1. Przedmiot i zakres prawa gospodarczego.

Prawo gospodarcze (zwane także handlowym) obejmuje swoim zakresem zespół norm regulujących status prawny przedsiębiorców oraz stosunki prawne z ich udziałem związane a prowadzoną przez nich działalnością.

2. Prawne metody regulacji i obrotu gospodarczego

3. Instrumenty prawne oddziaływania na gospodarkę.

Do instrumentów prawnych zaliczamy:

• pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii, w tym pozwolenia zintegrowane,

• decyzje zatwierdzające plany gospodarki odpadami,

• koncesje geologiczne wydawane na rozpoznanie i eksploatacje surowców mineralnych,

• raporty oddziaływania na środowisko planowanych czy istniejących inwestycji,

• uchwały zatwierdzające plany zagospodarowania przestrzennego,

• decyzje ustalające lokalizację inwestycji celu publicznego lub warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Szczególnym instrumentem prawnym jest od niedawna monitoring czyli kontrola jakości stanu środowiska.

4. Rodzaje źródeł prawa ze względu na przynależność do podstawowych gałęzi prawa.

- cywilno prawne

- administracyjno prawne (ich jest mniej) przeciwdziałanie monopolizacji o uczciwej konkurencji

- Kompleksowe (działy prawa) przedmiotowe, rolne, górnicze...

5. Rola wzorców umownych w regulowaniu obrotu gospodarczego

Wolność zawierania umów i czytania ich treści.

Np. Elektrownia dostarcza energie, jeżeli posiada regulamin, przepisy to musimy ich przestrzegać.

6. Kolizje źródeł prawa i pierwszeństwo stosowania przepisów prawnych.

Kolizja – gdy jedna norma nakazuje cos co druga nam zakazuje.

Ustawa poźniejsza uchyla wcześniejszą.

Ustawa szczególna ma pierwszeństwo przed ogólną.

7. Podmioty prawa gospodarczego i ich rodzaje

Normy prawa gospodarczego dotyczą w szczególności powstawania, łączenia, podziału i likwidacji przedsiębiorstw, ich struktury organizacyjnej, organów władzy, osób uprawnionych do działania w ich imieniu, nazwy przedsiębiorstwa, statutu, rejestru, majątku, typowych w ich stosunkach gospodarczych umów, specyficznych warunków obrotu gospodarczego, znaków towarowych, wzorów użytkowych i innych właściwych dla wymienionych podmiotów zagadnień.

Rodzaje:

8. Pojęcie firmy i zasady prawa firmowego.

Firma jest to nazwa, pod jaką osoba fizyczna albo osoba prawna prowadzi przedsiębiorstwo lub działalność gospodarczą. Przepisy ogólne dotyczące firmy zawierają się w Kodeksie Cywilnym Art. 43 z indeksem od 1 do 10. Firma przynależy przedsiębiorcy i wymaga ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym. Firma składa się z:

• rdzenia,

• dodatków (obligatoryjnych i fakultatywnych).

Firma podlega ochronie. Środki ochrony:

• Roszczenie o zaniechanie naruszeń Art. 43 z indeksem 10 Kodeksu Cywilnego

• Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

• Art. 23 i 24 Kodeksu Cywilnego

• Prawo Karne

ZASADY PRAWA FIRMOWEGO

Przepisy Kodeksu cywilnego zawierają szereg zasad prawa firmowego, których przedsiębiorcy powinni przestrzegać, obierając i następnie używając obranej firmy. Są to: zasada prawdziwości firmy (firma nie może wprowadzać w błąd, m.in. co do osoby przedsiębiorcy, jego działalności i innych cech), zasada wyłączności firmy (firma powinna dostatecznie odróżniać się od firm innych przedsiębiorców działających na tym samym rynku), zasada ciągłości firmy (polegająca w skrócie na tym, że pomimo pewnych zmian dotyczących przedsiębiorcy, które wymagałyby zmiany firmy, zgodnie z wcześniej sygnalizowaną zasadą prawdziwości, przedsiębiorca ma jednak prawo zachować dotychczasową firmę, ewentualnie z pewnymi modyfikacjami, i korzystać z renomy, jaka wiąże się z dotychczasowym brzmieniem tej firmy) oraz zasada jedności firmy (oznaczająca, że każdy przedsiębiorca może mieć tylko jedną firmę, bez względu na to, czy prowadzi przedsiębiorstwo jednozakładowe, czy też działa również poprzez oddziały).

9. Pojęcie i znaczenie rejestru sądowego.

Krajowy Rejestr Sądowy został utworzony ustawą o KRS. Obecnie obowiązuje ustawa z 20.08.19997 z późniejszymi zmianami. Do rejestru wpisują się przedsiębiorcy przed podjęciem działalności gospodarczej. Wyjątkiem jest spółka kapitałowa, która może podjąć działalność przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Rejestr jest jawny, każdy ma prawo dostępu do niego oraz ma prawo otrzymywać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych zawartych w KRS. Rejestr prowadzony jest w systemie informatycznym przez sądy rejonowe zwane rejestrowymi

10. Do jakich przedsiębiorców stosuje się ustawę o KRS.

Ustawę o KRS stosuje się do przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni , jednostek badawczo- rozwojowych, spółek kapitałowych, spółek komandytowo- akcyjnych, spółki jawnej i spółki partnerskiej, przedsiębiorstw zagranicznych i ich oddziałów, towarzystw ubezp. Społ. oraz osób fizycznych.

Aby spółka cywilna stała się spółką jawną, każdy ze wspólników musi zgłosić to do rejestru . Spółka zzo lub akcyjna w organizacji po wpisaniu do rejestru uzyskują osobowość prawną

11. Z jakich trzech części składa się KRS.

• rejestru przedsiębiorstw

• rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

• rejestru dłużników niewypłacalnych

12. Co oznacza zasada jawności formalnej i materialnej rejestru sądowego

Jawność formalna – dostępność do danych

Jawność materialna – prawdziwości i znajomości

13. Pełnomocnictwo i jego rodzaje.

Pełnomocnictwo to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Innymi słowy, każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki bezpośrednio w sferze prawnej mocodawcy Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Można wyodrębnić różne rodzaje pełnomocnictw:
1. pełnomocnictwo ogólne
2. pełnomocnictwo szczególne
3. pełnomocnictwo rodzajowe
4. pełnomocnictwo domniemane
5. reprezentacja wzajemna małżonków
6. prokura
7. pełnomocnictwo w administracji

1W pełnomocnictwie ogólnym nie wskazuje się wyraźnie czynności, których ma dokonać pełnomocnik. Jest on upoważniony do działania w sprawach tzw. zwykłego zarządu. Może więc dokonywać czynności prawnych związanych z normalną, codzienną eksploatacją rzeczy.2 W pełnomocnictwie szczególnym wyraźnie określona jest konkretna czynność, która winna być dokonana przez pełnomocnika (art. 98 kc).
3Pełnomocnictwo rodzajowe określa pewien rodzaj czynności, których ma dokonywać pełnomocnik (np. pełnomocnictwo procesowe). 4Pełnomocnictwo domniemane polega na przyjęciu założenia, iż osoba znajdująca się w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonego do obsługi i tam działająca (sprawiająca wrażenie osoby związanej z prowadzeniem zakładu) jest umocowana do czynności zwykle tam dokonywanych (art. 97 kc).5W razie przemijającej przeszkody małżonkowie mogą działać za siebie nawzajem w sprawach zwykłego zarządu bez wyraźnego pełnomocnictwa. Jest to działanie w ramach tzw. reprezentacji wzajemnej małżonków, przewidzianej przez kodeks rodzinny i opiekuńczy (art- 29).6Specyficznym rodzajem pełnomocnictwa jest tzw. prokura. To pełnomocnictwo udzielane przez spółki handlowe. Ze względu na szeroki zakres musi być ono ujawnione w rejestrze handlowym prowadzonym przez sąd. Prokurent nie jest osobą prowadzącą sprawy spółki (podejmującą decyzje gospodarcze). Prokura uprawnia prokurenta do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa spółki, z tym że do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia na nim prawa użytkowania oraz do zbywania i obciążenia nieruchomości potrzeba wyraźnego upoważnienia spółki. Prokura może być udzielona jednej osobie (tzw. prokura samodzielna) lub kilku osobom, które muszą reprezentować spółkę razem (tzw. prokura łączna). Prokura może być odwołana w każdym czasie. Wygasa ona wskutek ogłoszenia upadłości kupca (spółki).7Organy administracji mogą w stosunkach cywilnoprawnych działać przez pełnomocnika. Jest nim np. pracownik organu, któremu udziela się specjalnego umocowania. Jednak umocowanie może też wynikać z samego faktu sprawowania przez pracownika określonej funkcji, z którą wiąże się dokonywanie czynności prawnych danego rodzaju. Mamy wtedy do czynienia z tzw. pełnomocnictwem w administracji, przypominającym wyżej zasygnalizowane pełnomocnictwo domniemane

14. Pojęcie prokury i zakres umocowania

Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Prokura powinna być udzielona na piśmie.  Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie lub oddzielnie Do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury łącznie. Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa).Prokura nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności. Prokura może być w każdym czasie odwołana. Prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru po ogłoszeniu upadłości, likwidacji i ze śmiercią prokurenta. Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców

15. Pojęcie działalności gospodarczej i przedsiębiorcy.\

Działalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Nie stosuje się do dział wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz tzw. usług agroturyst. Przedsiębiorca – os fiz, prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustwa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gosp. A także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności.

16. Swoboda podejmowania działalności gospodarczej i jej ograniczenia.

Zasada wolności gospodarczej i wolnej konkurencji ma walor konstytucyjny (art. 20 Konstytucji Rzeczypospolitej) i oznacza, że prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu. Zgodnie z tą zasadą każdemu przysługuje:

1. swoboda co do prowadzenia lub nie prowadzenia działalności gospodarczej;

2. swoboda wyboru formy w jakiej działalność będzie prowadzona;

3. swoboda co do dziedziny w jakiej działalność gospodarcza będzie prowadzona

Zasada wolności gospodarczej nie ma absolutnego charakteru, to znaczy, że doznaje ona ograniczeń przepisami prawnymi. Te ograniczenia dotyczą drugiego i trzeciego aspektu. Przykład (do drugiego aspektu): Działalność Radia Publicznego i Telewizji Publicznej musi być prowadzona wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Co do trzeciego aspektu, do prowadzenia działalności w niektórych dziedzinach wymagana jest koncesja. Oznacza to, że prowadzenie danej działalności jest z góry zakazane, a dopiero otrzymanie koncesji cofa ten zakaz.

Istnieje także instytucja zezwolenia na prowadzenie działalności. Umożliwi ona kontrolę nad prawidłowym działaniem przedsiębiorstwa. Zezwolenie nie jest sposobem ograniczenia jak koncesja.

17. Koncesjonowanie działalności gospodarczej.

W niektórych przypadkach podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej może dodatkowo wiązać się z obowiązkiem uzyskania koncesji. W takim przypadku informację o udzieleniu, zmianie lub cofnięciu koncesji wpisuje się do ewidencji w odpowiednim organie ewidencyjnym. Uzyskanie koncesji wymaga wykonywanie dział gosp w zakresie:

- poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze

- wydawania i obrotu materiałami wybuchowymi bronia i amunicją

- wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią

ochrony osób i mienia

rozpowszechniania programów telewizyjnych i radiowych

przewozów lotniczych

Zwykle udzielenia, zmiany i cofnięcia koncesji dokonuje minister właściwy ze względu na przedmiot działalności wynmagajacej koncesji.

Koncesji udziela się na czas oznaczony od 5 do 50 lat, chyba, że przedsiębiorca wnioskuje na krótszy czas.

. Informację o koncesji do organu ewidencyjnego przesyła organ koncesyjny

18. Status prawny przedsiębiorców zagranicznych

Status prawny w/w przedsiębiorców określa ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2003, Nr 128, poz. 1175)
Na zasadzie wzajemności, o ile umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Polskę nie stanowią inaczej, osoby zagraniczne mogą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak przedsiębiorcy mający miejsce pobytu stałego lub siedzibę w Polsce.

W postępowaniu w sprawach o wpis do rejestru przedsiębiorców osoba zagraniczna przedkłada sądowi rejestrowemu zaświadczenie właściwego polskiego urzędu konsularnego stwierdzające, że w myśl zasady wzajemności polscy przedsiębiorcy są dopuszczeni do działalności w państwie, na którego terytorium ma stałe miejsce zamieszkania lub siedzibę osoba zagraniczna, na takich samych zasadach, jak przedsiębiorcy mający miejsce pobytu stałego lub siedzibę w tym państwie (art. 86 zd. 1).

W przypadku braku zasady wzajemności, osoby zagraniczne dla podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą tworzyć wyłącznie

• spółki komandytowe,

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

• spółki akcyjne

(a także przystępować do takich spółek oraz obejmować bądź nabywać ich udziały i akcje)

Podmioty zagraniczne

– działające na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne (Dz. U. z 1989 r. Nr 27, poz. 148

Kto mógł podjąć działalność na podstawie tej ustawy?

•Osoby prawne mające siedzibę za granicą, obywatele państw obcych, obywatele polscy mający stałe miejsce zamieszkania za granicą oraz utworzone przez te osoby spółki z siedzibą w Polsce z wyłącznym ich udziałem, zwane dalej "zagranicznymi przedsiębiorcami (art. 1 ust. 1)

•Zagraniczni przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek, a także uczestniczyć w spółce z udziałem polskich przedsiębiorców (art. 1 ust. 2).

19. Pojęcie i rodzaje spółek handlowych.

Spółki handlowe to: osobowe( jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo- akcyjna) oraz kapitałowe ( z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna). Podstawą prawna ich działalności jest prawo działalności gospodarczej. Regulacje prawne dotyczące ich działalności zawiera Kodeks Spółek handlowych.

Spółki osobowe, iż mogą ona we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania Posiadają zdolność procesową. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Odpowiedzialność ponoszą wspólnicy.

Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, a za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem. Odpowiedzialność osobista wspólników jest wyłączona. W spółkach kapitałowych prowadzenie spraw spółki należy do zarządu; reprezentacja należy do zgromadzenia wspólników; kontrola działalności do rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

20. Istota spółki cywilnej.

Spółka cywilna znajduje swoją charakterystykę w Kodeksie Cywilnym. Do założenia takiej spółki potrzeba co najmniej dwóch osób. Wspólnikami mogą być też osoby prawne, np. spółka akcyjna. Wspólnikiem spółki cywilnej nie może być jednak inna spółka cywilna. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej ani nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu Prawa działalności gospodarczej. Przymiot przedsiębiorcy posiadają wspólnicy spółki cywilnej. Do jej powstania niezbędne jest zawarcie umowy spółki, przez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu. . Ten cel musi mieć wyłącznie gospodarczy charakter. Nie ma też możliwości wyłączenia w umowie spółki jednego lub kilku wspólników od udziału w zyskach. Umowa spółki musi być stwierdzona pismem, w tym przypadku kodeks nie wymaga formy aktu notarialnego Przepisy prawa nie wymagają od założycieli zgromadzenia określonego kapitału, jak również nie uzależniają jej powstania od rejestracji przez sad. Konieczne jest jedynie zgłoszenie do ewidencji we właściwym urzędzie gminy. Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego. Są nimi jej wspólnicy, w przypadku osób fizycznych - podatku dochodowego od osób fizycznych, w przypadku osób prawnych - podatku dochodowego od osób prawnych. Podatnikiem VAT jest spółka jako jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, a nie jej wspólnicyPrzyjmuje się, że w stosunku do spółki cywilnej obowiązuje zasada niezmienności jej składu osobowego, jednak możliwe jest przyjęcie nowego członka poprzez zmianę umowy, a także wystąpienie wspólnika. Jeśli spółka liczyła wcześniej dwóch wspólników to powoduje jej rozwiązanie. . Jeśli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego. Wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony, jednak musi mieć po temu ważne powody. .

Najważniejszy zalety spółek cywilnych to:

- mało skomplikowany sposób zakładania,

- proste procedury prowadzenia,

- prostotę złączenia zasobów kilku osób i ich pomysłów,

- zaangażowanie wszystkich wspólników,

- możliwość z korzystania z wszystkich form księgowości w tym z prostych zryczałtowanych podatków (także karty podatkowej),

- niski podatek od czynności cywilno-prawnych, który z tytułu umowy spółki wynosi 1% od wartości wkładu,

- niedrogie koszta wpisu do ewidencji

- nieskomplikowany sposób likwidacji;

Podstawowe wady działalności w formie spółek cywilnych to:

- osobista odpowiedzialność swoim majątkiem wspólników, a więc duże ryzyko,

-zaangażowanie wszystkich wspólników w sprawy spółki, choć niektórzy sprawdzają się jedynie jako bierni dostarczyciele gotówki,

-niemożliwość działania na większą skalę, czasami niekorzystne opodatkowanie od osób fizycznych,

-konieczność rejestrowania się każdego wspólnika osobno i ujawniania w nazwie firmy nazwisk wszystkich wspólników,

-ponieważ forma spółki cywilnej nie jest stosowana w państwach Unii Europejskiej, prędzej czy później zastąpi konieczność przekształcenia działalności na inną formę.

21. Majątek spółki cywilnej i odpowiedzialność za zobowiązania.

Majątek apółki cywilnej wiąże się z jej powstaniem, ponieważ podczas zawierania umowy okresla się wysskośc wkładów wnoszonych przez wspólników.. Wkładem może być prawo własności, inne prawo, a także świadczenie usług. Istnieje domniemanie, że wkłady wspólników mają jednakową wartość. Zakazane jest rozporządzanie przez wspólnika udziałem we wspólnym majątku oraz w poszczególnych jego składnikach. Wspólnik nie może również domagać się podziału wspólnego majątku, ale tylko w czasie trwania spółki. W sytuacji, gdy wspólnik jest czyimś dłużnikiem, jego wierzyciel nie ma prawa żądać zaspokojenia z udziału tego wspólnika we wspólnym majątku i jego poszczególnych składnikach. Za zobowiązania spółki wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność. Oznacza to, iż każdy wspólnik odpowiada nie tylko wspólnym majątkiem spółki, ale również majątkiem osobistym. Wspólnik, który przystąpił do już istniejącej spółki, nie odpowiada majątkiem osobistym za zobowiązania zaciągnięte, zanim został wspólnikiem. W umowie zawartej z pozostałymi wspólnikami może on jednak przyjąć na siebie odpowiedzialność za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem do spółki. W zakresie prowadzenia spraw spółki każdy wspólnik jest do tego uprawniony, ale jednocześnie zobowiązany. Uprawnienie do samodzielnego działania dotyczy wyłącznie spraw, które nie przekraczają zwykłych czynności spółki. Jeśli jednak przed zakończeniem takiej sprawy choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. Taka uchwała niezbędna jest w przypadku spraw przekraczających zwykły zakres czynności. Wyjątkiem od tego jest sytuacja, gdy konieczne jest dokonanie czynności nagłej, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. Zysk spółki stanowi wartość majątkowa, o którą zwiększył się majątek spółki po potrąceniu wszystkich zobowiązań spółki wobec osób trzecich, a także samych wspólników z racji ich wkładów. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki wspólnicy mogą jednak inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Dopuszczalne jest nawet zwolnienie niektórych wspólników od udziału w stratach. Nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach lub ustanowić zysk znikomy, pozorny. Co do zasady, wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jednak w sytuacji, gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.

Wystąpienie wspólnika ze spółki, jak również rozwiązanie spółki nie zwalnia go z osobistej odpowiedzialności za zobowiązania powstałe przed wystąpieniem lub rozwiązaniem

Po rozwiązaniu spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady, stosując przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki. Resztę nadwyżki wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stopniu, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

W przypadku konieczności spłaty zobowiązań przez spółkę z majątku w pierwszej kolejności spłacone są długi zaciągnięte w związku z jej działalnością, następnie zwraca się wspólnikom ich wkłady (tak jak w przypadku rozliczeń ze wspólnikiem wypowiadającym udział w spółce).

22. Czym różni się spółka jawna od cywilnej.

Spółka jawna jest osobową spółką handlową i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej.

Jawna: Zdolnośc prawna – ułomna osoba prawna, obowiązkowy wpis do KRS, wieksze zaufanie, lojalnośc i więzi między wspólnikami, konsekwencje: nie mozan powierzyć spraw osobom 3-cim z wyłaczeniem wspólników, nie można prawoadzić działalnościu konkurencyjnej, każdy wspólnik może żądać rozwiązania przez sąd

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem przepisu, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika . Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska (firmy) jednego ze wspólników.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem przepisu, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
Spółka jawna jest osobową spółką handlową i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska (firmy) jednego ze wspólników.

23. Prowadzenie spraw spółki jawnej i sposób jej reprezentowania.

Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem przepisu, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
Umowa spółki jawnej musi zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
3) przedmiot działalności spółki,
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółkę jawną należy zarejestrować we właściwym sądzie rejestrowym. Wniosek o wpis musi zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,
4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji.
Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia. Ten kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki.
Wspólnik nie pobiera wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z prowadzeniem spółki. Oznacza to, że podobnie jak w spółce cywilnej nie może być kosztem uzyskania przychodów wynagrodzenie wspólnika.
Duża swoboda kształtowania postanowień umowy spółki, możliwość reprezentacji spółki przez każdego wspólnika, ale również możliwość wyłączenia w umowie wspólnika/wspólników z reprezentacji
Możliwość ujawnienia w nazwie firmy nazwiska jednego tylko wspólnika (np. Jan Kowalski i spółka)
Brak określonych wymagań kapitałowych
Stosunkowo niskie koszty rejestracji
Odpowiedzialność całym majątkiem osobistym za zobowiązania firmy, jeżeli zobowiązania nie można zaspokoić z majątku firmy.

24. Istota spółki partnerskiej.

Spółka partnerska to spółka osobowa utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo lub własną firmę. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania 1 lub wiecej zawodów. Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów np. adwokata, aptekarza, architekta. Umowa spółki part. Powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Podczas zgłoszenia należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia parnerów.

25. Ustrój prawny spółki komandytowej.

Spółka komandytowa jest spółką osobową w której wspólnicy spółki mają na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Pozwala prowadzić działalność w szerokim zakresie i dowolnym rozmiarze dając wspólnikom bardzo dużą swobodę w kształtowaniu odpowiedzialności za sprawy spółki i jej zobowiązania. Ponieważ w prosty sposób umożliwia wyłączenie odpowiedzialności części wspólników (komandytariuszy) za zobowiązania spółki, jest świetną formą pozyskiwania kapitału do przedsięwzięć. Osoba bez kapitału, mająca za to pomysł lub działające przedsiębiorstwo wymagające dokapitalizowania odpowiada w takiej spółce za zobowiązania i zajmuje się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentowaniem (komplementariusz) a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (tzw. komandytariusz) jest ograniczona.

Firma takiej spółki powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy, a także dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa", w skrócie "sp.k.". Konsekwencją zamieszczenia nazwiska lub nazwy komandytariusza w firmie spółki jest to, iż ten komandytariusz ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich tak jak komplementariusz, czyli jest to odpowiedzialność nieograniczona.

Umowę tej spółki zawiera się w formie aktu notarialnego. Gdy wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określać będzie przedmiot tego świadczenia (tzw. aport), jego wartość, a także osobę wspólnika wnoszącego powyższe świadczenie niepieniężne. Nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki: zobowiązanie do wykonania pracy, świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za takie usługi świadczone przy powstaniu spółki, chyba że wartość innych jego wkładów do spółki nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej. Osobna regulacja dotyczy sytuacji, gdy komplementariuszem jest spółka z o.o. lub akcyjna, natomiast komandytariuszem - wspólnik tej spółki. Wówczas wkładem komandytariusza nie mogą być jego udziały w tych spółkach. Na uwagę zasługuje postanowienie k.s.h. przewidujące nieważność postanowienia wspólników zwalniającego komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu.

Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisania do rejestru przez sąd rejestrowy na podstawie zgłoszenie spółki komandytowej.

Pozytywne aspekty posiadania spółki komandytytowej to:

• silna ochrona prawna,

• ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania do wysokości sumy komandytowej,

• brak określonych wymagań odnośnie sumy komandytowej,

• możliwość korzystania z prostych zryczałtowanych form opodatkowania,

• komandytariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy,

• możliwość prowadzenia przedsiębiorstwa na większą skalę,

• szerokie możliwości w zarządzaniu,

• skala działalności jest nie ograniczona ilościowo;

Wady tej formy prowadzenia działalności to:

• pełna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki,

• koszty aktu notarialnego, wpisu do rejestru;

• podzielone przywództwo,

• problemy ze zgromadzeniem dodatkowego kapitału ,

• trudności z doborem odpowiednich współpartnerów,

• możliwe konflikty pomiędzy założycielami,

• trudności z długotrwałym prowadzeniem działalności,

• wymóg prowadzenia pełnej księgowości.

26. Spółka komandytowo-akcyjna.

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (jest to komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Konsekwencją występowania obok siebie tych dwóch podmiotów - komplementariusza i akcjonariusza - jest posiłkowe stosowanie przepisów dotyczących spółki komandytowej (w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy) oraz spółki akcyjnej (np. przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia).

Podstawowe różnice w stosunku do spółki komandytowej, które jednocześnie upodabniają ją do spółek kapitałowych polegają na tym, iż spółka komandytowo-akcyjnej posiada prawo emitowania akcji obejmowanych przez komandytariuszy; formą umowy spółki jest statut; istnieje walne zgromadzenie; odpowiedzialność komandytariuszy (akcjonariuszy) jest wyłączona za zobowiązania spółki ponad wysokość wkładów wniesionych na akcje; nie występuje suma komandytowa.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna" (dopuszczalne jest stosowanie skrótu "s.k.a.").

Założycielami spółki są osoby podpisujące statut. Statut ten powinien być podpisany przez co najmniej wszystkich komplementariuszy. Sporządzany jest w formie aktu notarialnego.

Zalety spółki komandytowo-akcyjnej:

• wyłączenie odpowiedzialności akcjonariusza za zobowiązania spółki,

• akcjonariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy,

• możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji,

• komplementariusz nie musi uczestniczyć w pokryciu kapitału zakładowego

Wady tej formy prowadzenia działalności to:

• wysoki minimalny kapitał zakładowy

• dla komplementariuszy niewątpliwą wadą jest odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem. Jednak mają oni decydujący wpływa na poczynania spółki - akcjonariusze bez odpowiednich pełnomocnictw nie modą wykonywać żadnych czynności w imieniu spółki.

27. Istota spółki z o.o.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową. Do jej powstania wymagane jest sporządzenie aktu założycielskiego spółki w formie aktu notarialnego, wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, powołanie zarządu i wpis do rejestru.

Wspólnicy mają wiele praw między innymi: prawo do wynagrodzenia za dostarczone spółce świadczenia niepieniężne, uczestnictwa i głosu na zgromadzeniu wspólników, zaskarżania uchwał, kontroli, uczestnictwa w podziale zlikwidowanego majątku spółki, zwrotu wpłat na udział w razie redukcji kapitału zakładowego, umorzenia udziałów kosztem obniżenia kapitału zakładowego;

Możliwe jest wypłacenie zaliczki na poczet dywidendy, jeżeli jej sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka stanowić może najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca ostatniego roku obrotowego, powiększonego o nie wypłacone zyski z poprzednich lat obrotowych oraz pomniejszonego o straty z lat poprzednich i kwoty obowiązkowych kapitałów rezerwowych utworzonych zgodnie z ustawą lub umową spółki.

Zalety tej formy prowadzenia działalności to:

• samodzielność prawna spółki,

• wyłączenie odpowiedzialności wspólnika za zobowiązania spółki,

• własność firmy łatwa do przekazania,

• możliwość pozyskania kapitału poprzez pozyskanie nowego wspólnika,

• ciągłość funkcjonowania,

• możliwość pokrycia udziału w kapitale aportem rzeczowym (maszyny, urządzenia);

Do podstawowych wad można zaliczyć:

• wysoki minimalny kapitał zakładowy,

• kosztowna procedura rejestracyjna,

• brak możliwości zawierania umów o pracę z członkami zarządu będącymi jednocześnie wspólnikami bez powołania pełnomocnika lub rady nadzorczej

28. Kapitał zakładowy i odpowiedzialność za zobowiązania w spółce z o.o.

Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały, które mogą mieć równą lub różną wartość nominalną. Udział nie jest papierem wartościowym. Można zbyć udział, jego część lub ułamkową część udziału oraz go zastawić.. W przypadku zbycia udziału lub jego części nabywca odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za nie spełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału. Możliwe jest umorzenie udziału, przymusowe lub dobrowolne, które polega na likwidacji praw i obowiązków wspólnika. Do tego wymagana jest uchwała zgromadzenia wspólników, a przede wszystkim o takiej możliwości musi przesądzać akt założycielski spółki. Zarząd spółki obowiązany jest prowadzić księgę udziałów, do której wpisuje się nazwisko, imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów. Każdy wspólnik może przeglądać księgę udziałów.

Wspólnicy mają obowiązek pokrycia udziału w gotówce lub przez aport;

29. Władze spółki z o.o.\

W spółce z.o.o działają następujące organy: zgromadzenie wspólników, zarząd, rada nadzorcza (komisja rewizyjna).

Najważniejszym organem spółki z.o.o jest zgromadzenie wspólników, które między innymi rozpatruje i zatwierdza sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udziela absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków. Możliwe są dwa sposoby podejmowania uchwał przez wspólników: w drodze głosowania na zgromadzeniu oraz głosowania pisemnego bez odbycia zgromadzenia. Zgromadzenie wspólników może mieć charakter zwyczajny lub nadzwyczajny. Zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Przedmiotem obrad powinno być m.in.:

- rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;

- powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników;

- udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

Zgromadzenie nadzwyczajne może być zwoływane w każdym czasie i w każdej sprawie. Oba rodzaje zgromadzeń są co do zasady zwoływane przez zarząd. W sytuacjach szczególnych powyższa kompetencja przechodzi na radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Także wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Uchwały zgromadzeń zapadają większością głosów, chyba że inaczej stanowi akt założycielski lub ustawa. Niektóre kategorie uchwał wymagają kwalifikowanej większości głosów.

Zarząd spółki prowadzi sprawy oraz ją reprezentuje. Składa się z jednego lub większej liczby członków spośród udziałowców, a także osób spoza tego grona. W sytuacji gdy zarząd jest wieloosobowy to sposób reprezentowania spółki określa umowa. Rada nadzorcza i komisja rewizyjna są organami spółki, których wspólne lub oddzielne istnienie może przewidywać umowa spółki.

Rada nadzorcza (komisja rewizyjna) składa się co najmniej z 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. Kadencja trwa jeden rok. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności, nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Do kompetencji rady nadzorczej należy ocena sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami oraz stanem faktycznym, a także wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty. W celu wykonania swoich obowiązków może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

30. Istota spółki akcyjnej.

Spółka akcyjna jest typową spółką kapitałową. Do jej powstania potrzebne jest:

- zawiązanie spółki, w tym podpisanie statutu przez założycieli. Statut spółki powinien mieć formę aktu notarialnego, a osoby go podpisujące stają się założycielami spółki. Statut musi określać m.in.: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności, czas trwania - jeśli jest oznaczony, wysokość kapitału zakładowego, wartość nominalną akcji, warunki i sposób ich umorzenia, a także rodzaj i ich liczbę.

Wpis do rejestru sądowego w przypadku spółki akcyjnej ma charakter obligatoryjny.

Z chwilą wpisu spółka akcyjna w organizacji (jest to spółka powstała z momentem jej zawiązania) staje się spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną.

Cel spółki może mieć zarówno gospodarczy jak i niegospodarczy charakter. Zawiązanie spółki następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji

Spółka akcyjna może działać tylko przez swoje organy: walne zgromadzenie, zarząd oraz radę nadzorczą.

Zalety prowadzenia działalności w formie spółki akcyjnej:

• łatwość kumulacji kapitału oraz proste metody pozyskiwania kapitałów w trakcie trwania,

• działalności poprzez emisję akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych,

• brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki,

• ciągłość funkcjonowania,

• zarządzanie wyspecjalizowane,

• łatwe sprawdzenie wiarygodności spółki przez potencjalnych kontrahentów (jawność danych finansowych spółki);

Wady tej formy to głównie:

• drogi, skomplikowany i czasochłonny proces rejestracji,

• duże wymagania formalne dotyczące działalności spółki,

• konieczność prowadzenia szczegółowych dokumentów,

• podwójne opodatkowanie zysków,

• konieczność prowadzenia pełnej księgowości,

• konieczność zatrudniania specjalistycznej obsługi prawnej, finansowej i zarządczej,

• brak wpływu na działalność spółki przez mniejszych udziałowców,

• restrykcyjność statutu,

skomplikowany proces likwidacji.

31. Kapitał zakładowy S.A i rodzaje akcji.

.Wysokość kapitału zakładowego spółki powinna wynosić co najmniej 500 tys. zł. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 złoty.

Kluczową kwestią w spółce akcyjnej są akcje. Akcja jest papierem wartościowym. Określa ułamek kapitału zakładowego przysługujący akcjonariuszowi. Wyróżnia się akcje: imienne, na okaziciela, gotówkowe i aportowe. Akcje imienne wystawione są na wskazanego z imienia i nazwiska akcjonariusza w odróżnieniu od akcji na okaziciela, których właścicielem jest każda osoba nimi się posługująca. Akcje są zbywalne. Najłatwiej jest zbyć akcje na okaziciela. Wystarczy do tego przeniesienie ich posiadania. Z kolei zbycie akcji imiennych wymaga ponadto pisemnego oświadczenia na samej akcji lub osobnym dokumencie oraz wpisu do księgi akcyjnej. Możliwe jest wprowadzenie ograniczeń w zakresie zbywalności akcji. Ograniczenia mogą mieć charakter ustawowy, statutowy lub umowny. Ostatnie z nich są skuteczne tylko między stronami, które zawarły umowę. Jeżeli strony zawarły taką umowę mówi się o tzw. winkulacji akcji. Należy pamiętać także o możliwości umorzenia lub unieważnienia akcji. Skutkiem umorzenia jest wygaśnięcie praw z akcji.

Akcjonariusze posiadają określone uprawnienia i obowiązki wynikające z faktu posiadania akcji:

- akcjonariusz obowiązany jest do wniesienia pełnego wkładu na akcje, wpłaty powinny być dokonane równomiernie na wszystkie akcje bezpośrednio lub za pośrednictwem domu maklerskiego;

- prawo do uczestnictwa w spółce akcyjnej;

- prawo do czynnego uczestnictwa w walnym zgromadzeniu oraz prawo głosu; jedna akcja = jeden głos;

- prawo czynnego i biernego prawa wyborczego;

- prawo poboru akcji nowej emisji oraz udziału w kwocie likwidacyjnej;

- prawo do dywidendy, czyli do udziału w zysku rocznym; podział zysku spółki wymaga zawsze uchwały walnego zgromadzenia. Z podziału wyłączona jest część zysku przeznaczona na fundusz zapasowy lub rezerwowy. Sam podział dywidendy następuje w stosunku do nominalnej wartości akcji, aczkolwiek statut może przewidywać inny sposób podziału.

32. Władze spółki akcyjnej.

Spółka akcyjna może działać tylko przez swoje organy: walne zgromadzenie, zarząd oraz radę nadzorczą.

Walne zgromadzenie decyduje o najważniejszych sprawach związanych z działalnością spółki. Jest ono władne wydawać uchwały we wszystkich sprawach, o ile nie należą one do kompetencji zarządu lub rady nadzorczej.

Walne zgromadzenie może mieć charakter zwyczajny lub nadzwyczajny. Zwyczajne walne zgromadzenie powinno się odbyć w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Zajmuje się m.in. sprawami związanymi z podziałem zysku, pokryciem strat, rozpatrzeniem i zatwierdzeniem sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy. Nadzwyczajne walne zgromadzenie może być zwołane w każdym czasie i w każdej sprawie. Zwołuje się je w przypadkach określonych w kodeksie spółek handlowych lub w statucie, a także gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń uznają to za wskazane. Kompetencje do zwołania walnego zgromadzenia posiada zarząd, a w razie konieczności rada nadzorcza. W przypadku nadzwyczajnego walnego zgromadzenia także akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej 1/10 kapitału zakładowego mogą żądać jego zwołania, a także umieszczać określone sprawy w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia. Akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu. Prawo głosu przysługuje od dnia pełnego pokrycia akcji, chyba że statut stanowi inaczej. Uchwały zapadają zwykle bezwzględną większością głosów.

Zarząd jest organem, który reprezentuje spółkę oraz prowadzi jej sprawy. Składa się z jednego lub większej liczby członków, którymi mogą być akcjonariusze lub osoby spoza ich grona. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Zarząd podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów, a w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu jeśli statut tak stanowi.

Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Nie ma prawa do wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Do zakresu jej kompetencji należy m.in. ocena sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami, dokumentami oraz stanem faktycznym, a także ocena wniosków zarządu odnoszących się do podziału zysku lub pokrycia straty. Rada nadzorcza może również z ważnych powodów zawiesić w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu. W składzie rady nadzorczej musi być co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie. Statut może określić inny sposób powoływania lub odwoływania. Kadencja członka rady nie może trwać dłużej niż 5 lat. Osoba, która jest członkiem zarządu, głównym księgowym, radcą prawnym, adwokatem nie może być jednocześnie członkiem rady. Uchwały podejmowane są na posiedzeniu w obecności co najmniej połowy jej członków. Statut może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum. Rada nadzorcza powinna być zwoływana w miarę potrzeb, nie rzadziej niż 3 razy w roku obrotowym..

33. Cechy spółek osobowych i ich rodzaje.
    
    

Spółkami osobowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo -akcyjna. Są opisane w kodeksie spółek handlowych

Cechą charakterystyczną spółek osobowych jest to, iż mogą ona we własnym imieniu nabywać prawa (w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe), zaciągać zobowiązania, a także pozywać i być pozywanymi (zdolność procesowa). Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Co do zasady, zmiana postanowień jej umowy wymaga zgody wszystkich wspólników. O przeniesieniu na inną osobę ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki przesądza umowa spółki. Przeniesienie takie wymaga ponadto pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, ale umowa spółki może przyjąć inne rozwiązanie. Jeśli nastąpi takie przeniesienie, to za zobowiązania wspólnika, który z niej wystąpił, odpowiada on solidarnie ze wspólnikiem przystępującym do spółki..

34. Cechy spółek kapitałowych i ich rodzaje.

Spółki kapitałowe to drugi, oprócz spółek osobowych, rodzaj spółek handlowych. Sam podział na spółki osobowe i kapitałowe opiera się na podstawach ich istnienia i funkcjonowania. Spółki kapitałowe opierają się przede wszystkim na substracie rzeczowym. Posiadają osobowość prawną, a za swoje zobowiązania odpowiadają własnym majątkiem. Za zobowiązania społki kapitałowej odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu.. W spółkach kapitałowych prowadzenie spraw spółki należy do zarządu; reprezentacja należy do zgromadzenia wspólników; kontrola działalności do rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Kodeks spółek handlowych przewiduje dwie formy spółek kapitałowych: spółkę akcyjną i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

35. Status prawny spółek osobowych jako tzw. Ułomnych osób prawnych.

Mogą powstawać bez majątku, co odróżnia je od osób prawnych (które do swojego powstania muszą mieć majątek), mają atrybuty prawne: zdolność prawna i zdolność do czynności prawnej, ale nie posiadają osobowości prawnej.

Ułomne osoby prawne: handlowe spółki osobowe (np. jawne, partnerskie, komandytowe)

wspólnoty mieszkaniowe (status przedsiębiorcy mają wtedy, gdy prowadzą działalność gospodarczą)

36. Ustrój prawny spółdzielni.

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem o nie ograniczonej liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym działalność gospodarczą w celu zaspokojenia potrzeb swoich członków. Spółdzielnie różnią się od spółek w dwóch kwestiach:

po pierwsze - zmienność składu osobowego, która powoduje płynność funduszu udziałowego w przeciwieństwie do kapitału zakładowego czy akcyjnego w spółkach kapitałowych;

po drugie - w przeciwieństwie do spółek, na plan pierwszy, jako główny cel działania spółdzielni, wysuwa się zaspokojenie potrzeb członków spółdzielni (np. zarobkowych, możliwości zbytu czy zakupu, kulturalnych itd.), wobec których prowadzenie działalności gospodarczej jest jedynie środkiem.

Również w przeciwieństwie do spółek, gdzie wpływ na zarządzanie wiązany jest z reguły z wielkością wkładu kapitałowego, w spółdzielni występuje zasada demokracji w zarządzaniu. Oznacza ona, że każdy członek spółdzielni ma jednakowe prawo głosu, bez względu na liczbę posiadanych udziałów.

Członkowie-założyciele uchwalają i podpisują statut. Statut powinien określać między innymi: nazwę spółdzielni, jej siedzibę i adres, przedmiot działalności, wysokość i liczbę udziałów, które członek jest obowiązany zadeklarować oraz terminy ich wnoszenia, prawa i obowiązki członków, zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania członkostwa, wykluczania i wykreślania członków, zasady zwoływania walnego zgromadzenia, prowadzenia obrad i podejmowania uchwał, zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni, zasady podziału nadwyżki bilansowej oraz pokrywania strat. Utworzenie spółdzielni wymaga uchwalenia statutu przez członków-założycieli oraz zapisu w rejestrze sądowym. Z chwilą rejestracji spółdzielnia nabywa osobowość prawną

Podobnie jak inne osoby prawne, spółdzielnia posiada organy (władze) które w przypisanym im zakresie kierują jej działalnością i reprezentują ją w stosunkach z innymi podmiotami prawa. Organami spółdzielni są:

1) walne zgromadzenie,

2) rada nadzorcza,

3) zarząd,

4) zebrania grup członkowskich

Wymienione organy są wybierane w głosowaniu tajnym, spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu następuje także w głosowaniu tajnym. Statut spółdzielni może przewidywać powołanie również innych organów, składających się z członków spółdzielni, określając zarazem ich kompetencje. Walne zgromadzenie jest organem uchwałodawczym decydującym w kluczowych sprawach spółdzielni.

Uchwały walnego zgromadzenia zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa lub statut stanowią inaczej. Zmiana statutu wymaga większości 2/3 głosów.

37. Sposoby prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.

Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny

Nie można ogłosić upadłości:

1) Skarbu Państwa;

2) jednostek samorządu terytorialnego;

3) publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;

4) instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;

5) osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne;

6) uczelni.

Postępowanie naprawcze dotyczy zagrożonych niewypłacalnością przedsiębiorców wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, z pewnymi ustawowymi wyjątkami. Zagrożenie niewypłacalnością następuje wówczas, gdy mimo wykonywania przez przedsiębiorcę swoich zobowiązań, na podstawie rozsądnej oceny sytuacji ekonomicznej, jest oczywiste, że w niedługim czasie stanie się on niewypłacalny. Celem postępowania naprawczego, prowadzonego jedynie pod kontrolą sądu, jest doprowadzenie do pozasądowego układu z wierzycielami w zakresie restrukturyzacji jego zobowiązań.

38. Cel postępowania upadłościowego i naprawczego.

Ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego nakłada obowiązek wskazania i wydania syndykowi całego majątku przez upadłego i dokumentów. Konsekwencją tego jest utrata przez niego korzystania i rozporządzania mieniem wchodzącym w skład masy upadłości. Czynności prawne upadłego od daty wydania postanowienia sądowego o ogłoszenie upadłości dotyczące tego mienia, w stosunku do którego utracił prawo zarządu, są nieważne ex lege. Nieważne są również z mocy prawa postanowienia umowy zastrzegające w razie ogłoszenia upadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest upadły. Ponadto ogłoszenie upadłości powoduje zakaz obciążania składników masy upadłości prawem zastawu, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym. Nie można także od tej chwili dokonać w księdze wieczystej lub w rejestrze wpisu celem zabezpieczenia wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości. Zakaz ten nie odnosi się do wniosku o wpis hipoteki, złożonego w sądzie na 6-miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Wpis dokonany wbrew temu przepisowi podlega wykreśleniu z urzędu na podstawie postanowienia sędziego-komisarza, stwierdzającego jego niedopuszczalność.

Celem postępowania naprawczego, prowadzonego jedynie pod kontrolą sądu, jest doprowadzenie do pozasądowego układu z wierzycielami w zakresie restrukturyzacji jego zobowiązań. Jego wszczęcie nie ma wpływu na wniesienie przeciwko niemu postępowania sądowego, w tym w przedmiocie ogłoszenia upadłości na wniosek wierzyciela, oraz postępowania administracyjnego. Jednakże z dniem wszczęcia zawiesza się spłatę zobowiązań przedsiębiorcy oraz naliczanie odsetek ustawowych. Nie mogą być wszczynane przeciwko przedsiębiorcy egzekucje i postępowanie zabezpieczające, a wszczęte podlegają zawieszeniu.

39. Dwie drogi postępowania upadłościowego.

Upadłość może przybrać dwie postaci:

• upadłości układowej

• upadłości likwidacyjnej

Upadłość układowa

Możliwe jest zawarcie między upadającym przedsiębiorstwem, a wierzycielami układu, który pozwoli przedsiębiorcy dalej funkcjonować. Ustępstwa mogą pozwolić przedsiębiorcy na zredukowanie długów dzięki rozłożeniu ich w czasie. Jeżeli dojdzie do układu i przedsiębiorca wywiąże się z zobowiązań może dalej funkcjonować. Jeżeli do układu nie dojdzie lub przedsiębiorca nie wywiąże się z zobowiązań przechodzi się do upadłości likwidacyjnej.

Upadłość likwidacyjna

Polega na spieniężeniu majątku upadłego przedsiębiorcy i zaspokojeniu jego wierzycieli z tak uzyskanych środków. Postępowanie upadłościowe jest postępowaniem sądowym, które wszczyna się na wniosek przedsiębiorcy lub każdego z jego wierzycieli. Przy czym dla przedsiębiorcy jest obowiązkiem, aby taki wniosek złożyć jeśli zaistniały przesłanki upadłościowe pod groźbą zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na 10 lat. Dla wierzycieli natomiast złożenie takiego wniosku jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem.

Procedura upadłościowa składa się z dwóch etapów:

I etap – postępowanie w sprawie ogłoszenia upadłości,

II etap – właściwe postępowanie upadłościowe

Etap pierwszy

Jest to postępowanie, które ma na celu sprawdzenie zaistnienia przesłanek upadłości. Sąd bada, czy zaistniały przesłanki upadłościowe. Jeżeli sąd stwierdzi, że zaistniały, to co do zasady zobowiązany jest taką upadłość ogłosić. Zasada ta doznaje jednak wyjątku: Jest tak gdy sąd dojdzie do przekonania, że majątek upadłego nie wystarczy na prowadzenie postępowania upadłościowego, w tym przypadku wniosek powinien być oddalony. Ogłaszając upadłość sąd rozstrzyga czy będzie ona miała charakter likwidacyjny czy układowy. Ogłoszenie upadłości pociąga określone skutki prawne:

upadłość układowa

Obowiązek zwołania zgromadzenia wierzycieli w celu uchwalenia układu (musi się opowiedzieć ponad połowa wierzycieli, których wierzytelności stanowią dwukrotność tych wierzycieli, którzy się na układ nie zgodzili). Jeżeli układ nie zostanie przyjęty lub wykonany to pociąga to za sobą określone skutki:

• tyczące osoby upadłego (np. obowiązek wydania ksiąg handlowych i innych dokumentów; zakaz opuszczania miejsca zamieszkania bez gody sądu)

• skutki co do majątku upadłego (np. upadły traci zarząd swoim majątkiem, którego zarząd przejmuje syndyk)

• skutki co do stosunków zobowiązaniowych, w których pozostawał upadły
  (np. w odniesieniu do poszczególnych umów prawo określenia jakie powoduje to skutki)

• skutki dotyczące postępowania, których stroną był upadły (uwarunkowana jest tym czy syndyk wstąpi do tego postępowania, jeżeli nie wstąpi postępowanie ulega umorzeniu)

• kolejnym skutkiem jest przejście do drugiego etapu (właściwego postępowania upadłościowego)

Etap drugi

Właściwe postępowanie upadłościowe. Jest to egzekucja uniwersalna prowadzona z majątku przedsiębiorcy na rzecz wszystkich wierzycieli. Elementy składające się na drugi etap:

• Ustalenie masy upadłościowej

Z egzekucji wyłączone są:

• własność prywatna,

• narzędzia osobistego wykonywania pracy,

• inwentarz żywy,

• cudze składniki majątkowe

• Wyegzekwowanie wierzytelności masy upadłościowej obciążającej syndyka

• Spieniężenie masy upadłościowej (czynność należąca do syndyka)

• Ustalenie listy wierzytelności podlegających zaspokojeniu z funduszy masy upadłościowej. Projekt listy wierzytelności opracowuje syndyk na podstawie ksiąg i wniosków wierzycieli (jeśli są uzasadnione). Do sędziego komisarza należy zatwierdzenie tej listy.

• Rozdysponowanie funduszu masy upadłościowej pomiędzy wierzycieli, których wierzytelności zostały wprowadzone na listę wierzytelności. Zaspakajanie wierzytelności następuje kategoriami. W pierwszej kolejności zaspakaja się wierzycieli z pierwszej kategorii, później drugiej itd. Najczęściej nie starcza na puli na pokrycie kategorii do jednej puli. Jeżeli nie starczy dostępne środki dzieli się procentowo między wierzycieli danej kategorii.

• I kategoria – koszty postępowania upadłościowego oraz wierzytelności pracownicze

• II kategoria – wierzytelności publiczno – prawne

• III kategoria – wierzytelności prywatno – prawne

• IV kategoria – wierzytelności z tytułu darowizn, zapisów, grzywien

• wykreślenie upadłego z systemu gospodarczego: rejestru lub ewidencji

40. Rola sędziego komisarza i syndyka w postępowaniu upadłościowym.

Ogloszenie upadlosci stanowi poczatek procesu mającego na celu zlikwidowanie interesów i całej działalności przedsiębiorstwa. Władzę nad przedsiębiorstwem przejmuje wyznaczony przez sąd syndyk masy upadłości, nadzorowany przez sędziego- komisarza. Wzywa on wierzycieli do zgłaszania roszczeń pod adresem przedsiębiorstwa, ściąga należności, zaspokaja wierzycieli w stopniu, na jaki pozwala majątek przedsiębiorstwa.

41. Istota i cel postępowania naprawczego.

Postępowanie naprawcze uregulowano w części IV, w art. 492-521 pr. upadł. i napr. Jest to instytucja nowa i dotyczy zagrożonych niewypłacalnością przedsiębiorców wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, z pewnymi ustawowymi wyjątkami. Zagrożenie niewypłacalnością następuje wówczas, gdy mimo wykonywania przez przedsiębiorcę swoich zobowiązań, na podstawie rozsądnej oceny sytuacji ekonomicznej, jest oczywiste, że w niedługim czasie stanie się on niewypłacalny. Celem postępowania naprawczego, prowadzonego jedynie pod kontrolą sądu, jest doprowadzenie do pozasądowego układu z wierzycielami w zakresie restrukturyzacji jego zobowiązań. Jego wszczęcie nie ma wpływu na wniesienie przeciwko niemu postępowania sądowego, w tym w przedmiocie ogłoszenia upadłości na wniosek wierzyciela, oraz postępowania administracyjnego. Jednakże z dniem wszczęcia zawiesza się spłatę zobowiązań przedsiębiorcy oraz naliczanie odsetek ustawowych. Nie mogą być wszczynane przeciwko przedsiębiorcy egzekucje i postępowanie zabezpieczające, a wszczęte podlegają zawieszeniu. Potrącenie wierzytelności jest dopuszczalne z zachowaniem przesłanek wymienionych w art. 89.

Zgodnie z art. 501 ust. 1 od dnia wszczęcia postępowania naprawczego do dnia prawomocnego rozstrzygnięcia w zakresie zatwierdzenia układu lub umorzenia postępowania, przedsiębiorca nie może zbywać ani obciążać swego majątku w ramach zakazu przewidzianego w art. 81 i 82 ze skutkami prawnymi wpisu jego wykreślenia w księdze wieczystej. Propozycja restrukturyzacji majątku przedsiębiorstwa powinna zaś wskazywać, jaka część majątku zostanie zbyta, wydzierżawiona, wynajęta, a nadto określać sposób zbycia oraz cel, na jaki zostaną przeznaczone uzyskane środki.

W sprawach nieuregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy odnoszące się do postępowania układowego.

42. Pojęcie i znaczenie umów gospodarczych.

Umowa jest zgodnym oświadczeniem woli dwóch podmiotów prawa, zmierzającym do ustanowienia, zmiany lub zniesienia wzajemnych praw i obowiązków o charakterze majątkowym. Umowa dochodzi do skutku przez świadome działanie podmiotów prawa, złożenie oświadczeń woli w sposób celowy, z zamiarem wywołania skutków majątkowo- prawnych.

Umowa jest jednym ze źródeł zobowiązań. Umowa rodzi zobowiązanie. Duże znaczenie umów w działalności gospodarczej wynika stąd, iż stanowią one czynnik organizujący proces wymiany dóbr i świadczenia usług materialnych.

Wśród umów zobowiązaniowych wyróżnić można krąg umów gospodarczych. Termin ,,umowa gospodarcza” nie jest terminem prawnym, nie występuje w przepisach prawnych. Tym mianem zwykło się jednak określać w języku prawniczym te umowy, które są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W kręgu umów gospodarczych mieszczą się więc na przykład: umowa sprzedaży, umowa najmu, umowa o dzieło, umowa komisu, umowa o roboty budowlane.

43. Rodzaje umów gospodarczych.

Z uwagi na to, że umowy gospodarcze są umowami cywilno-prawnymi stosowane są klasyfikacje przynależne nauce prawa cywilnego. Wyróżnić można umowy: konsensualne i realne, zobowiązujące i rozporządzające, odpłatne i nieodpłatne, kauzalne i abstrakcyjne.
Jeżeli podstawą klasyfikacji jest obowiązek zawierania umów, to umowy można podzielić na: dobrowolne i obligatoryjne. Podstawowym, powszechnie stosowanym rodzajem umów są umowy dobrowolne. W obrocie gospodarczym obowiązuje zasada swobody umów, która pozostaje w ścisłym związku z podstawową zasadą prawa cywilnego jaką jest zasada autonomii woli stron. Postanowienia przepisów art.353 kodeksu cywilnego stanowią: "Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego". Zasada ta przejawia się w swobodzie podejmowania decyzji co do zawarcia umowy, wyboru kontrahentów, ustalania jej treści a także dokonywania zmiany treści umowy i jej rozwiązaniaUmowy obligatoryjne to takie umowy gdzie istnieje prawny obowiązek ich zawierania, np. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów, odpowiedzialności cywilnej rolników, itp.
Ze względu na rodzaj działalności, której dotyczą można wyróżnić:
- umowy obrotu towarowego,
- umowy inwestycyjne,
- umowy transportowe,
- umowy ubezpieczeniowe,
- umowy bankowe i inne.
Przyjmując za kryterium podziału czas trwania umowy, można wyróżnić następujące:
- umowy wieloletnie,
- umowy roczne, umowy krótkoterminowe,
- umowy o świadczenia jednorazowe.

1. Kryterium oparte o grupy społeczne:
a) Między przedsiębiorcami – zawierane między podmiotami prowadzącymi działalność gosp. jak również między osoby prowadzącymi działalność zawodową (np. lekarze).
b) Konsumenckie – są zawierana między konsumentem (osoba fizyczna nie podejmująca czynności bezpośrednio związanych z działalność gospodarczą lub zawodową), a przedsiębiorcą.
2. Kryterium oparte
a) Konsensualne – umowa ta dochodzi do skutku za pomocą oświadczenia 2 stron (np. umowa sprzedaży, umowa o dzieło).
b) Realne – umowa ta dochodzi do skutku za pomocą oświadczenia 2 stron i wydania rzeczy (np. umowa przechowania, umowa składu).
3. Kryterium oparte na regulacji prawnej:
a) Nazwane – jeżeli istotne elementy umowy są uregulowane przepisami prawnymi (umowa bankowa, ubezpieczeniowa, kredytowa).
b) Nienazwane – gdy w umowie występuje brak regulacji prawnej (do niedawna leasing, umowa know how, przeniesienie portfela).
c) Mieszane – umowy te zawierają rozwiązania dotyczące szeregu umów (elementy umowy zlecenia, „umowa hotelowa”).

44. Zasada zawierania umów w obrocie gospodarczym.

Zawarcie umowy polega na złożeniu przez dwie lub więcej stron przyszłego stosunku prawnego zgodnych co do mających powstać skutków prawnych oświadczeń woli. Treść tych oświadczeń może być różna, jak to ma miejsce prawie przy wszystkich umowach lub wyjątkowo identyczna co może mieć miejsce przy umowie spółki. Zawsze jednak treść oświadczeń woli musi wzajemnie sobie odpowiadać i być skierowana na powstanie jednolitej całości skutków prawnych. W wypadku braku zgodnego oświadczenia woli umowa nie dochodzi do skutku. Nie ma bowiem niezbędnego do zawarcia umowy porozumienia, tzw. consensusu. Do konstytutywnych cech umowy jak zresztą każdej czynności prawnej należy wyznaczenie skutków prawnych .Pojawia się pytanie jaką treść powinna umowa zawierać czyli jaki jest zakres consensusu. Connsensus stron musi objąć pewien minimalny zakres skutków prawnych określanych jako elementy niezbędne lub konieczne umowy. Przepisy art.66 kodeksu cywilnego stanowią w tej mierze: "Kto oświadczył drugiej stronie wolę zawarcia umowy, określając w oświadczeniu jej istotne postanowienia (oferta),i oznaczył termin, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, ten jest ofertą związany aż do upływu oznaczonego terminu". Dla oceny powstałego stosunku umownego nie ma żadnego znaczenia, w jaki sposób dojdzie do zgodności oświadczeń woli. Przepisy kodeksu cywilnego nie regulują wszystkich możliwych sposobów zawarcia umowy, regulują natomiast dwa typowe sposoby zawarcia umowy, a mianowicie przez przyjęcie oferty oraz przez rokowania. Nie są to jednak tryby rozłączne, albowiem w toku zawierania tej samej umowy można w poszczególnych stadiach stosować procedurę składania oferty albo rokowań.
Przez ofertę rozumie się oświadczenie woli zawierające stanowczą propozycję zawarcia jakiejkolwiek umowy i określające co najmniej konieczne elementy jej treści (cyt. wyżej art.66 k.c.).Dzięki tym cechom oferty umowa może dojść do skutku przez proste jej przyjęcie ze strony innego podmiotu. Przyjęcie oferty jest także oświadczeniem woli. Zawiera ono wyłącznie zgodę zawarcia umowy o treści określonej w ofercie. Propozycje, które wyrażają jedynie ogólną dyspozycję podmiotu do zawarcia umowy lub które nie określają koniecznych elementów proponowanej umowy, nie są zdatne do doprowadzenia do consensusu stron przez zwykłe przyjęcie i dlatego nie są ofertami, lecz jedynie zaproszeniami do składania ofert lub do wszczęcia rokowań. Masowy charakter świadczonych współcześnie usług i towarów ,przeznaczonych zwłaszcza dla indywidualnych konsumentów wymaga szybkich i stypizowanych sposobów zawierania umów. Treść ich jest określana przez świadczące owe masowe usługi lub towary wielkie przedsiębiorstwa, np. Telekomunikacja Polska, PKP, Poczta Polska, MPK, itp. Przedsiębiorstwa te posiadają dominującą pozycję na rynku a czasem wręcz pozycję monopolistyczną wobec swoich przyszłych kontrahentów .Rola tych ostatnich w praktyce sprowadza się do zaakceptowania treści umowy zaproponowanej przez owe przedsiębiorstwa. Konsument działa tu pod wpływem presji ekonomicznej gdyż w inny sposób nie mógłby zaspokoić swoich potrzeb. Stosowany w tych przypadkach sposób zawierania umów nazywamy adhezyjnym (przez przystąpienia).Stąd termin określający typ umowy jako umowa adhezyjna. Nie stanowi ona z punktu widzenia prawnego odrębnej kategorii umów. Umowy adhezyjne bowiem również dochodzą do skutku przez złożenie oferty i jej przyjęcie, ale tylko w okolicznościach wyżej wskazanych. Wywołują one problemy w zakresie kontroli ich treści by dominacja partnera silniejszego nie została wykorzystana przez niego dla ustalenia klauzul umownych krzywdzących stronę słabszą. W tej materii działa Urząd Antymonopolowy. Drugim uregulowanym w kodeksie cywilnym sposobem zawierania umów są rokowania. Przepisy art.72 kodeksu cywilnego stanowią, "Jeżeli strony prowadzą rokowania w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem rokowań. Znaczy to, że strony w toku rokowań wymieniają informacje o okolicznościach mogących mieć wpływ na ich decyzje co do zawarcia umowy, formułują swe oceny co do gospodarczych wartości proponowanych świadczeń oraz progresywnie uzgadniają treść zawieranej umowy. W praktyce gospodarczej w drodze rokowań zawierane są zwykle umowy bardziej złożone, o nietypowej postaci lub dotyczące świadczeń o dużej wartości, np. dostaw długoterminowych, ubezpieczenia dużych obiektów, itp.

45. Tryb zawierania umów w obrocie gospodarczym.

Do zawarcia umowy gosp. Może dojść poprzez ofertę, rokowania, jak i w drodze przetargu ustnego lub pisemnego.
OFERTA-jest to oświadczenie woli jednej strony skierowane do drugiej z zamiarem zawarcia określonej umowy i zawierające istotne postanowienia tej umowy.
ROKOWANIA- polegają na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy. Strony wymieniają informacje, badają własne możliwości. Przy pomocy rokowań zawiera się umowy bardziej skomplikowane.
PRZETARG-zarówno ustny jak i pisemny, to zgłoszenie możliwości zawarcia umowy z podaniem ceny minimalnej albo określonej granicy, określeniem warunków umowy i każdy ma prawo przystąpić do niego. Przetarg ogłaszamy publicznie.
Forma zawarcia umowy: Ogólna zasada jest taka, że umowy mogą być zawierane w dowolnej formie(ustnej, pisemnej), ale w przypadku niektórych umów, z uwagi na ich wagę społeczną, bezpieczeństwo społeczne, ustawodawca czyli państwo wymaga, żeby pod rygorem nieważności sporządzona została na piśmie lub w formie aktu notarialnego. Ustawa mówi, że przeniesieni prawa własności nieruchomości może nastąpić pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Np. umowa spółki jawnej pod rygorem nieważności musi być sporządzona na piśmie, ale w niektórych umowach ustawodawca używa określenia „umowa powinna być zawarta na piśmie”. Jeżeli strony takiej umowy nie sporządziły tej umowy na piśmie tylko ustnie to muszą się liczyć z tym, że w wypadku sporu dotyczącego treści tej umowy to przed sadem nie będą mogły bez zgody drugiej strony korzystać z dowodów, świadków lub przesłuchania stron.
UMOWA KUPNA-SPRZEDAŻY- to taka, w której sprzedawca zobowiązuje się do przeniesienia na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić cenę sprzedaży.
UMOWA DOSTAWY- to umowa, w której dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami lub periodycznie, a druga strona-odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i do zapłacenia ceny.

46. Ofertowy tryb zawierania umów gospodarczych.

Do zawarcia umowy gosp. Może dojść poprzez ofertę, rokowania, jak i w drodze przetargu ustnego lub pisemnego.
OFERTA-jest to oświadczenie woli jednej strony skierowane do drugiej z zamiarem zawarcia określonej umowy i zawierające istotne postanowienia tej umowy.

47. Rokowaniowy tryb zawierania umów gospodarczych.

ROKOWANIA- polegają na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy. Strony wymieniają informacje, badają własne możliwości. Przy pomocy rokowań zawiera się umowy bardziej skomplikowane.

48. Przetargowy tryb zawierania umów gospodarczych.

PRZETARG-zarówno ustny jak i pisemny, to zgłoszenie możliwości zawarcia umowy z podaniem ceny minimalnej albo określonej granicy, określeniem warunków umowy i każdy ma prawo przystąpić do niego. Przetarg ogłaszamy publicznie.

49. Pojęcie umowy przedwstępnej i przesłanki jej ważności.

50. Kto reprezentuje strony przy zawieraniu umów gospodarczych.

51. Czynniki kształtujące treść stosunku umownego.

Umowy w polskim prawie cywilnym reguluje podgałąź prawa cywilnego zwana prawem zobowiązań, której zasadniczy zrąb znajduje się w księdze trzeciej kodeksu cywilnego. Księga ta zawiera zarówno przepisy regulujące kwestie wspólne dla wszystkich umów - związane z ich zawarciem, ważnością, wykonywaniem itp. - jak i przepisy regulujące konkretne typy umów, najczęściej spotykane w obrocie prawnym, na czele ze sprzedażą. Oprócz umów regulowanych przez prawo zobowiązań jest również kilka typów umów regulowanych przez inne podgałęzie prawa cywilnego: prawo rzeczowe (np. umowa o zniesienie współwłasności, umowa o ustanowienie wieczystego użytkowania) i prawo spadkowe (umowa o dziedziczenie, umowa o dział spadku).

W prawie polskim od 1990 ponownie obowiązuje zasada swobody umów, wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego:"strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego"Oznacza to, że co do zasady strony mogą w ramach swobody umów, nie przekraczając pewnych granic, umówić się o wszystko, co prawo uznaje za podlegające jego uregulowaniom

52. Podstawowe elementy treści umowy gospodarczej.

53. Zmiana i rozwiązanie umowy w obrocie gospodarczym.

54. Forma umowy gospodarczej.

FORMA UMOWY – Jako obowiązkowa może być przewidziana:
a) forma pisemna,
b) forma szczególna (np. forma aktu notarialnego).
W przypadku zawarcia umowy pisemnej, jej brak powoduje nieważność umowy oraz utrudnienia dowodowe na wypadek ewentualnego sporu przed sądem.

55. Zasada realnego wykonania zobowiązań.

56. Miejsce i czas wykonania zobowiązań umownych.

57. Zwłoka a opóźnienie wykonania zobowiązania.

58. Pojęcie odpowiedzialności kontraktowej.

59. Przesłanki odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.
    
    

60. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego.
    
    

61. Pojęcie szkody majątkowej i sposoby jej naprawienia.
    
    

62. Kara umowna jako forma odszkodowania.

Kara umowna nazywana jest też czasem odszkodowaniem umownym. Jest traktowana jako surogat odszkodowania. Wzmacnia ona pozycję wierzyciela i pełni funkcję dyscyplinującą wobec dłużnika. Jej zastrzeżenie w umowie jest o tyle korzystne dla wierzyciela że nie musi on wykazywać istnienia szkody ani jej wysokości. Jednak w przypadku gdyby zastrzeżona kara umowna była mniejsza niż rzeczywista szkoda a wierzyciel nie zastrzegł w umowie prawa do żądania odszkodowania przenoszącego wysokość kary umownej, nie może on żądać takiego odszkodowania.

63. Istota i skutki przedawnienia roszczeń.

Roszczenie wygasa, gdy dłużnik zastosował się do treści obowiązku(np. spłacił dług), został zwolniony przez wierzyciela z obowiązku, albo gdy przepis szczególny tak stanowi. Roszczenie może także wygasnąć wskutek upływu czasu, ale tylko w wyjątkowych przypadkach. Co do zasady uchylanie się dłużnika od spełnienia roszczenia i brak odpowiedniej reakcji wierzyciela może natomiast doprowadzić po pewnym okresie czasu do jego przedawnienia. Wprawdzie roszczenie nie przestaje istnieć, ale dłużnik zyskuje przed sądem prawo do odmowy spełnienia świadczenia bez żadnych negatywnych konsekwencji. Jeśli natomiast spełni je dobrowolnie to mimo przedawnienia nie może domagać się jego zwrotu. Roszczenia niemajątkowe oraz roszczenie o wydanie nieruchomości nigdy się nie przedawniają.

64. Pojęcie umowy sprzedaży i dostawy.

Umowa dostawy jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej, w ramach której jedna jej strona – dostawca zobowiązuje się do:wytworzenia rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz dostarczania ich częściami lub co pewien okres;druga strona – odbiorca zobowiązuje się:odebrać te rzeczy oraz zapłacić cenę.

Sprzedaż - to rodzaj umowy prawa cywilnego, w której:...Sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest umową:konsensualną,odpłatną,wzajemną ,zobowiązującą, z reguły wywołuje też skutki rozporządzające, kauzalną Stroną umowy sprzedaży może być każdy podmiot - osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną

65. Istota i zakres odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne towaru.
    przez rękojmie rozumie się wynikającą z przepisów prawnych odpowiedzialność sprzedawcy, niezależną od jego winy i wiedzy, względem kupującego za jakość i stan prawny rzeczy. Celem instytucji rękojmi jest zapewnienie ekwiwalentności świadczeń stron umowy sprzedaży, zachwianiem spełnienia świadczenia o nienależytej jakości. Odpowiedzialność sprzedawcy z tyt. Rękojmi powstaje wówczas, gdy, sprzedana rzecz jest dotknięta wadą fizyczną lub prawną. Odpowiedzialność tyt. Rękojmi jest automatyczną konsekwencją umowy sprzedaży. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tyt. Rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Odpowiedzialność tyt. Rękojmi może zostać przez strony rozszerzona, ograniczona lub wyłączona. Rozszerzenie polega np. na tym, że strony postanowią, iż dostarczony towar ma mieć dobrą jakość nie tylko w przejęcia korzyści oraz niebezpieczeństwa przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru na kupującego, ale również później (zwłaszcza w wymianach międz.). Ograniczenie odpowiedzialności przez sprzedawcę z tyt. rękojmi polegać może na skróceniu terminu tej odpow. Ponoszonej przez sprzedawcę, ograniczeniu rękojmi tylko części rzeczy czy do korzystania w niej w określonych warunkach. Sprzedawca jest odpowiedzialny z tyt. Rękojmi za te wady fizyczne, które powstały już po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, jeżeli przyczyny wystąpienia tych wad tkwiły już poprzednio w rzeczy sprzedanej(np. wady produkcji). Sprzedawca nie będzie ponosił natychmiast odpowiedzialności z tyt. Rękojmi za wady silnika samochodowego powstałe w wyniku złej jego eksploatacji, co będzie miało miejsce wtedy, gdy kupujący z powodu nieuzupełnienia oleju w misce olejowej doprowadzi do zatarcia silnika.

66. Istota i zakres odpowiedzialności za wady fizyczne towaru z tytułu gwarancji.

Istotą gwarancji jest dwustronna czynność prawna zwana umową gwarancji, inaczej umowa gwarancyjną, którą zawiera udzielający gwarancji sprzedawca lub producent z kupującym. Udzielającego gwarancji nazywa się gwarantem. Umowa gwarancji ma, więc postać dodatkowego zastrzeżenia do umowy sprzedaży. Gdy gwarantem jest producent wtedy gwarancja wynika z umowy zawartej między wytwórcą rzeczy a jej nabywcą, zawartej przy współudziale sprzedawcy, który wydaje kupującemu dokument gwarancyjny wystawiony przez wytwórcę rzeczy. Do udzielenia gwarancji dochodzi w drodze zawarcia dobrowolnej umowy. Wyrazem zawarcia tej umowy jest najczęściej wręczenie kupującemu stosownego dokumentu gwarancyjnego(karta, książeczka gw. ). Forma pisemna jest powszechnie stosowana choć nie jest warunkiem niezbędnym dla udzielenia gw. Podstawowym celem instytucji gwarancji ochrona interesów kupującego przed szkodami wynikającymi z nabycia towarów wadliwych, wyprodukowanych wyprodukowanych reguły seryjnie. Gwarancja jest zapewnieniem danym przez sprzedawcę, że jeśli w ciągu określonego okresu okaże się, iż sprzedany produkt jest wadliwy, zostanie on naprawiony lub wymieniony.

67. Pojęcie odpowiedzialności za wady prawne towaru.

rzecz jest objęta wadą prawną gdy:

-rzecz nie stanowi własności sprzedawcy

-rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej do dochodzenia uprawnień z tyt. Wad prawnych nie jest konieczne zawiadamianie o nich sprzedawcy. Gdy osoba trzecia dochodzi od kupującego roszczeń z tyt. Rzeczy sprzedanej powinien on niezwłocznie zawiadomić sprzedawcę i wezwać go do udziału w sprawie. Jeżeli kupujący tego zaniechał to wprawdzie nie traci uprawnień, z tyt. Rękojmi, ale naraża się na zarzut ze strony sprzedawcy, że roszczenia os, trzeciej były całkowicie lub częściowo bezzasadne.

68. Specyficzne cechy umowy kontraktacji.

Umowa kontraktacji - jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej, przez którą producent rolny zobowiązuje się do wytworzenia i dostarczenia produktów rolnych określonego rodzaju kontraktującemu – drugiej stronie umowy, ten ostatni zaś obowiązany jest do odebrania ich w umówionym terminie i zapłacenia ceny; dodatkowo umowa lub przepisy szczególne mogą nakładać na kontraktującego obowiązek wykonania dalszych świadczeń Kontraktacja tym różni się od sprzedaży, że ustalony w umowie stosunek prawny, obejmuje nie tyko obrót towarowy, ale i proces produkcji.
Przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w umówionym terminie, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenia dodatkowe, jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takiego świadczenia

69. Umowa agencyjna a umowa komisu.

Umowa agencyjna

Według polskiego Kodeksu cywilnego w umowie agencyjnej agent podejmuje się stałego pośrednictwa za wynagrodzeniem (prowizja) przy zawieraniu umów określonego rodzaju na rzecz dającego zlecenie lub zawierania takich umów w jego imieniu. Agent sam organizuje swoje przedsiębiorstwo, kieruje nim i pokrywa koszty jego działalności.

Umowa komisu

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Zob. w szczególności art. 765-773 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. 

70. Umowa przechowania a umowa składu.

Umowa składu – umowa, w ramach której jedna z jej stron – przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowania określonych rzeczy ruchomych drugiej strony umowy, która w zamian za to płaci wynagrodzenie.

Umowa przechowania 
Instytucja uregulowana przepisami art. 835-845 k.c. Przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Przedmiotem przechowania może być rzecz ruchoma, jak również pieniądze i papiery wartościowe.

71. Umowa o dzieło a umowa zlecenia.

W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości indywidualnie oznaczonego rezultatu. Takim rezultatem może być np. projekt architektoniczny, ale też ułożenie parkietu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia.

"Nie wynik zatem - jak w umowie o dzieło - lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotowo istotnym. Przykładem może być umowa o pełnienie nadzoru inwestorskiego lub nadzoru autorskiego"

Umowa o dzieło

Jest to jeden z tych szczególnych typów umowy (podobnie jak umowa zlecenia), w związku z którą pracodawca nie jest zobowiązany kodeksem pracy do urlopów, odpraw, zasiłków itp. Dlatego też pracodawcy wybierają często tego typu umowę niż inne.

Umowa zlecenia

Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie /zleceniobiorca/ zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie /zleceniodawcy/. Umowa zlecenia jest tzw. umową starannego działania, czyli zleceniobiorca jest zobowiązany do podjęcia wszelkich działań i kroków mających na celu starannego wykonania zleconych mu czynności.

Umowa zlecenia może być wykonywana odpłatnie lub nieodpłatnie.
Prawnicy "zlecenie" nazywają "umową starannego działania", a "dzieło" – "umową rezultatu". Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego w jej treści rezultatu, podczas gdy celem umowy zlecenia jest samo działanie (praca), które nie musi doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu. Umowa o dzieło powinna być uwieńczona konkretnym i sprawdzalnym rezultatem, wynagradzany jest sam rezultat a nie samo działanie. Czyli np. uzyskanie obrotu jest dziełem, ale praca z klientem na rzecz obrotu jest zleceniem.

72. Umowa najmu a umowa dzierżawy.

Umowa najmu
Umowa najmu polega na wydaniu przez wynajmującego określonej rzeczy materialnej /np. nieruchomości, ruchomości/ najemcy do używania przez oznaczony lub nieoznaczony czas, za co najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu określony czynsz, który może zostać określony w pieniądzu lub też w określonym świadczeniu.
Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu. Natomiast drobne nakłady związane ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę.

Dzierżawa jest to umowa zawarta pomiędzy wydzierżawiającym a dzierżawcą na mocy której ten pierwszy zobowiązuje się oddać /drugiemu/ rzecz do używania i pobierania pożytków przez określony lub nieokreślony czas w zamian za co dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu określony czynsz. Czynsz ten może zostać określony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju lub też w ułamkowej części pożytków. Wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz lub prawo do używania i do pobierania z nich pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Dzierżawca zobowiązuje się do zapłaty określonego w umowie czynszu.

Zasadniczą różnicą pomiędzy umową dzierżawy a umową najmu jest to, że dzierżawa pozwala nie tylko używanie cudzej rzeczy, ale na pobieraniu pożytków z jej używania.

73. Umowa użyczenia a umowa pożyczki.

Umowa użyczenia – jest to umowa, przez którą jedna z jej stron – użyczający zapewnia drugiej stronie – biorącemu bezpłatne używanie umówionej rzeczy przez czas określony lub nieokreślony.

 

Umowa pożyczki - umowa, w ramach której pożyczkodawca oddaje na własność pożyczkobiorcy pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy po upływie ustalonego w umowie czasu. Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie został przez strony w umowie oznaczony, dłużnik obowiązany jest ją zwrócić w ciągu sześciu tygodni od wypowiedzenia przez dającego pożyczkę.

74. Umowy bankowe – rachunku bankowego, kredytowa oraz factoringu.

Rachunek Bankowy

Umowa rachunku bankowego

Stronami umowy rachunku bankowego są bank i posiadacz rachunku bankowego. Taka umowa powinna być zawarta na piśmie. Jej niedochowanie nie skutkuje nieważnością umowy, a jedynie utrudnieniami dowodowymi (art. 52 ustawy Prawo bankowe).

Umowa powinna określać (art. 52 ust. 2 ustawy Prawo bankowe):
· strony umowy
· rodzaj otwieranego rachunku
· jego walutę
· czas trwania umowy
· oprocentowanie środków pieniężnych (o ile zostały zastrzeżone)
· wysokość prowizji i opłat
· formę i rodzaj rozliczeń
· zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych
· wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku

Umowę rachunku bankowego charakteryzuje odpłatność, polega ona na oprocentowaniu kapitału na rzecz klienta. Klient natomiast ponosi koszty manipulacyjne.

Umowa rachunku bankowego ma charakter cywilno-prawny, zasady dotyczące jej zawierania regulują kodeks cywilny i prawo bankowe. Bank zobowiązuje się do przechowywania środków pieniężnych posiadacza i do dokonywania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Załącznikiem do takiej umowy jest karta wzorów podpisów zawierająca nazwiska osób upoważnionych do dysponowania rachunkiem oraz wzory ich podpisów. W określonych sytuacjach księgowania na rachunku mogą być dokonywane także z inicjatywy banku (np. pobieranie opłat). Bez dyspozycji klienta dokonywane są też zajęcia z tytułów wykonawczych (sądowych lub prokuratorskich). Bank zobowiązany jest do realizacji dyspozycji płatniczych zleconych przez posiadacza rachunku bez zbędnej zwłoki. Bank odpowiada za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem takiej dyspozycji. O przebiegu księgowań klient informowany jest za pomocą wyciągu z rachunku bankowego. Bank zobowiązany jest do zachowania tajemnicy bankowej.

Umowa kredytowa, niezależnie od kwoty, musi być zawarta na piśmie i zawierać takie niezbędne elementy jak:

1. oznaczenie stron umowy,

2. datę zawarcia umowy,

3. określenie podstawowych obowiązków stron, tzn. obowiązek banku do oddania do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, obowiązek kredytobiorcy do zwrotu kredytu,

4. kwotę i walutę kredytu,

5. termin postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,

6. terminy spłaty kredytu oraz terminy spłaty odsetek,

7. oprocentowanie kredytu i wysokość prowizji,

8. zakres uprawnień banku związanych ze sprawdzeniem sposobu wykorzystania udzielonego kredytu przez kredytobiorcę i zabezpieczeniem jego spłaty,

9. warunki korzystania przez kredytobiorcę z udzielonego kredytu.

Dodatkowo, oprócz wyżej podanych punktów, strony mogą w umowie kredytowej zawrzeć przykładowo następujące zapisy:

1. sposób wykorzystania kredytu przez kredytobiorcę (np. przekazanie środków na rachunek bieżący),

2. dodatkowe prawne zabezpieczenie spłaty,

3. zobowiązanie kredytobiorcy do przedstawiania w banku informacji i dokumentów niezbędnych do oceny jego standingu w okresie kredytowania (np. miesięczne sprawozdania GUS, zestawienia należności, zobowiązań),

4. uprawnienia banku do badań inspekcyjnych,

5. sytuacje, w których bank może wypowiedzieć umowę kredytową,

6. uprawnienia kredytobiorcy do spłaty kredytu przed terminem,

7. postępowanie banku w sytuacji nieterminowego regulowania płatności odsetek lub kapitału.

Umowa kredytowa może być podpisana (podobnie jak wniosek) jedynie przez osoby upoważnione do zaciągania zobowiązań majątkowych w imieniu kredytobiorcy.

Wszelkie zmiany w umowie kredytowej mogą być dokonywane w formie sporządzonego na piśmie aneksu, podpisanego przez kredytobiorcę i bank. Często podpisanie aneksu i zmiana warunków umowy pociągają za sobą konieczność uiszczenia dodatkowej prowizji.

Umowa Factoringu

Treść umowy faktoringu obejmuje z reguły dwie części. Część pierwsza, podstawowa, obejmuje postanowienia składające się niejako na "ogólne warunki " takich umów. Są one dlatego nazywane w praktyce "warunkami standardowymi". Część druga umowy faktoringu obejmuje postanowienia szczegółowe. Na ogół bywa tak, że przedmiotem transakcji sa jedynie postanowienia szczegółowe. Jeżeli bowiem przedsiębiorcy nie odpowiadają "warunki ogólne" sformułowane w pierwszej części umowy, to po prostu nie przystępuje w ogóle do pertraktacji co do warunków szczegółowych.

Usługa factoringu oparta jest na umowie factoringu, której stronami są:

• factor (bank lub spółka factoringowa),

• factorant (przedsiębiorca),

• dłużnik factoranta (nie zawsze).

75. Umowa leasingu i franchisingu.

Umowa Leasingu
Przez leasing finansujący zobowiązuje się, w zakresie dzialalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie (kształtując ten stosunek w sposób dowolny) i oddać ją korzystąjacemu do używania i pobierania z niej pożytków przez czas oznaczony. Korzystający z rzeczy, która jest przedmiotem takiego leasingu zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie rzeczy lub wynagrodzeniu z tytułu jej nabycia przez finansującego.
Umowa leasingu jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną. Stwarza skutki dwustronnie zobowiązujące. Jest nadto czynnością prawna kauzalną. Essentialia negotii (istota czynności prawnej) stanowią oznaczenie zarówno zbywcy, jak i nabywanej rzeczy, oraz oznaczenie czasu trwania stosunku leasingu oraz określenie wysokości wynagrodzenia pieniężnego. Natomiast accidentalia negotii (drugorzędne czynności prawne) stanowią pozostałe postanowienia umowy. Dodatkowym jej zastrzeżeniem może być opcja szczególna przeniesienia własności rzeczy (por. art. 709(16) kc).
Stronami umowy leasingu są finansujący i korzystający. Finansującym jest podmiot profesjonalny, przeważnie przedsiębiorca który podejmuje się czynności leasingowych w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa. Leasing taki nie musi być głównym przedmiotem prowadzonej działalności. Może on być sporadyczny czy wręcz okazjonalny. Korzystającym zaś może być każdy podmiot mający zdolność prawną. W związku z tym leasing może występować zarówno w obrocie profesjonalnym jak i konsumenckim.
Przedmiotem leasingu (świadczenia finansującego) mogą być tylko rzeczy (ruchomości i nieruchomości). Natomiast samo oznaczenie w umowie rzeczy ruchomej powinno być zindywidualizowane. Przedmiotem leasingu mogą być także rzeczy złożone (np. maszyny i urządzenia stanowiące ciąg technologiczny. Leasingiem nie mogą być prawa (np. majątkowe prawa autorskie, udziały w spółce, papiery wartościowe). Przedmiotem świadczenia nie może być także przedsiębiorstwo, czy gospodarstwo rolne. Istnieją jednak w tym przedmiocie pewne odstępstwa od reguły (por art.39 i nast. Ustawy O prywatyzacji Przedsiębiorstw Państwowych) na zasadzie Lex specialis (przepis szczególny) w stosunku do Kodeksu Cywilnego.
Powiązanie leasingu z oznaczonym czasem jego trwania prowadzi do wniosku iż jest on świadczeniem o charakterze ciągłym. Czas trwania stosunku pomiędzy stronami w zasadzie nie jest z góry określony przez ustawę, a zatem strony muszą okreslić go same. Określenie czasu trwania umowy leasingu jest warunkiem koniecznym prawidłowości takiej umowy z punktu widzenia Kodeksu Cywilnego, ze względu na jej terminowość. Klauzula umowy leasingu dopuszczająca korekturę opłaty leasingowej ze względu na wzrost ceny nabycia rzeczy powinna jednak zakreślać górną granicę działania mechanizmu korygującego.
Umowa leasingu powinna być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności (art. 709(2) kc). W razie nie zachowania tej formy umowa leasingu jest z mocy prawa nieważna, chyba że do zawarcia takiej umowy dojdzie poprzez akt notarialny. Odstąpienie od umowy leasingu częściowo już wykonanej wywiera skutek dopiero na przyszłość - z chwilą dojścia do leasingobiorcy stosownego oświadczenia. Na tle wprowadzonych do kodeksu cywilnego przepisów o umowie leasingu dopuszczalny jest tzw. leasing zwrotny, polegający na tym, iż zbywcą rzeczy jest przyszły korzystający, a finansujący nabywa rzecz od zbywcy po to, by oddać mu ją w leasing. Do zajęcia pozycji korzystającego wystarcza osobie fizycznej zdolność prawna. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa.
Z chwilą zakończenia stosunku leasingowego powstaje obowiązek zwrotu rzeczy finansującemu. Rzecz powinna być zwrócona w stanie nie pogorszonym, z zastrzeżeniem, że korzystąjący nie odpowiada za zużycie rzeczy będącej rezultatem prawidłowego jej używania.

Franchising, jako specyficzna forma prowadzenia działalności gospodarczej, zdobywa w Polsce w ostatnim czasie wielu zwolenników. Jego koncepcja opiera się na wykorzystaniu przez franchisingobiorcę wiedzy i doświadczenia franchisingodawcy w zakresie prowadzenia biznesu, co znacznie zmniejsza ryzyko ewentualnego niepowodzenia. Schemat współpracy franchisingowej przedstawia się następująco: franchisingodawca gwarantuje franchisingobiorcy możliwość korzystania na określonym terytorium z tzw. pakietu franchisingowego (szczegółowy sposób prowadzenia działalności gospodarczej, dzięki któremu franchisingodawca osiągnął sukces gospodarczy), franchisingobiorca zaś uzyskuje prawo do niego i zobowiązuje się do jego stosowania.

Pakiet franchisingowy z reguły obejmuje: znak towarowy, know how, podręcznik operacyjny (szczegółowo opisuje zasady prowadzenia działalności przez franchisingobiorcę), usługi świadczone przez franchisingodawcę na rzecz franchisingobiorcy (wsparcie marketingowe i techniczne oraz inne sprawdzone i wypromowane przez franchisingodawcę metody prowadzenia działalności gospodarczej) oraz opłaty na rzecz franchisingodawcy.

Uzyskawszy od franchisingodawcy "licencję" na sprawdzoną formę biznesu, franchisingobiorca zajmuje się jego prowadzeniem:

• samodzielnie, we własnym imieniu na własny rachunek;

• na ściśle określonym terytorium oraz

• w zamian za opłaty na rzecz franchisingodawcy.

Stając się członkiem sieci franchisingowej franchisingobiorca z jednej strony korzysta ze sprawdzonego pomysłu na biznes, z drugiej strony pracuje "na siebie" i ponosi odpowiedzialność za swoje decyzje.

Ograniczenie terytorialne związane z prowadzeniem danej działalności na zasadzie franchisingu wynika natomiast z faktu, iż indywidualny franchisingobiorca jest jedynie ogniwem całej sieci franchisingowej, której centrum stanowi franchisingodawca. Z tego też względu franchisingobiorca ma prawo i obowiązek stosowania pakietu franchisingowego wyłącznie na zastrzeżonym w umowie franchisingowej terenie, z jednoczesnym zakazem podejmowania podobnej działalności na innym obszarze, na którym mógłby on konkurować z innym członkiem tej samej sieci franchisingowej. Decydując się na współpracę franchisingową, franchisingobiorca zobowiązany jest do wniesienia na rzecz franchisingobiorcy opłat:

• wstępnej – pobieranej jako wynagrodzenie z tytułu włączenia franchisingobiorcy do sieci franchisingowej bądź jako zwrot nakładów związanych z uruchomieniem przedsiębiorstwa franchisingobiorcy lub jego przystosowaniem do wymogów sieci franchisingowej,

• bieżącej – stanowiącej wynagrodzenie franchisingodawcy z tytułu korzystania przez franchisingobiorcę z pakietu franchisingowego (z reguły jest to określony procent od uzyskanego przez franchisingobiorcę obrotu),

• dodatkowej – pobieranej od dodatkowych korzyści uzyskiwanych przez franchisingobiorcę np. z tytułu zezwolenia na subfranchising.

Rodzaje franchisingu

Franchising może być indywidualny - gdy współpraca franchisingowa odbywa się tylko pomiedzy franchisingodawcą i jednym franchisingobiorcą lub obejmować całą sieć franchisingową, co jest częściej spotykane w praktyce.

24