Lipiec Ludmiła

komentarz

LEX/el 2008

Komentarz do art.178 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U.05.249.2104).

Stan prawny: 2007.03.01

Artykuł 178 stanowi podstawę do przekazania, w drodze umowy, przez Ministra Finansów Bankowi Gospodarstwa Krajowego czynności związanych z udzieleniem jednostce samorządu terytorialnego pożyczki oraz jej rozliczaniem i egzekucją. Chodzi o udzielane z budżetu państwa pożyczek dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowań ostrożnościowych lub naprawczych, zgodnie z art. 101 pkt 1 u.f.p. Prawne ramy dla udzielania tych pożyczek określa art. 177 u.f.p. Szczegółowy zakres danych zawartych we wniosku o udzielenie pożyczki, wykaz dokumentów stanowiących jego załączniki oraz rodzaje i zakres zabezpieczenia spłaty pożyczki udzielonej z budżetu państwa określa wydane na podstawie art. 177 ust. 6 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia z dnia 30 marca 2006 r. w sprawie pożyczek z budżetu państwa udzielanych jednostkom samorządu terytorialnego w ramach postępowań ostrożnościowych lub naprawczych (Dz. U. Nr 61, poz. 433).

Podstawą zlecenia czynności związanych z udzielaniem i obsługą pożyczek jest umowa zawarta pomiędzy Ministrem Finansów a BGK, określająca w szczególności zakres zlecanych czynności, oprocentowanie rachunku bankowego do obsługi pożyczek, na który przekazane zostaną środki przewidziane na ten cel w ustawie budżetowej, oraz wysokość wynagrodzenia za czynności dokonywane przez BGK.

Wybór Banku Gospodarstwa Krajowego jako banku wykonującego czynności związane z udzielaniem i obsługą pożyczek wynika ze statusu prawnego tego banku, będącego jedynym w Polsce (poza NBP będącym bankiem centralnym państwa) bankiem państwowym ( art. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego, Dz. U. Nr 65, poz. 594 z późn. zm.). Obsługuje on niektóre fundusze państwowe (np. Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych, Fundusz Pożyczek Kredytów Studenckich, Fundusz Poręczeń Kredytowych, Fundusz Termomodernizacji) oraz programy rządowe (np. Pierwszy Biznes, Rodzina na swoim, Program Dopłat do Oprocentowania Kredytów Eksportowych).

Czynności związane z udzieleniem jednostce samorządu terytorialnego pożyczki oraz jej rozliczaniem i egzekucją, jakie Minister Finansów zlecić może BGK, polegają w szczególności na:

* przyjmowaniu od jednostki samorządu terytorialnego wniosku o udzielenie pożyczki oraz weryfikacji czy wniosek spełnia wymogi określone w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów;

* dokonywaniu ocen i analiz programu postępowania ostrożnościowego lub naprawczego;

* przygotowaniu i zawieraniu, w imieniu Ministra Finansów, umowy pożyczki z jednostką samorządu terytorialnego;

* kontroli spłaty pożyczki i ocenie sytuacji finansowej jednostki samorządu terytorialnego w okresie spłaty;

* podejmowaniu czynności zmierzających do odzyskania kwot niespłaconej pożyczki lub odsetek od tej pożyczki i należnych opłat, w tym czynności sądowych i egzekucyjnych. Przy podejmowaniu tych czynności BGK ma prawo wystawić bankowy tytuł egzekucyjny.

Do obsługi pożyczek przyznawanych jednostkom samorządu terytorialnego, w razie zlecenia BGK dokonywania czynności związanych z ich udzielaniem oraz rozliczaniem i egzekucją, służy rachunek bankowy, jaki Minister Finansów może otworzyć w Banku Gospodarstwa Krajowego. Na rachunek ten przekazane zostaną środki przewidziane na ten cel w ustawie budżetowej. Rachunek bankowy jest oprocentowany, jego wysokość określa umowa pomiędzy Ministrem Finansów i BGK. Wpływy z oprocentowania środków zgromadzonych na rachunku stanowią dochody budżetu państwa. W literaturze zwraca się uwagę na niezręczność legislacyjną w sformułowaniach zawartych w ust. 4 komentowanego przepisu - oprocentowane mogą być bowiem środki zgromadzone na rachunku bankowym w BGK, a nie sam rachunek [C. Kosikowski, Finanse publiczne. Komentarz , Warszawa 2005, s. 396].

BKG wykonuje obowiązki wynikające z umowy odpłatnie. Wysokość wynagrodzenia za czynności dokonywane przez BGK oraz zakres zleconych czynności określa umowa.

Z uprawnienia wynikającego z art. 178 u.f.p. Minister Finansów dotychczas nie skorzystał.

---