CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ŻYZNOŚĆ, Studia - Ochrona Środowiska


CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ŻYZNOŚĆ, ZASOBNOŚĆ I URODZAJNOŚĆ GLEB

Najważniejszym zadaniem gleby, która jest użytkowana rolniczo jest produkowanie biomasy. Wzrost, rozwój i plon roślin zależą od tego jak wzajemnie oddziaływają na siebie klimat, gleba i roślina, a także jaki wpływ ma na nie działalność człowieka. Wzrost, rozwój
i plonowanie roślin zawsze współdziałają ze sobą i mają szczególne znaczenie dla żyzności gleby. Na żyzność gleby w szeroko rozumianym znaczeniu składają się zasobność, żyzność
i urodzajność gleby.

  1. Żyzność gleb

Żyzność jest to współudział gleby we wzroście, rozwoju i plonowaniu roślin, czyli zdolność gleby do przekazywania roślinom bytujących na niej składników pokarmowych, wody, powietrza i ciepła na podstawie działania określonych właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych oraz w wymianie gazowej. Ogólnie żyzność jest to właściwość każdej gleby, brak jej jedynie w skałach. Należy pamiętać, że żyzność nie zawsze idzie w parze z zasobnością, bo zasobność gleby w składniki pokarmowe nie wystarcza do wzrostu i rozwoju roślin.

Człowiek wywiera duży wpływ na kształtowanie się żyzności gleby na terenach zagospodarowanych, dlatego też wyróżniamy:

    1. Żyzność naturalną właściwą

    2. Żyzność naturalną podlegającą wpływowi człowieka

    3. Żyzność agrotechniczną (antropogeniczną)

a) Żyzność naturalna właściwa

Nie podlega wpływowi człowieka. Jest kształtowana tylko przez naturalne czynniki i dotyczy tylko gleb dziewiczych.

  1. Żyzność naturalna podlegająca wpływowi człowieka

Typowa jest dla gleb uprawnych, gdyż jest w pewnym stopniu zmieniona przez człowieka. Zmiany te mogą mieć charakter pozytywny (np. przeciwdziałanie degradacji gleb, drenowanie gleb podmokłych, nawadnianie gleb suchych) lub negatywny (np. wylesianie terenów zagospodarowanych, przesuszanie gleb torfowych)

  1. Żyzność agrotechniczna (antropogeniczna)

Gleba jest od początku kształtowana przez człowieka za pomocą zabiegów uprawnych albo tworzy inną glebę z materiału macierzystego o bardzo niskiej zasobności i żyzności (np. tereny zrekultywowane w obrębie obszarów węgla brunatnego)

Zgodnie z prawem minimum Liebiga o żyzności gleby decyduje czynnik występujący
w minimum, np. gleby ciężkie są mniej żyzne od gleb lekkich ze względu na niedostatek powietrza.

Żyzność gleby jest warunkowana przez takie czynniki jak:

- poziomy zróżnicowania profilu

- miąższość gleby i poziomu A

- skład mechaniczny

- struktura i tekstura

- porowatość

- rozkład por w glebie i podglebiu

- właściwości wodne

- gospodarka wodna gleby i podglebia

- właściwości powietrzne

- właściwości termiczne

- podatność na erozję

- zasobność w makro- i mikro- składniki odżywcze

- substancje mineralne toksyczne

- pH i zawartość CaCO3

- właściwości sorpcyjne

- buforowość gleby

- substancja organiczna i próchnicza

- skład edafonu (makro-, mezo- i mikroorganizmy roślinne i zwierzęce)

- aktywność biologiczna

- produkcja CO2

- kultura gleby (szybkie i łatwe przywrócenie glebie sprawności)

Wszystkie te czynniki są ze sobą współzależne.

  1. Zasobność gleb

Zasobność gleb jest to sumaryczna zawartość w glebie składników mineralnych (mikro- i makroelementów), próchnicy i szczątków organicznych w różnym stopniu rozkładu. Zasobność jest wynikiem procesów akumulacji zachodzących w glebie. Zasobność ma charakter przyrodniczy, ponieważ w jej kształtowaniu biorą udział procesy wietrzenia oraz procesy tworzenia się i gromadzenia próchnicy.

Wyróżniamy:

  1. Zasobność naturalną

Charakteryzuje gleby dziewicze. Jest to określona ilość składników pokarmowych o różnym stopniu rozpuszczalności i przyswajalności wytworzona przez naturę. W przypadku gleb uprawnych nie mówimy już o zasobności naturalnej, tylko o zasobności ukształtowanej przez człowieka.

  1. Zasobność agrotechniczną

Podstawowa cecha każdej gleby uprawnej lub użytkowej rolniczo. Obejmuje zasobność naturalną i tą, która nagromadziła się w wyniku działalności człowieka.

Rozróżnić można zasobność ogólną (całkowita ilość składników) oraz zasobność w składniki przyswajalne (dostępne dla roślin).

Duży wpływ na zasobność gleb ma nawożenie. Wpływ ten ujawnia się nie tylko przy powierzchni, ale także w głębszych poziomach gleby.

Na zasobność gleb mają wpływ:

  1. Urodzajność gleb

Urodzajność oznacza zdolność gleby do wydawania plonów. Miarą urodzajności jest plon. Urodzajność bywa zmienna, gdyż plony mogą być różne, mimo iż mógł stosowany ten sam nawóz i zabiegi uprawowe, w tym samym miejscu i czasie. Zwykle wyróżniamy:

  1. Urodzajność potencjalną

Pokazuje maksymalną możliwość plonowania wartościowych roślin uprawnych
w określonych warunkach ekologicznych, np. wykorzystując najnowszy stan wiedzy rolniczej.

  1. Urodzajność aktualną

Informuje o osiąganych plonach roślin w danej chwili. Może być różna nawet przy takiej samej żyzność, w zależności od wpływu człowieka. Każdy rolnik powinien dążyć, aby urodzajność aktualna zbliżała się do potencjalnej.

Urodzajność ma charakter dynamiczny, uwarunkowanym działaniem wszystkich czynników współdziałających ze sobą wpływających na rośliny. Są to:

Zasobność, żyzność i urodzajność gleby składają się na żyzność w szeroko rozumianym znaczeniu, jednak nie są to właściwości trwałe. Są one ograniczane przez czynniki degradujące glebę, które obniżają aktywność biologiczną, a przy tym powodują obniżenie urodzajności. Należy tu wymienić:

BIBLIOGRAFIA:

    1. Gleboznawstwo. Praca zbiorowa pod red. B. Dobrzańskiego i S. Zawadzkiego. Wyd. III. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 1995

    2. Gleboznawstwo rolnicze. Hjalmar Uggla. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa 1979

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kinetyka, studia, ochrona środowiska UJ, chemia ogólna i nieorganiczna, wyrównawcze
Zloza mineralne i geologiczne warunki ich powstawania(1), Ochrona Środowiska, Geologia
Plan VII, Studia, Ochrona środowiska
Technologia remediacji druga ściąga na 2 koło całość, Studia, Ochrona środowiska
rownowagi1, studia, ochrona środowiska UJ, chemia ogólna i nieorganiczna, wyrównawcze
mineraly, studia, ochrona środowiska UJ, geologia, ćwiczenia
c twardosc wody, studia ochrona środowiska
ochrona środowiska kulturowego i turystyka, Pomoce naukowe, studia, ochrona srodowiska
Oczyszczanie gazów Antczak Ściąga nr 2, Studia, Ochrona środowiska
Wykłady Biologia sanitarna, STUDIA (Ochrona Środowiska), IV semestr, Biologia sanitarna
19.01.2015 PRACA INŻYNIERSKA MIODYŃSKA, Studia- ochrona środowiska
Chemia ogólna - egzamin - ściąga3, studia ochrony środowiska, Chemia ogólna
GIS-ściąga, studia ochrony środowiska, GIS Systemy Informacji Środowiskowych, GIS
Oceny ze sprawek z technologii remediacji, Studia, Ochrona środowiska
ochrona radiologiczna, Studia, Ochrona środowiska
Praca inżynierska, Studia, Ochrona środowiska
1. pytania pierwszy termin - zaliczenie ćwiczeń, studia, ochrona środowiska UJ, hydrobiologia, ćwic
redoksymetria zadania, studia, ochrona środowiska UJ, chemia analityczna, wyrównawcze

więcej podobnych podstron