryte min.2 razy w danej rui,w odstępach 12godz.Często wykorzystywana w rozrodzie owiec jest inseminacja doszyjkowa. Do pokrycia 1 samicy wystarczy 0,5-1ml nasienia
5.Ciąża:
Brak wyraźnych objawów zew.możemy ją stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem na podst.wyglądu wymienia,wytworzenie gęstej wydzieliny,badania aparatem RENGOPREGTONE I-ciąża może być stwierdzona już ok.30 dnia. Ze 100% prawdopodobieństwem 45-65 dnia,ponieważ powiększona macica przemieszcza się w dół i opiera się o ścianę otrzewnej.Badanie jest bezinwazyjne trwa kilka sekund.Dźwięk ciągły sygnalizuje ciąże.
Ciaża u samic trwa 142-156 dni,jej długość zależy od:
-rasy
-wieku
-liczby płodów oraz właściwości osobniczych
Sam poród jest stosunkowo prosty i trwa krótko,ze względu na korzystną budowę miednicy owiec (dno miednicy i dolna powierzchnia kości krzyzowej są płaskie).
6.Pomieszczenie dla owiec:
-kubatura 4,5 m3
-powierzchnia 1,5m2 dorosła 0,35m2 jagnię
-powierzchnia wybiegu 2,5m2 dorosła 0,5m2 jagnię
-prędkość ruchu powietrza 0,25-0,5 m/s zimą,4-5 m/s latem
-temp.6-18C,w czasie wykotów min.10C -wilgotność mx.80%
7.Żywienie:(dobre pastwisko+pasze treściwe),(siano+pasze treściwe---zima)
8.Najczęstsze choroby owiec:
-zapalenie wymienia,zranienie strzyków(po lewej stronie)
-wzdęcia,zatrucia amoniakiem (osłabienie apetytu,brak przeżuwania,cuchnąca biegunka,dolegliwości wątrobowe,kulawość kończyn)
-biegunka,ketoza,grypa
-porażenie okołoporodowe,tężyczka
-kulawka
-tasiemczyca
-swierzb uszny
-robaczyca żołądkowo-jelitowa
KETOZA-w ostatnim trymestrze ciąży,osłabienie chodu,zwierzęta leżą i przyjmują pozycje jak do snu.Podwyższona ilość tzw.ketonowych(aceton).
SORTYMENT-uwzględnia grubość wełny owczej (im dalsza litera alfabetu tym wełna grubsza)
PRZYSTRZYGI-niedokładne wykonanie strzyżenia nie wolno docinać wełny!
WAŃTUCHY-worki do których pakowane są worki.
PRZEWĘŻENIA GŁODOWE-złe żywienie,okres ciąży ,krycia(stanówki),okres karmienia.
-