Mieczysław B.B. Biskupski

strefy wpływów każdego z państw w rejonie Bałtyku. Poprzez u-tajne elementy Sowieci i Niemcy spiskowali przeciw suweren­ności i terytoriom swoich sąsiadów. Tylko ignorując te aspekty traktatu, można interpretować go jako zaprojektowany w celu ocalenia pokoju w Europie, która to interpretacja była podstawą wersji wydarzeń hollywoodzkich komunistów.

Choć Polacy od pewnego czasu spodziewali się wojny, wie­dzieli dobrze, że pod względem wojskowym stoją na dużo słab­szej pozycji niż Niemcy czy Rosja. W rezultacie ich strategia była oparta na długoterminowym postrzeganiu wojny, którą Polska mogła wygrać tylko po długotrwałych wysiłkach. War­szawa planowała opierać się Niemcom całą swoją siłą, dopóki Francja i Anglia nie zdołają rozpocząć dużej ofensywy na froncie zachodnim, co, jak oczekiwano, miało potrwać około dwóch ty­godni. W tym czasie Polska miała sama stawiać czoła Niemcom i wobec przytłaczającej przewagi wroga mogła spodziewać się ogromnych strat i zniszczeń. Musiałaby utrzymać jak największą częs'ć swojego terytorium. Wraz z podjęciem działań na froncie zachodnim nacisk na Polaków znacznie by się osłabił, Niemcy zaś' stanęłyby przed perspektywą wojny na dwa fronty, w której Polska miałaby pewne szansę na zwycięstwo. Im większy teren kontrolowałaby Polska, tym szybciej i bardziej efektywnie mo­głaby posłużyć za drugi front.

Niemieckie natarcie było jeszcze potężniejsze, niż obawiali się Polacy, i pomimo heroicznego oporu front został przerwany w wielu miejscach po tygodniu intensywnych walk. Polska kontrofensywa z 9 wrzes'nia, bitwa nad Bzurą opóźniła na­tarcie Wehrmachtu, ale nie zatrzymała go. Niemieckie działania zbrojne obejmowały masowe bombardowania celów cywilnych i powszechny terror wymierzony przeciw ludności. W połowie września sytuacja Polaków była już dramatyczna i tylko błyska­wiczna ofensywa Francuzów mogłaby przynieść istotną ulgę.

Polska podczas drugiej wojny światowej

/adna ofensywa nie miała miejsca, także Brytyjczycy nie wzięli udziału w obronie Polski. Plany strategiczne sprzed wojny zała­mały się i Polska znalazła się w tragicznym położeniu.

17 września zmasowane uderzenie sowieckie zalało wschód kraju. Polską obronę trzeba było improwizować, opierając się na Korpusie Ochrony Pogranicza i innych jednostkach lekko-y.brojnych, ponieważ główne siły były związane walką z Niem­cami. W skład sowieckich sił inwazyjnych wchodziły 24 dywizje piechoty, 15 dywizji kawalerii, dwa korpusy pancerne i inne jednostki, całość zaś wspierała olbrzymia armada powietrzna. Liczba żołnierzy wynosiła od 500 tysięcy do miliona, towarzy-r/.yło im co najmniej 2 tysiące czołgów¹. Walki były zaciekłe. W desperackiej obronie Polski wschodniej brali udział strażacy, policjanci, harcerze i młodzież szkolna. Obrońcy Dzisny po­nieśli 50% strat w ciągu kilku godzin; w Grodnie miejscowa ludność walczyła z sowieckimi czołgami na ulicach bronią do­mowej roboty. Sowieci zmasakrowali później wielu spośród obrońców miasta. To samo powtórzyło się w Sarnach, gdzie wielu Polaków zamordowano po tym, jak się poddali; pozosta­łych pobito i okradziono. Do podobnych rzezi dochodziło na ogromnym obszarze. W licznych, zaciekłych starciach Rosjanie ponieśli ciężkie straty- nigdy nie ustalono dokładnej liczby, sza­cunki wahają się od 2500 do 10 tysięcy ludzi oraz 100 czołgów. Była to zmasowana inwazja, dokonana w wyjątkowo barba-r/.yński sposób². Dla Hollywood jednakże nie istniała.

' Andrzej Ajnenkiel ocenia liczebność rosyjskich sił inwazyjnych na około 500 tysięcy na początku, a w końcu trzy razy więcej. Ajnenkiel A., Zpro-

1.1 A../L l„/.Ł/„- 2, -L...: Xr-— -/.--• :..-'j-.-.'..:. : ......-..; j.. ^r,j.

•i polskiego czynu zbrojnego, w: Naczelni wodzowie i wyżsi dowódcy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, red. Stefan Zwoliński, Wojskowy In-mytut Historyczny, Warszawa 1995, s. 18.

' Sowieci przyznali, że stracili 3 tysiące ludzi.

94 95