Pielęgniarstwo położniczo-ginekologiczne wykład dn.9,10,2008
Opieka położnej nad kobieta w ciąży fizjologicznej
1. opieka przedporodowa
Cel- kontrola i ocena fizjologicznych procesów związanych z ciążą, zapobieganie powikłaniom, wczesne ich wykrywanie i leczenie
2. opieka położnej
Pomiar zdrowia rodziców i dziecka
Edukacja zdrowotna
Monitorowanie prawidłowego przebiegu ciązy
Wczesne wykrywanie problemów
3. kiedy powinna się zgłosić kobieta w ciąży do lekarza:
Co 4 tygodnie do 32 tygodnia ciąży
Co 2 tygodnie do ukończenia 36 tygodnia wiązy
Co 1 tydzień do porodu
4. zadania położnej w poradni K
Ustalić plan opieki nad ciężarną
Przeprowadzenie wywiadu. Badania fizykalnego w ciąży
Przedstawienie systemu opieki podczas ciąży, porodu i po porodzie
Przekazać materiały edukacyjne
Założyć dokumentację medyczną
Zapoznać kobietę z postanowieniami prawnymi ochrony rozwoju ciąży
Umotywować do systemu zgłaszania się do lekarza, badań kontrolnych i oceny stanu fizykalnego płodu
5. zadania położnej w pierwszej wizycie ciężarnej:
Zbieranie wywiadu
B. Przeprowadzenie badania fizykalnego w ciąży
C. Zaleca wykonanie testów laboratoryjnych
A. WYWIAD
- wywiad ogólny: dane osobowe, masa ciała, wzrost, grupa krwi, czynnik Rh, przebyte choroby, zabiegi operacyjne, aktualny stan zdrowia, zażywane leki, dieta, używki, alergie, dolegliwości, choroby
- wywiad rodzinny: problemy zdrowotne rodziców, rodzeństwa( choroby układu krążenia, cukrzyca, wady wrodzone), choroby genetyczne, niepowodzenia położnicze w rodzinie
- wywiad społeczny: warunki mieszkaniowe i materialne, sytuacja rodzinna ( ojciec dziecka, stan cywilny). Charakterystyka problemów zawodowych, narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia
- wywiad położniczy: charakterystyka cykli miesiączkowania, liczba przebytych ciąż, porodów, poronień, liczba urodzeń dzieci, ich rozwój, data ostatniej miesiączki, ustalenie terminu porodu wg reguły Naegellego, aktualna ciąża, ewentualne dolegliwości.
Jeżeli ciąży towarzysza dolegliwości położna wykorzystuje schemat OLD CART:
O (onset)- początek, kiedy po raz pierwszy wystapiły dolegliwości
L (location)- lokalizacja, dokładne umiejscowienie dolegliwości
D (duration)- czas trwania
C (charakteristic)- charakterystyka dolegliwości
A (aggravating factors)- czynniki pogarszające
R (relieving factors)- czynniki łagodzące
T (treatment)- leczenie
B. BADANIE FIZYKALNE/PRZEDMIOTOWE-
Cel- ocena stanu zdrowia pacjentki
-Oglądanie, palpacja(obmacywanie), osłuchiwanie, opłukiwanie
-Ocena położnej w badaniu fizykalnym:
Wygląd ogólny (wzrost, masa ciała, przyrost ciężaru w czasie ciąży)
Zachowanie kobiety
Podstawowe parametry życiowe tj. tętno, temperatura, oddechy, ciśnienie
Skórę (zabarwienia, zmiany skórne)
Tkankę podskórną ( stan odżywiania)
Stan uzębienia
Obecność obrzęków (lokalizacje, charakter, objawy towarzyszące)
Występowanie żylaków kończyn
Badania wewnętrzne (przeprowadza lekarz), położna przygotowuje kobietę do badania oraz asystuje podczas badania.
C. BADANIA ZALECANE W PIERWSZEJ WIZYCIE CIĘŻARNEJ:
Oznaczenie grupy krwi, Rh, przeciwciał anty-D
Badanie morfologiczne krwi
Oznaczenie stężenia glukozy
Oznaczenie VDRL (kiła)
Cytologiczny wymaz z szyjki macicy i ocena bakteriologiczna wydzieliny pochwowej
Oznaczenie przeciwciał różyczkowych i toksoplazmozy
Oznaczenie przeciwciał anty-HIV
Usg
6. Edukacje przedporodową położna prowadzi w pierwszej wizycie i kolejnej. Dotyczy ona:
zmian fizjologicznych i psychicznych w ciąży
objawy zagrożenia ciąży
higiena ciąży uwzględniając odżywianie, rolę witamin, utrzymanie dobrej kondycji, higieny osobistej, tryb życia
przygotowanie do porodu rodzinnego (zachęca do zajęć w szkole rodzenia)
dialogu z dzieckiem nienarodzonym
nowe techniki porodowe
przebiegu i higieny połogu
karmienia naturalnego i pielęgnowanie noworodka
przekazuje materiały edukacyjne
7. Prowadzenie dokumentacji przez położną:
- Karta Kobiety Ciężarnej
Zawiera: podstawowe dane ogólne, dane dotyczące przebiegu ciąży
- Karta Przebiegu Ciąży
Zawiera: informacje o pacjencie, stanie ogólnym i przebiegu ciąży, kolejne wizyty, badanie i zalecenia oraz konsultacje i okresowe badania specjalistyczne, informacje dotyczące edukacji ciężarnej
- Karta Ruchów Płodu ( test Sadowskiego)
Otrzymuje w ostatnim miesiącu ciąży, gdy przebieg jest prawidłowy, zwiększa bezpieczeństwo płodu
8. Kolejne wizyty w poradni K:
wywiad dotyczy samopoczucia kobiety
zmiany jakie zaobserwowała
pytamy ją o skurcze macicy, bóle w podbrzuszu, krwawienia, upławy z dróg rodnych
dolegliwości ze strony innych układów np. zgaga, zapalenie pęcherza
obecność i prawidłowe występowanie ruchów płodu
9. Badania przedmiotowe w kolejnych ciążach obserwujemy:
masę , obwód brzucha
tętno i ciśnienie
czynność serca płodu
stan skóry
obrzęki i żylaki
wysokość dna macicy
położenie, ustawienie ułożenie płodu
wymiary miednicy kostnej
piersi i brodawki sutkowe
10. badania laboratoryjne w ciąży, które zaleca położna:
morfologia- co 8 tygodni
badanie ogólne moczu- co 4 tygodnie
WR- odczyny kiłowe, powtórzenie badania w 3 trymestrze ciąży
Test tolerancji glukozy- między 24-28 tygodniem ciąży
Oznaczenie antygenu Hbs- w 3 trymestrze ciąży
AFP- 16-18 tydzień ciąży
Miano IgG toksoplazmozy- jeżeli ujemne powtórzenie w 2 i 3 trymestrze ciąży
11. Kiedy ciężarna powinna zgłosić się do lekarza:
Krwawienie lub plamienia z dróg rodnych
Ból brzucha, częste skurcze macicy
Zwiększona ilość wydzieliny z pochwy
Stały, silny ból głowy, zaburzenia widzenia np. mroczki, podwójne widzenie
Obrzęki, które nie znikają po wypoczynku nocnym
Bóle i zwiększona częstość oddawania moczu
Wzrost ciepłoty ciała powyżej 37.5 °C
Nieodczuwalnie ruchów płodu przez ostanie 6-8 godzin
ROLA SZKOŁY RODZENIA
Zadania:
-Przekazanie wiedzy i fizjologicznym przebiegu ciąży, porodu i połogu (omówienie nowoczesnych metod prowadzenia porodu i możliwości dokonania wyboru zgodnie z indywidualnymi oczekiwaniami, wyjaśnienie ciężarnej przebiegu porodu, udzielenie informacji o objawach jego rozpoczęcia).
-Podniesienie kondycji fizycznej i nabycie umiejętności pożądanego sposobu zachowania kobiety w czasie porodu.
-Promocja karmienia naturalnego
Ćwiczenia w szkole rodzenia:
-Ćwiczenia oddechowe
-Ćwiczenia ogólnokształtujące
-Ćwiczenia relaksacyjne
-Masaż leczniczy
Triada Reada :
ból→lęk→napięcie→ból→…
- lęk, napięcie, ból - są naturalnie odczuwalne przez każdą kobietę.
Psychoprofilaktyka:
-dydaktyka
-psychoterapia
-fizjoprofilaktyka
Opieka położniczo-pielęgniarska w porodzie fizjologicznym
Proces pielęgnowania kobiety rodzącej
Należy znać:
a)czynniki wpływające na poród,
b)podział porodu na okresy,
c)przebieg porodu
Ad.a
Płód- wielkość, zwroty główki w czasie porodu
Drogi porodowe (kanał rodny)
Siły porodowe- skurcze macicy, parcie rodzącej w 3 okresie porodu
Łożysko- budowa. Lokalizacja
Psychika rodzącej
Pozycja rodzącej
Ad.b
I okres- rozwieranie się szyjki macicy
II okres- rodzenie się płodu
III okres- łożyskowy (popłodowi)
IV okres- poporodowy ( wczesny połóg)
W planie opieki położniczo- pielęgniarskiej nad kobieta rodzącą należy uwzględnić:
Ocenę stanu rodzącej
Ocenę stanu płodu
Postęp płodu
Prawo rodzącej do udziału w decyzjach podejmowanych podczas porodu
Prawo do porodu rodzinnego
Prawo wyboru pozycji do porodu
Zakres opieki położniczo- pielęgnacyjnej;
1. Przyjęcie do sali porodowej:
Wywiad (która ciąża, który poród, data ostatniej miesiączki, termin porodu, powód zgłoszenia)
Badanie chwytami Leopolda
Wysłuchanie tętna płodu
Przeprowadzenie badania wewnętrznego rodzącej
Ponowna analiza tętna płodu
Pomiar ciśnienia
Golenie sromu i wykonanie wlewu przeczyszczającego tylko za zgodą pacjentki
Analiza dokumentacji rodzącej ( karta ciąży, wyniki badań dodatkowych)
Założenie i wypełnienie dokumentacji porodowej
2. Plan opieki nad rodzącą w poszczególnych okresach porodu
Cel: zapewnieni prawidłowego przebiegu porodu, wychwycenie nieprawidłowości, zapewnienie potrzeby rodzącej
I OKRES obejmuje:
Obserwacje stanu ogólnego rodzącej:
- kontrola temperatury ciała- co 4 godziny
- kontrola ciśnienia- co 1 godzinę
- kontrola tętna matki- co 30 minut
- ocena zachowania się rodzącej
- zwrócenie uwagi ja jej doznania, potrzeby
Ocena stanu płodu:
- badanie KTG, aparat UDT lub słuchawka Pindara- co 15 minut
Obserwację i ocenę postępu porodu:
- ocena czynności skurczowej macicy,
- badanie posocznicze zewnętrzne i wewnętrzne- ocena rozwarcia szyjki macicy,
- ocena części przodującej,
- ocena stanu pęcherza moczowego
Zachęcanie rodzącej do zmiany pozycji ciała
Wykorzystanie inwersji wodnej lub kąpiel pod prysznicem
Naukę oddychania, relaksacji międzyskurczowej, parcia, współpracowanie z położną w 2 okresie porodu
Badanie KTG na boku w celu zabezpieczenia przed „ zespołem żyły głównej dolnej”, która może prowadzić do niedotlenienia płodu
II OKRES obejmuje:
Rodząca dokonuje wyboru pozycji
Ocena tętna płodu po każdym skurczu, nie rzadziej niż co 5 minut
Obserwacja czynności skurczowej macicy
Technikę parcia powinna się wypracować w czasie 2 okresu porodu
Położna przygotowuje zestaw do porodu, kącik noworodkowy
Przygotowanie rodzącej do porodu ( przygotowanie krocza)
Położna przyjmuje płód ( ochrona krocza, urodzenie, skala agar, ułożenie noworodka na brzuchu matki, okrycie, odpępnienie, przystawienie do piersi, wypełnienie tasiemek identyfikacyjnych)
III OKRES obejmuje:
Obserwacja odklejenia łożyska, błony płodowe
Obserwacja rodzącej: tętno matki, ciśnienie, odchody( czy nie krwawi)i macice czy jest obkurczona
Ocena stanu rodzącej
Ocena tkanek miękkich krocza( przygotowanie do szycia)
Urodzenie, ocena łożyska i błon płodowych
IV OKRES obejmuje:
Wykonanie toalety krocza i całego ciała
Włożenie czystej bielizny
Obserwacja i ocen stanu ogólnego rodzącej ( ciśnienie, tętno co 15 minut w 1-2 godzinach, co 30 minut- 2 godz.)
Obserwacja i ocena stanu położniczego ( stan krocza, ilość i charakter krwawień z dróg rodnych, wysokośc dna macicy)
Rodząca cały czas przebywa z dzieckiem
3. Zasady postępowania z noworodkiem po porodzie:
Po urodzeniu kładziemy na brzuchu matki, policzek na wysokości brodawki, otulamy podgrzanym podkładem( do urodzenia popłodu 10-20 min.). przekazujemy do kącika noworodkowego. Założenie zaciskacza, odcięcie pępowiny, dokładne ouszenie na nowo, osłuchanie, wykonanie pomiarów.