Pracownik informacji turystycznej
Kod klasyfikacji: 422104
Rozdział klasyfikacji: Rozrywka, rekreacja, turystyka
Klasa klasyfikacji: Turystyka
Zadania i czynności
Pracownik informacji turystycznej informuje klientów o usługach turystycznych i warunkach ich świadczenia oraz o walorach turystycznych miejscowości, do których wyjeżdżają, i to jest jego główne zadanie. W praktyce zajmuje się również pozyskiwaniem nowych klientów oraz prezentacją i sprzedażą usług turystycznych.
Aby dobrze wywiązywać się ze swych zadań, musi gromadzić informacje o bazie turystycznej danego regionu (czy regionów), a więc przede wszystkim o miejscach noclegowych i możliwościach żywienia, a także atrakcjach turystycznych (walorach klimatycznych, krajobrazowych, architektonicznych i innych). Informacje te uzyskuje nawiązując kontakty z właścicielami hoteli, pensjonatów, domów wczasowych, z przewodnikami turystycznymi, a także z innymi ośrodkami informacji turystycznej. Kiedy usystematyzuje zgromadzone informacje, stanowią one jego własny pakiet informacyjny. Zwykle są to komputerowe bazy danych; dlatego komputer jest podstawowym narzędziem pracy.
Dysponując stosowna wiedzą pracownik informacji turystycznej przygotowany jest do podstawowej czynności, tzn. udzielania informacji turystom w bezpośrednich rozmowach w biurze podróży, a także przez telefon czy faxem. Udostępnia klientom materiały informacyjne w postaci katalogów, rozkłady jazdy, przewodniki, mapy itp., jak również doradza w wyborze usługi turystycznej.
Ważne jest więc dobre poznanie potrzeb klientów, ich zainteresowań, dogodnych terminów wyjazdów, oczekiwanego standardu imprezy itp.
Pracownik informacji turystycznej zajmuje się zazwyczaj także sprzedażą usług turystycznych, co wiąże się z koniecznością wystawiania odpowiednich dokumentów oraz egzekwowaniem należności od klientów. Ponadto współpracuje ze stałymi kontrahentami, rozlicza wykorzystane świadczeń i sprzedane miejsca i jest zobowiązany do terminowego sporządzanie dokumentów finansowo-księgowych.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Pracownik informacji turystycznej wykonuje swoje czynności zawodowe w pomieszczeniach biurowych, niekiedy hałaśliwych, kiedy jest dużo klientów. Konieczność odbywania licznych rozmów może stanowić pewne zagrożenie chorobami strun głosowych.
warunki społeczne
Praca ma charakter indywidualny - każdy pracownik świadczy swe usługi bezpośrednio na rzecz klienta i niezależnie od innych pracowników biura.
Podstawowe w tej pracy są kontakty z ludźmi, i to bardzo intensywne, głównie polegające na odpowiadaniu na pytania i doradzaniu. Przy takiej intensywności kontaktów istnieje pewne ryzyko konfliktów z klientami, zwłaszcza na tle negatywnej oceny przez nich poziomu obsługi.
warunki organizacyjne
Praca trwa 8 godzin dziennie i zasadniczo nie odbywa się w systemie zmianowym, natomiast może być przedłużona, w szczególności w okresie spiętrzenia wyjazdów turystycznych (okres wakacyjny).
Charakter pracy jest zrutynizowany: czynności wykonywane są według ustalonych procedur. Nadzór sprawowany jest okresowo, jednak w pewnym zakresie pracownik ma prawo wyboru metod i rozkładu czasowego wykonywanych zadań. Dotyczy to na przykład sposobu pozyskiwania informacji turystycznych, ich gromadzenia i przekazywania.
Ponieważ pracownik informacji turystycznej także sprzedaje usługi, ponosi odpowiedzialność finansową. Ponadto odpowiada za dobre imię firmy, ponieważ klient na podstawie kontaktu z nim kształtuje swoją opinię o funkcjonowaniu biura podróży. Z tego powodu wymagana jest odpowiednia prezencja, co m.in. sprowadza się do noszenia reprezentacyjnego ubrania. Wymóg ten dotyczy w szczególności firm o ustalonej renomie i dłuższej tradycji na rynku.
Wymagania psychologiczne
W zawodzie tym duże znaczenie ma dobra pamięć, która ułatwia pracę. Ważna jest też łatwość wypowiadania się - usprawnia to komunikowanie się z klientem. Istotna jest również podzielność uwagi: udzielając informacji, pracownik często jednocześnie zajmuje się sprzedażą usług turystycznych. Niemniej ważna jest też dokładność w pracy rzetelność w informowaniu.
Jak każdy, kto zajmuje się sprzedażą, pracownik informacji turystycznej powinien być spostrzegawczy i mieć dobry wzrok (by np. móc odróżnić fałszywe pieniądze od prawdziwych.
Ważną cechą jest umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi i zdolność przekonywania, zwłaszcza wówczas, gdy klienci zwracają się z prośbą o radę lub nie są pewni swojego wyboru. W przypadku konfliktu z klientem przydatna jest odporność emocjonalna i zdolność do samokontroli.
Pracownik informacji turystycznej powinien być ciekawy świata i stale poszerzać swoją wiedzę z zakresu historii, geografii, etnografii zarówno Polski, jak i innych krajów i kontynentów.
Przydatne są również umiejętności urzędnicze, polegające na czynnościach biurowych, takich jak prowadzenie korespondencji, rejestracja dokumentów czy wypełnianie różnych formularzy.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Jest to praca lekka pod względem fizycznym, głównie siedząca.
Bardzo ważna jest sprawność wzroku w związku z korzystaniem w pracy z komputera, a także słuchu - ze względu na dużą liczbę kontaktów telefonicznych.
Teoretycznie istnieje możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych - z dysfunkcją kończyn dolnych lub poruszających się na wózkach inwalidzkich. Jednak praktycznie większość stanowisk pracy nie jest obecnie dostatecznie przystosowana dla takich osób.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Podstawowym warunkiem zatrudnienia w charakterze pracownika informacji turystycznej jest ukończenie przez kandydata szkoły średniej, a pożądana jest szkoła pomaturalna. Choć na ogół pracodawcy nie wyrażają szczególnego zapotrzebowania na określone specjalizacje, to jednak coraz częściej poszukiwane są osoby wyszkolone w obsłudze ruchu turystycznego.
W największych firmach turystycznych - przed podjęciem pracy na stanowisku referenta turystycznego - konieczne jest jeszcze ukończenie wewnątrzzakładowego kursu. Wymogi kwalifikacyjne wobec pracowników informacji turystycznej obejmują również ukończenie kursu informatorów turystycznych, znajomość języków obcych, a zwłaszcza języka angielskiego i niemieckiego, oraz umiejętność posługiwania się komputerem. Kursy przygotowujące do wykonywania zawodu pracownika informacji turystycznej są organizowane tylko przez większe firmy turystyczne, a w szczególności przez Polskie Biuro Podróży „Orbis” Spółka z o .o . W firmie tej organizacją kursów zajmuje się:
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
W zawodzie pracownika informacji turystycznej istnieją pewne możliwości awansu tzw. pionowego, w hierarchii organizacyjnej przedsiębiorstwa. Dotyczy to głównie pracowników dużych firm turystycznych. W dużej firmie np. referent turystyczny może awansować na starszego referenta i dalej w hierarchii do stanowiska specjalisty ds. turystyki. Natomiast w firmach prywatnych, które zazwyczaj są małymi przedsiębiorstwami, nie spotyka się rozbudowanej struktury organizacyjnej, nie ma zatem możliwości awansu pionowego.
Awans może również oznaczać założenie własnej firmy turystycznej, co zresztą jest dość często spotykane.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Pracę w zawodzie mogą podjąć pracę osoby starsze, nie bezpośrednio po szkole, ale muszą one spełniać powyżej opisane wymagania fizyczno-zdrowotne i kwalifikacyjne. Firmy chętniej zatrudniają jednak osoby młode (czynnik prezencji).
Polecana literatura
Pużański Z ., Obsługa ruchu turystycznego, WSiP, 1987.
Altkorn J., Marketing w turystyce, PWN, 1994.
Medlik S., Leksykon podróży, turystyki, hotelarstwa, PWN, 1995.
Rynek Turystyczny - miesięcznik.
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1