Zjawisko inflacji
(pojęcie, pozytywy i szkodliwość inflacji, pomiar inflacji, rodzaje inflacji, inflacja jako zjawisko monetarne, formuła Fischera, inflacja jako zjawisko społeczno-psychologiczne - oczekiwania inflacyjne i złudzenie inflacyjne. Indeksy inflacji. Zwalczanie inflacji, kryteria UE poziomu inflacji, model krzywej Philipsa.
Inflacja- dostosowania makroekonomiczne o charakterze pieniężnym, których zewnętrznym wyrazem jest spadek wartości pieniądza i wzrost przeciętnego poziomu cen.
Za miarę inflacji przyjęto wzrost przeciętnego poziomu cen- na nim oparto indeksy wyrażające poziom inflacji.
Pozytywne skutki inflacji: niewielka inflacja ( jednocyfrowa ) może stwarzać złudzenie dla przedsiębiorców, że gosp. Zaczyna się ożywiać. W związku z tym wpłynie to na ich społeczną aktywność i utrwalenie tendencji prowzrostowej, - w praktyce nigdy nie napotkamy sytuacji czystej inflacji polegającej na tym, że ceny poszczególnych dóbr rosną w tym samym tempie. Im wyższa inflacja tym wyższe wahania cen.
Z punktu widzenia przedsiębiorców zjawiskiem gorszym od inflacji jest deflacja polegająca na spadku cen - odcinkowe napięcia deflacyjne dotyczą spadku cen w odniesieniu do różnych dóbr. Niewielka inflacja powoduje znacznie mniejszą ilość odcinkowych napięć deflacyjnych, które znacznie bardziej demotywują przedsiębiorców aniżeli napięcia inflacyjne.
Negatywne skutki inflacji: 1) Im większa inflacja tym większe wahania cen i tym większe ryzyko działalności. Im większe ryzyko tym mniejsze inwestycje i mniejsze PKB. 2) Im większa inflacja tym silniejszy spadek realnej wartości oszczędności. Wszyscy płacą coraz większy podatek inflacyjny. 3)Im wyższa inflacja to przy innych niezmienionych warunkach są gorsze warunki eksportu. 4) Im wyższa inflacja tym gorsza orientacja właścicieli co do realnej wartości ich majątku. Występuje złudzenie inflacyjne polegające na tym, że uczestnicy rynku mylą realne wielkości ekonomiczne z nominalnymi. W przypadku wysokiej inflacji znacznych wahań cenowych ceny przestaną pełnić swoje funkcje a rachunek ekonomiczny zatraca realność z uwagi na zmieniającą się strukturę cen.
Rodzaje inflacji: pełzająca ( jednocyfrowa ) uważana za nieszkodliwą dla rynku . Umowy zawierane są w cenach realnych. Brak działań ukierunkowanych na lokowanie gotówki w aktywa odporne na inflacje. Realna stopa % jest relatywnie niska ale nie ujemna.
Galopująca- wyższa niż jednocyfrowa. Występują oczekiwania inflacyjne napędzające inflacje. Występują ujemne realne stopy % Występuje indeksacja cen w zawieranych umowach. Hiperinflacja- wyższe niż 100% w skali roku całkowite odwrócenia w strukturze cen, brak możliwości wyhamowania przy pomocy ograniczania ilości pieniądza w gosp. Występują gorączkowe inwestycje czyli aktywa odporne na inflację. Występuje częściowy powrót do wymiany naturalnej.
Ze względu na przyczynę można wyróżnić: - inflację ciągnioną przez popyt, - pchana przez podaż, importowana
Metody zwalczania: - wynikające z podst. Formuły ilościowej teorii pieniądza. Wnioski z tej formuły sprowadzają się do tego, że tempo wzrostu ilości pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego obiegu gospodarczym powinno odpowiadać tempu wzrostu PKB. W ten sposób aby stworzyć odpowiednią przestrzeń monetarną dla rozwoju rynku.
M * V = Yc * Yr gdzie m- podaż pieniądza, v- szybkość pieniądza, C/c- przeciętny poz. Cen, - Y- wielkość PKB.
W przypadku wysokiej inflacji droga do jej zwalczenia może zostać sparta polityką dochodową. Na tych zasadach oparto plan zwalczania inflacji w Polsce przez hiperinflację.
Innym sposobem zwalczania inflacji jest próba nauczenia się życia z inflacją poprzez indeksowanie w umowach płac cen innych wynagrodzeń stopą inflacji.
Indeksy inflacji: Pomiar inflacji dotyczy dóbr konsumpcyjnych, gdzie staramy się wyszafować wzrost przeciętnego poziomu ceny. Należy jednak pamiętać, że wielkość inflacji nie jest tożsama ze wzrostem kosztów utrzymania.
Indeks ważony zakłada zważenie cen poszczególnych dóbr udziałem wydatków na te dobra w całkowitych wydatkach gosp. Dom. obecnie w Polsce stosowany jest wskaźnik CPI natomiast wymagania unijne sprowadzają się do zastosowania scharmonizowanego wskaźnika inflacji HCPI. Różnice sprowadzają się do różnic metodologii ustalania WAK przy ustalaniu systemu ważonego z uwagi na znaczenie inflacji od jej poziomu uwarunkowano wejście każdego kraju do strefy euro.