Administracja samorządowa - zespół organów publicznych powołanych do realizowania zadań państwa w terenie. Samorząd gminny, powiatowy czy samorząd województwa to utworzone z mocy prawa zrzeszenia wszystkich mieszkańców danej gminy, powiatu czy województwa, mające osobowość prawną i wypełniające zadania z zakresu administracji publicznej. Samorząd wykonuje zadania samodzielnie, na podstawie upoważnień i w ramach środków przyznanych mu przez Konstytucję i ustawy. Państwo posiada jedynie możliwość nadzorowania poczynań samorządów, przy czym zakres nadzoru i jego formy są ograniczone i ściśle określone przez przepisy prawa. Samorząd terytorialny jako zrzeszenie podejmuje decyzje bądź przez samych mieszkańców (gminy, powiatu czy województwa), bądź przez swoje organy. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieje trójstopniowy podział terytorialny. Jego jednostkami są:
województwa (16),
powiaty (314 powiatów ziemskich i 65 grodzkich - miast, na prawach powiatu)
gminy (jest ich 2478); w gminach mogą być tworzone tzw. jednostki pomocnicze np. sołectwa, dzielnice, osiedla.
jako element nazwy organu administracji publicznej (np. Prezes Urzędu Patentowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego),
Pojęcia urzędu nie należy utożsamiać z organem, czyli wyodrębnioną jednostką organizacyjną aparatu państwowego, pełniącą określone funkcje w dziedzinie życia społecznego.
GMINA
Według art. 1ustwy o samorządzie gminnym gmina stanowi wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium; mieszkańcy gminy tworzą wspólnotę samorządową z mocy prawa. Ustawa odeszła od tradycyjnego podziału na gminy wiejskie i miejskie, tworząc uniwersalny układ gmin oraz elastyczny system organów wewnętrznych tych podmiotów. Oczywiście, utrzymuje się miasta, w których zamiast wójta działa burmistrz, a w miastach powyżej 100 000 mieszkańców lub gdy przed wejściem w życie ustawy działał prezydent, to jest w miastach powyżej 50 000 mieszkańców i w miastach będących siedzibą wojewódzkiej rady narodowej- prezydent miasta. Miasto może być podzielone na dzielnice.
Art. 6 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innym podmiotów. Ustalanie, co jest sprawą publiczną, nie jest łatwe. Pomocne do tego ustalenia jest orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i głosy do orzeczeń tego sądu. Do spraw publicznych należy stanowienie przepisów gminnych, wybór i odwołanie organów gminy oraz inny sprawy rozstrzygane w sposób władczy, w tym zwłaszcza w drodze decyzji administracyjnych. Jeżeli sprawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach publicznych o znaczeniu lokalnym należy do gminy. Wymieniony artykuł 6 ustawy stwarza domniemanie kompetencji gminy w sprawach lokalnych; domniemanie, które uchylić może tylko wyraźny przepis ustawy. Zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy. Ustawa w 16 punktach wymienia zadania własne gminy ( art. 7 ust. 1). Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy. Wynika stąd, że zadania własne gminy dzielą się na dwie grupy: zadania obowiązkowe i pozostałe. Obowiązkowe zadania własne to takie, przy których gmina tylko w pewnym zakresie ma swobodę co do formy załatwienia danej sprawy, ale załatwić ją musi. Natomiast, gdy chodzi o zadania pozostałe, to gmina sama decyduje, czy je podejmuje, czy też nie podejmuje. Nie trzeba dodawać, że obciążenie gminy obowiązkowymi zadaniami własnymi pociąga ze sobą wzrost obciążeń finansowych i materialnych gminy. Zadania własne gminy finansują ze swoich dochodów ( dochodów własnych) uzupełnianych dotacjami i subwencjami z budżetu państwa. Według art. 167 Konstytucji jednostkom samorządu terytorialnego, a więc również gminom zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych czyli innych zadań publicznych wynikających z uzasadnionych potrzeb państwa ustawowo zlecone do wykonania jednostkom samorządu terytorialnego z zakresu administracji rządowej oraz z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów. Zadania zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami administracji rządowej.
Gmina realizuje zadania poprzez swoje organy: radę gminy (organ stanowiący i kontrolny) oraz wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (organ wykonawczy).
Organy gminy
Rada gminy - organ stanowiący i kontrolny gminy. Jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, to rada nosi nazwę rady miejskiej; w gminach miejskich jest to rada miasta.
Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. Na czele rady stoi przewodniczący i wiceprzewodniczący w liczbie od 1 do 3.
Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy.
Do wyłącznej właściwości rady gminy należy:
uchwalanie statutu gminy,
powoływanie i odwoływanie sekretarza oraz skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu,
uchwalanie budżetu gminy oraz przyjmowanie sprawozdań z działalności finansowej gminy i udzielanie absolutorium zarządowi z tego tytułu,
uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
uchwalanie programów gospodarczych,
podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach,
podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących:
nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej,
przyjmowania lub odrzucania spadków i zapisów,
emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez zarząd,
zaciągania długoterminowych pożyczek,
ustalania maksymalnej wysokości pożyczek krótkoterminowych, zaciąganych przez zarząd w roku budżetowym,
zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę gminy,
tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni oraz rozwiązywania i występowania z nich,
określania zasad wnoszenia, cofania i zbywania udziałów i akcji przez zarząd,
tworzenia, likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych oraz wyposażania ich w majątek,
określanie wysokości sumy, do której zarząd gminy może samodzielnie zaciągać zobowiązania,
podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań, o których mowa w art.8 ust.2 i 2a
podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielanie na ten cel odpowiedniego majątku,
podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi i terytorialnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych,
podejmowanie uchwał w sprawach: herbu gminy, nazw ulic i placów publicznych oraz wznoszenia pomników,
nadawanie honorowego obywatelstwa gminy,
podejmowanie uchwał w sprawie zasad dzielenia stypendiów dla uczniów i studentów,
stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.
Organem wykonawczy gminy jest Wójt jego odpowiedniki t prezydent i burmistrz w Polsce.
Wójt w okresie lokacji miast był to dziedziczny urzędnik, stojący na czele miasta lub osady miejskiej lokowanej na prawie niemieckim.
Był on lennikiem pana miasta i miał liczne i dochodowe przywileje:
1/6 czynszów
1/3 kar sądownych
liczne parcele w mieście
zasiadał w ławie miejskiej
Od 2002r. jest wybierany w wyborach powszechnych, pełniąc funkcję organu wykonawczego gminy.
Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Do zadań wójta należy w szczególności:
przygotowywanie projektów uchwał rady gminy
określanie sposobu wykonywania uchwał
gospodarowanie mieniem komunalnym
zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych
przygotowywanie projektu budżetu
sprawowanie funkcji kierownika urzędu
reprezentowanie gminy na zewnątrz
Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Objęcie obowiązków przez wójta następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania o następującej treści: „Obejmując urząd wójta (burmistrza, prezydenta)gminy (miasta), uroczyście ślubuję, że dochowam wierności prawu, a powierzony mi urząd sprawować będę tylko dla dobra publicznego i pomyślności mieszkańców Gminy (miasta).”
Mimo to wójta można odwołać poprzez referendum lokalne w trakcie trwania kadencji. Do rozpoczęcia takiego referendum potrzeby jest wniosek co najmniej 10% wyborców. Referendum jest ważne gdy frekwencja wyniesie co najmniej 30%.
W razie wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji (np. w razie odmowy złożenia ślubowania, złożenia pisemnej rezygnacji, śmierci, odwołania z urzędu) funkcję wójta, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez premiera.
Podatki lokalne to obowiązkowe świadczenie pieniężne pobierane przez samorząd terytorialny bez konkretnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego. Zebrane podatki są wykorzystywane na potrzeby ustalone przez organ pobierający. Współcześnie uznaje się, iż podatki są świadczeniami pieniężnymi, jednakże w historii znane są również podatki świadczone w innych niż pieniądz dobrach. Zgodnie z polskim prawem daniny, aby zostały uznane za podatki muszą posiadać 4 cechy: - nieodpłatność - przymusowość - publicznoprawność - bezzwrotność.
CIEKAWOSTKI
na terenie kraju jest obecnie 2478 gmin trzech rodzajów: 1587 gmin wiejskich, 584 gminy wiejsko-miejskie oraz 307 gmin miejskich (ogółem liczba miast wynosi 891).
POWIAT
Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w 22 dziedzinach wymienionych w art. 4 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. W śród tych dziedzin znajdują się między innymi: edukacja publiczna promocja i ochrona zdrowia pomoc społeczna, gospodarka nieruchomościami, zagospodarowanie przestrzenne i nadzór budowlany, gospodarka wodna, ochrona środowiska i przyrody, porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli oraz ochrona przeciwpowodziowa, przeciwpożarowa i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Do zakresu działania powiatu należy również wykonywanie zadań powiatowych służb inspekcji i straży.
Nie jest to pełne wyliczenie zadań powiatu, gdyż ustawy mogą określać inne jego zadania. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zdania z zakresu administracji rządowej, wykonane przez powiat.
Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.
Rozgraniczenie zadań powiatu z jednej strony, a gminy z drugiej strony może nasuwać trudności ze względu na takie same lub zbliżone oznaczenie zadań, np.: do gminy należą sprawy oświaty, zaś do powiatu-edukacji publicznej, a przecież oświata należy niewątpliwie do edukacji publicznej.
Ustawy określają przypadki, w których właściwe organy administracji rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązek wykonywania określonych czynności w zakresie należącym do zadań powiatu związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością.
Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumień w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej.
Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na którego oparzże znajduje się powiat.
W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.
Organy powiatu
Rada powiatu
Rada powiatu tak samo jak rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu. Jej kadencja trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów. W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie 15 w powiatach liczących do 40000 mieszkańców oraz po 3 na każde kolejne 20000 mieszkańców, ale nie więcej niż 39 radnych. Radni wybierani są w wyborach bezpośrednich. Kompetencje rady powiatu ustawodawca określona w sposób zbliżony do kompetencji rady gminy, oczywiście należy wziąć pod uwagę to, iż powiatowi powierzone są zadania publiczne o charakterze ponadgminnym.
Również w odniesieniu do statusu radnego ustawa o samorządzie powiatowym w zasadzie powiela rozwiązania zawarte w ustawie o samorządzie gminnym. Ustawa ta wyraźnie przewiduje, iż niezłożenie ślubowania przez radnego oznacza zrzeszenie się mandatu oraz że radny nie jest związany instrukcjami wyborców, a ponadto zobowiązuje go do kierowania się w pracy dobrem powiatowej wspólnoty samorządowej.
Rada ze swojego grona wybiera przewodniczącego oraz jednego lub dwóch wiceprzewodniczących. Czyni to bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby radnych, w głosowaniu tajnym. Funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego nie można łączyć z członkostwem w zarządzie powiatu oraz w komisji rewizyjnej rady. Kompetencje przewodniczącego ograniczają się do organizowania pracy rady i przewodniczenia jej obradom. W razie nieobecności przewodniczącego jego funkcje przejmuje wiceprzewodniczący. W celu odwołania przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego z wnioskiem w tej sprawie musi wystąpić co najmniej ¼ ustawowego składu rady. Odwołanie odbywa się w trybie właściwym dla ich wyboru. Ustawa przewiduje możliwość rezygnacji przewodniczącego z zajmowanej funkcji.
Rada powiatu może powołać ze swojego grona komisje stałe i doraźne do określonych zadań. Komisje podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności. Szczególny status posiada komisja rewizyjna rady. Jest powołana obligatoryjnie. Członkostwa w komisji nie można łączyć z członkostwem w zarządzie oraz przewodniczeniem w radzie. Komisja rewizyjna powołana jest w celu realizacji kompetencji kontrolnych rady powiatu, opiniuje wykonanie budżetu powiatu oraz wykonuje inne zadania zlecone przez rade w zakresie kontroli.
Rada powiatu pracuje w systemie sesyjnym. Pierwszą sesję zwołuje w ciągu 7 dni od ogłoszenia zbiorczych wyników wyborów przewodniczący rady poprzedniej kadencji. Po upływie siedmiodniowego terminu od ogłoszenia wyborów czyni to wojewódzki komisarz wyborczy, w ciągu 21 dni od ogłoszenia zbiorczych wyników wyborów do rady powiatu
Jeśli przepisy ustawy nie przewidują odmiennych uregulowań, uchwały rady zapadają zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym. Przepisy w sprawie głosowania w radzie odnoszą się również do głosowania w zarządzie.
Zarząd powiatu
Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu, w którego skład wchodzą starosta jako przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie (razem od 3 do 5 osób). Członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z członkostwem w organach samorządu gminnego i wojewódzkiego, z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz z mandatem posła lub senatora. Radny wchodzący w skład zarządu nie może pełnić funkcji przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady powiatu. Wyboru zarządu dokonuje rada powiatu w ciągu trzech dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Rada wybiera starostę oraz na jego wniosek pozostałych członków zarządu, w tym wicestaroste, w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady i zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu rady .
Do kompetencji rady należy również odwoływanie zarządu powiatu. Podjęcie przez rade uchwały o nieudzielaniu zarządowi absolutorium jest równoznaczne ze zlożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że zarząd po zakończeniu roku budżetowego został odwołany z innych przyczyn. Rada w tym przypadku może odwołać zarząd w głosowaniu tajnym, większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu, po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej i regionalnej izby obrachunkowej w tej sprawie uchwały rady powiatu o nieudzielaniu zarządowi absolutorium. Rada czyni to nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały w sprawie nieudzielania zarządowi absolutorium. Możliwe jest również odwołanie starosty przez rade powiatu.
Ustawa o samorządzie powiatowym powtarza uregulowania odnoszące się do kompetencji zarządu powiatu, za ustawa z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym w zakresie kompetencji organu wykonawczego.
Wprawdzie ustawa nie wymienia starosty jako organu powiatu, tak samo jak w przypadku wójta, czy burmistrza lub prezydenta miasta, ale wyposażając go w kompetencje własne, czyni go organem wykonawczym. Kompetencje starosty można podzielić na trzy kategorie
-pierwsza z nich to kompetencje, które przysługują mu jako przewodniczącemu zarządu, czyli organizowanie prac zarządu powiatu i starostwa, reprezentowanie powiatu na zewnątrz
-druga kategoria kompetencji, to kompetencje wykonywane przez staroste w zastępstwie zarządu w sprawach nie cierpiących zwłoki, w razie zagrożenia interesu publicznego, bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia, albo mogących spowodować znaczne straty materialne.
-trzecią kategorię kompetencji stanowią kompetencje własne starosty. Jest to przede wszystkim wydawanie decyzji w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej, pozostających we właściwości powiatu, chyba że przepisy szczególnie przewidują wydawanie decyzji przez zarząd.
Ponadto starosta sprawuje kierownictwo nad starostwem powiatowym oraz zwierzchnictwo służbowe wobec pracowników starostwa, kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz powiatowych służb, inspekcji i straży.
WOJEWÓDZTWO
Definicja województwa - ęłęóWojewództwo - jednostka podziału administracyjnego wyższego stopnia w Polsce, od 1990 r. jednostka zasadniczego podziału terytorialnego dla administracji rządowej, od 1999 r. także jednostka samorządu terytorialnego
Podział kraju na województwa ma swoje korzenie w okresie rozbicia dzielnicowego, stąd ich zróżnicowanie pod względem wielkości w czasach I Rzeczpospolitej. Pierwsze województwa powstawały na przełomie XIV i XV w.
ęłęóReforma administracyjna, która weszła w życie 1 stycznia 1999, ustanowiła 16 nowych województw. Celem tej reformy było utworzenie większych regionów, które mogłyby konkurować z innymi regionami po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Dotychczasowe województwa były zbyt małe, by efektywnie wykorzystywać środki finansowe i zarządzać terytorium województwa.
Wprowadzeniu nowego podziału na województwa towarzyszyły liczne dyskusje. Niektóre projekty zakładały utworzenie mniejszej liczby województw (najczęściej mówiło się o 12 nowych województwach). Nieco mniej zwolenników miały projekty utworzenia 25 województw lub pozostawienia dotychczasowego podziału na 49 województw. Liczne protesty społeczne, m.in. w Opolu czy Kielcach, doprowadziły do utworzenia większej liczby jednostek. Natomiast w dwóch województwach zdecydowano się na rozdzielenie siedzib województw i sejmików województw.
Od 1999 pojawiają się opinie postulujące utworzenie jeszcze trzech województw: województwa staropolskiego, województwa środkowopolskiego, województwa środkowopomorskiego.
Zadania samorządui województwa
Zadania publiczne ( edukacji publicznej w tym szkolnictwa wyższego; promocji i ochrony środowiska; kultury i ochrony jej dóbr; pomocy społecznej; polityki prorodzinnej; modernizacji terenów wiejskich; Zagospodarowania przestrzennego; Ochrony środowiska; Gospodarki wodnej; Dróg publicznych i transportu; Kultury fizycznej i turystyki; Ochrony praw konsumentów; Obronności; Bezpieczeństwa publicznego; Przeciwdziałania bezrobociu.
2. Określenie strategii i prowadzenie polityki rozwoju województwa
3. Prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową
4. Włada wyodrębnionym mieniem wojewódzkim
Organy samorządu województwa. Organami są:
1. Sejmik województwa (Sejmik to organ stanowiący kontrolny, kadencja trwa 4-lata, określenie strategii i prowadzenie polityki rozwoju województwa, prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową, wykonuje zadania publiczne, włada wyodrębnionym mieniem wojewódzkim)
2. Zarząd województwa (Zarząd to organ wykonawczy, w skład wchodzą 5 osób- Marszałek jako jego przewodniczący, wiceprzewodniczący i pozostali członkowie; wykonywanie uchwał Sejmiku, przygotowanie projektu i wykonywanie budżetu, uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego)
Pozycja, skład i struktura sejmiku.
Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa. Kadencja trwa 4 lata licząc od dnia wyborów. W skład sejmiku wchodzą: radni - wybierani w wyborach bezpośrednich. Sejmik województwa ze swego grona wybiera przewodniczącego sejmiku bezwzględną większością w głosowaniu tajnym i wiceprzewodniczącego ( nie więcej niż 3). Przewodniczący organizuje prace Sejmiku i prowadzi jego obrady i zwołuje jego posiedzenia co najmniej raz na kwartał. Kompetencje: określenie strategii i prowadzenie polityki rozwoju województwa, prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową, wykonuje zadania publiczne, włada wyodrębnionym mieniem wojewódzkim
Zarząd województwa, skład i tryb jego wyboru.
ęłęóZarząd województwa jest organem wykonawczym samorządu województwa.
W jego skład, liczący 5 osób, wchodzi marszałek województwa(jako przewodniczący), wiceprzewodniczący i członkowie. W pracach zarządu uczestniczy także, z głosem doradczym, skarbnik województwa. Członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, a także z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz mandatem posła lub senatora.
Marszałek województwa jest wybierany przez sejmik bezwzględną większością głosów.Nastepnie sejmik wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządy wyłącznie na wniosek marszałka zwykła większością głosów w głosowaniu tajnym Marszałek kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa.
Zarząd jest organem kolegialnym, uchwały podejmuje zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu zarządu w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy przewidują głosowanie tajne. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos marszałka województwa. Skarbnik województwa uczestniczy w pracach zarządu i ma jedynie głos doradczy. Szczegółowe zasady i tryb działania zarządu określa statut województwa.
Sejmik województwa .ęłęóSejmik województwa (potocznie: sejmik wojewódzki) jest organem stanowiącym i kontrolnym samorząd województwa, który tworzą radni, wybierani w wyborach bezpośrednich. Jego kadencja trwa cztery lata, licząc od dnia wyborów.
Sejmik jest przede wszystkim odpowiedzialny za rozwój cywilizacyjny w skali regionu, a więc za politykę regionalną.
Struktura sejmiku
Sejmik województwa wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących, którzy nie mogą wchodzić w skład zarządu województwa, a więc w skład organu wykonawczego.
Przewodniczący sejmiku województwa organizuje pracę tego sejmiku i prowadzi jego obrady. Może on powierzyć wykonywanie tych czynności jednemu z wiceprzewodniczących sejmiku. Przewodniczący sejmiku nie ma uprawnień do reprezentowania województwa na zewnątrz. Pełniona przez niego oraz przez wiceprzewodniczących funkcja ma charakter społeczny.
Kompetencje sejmiku
Sejmik stanowi akty prawa miejscowego, w tym statut województwa(jest on uchwalany po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów), zasady gospodarowania mieniem wojewódzkim, a także zasady i tryb korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzej użyteczności publicznej.
Sejmik uchwala strategię rozwoju województwa oraz wieloletnie programy wojewódzkie. Do wyłącznej właściwości sejmiku należy również uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego.
Sejmik uchwala także programy wojewódzkie służące realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych.
Do wyłącznej właściwości sejmiku należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej, podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu województwa.
Sejmik uchwala również budżet województwai określa zasady udzielania dotacji z budżetu województwa.
Rozpatruje sprawozdania z wykonania budżetu, sprawozdania finansowe województwa oraz sprawozdania z wykonania wieloletnich programów województwa
Podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu.
Sejmik wybiera ponadto i odwołuje zarząd województwa, rozpatruje sprawozdania z jego działalności oraz powołuje i odwołuje, na wniosek marszałka województwa,skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa.
Uprawnienia wojewody w zakresie nadzoru nad samorządem terytorialnym
Wojewoda jest organem nadzoru nad organami samorządu gminy, powiatu, województwa. Przedmiotem nadzoru jest działalność samorządu polegająca na realizacji:
a) Zadań własnych samorządu.
b) Zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
Ad a) W sprawach własnych nadzór ma się ograniczyć do kryterium legalności tj. zgodności z przepisami powszechnie obowiązującymi.
Ad b) W sprawach z zakresu zadań zleconych nadzór sprawowany jest ponadto na podstawie kryterium celowości, rzetelności i gospodarności.