Zadanie dot. "relacji dziadek-wnuczek”
INSTRUKCJA ANKIETERA
(dot. kwestionariusza wywiadu - "Relacja dziadek-wnuczek")
I. Informacje dotyczące badania.
Informacje zawierające dane dotyczące: celu badania, instytucji, która te badania przeprowadzi, sposobie, w jaki badania zostaną przeprowadzone a także finansowania zakresu tematyki badawczej itp.
II. Dobór próby
Badanie przeprowadzone na próbie liczącej 1000 Polaków. Wiek badanego 16 lat. Dobór próby losowy - respondentów wybiera system (adres wybranych szkół gimnazjalnych).
III. Jak rozpocząć wywiad kwestionariuszowy - krok po kroku:
Krok 1. Ankieter przedstawia się, jako reprezentant instytucji, którą te badanie przeprowadza, podając przy tym nazwę tegoż ośrodka badawczego
Krok 2. Ankieter pokrótce przedstawia tematykę badawczą - zaznaczając, że dotyczy ono relacji dziadek-wnuczek
Krok 3. Z racji posiadania dwóch dziadków, prosi sie respondenta o wybór jednego z nich, który będzie wzięty pod uwagę w badaniu.
Krok 4. W przypadku, gdy respondent poinformuje ankietera, że nie posiada żadnego z dwóch żyjących dziadków, należy zakończyć badanie i podziękować respondentowi za zajęcie cennego czasu i chęć udziału w badaniu.
Krok 5. W przypadku, gdy respondent wyrazi chęć przeprowadzenia wywiadu( ponadto posiada żyjącego dziadka) należy poprosić o udzielenie szczerych i rzetelnych odpowiedzi - zgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy ( - mowa o określeniu faktycznie zachodzących relacji pomiędzy dziadkiem a wnuczkiem)
IV. Zasady dotyczące przeprowadzenia kwestionariusza.
Zasada 1. Określająca jak należy odczytywać kolejno pytania zawarte w kwestionariuszu
1.1. Wolne i wyraźne odczytywanie pytań
1.2. Wyjaśnienie wątpliwości związanych z pytaniem, problematyką badawczą - przedstawienie w sposób bardziej zrozumiały dla respondenta
1.3. Jeśli zajdzie konieczność, na prośbę respondenta, należy odczytać po raz kolejny pytanie.
Zasada 2. Określająca jak należy notować odpowiedzi respondenta
2.1. W przypadku pytań otwartych - ankieter winien rzetelnie zanotować odpowiedz respondenta, w sposób czytelny i dosłownie oddający odp respondenta.
2.2. W przypadku pytań zamkniętych - ankieter zaznacza odpowiedz respondenta krzyżykiem.
V. Etap końcowy kwestionariusza.
Po zakończeniu badania nalezy sprawdzić czy kwestionariusz jest kompletny, tzn czy na wszystkie pyt zostały udzielone odp.
VI. Inne ważne informacje:
Informacja 1. Ankieter powinien zanotować przebieg przeprowadzenia badania
Informacja 2. Jeśli wystąpiły jakieś komplikacje należy je także wziąć pod uwagę.
Informacja 3. Ankieter powinien zanotować obecność osób trzecich - jeśli faktycznie były one obecne podczas przeprowadzania wywiadu kwestionariuszowego (jest to istotny punkt z tego względu iż respondent mógł w chwili udzielania odpowiedzi zmienić je pod wpływem obecności innych członków rodziny, np. w obawie przed ich reakcją)
Informacja 4. Ankieter jest zobowiązany do określenia postawy respondenta - m.in. chodzi o określenie pytań, z którymi respondent miał problem bądź też nie chętnie udzielał na nie odpowiedzi.
KWESTIONARIUSZ WYWIADU
Tematyka badania..................................................................................”Relacja dziadek-wnuczek”
Data przeprowadzenia badania.....................................................................01.01.2011- 14.01.2011
Dane dziadka, (którego badanie dotyczy):
Imię.............................................................................................................................
Nazwisko....................................................................................................................
Wiek............................................................................................................................
Miejsce zamieszkania: wieś czy miasto -...................................................................
Pochodzenie – od strony matki czy ojca respondenta -.............................................
ZMIANY/MODYFIKACJA:
Osobiście nie narzucałabym respondentowi wyboru dziadka - czyli od strony ojca. Istnieje możliwość, iż w wielu przypadkach dziadek od strony ojca może juz nie żyć - tak, więc nie ograniczałabym w ten sposób respondenta. Może on dowolnie wybrać, o którym chce opowiadać. W przypadku, gdy respondent nie posiada żadnego z dziadków - podziękowałbym za wyrażenie chęci brania udziału w wywiadzie i zakończyła go, informując jednocześnie ze dalsze badanie nie ma po prostu sensu.
ANKIETA
Pytanie 1, 2 i 3 - są to pytania, metryczkowe – ponieważ zawierają informacje dotyczące cech demograficzno-społecznych. Kwestionariusz bez takich pytań jest w zasadzie bezwartościowy. Na ogół są one umieszczone na końcu kwestionariusza – i tam tez bym je umieściła, nieco modyfikując:
1. Proszę podać rok urodzenia dziadka.
………………………………………………………………………………………………………
Wpisz liczbę (bądź orientacyjną wartość w przypadku wątpliwości)
2. Proszę określić miejsce własnego zamieszkania:
Wieś,
Miasto do 50 tys. mieszkańców,
Miasto 50-75 tys. mieszkańców,
Miasto 75 – 100 tys. mieszkańców,
Miasto powyżej 100 tys. mieszkańców.
3. Jakie wykształcenie posiada Pani/Pana dziadek?
Podstawowe,
Zawodowe,
Wyższe.
4. Płeć (ankieter nie pyta tylko sam zaznacza):
Kobieta
Mężczyzna
Pytanie 4 jest błędnie sformułowane. Błąd tenże wynika z początkowego sformułowania, mianowicie: „Ogólnie rzecz biorąc” – pod żadnym względem nie zaczyna się tak pytania kwestionariuszowego. Poprawnie sformowanie pytanie:
4. Jakie jest aktualne zajęcie Pani/Pana dziadka? (proszę zaznaczyć 1 odpowiedź):
Kolejny błąd jest zawarty w kafeterii. Dziadek może jednocześnie zajmować się domem i być osobą bezrobotną – te dwie alternatywy nie wykluczają się. Poza tym w podpunkcie drugim są zawarte dwie opcje, które są sprzeczne ze sobą. Mianowicie dana osoba (w tym przypadku dziadek) może albo pracować dla kogoś albo prowadzić samemu własną działalność gospodarczą. Poprawnie sformułowana kafeteria (do pytania 4) wg mnie powinna zawierać następujące alternatywy:
jest na emeryturze,
jest osobą pracującą,
jest osoba prowadząca własną działalność gospodarczą,
jest osoba bezrobotną, poszukującą zatrudnienia,
jest osobą chorą, niepełnosprawną,
nie wiem,
inne……………………………………………………….....................................................
Pytanie 5. Jest pytaniem sugerującym. Sformułowane w taki sposób, iż wykazuje, że respondent mieszka za granicą. Ponadto kafeteria zawiera mało alternatyw – jest niewyczerpalna.
5. Jak często widuje się Pani/Pan z dziadkiem? (proszę zaznaczyć 1 odpowiedź):
codziennie,
kilka razy w tygodniu,
raz w tygodniu,
raz w miesiącu,
kilka razy w miesiącu,
raz na rok,
rzadko,
bardzo rzadko,
trudno określić.
Pytanie 6.
6. Jak często chciałaby Pani/Pan widywać dziadka?
Często,
Tak jak dotychczas,
Rzadziej
Pytanie może w sposób dokładniejszy określić stosunek wnuczka do dziadka.
Pytanie 7
7. Jak ocenia Pani/Pan swoje relacje z dziadkiem w skali 0 - 5?
(odpowiednio: 0 - bardzo źle; 5 - bardzo dobrze)
Pytanie 8. Dotyczy ono relacji, związku z dziadkiem. Osobiście umieściłabym je w innym miejscu ankiety - w celu sprawdzenia wiarygodności odpowiedzi udzielanej przez respondenta.
8. Jak bardzo czuje się Pan/ Pani związany z dziadkiem w skali 0 - 5?
(odpowiednio: 0 - bardzo źle; 5 - bardzo dobrze)
Pytanie 9 jest sugerujące. Nie zawarłabym go w kwestionariuszu.
Pytanie 10. Zawiera zbyt obszerną skale – może ona i z pewnością sprawi trudność respondentowi. Zapytałabym respondenta czy dane sytuacje mają miejsce. Zamiast skali umieściłabym kafeterie – pyt zamknięte. Np.:
Czy dziadek opowiada Pani/Panu historie rodzinne?
(proszę zaznaczyć 1 odpowiedź)
Tak,
Nie,
Nie pamiętam.
Pytanie 11.
Przedział dotyczący tych czynności jest zbyt obszerny. Pytanie powinno dot. np. miesiąca, dwóch, maksymalnie trzech. Tym samym wymaga się od respondenta przypomnienia sobie wydarzeń w rzeczywistości mało istotnych, które na porządku dziennym nie maja większego znaczenia – respondent nie ejst w stanie zapamiętać wszystkiego.
Pytanie 12.
Pytanie to zadane zostało uprzednio. Dotyczyło częstotliwości widywania z dziadkiem (pytanie 5). Poza tym forma pytania nie wyjaśnia jednoznacznie relacji między wnuczkiem a dziadkiem. Odpowiedź nigdy na formę kontaktu poprzez e-mail może równocześnie oznaczać, iż nie kontaktują się w ten sposób, ponieważ nie posiadają komunikatora bądź może to oznaczać ze w ogóle się nie kontaktują.
Pytanie 13.
Jest to pytanie drażliwe. A także sugerujące, że respondent nie jest dobrym wnuczkiem/wnuczką dla swojego dziadka. Respondent może nie chcieć udzielić odpowiedzi na to pytanie. Może poczuć się urażony i w odwecie udzielić odpowiedzi nie istotnej dla ankietera
Pytanie14.
Nie zadałabym go, ponieważ nie ma większego znaczenia dla problematyki badawczej – relacji dziadek-wnuczek.
Pytanie 15.
Pytanie zbyt ogólne. Istnieje możliwość braku zrozumienia przez respondenta sensu pytania – może on nie wiedzieć, o co tak naprawdę w nim chodzi i czego się od niego oczekuje.
Pytanie 16
16. Jaki jest stan zdrowia Pani/ Pana dziadka?:
Bardzo dobry
Dobry
Zły
Bardzo zły
Trudno określić.
Pytanie 17.
Istotniejsze byłoby określenie interwału zamieszkania pomiędzy wnuczkiem a dziadkiem.
17. Czy Pani/Pana dziadek mieszka?:
w tej samej wsi,
w tym samym mieście
w tym samym powiecie
w tym samym województwie
w tym samym kraju
poza granicami kraju.
PROPOZYCJA BADNIA POZWALAJĄCEGO DOKŁADNIEJ ZBADAĆ
RELACJE DZIADEK-WNUCZEK
Przy badaniu tej relacji proponowałbym użycie ankiety. Ponadto rozróżniłabym dwie kategorie respondentów: kobiety, mężczyźni. Tak samo określiłabym oddzielne kategorie dot. dziadków jak i babci. Zarówno pytania dla wnuczków jak i dziadków powinny poruszać te same kwestie – żeby można było porównać odpowiedzi dwóch stron. Większość pytań dotyczyłaby oceny i faktów. Badania przeprowadzone w możliwie dużej próbie, z tego względu, iż młodzi ludzie niechętnie udzielają odpowiedzi na wszystkie pytania.