Zuchy Takie jak dziś nie pojawiły się z księżyca.
Zuchy takie jak dziś nie pojawiły się z księżyca. Ich pierwowzorami były Wilczęta Baden - Powella, które działają od 1913 roku i skupiają dzieci poniżej 12 roku życia. W Polsce ruch zuchowy rozwijał się pomału, ponieważ powstawał właściwie od podstaw. Angielskie gry i zabawy były dla małych Polaków niezbyt ciekawe i nieatrakcyjne.
Jako pierwsze pracę z maluchami rozpoczęły harcerki. W 1914 r. przy drużynie Olgi Małkowskiej powstała grupa dziewczynek o nazwie Krasnoludki. Na początku naśladowano pracę harcerską wybierając z niej elementy odpowiednie dla młodszych dzieci. W 1917 roku na Zjeździe Kierowników Pracy Harcerskiej ks. hm. Jan Mauersberger zaproponował stworzenie Związku Zuchów, który miał przygotować dzieci do działań harcerskich. Druh Jan proponował dla zuchów wyrabianie zaradności życiowej, zbliżenie do przyrody, poprawienie zdrowia fizycznego i uspołecznienie. Nie był to jednak program zuchowy, a jedynie wytyczne. Pierwszym podręcznikiem, w którym zaczęto używać sformułowania "ZUCH", była książka Bolesławy Zienkiewiczówny pt. "Związek zuchów, czyli młodych harcerzy". Dopiero w 1926 roku przy Wydziale Programowym Głównej Kwatery Żeńskiej powstała Komisja Zuchowa, zaczęto również mocno podkreślać celowość ruchu zuchowego w realizowanie harcerskiego systemu wychowawczego.
W ruchu zuchowym męskim praca szła wolniej, lecz małymi koczkami można osiągnąć również wiele. Na zastąpienie pojęcia "Wilczek" pojęciem "Zuch", które w języku polskim oznacza: dzielny, odważny (fizycznie i moralnie), miał wpływ Aleksander Kamiński. Współpraca między Jadwigą Falkowską, która kierowała pracą ruchu zuchowego w Kwaterze Głównej Harcerek, a Aleksandrem Kamińskim z GK Harcerzy, rozwijała się po mimo iż koncepcje pracy z zuchami dziewczynkami i chłopcami były różne. Nawet ośrodki szkolenia były osobne: dla instruktorek na Buczu, dla instruktorów w Nierodzimiu. Po mimo tych różnic w 1934 roku w Krakowie na wspólnej konferencji ustalono jednolite Prawo Zuchowe i Obietnicę.
Po dziś dzień instruktorzy zuchowi wspierają się w swej działalności książkami napisanymi przez dh. Aleksandra Kamińskiego. Korzystał on z dorobku i doświadczenia pracy z dziećmi swoich poprzedniczek, wzbogacił to własnymi pomysłami programu pracy harcerskiej z dziećmi i ustalił podstawy metodyki zuchowej stosowanej po dziś dzień. Zawarte zostały one w zuchowej trylogii: "Antek Cwaniak" ( jak mają prowadzić zbiórki wodzowie zuchów), "Książka wodza zuchów" (wskazująca co robić na zbiórkach) oraz "Krąg Rady".
Po wojnie, w lutym 1957 roku powstała w Cieplicach Śląskich Centralna Szkoła Instruktorów Zuchowych - Zuchowa Chałupa. Zaczęto również wydawać "Zuchowe Wieści" i organizować Centralną Zuchową Akcję Szkoleniową. Odrodzony ruch zuchowy przeżywał swoje najlepsze lata, a w 1968 r. wyszła bardzo oczekiwana książka Marka Wardęckiego "Zuchy".
Lata 1969 - 1975 to dla zuchów i zuchmistrzów trudne czasy. Praca ich straciła wymiar harcerski. Dopiero w 1975 roku ponownie zaczął działać Wydział Zuchowy GK ZHP. Wrócono do Akcji Szkoleniowych, wydawania pism, ukazała się nawet książka "Zuchowe ABC" (1982 r). Znowu malutkimi kroczkami rozpoczęto pracę zuchową. I choć przez te ostatnie lata była to mozolna praca ruch zuchowy pomału nabiera rozpędu. W lutym 1993 roku podjęto pracę nad nowymi regulaminami, programami sprawności i gwiazdek zuchowych oraz "Poradnikiem drużynowego gromady zuchowej".
Pomimo iż ruch zuchowy przechodził różne koleje losu, każdy z naszych małych podopiecznych bawi się równie dobrze jak zuchy Małkowskiej, czy Kamińskiego. Zachowała się ta sama obrzędowość, podobne gry i zabawy, a przede wszystkim możemy pracować z tak samo wspaniałymi dzieciakami jak kiedyś. Jak kiedyś również przygotowujemy zuchy do stania się harcerzami.
hm. Sylwia Lenkiewicz
Szefowa Referatu Zuchowego Chorągwi Białostockiej