Teatr
a) Co to jest teatr?
`Teatr to coś więcej niż teatr'. Teatr uczy, jak być człowiekiem. Prezentuje on wszystko, co ludzkie, pokazuje problemy ludzkiego losu (miłość, śmierć, życie wspólne, samotność, pracę, zabawę). Przedstawia charaktery mędrców i głupich.
`Teatr to rzecz ludzka'. W teatrze obserwujemy życie i zastanawiamy się, jakimi jesteśmy my sami i jacy są inni ludzie. Teatr pokazuje bardzo precyzyjnie jak stajemy się wielcy lub słabi.
`Teatr, aby odnaleźć swe człowieczeństwo'. Teatr jest szansą znalezienia swego prawdziwego oblicza. Pokazuje on, jak żadna inna sztuka, że życie każdego z nas to przedstawienie, bo wszyscy chcemy wydać się innym lepsi, mądrzejsi, piękniejsi niż jesteśmy naprawdę.
Teatr jest najbogatszą sztuką pod względem znaków. W teatrze tworzywem jest człowiek, tzn. `ja' fizyczne i `ja' psychiczne.
b) Jakie są zadania teatru?
Zadanie odradzające. Teatr odkrywa i otwiera prawdziwego człowieka. Zdejmuje milczenie ze skrytych jego doznań i pragnień. Pozwala na wejrzenie we wnętrze człowieka. Dzięki teatrowi dokonuje się samopoznanie. Sztuka teatralna zmusza do spojrzenia w głąb siebie. Idę do teatru, aby na scenie zobaczyć siebie. Aktor podejmuje gesty i rekwizyty, które ułatwiają mu pokazanie mnie - mnie samotnego, w ucieczce. Scena to symbol życia i losu ludzkiego. Teatr pozwala mi ustalić to, co najważniejsze w życiu. Teatr otwiera człowieka na samego siebie, powiększa go. Budzi nas z marazmu i małości. Teatr `pogania' człowieka, czyli zachęca do większych rzeczy. Odkrywa przed nami nowe emocje. Budzi mnie moralnie. Atakuje moje namiętności. A dobro i cnotę przedstawia tak, by skłonić mnie bym za nimi poszedł. Aktorstwo jest `świeckim kaznodziejstwem'. Teatr wręcza głupcom zwierciadło i zawstydza ich skuteczną drwiną. Przez pryzmat bohatera, z którym się utożsamiam pokazuje mi, jak obrzydliwe jest zło. Przez ukazywanie piękna pobudza mnie do dobrego życia.
Zadanie nauczania. Teatr rozwija wyobraźnię, abstrakcyjne myślenie, skojarzenia, syntetyczne ujmowanie świata. Współczesna scenografia wymaga od widza zaangażowania wyobraźni i intelektu. Ważny jest każdy rekwizyt, element akustyczny, fragment kostiumu, gesty aktora. Wyobraźnia aktywizuje życie umysłowe, pozwala na przekraczanie własnych przemyśleń, pomaga dostrzec jakieś rozwiązanie w najtrudniejszych warunkach, pobudza odkrywcze myślenie. Aby zrozumieć szereg symboli konieczne jest wychowanie do teatru. Dlatego nie wolno zbyt wcześnie zniechęcać się do niego, bo jest ono żyzną glebą życia. Teatr kształci fantazję, ciekawość, pozwala łączyć i widzieć wiele elementów razem.
Zadanie integrujące, scalające. Teatr integruje osobowość i scala ujmowanie świata. Teatr pokazuje, że różne nasze maski niszczą naszą osobowość, dlatego też pomaga nam zedrzeć te maski (katharsis) i znaleźć nasze prawdziwe `ja'. Bohaterowie teatralni to zwierciadło naszych rozproszonych osobowości. Teatr pozwala dokonać projekcji naszych przeżyć. Projekcja to wyrzucenie ze swego `ja', tego, co się we mnie burzy i fermentuje. Teatr pozwala identyfikować się z bohaterami np. w teatrze mogę być Cezarem, Joanną D`Arc, Heleną Trojańską.
c) Teatr budzi i zaspakaja potrzeby ludzkie.
Potrzeba to pragnienie, którego zaspokojenie przynosi satysfakcję. Każdy z nas ma potrzebę refleksji, zrozumienia, samo-urzeczywistnienia, zabawy, tworzenia legend, modeli teoretycznych, wyobrażeń. Najbardziej palącą potrzebą ludzką jest sens życia - odpowiedź na pytanie, po co żyć. Teatr uświadamia nam te potrzeby i je zaspokaja. Człowiek ma też potrzebę nowych przeżyć, poznawania nowych horyzontów, zbliżania się do pełni człowieczeństwa; ma potrzebę prawdy i autentyczności. Autentyczność to najwyższa wartość człowieka. Dziś autentyczność jest szczególnie zagrożona, bo nie widzi się samego człowieka a jedynie jego funkcje i zadania. Teatr zaspakaja potrzebę ekspresji, spontanicznego wyrażania uczuć, np. śmiech, smutek, łzy, oklaski. Każdy ma w sobie potrzebę poezji i piękna. Człowiek, któremu obce jest piękno żyje jak ślepiec. Kontakt z pięknem uwzniośla i daje radość. Teatr sprawia, że człowiek staje się pełniejszy, bo `otwiera człowieka w człowieku'.
Teatr jest zabawą, zaspokaja potrzebę rozrywki, prowadzi do śmiechu, który podnosi człowieka. Śmiech czyni nas silniejszymi, czystszymi, jest dla nas wyzwoleniem ze złych emocji. Śmiech rozwija inteligencje, intelekt, pogłębia introspekcję.
d) Rola teatru dzisiaj.
Teatr ma dzisiaj do odegrania wielką rolę, gdyż dzisiaj ludzie przede wszystkim mają dużo wolnego czasu. Obecnie problem zapewnienia godziwej i budującej zabawy staje się problemem dla grup apostolskich i młodzieżowych. Wielkość teatru polega na tym, że każdy spektakl jest niepowtarzalny. W przeciwieństwie do filmu, który jest kopiowany wiele razy. Potrzebujemy teatru, gdyż każdy z nas ma potrzebę bezpośredniego kontaktu z drugim człowiekiem, a dzisiaj te kontakty są płytkie i rzadkie.
Zadanie I Dokończ zdanie i wytłumacz jego sens
1. Teatr to….. ; 2. Teatr, aby….
Zadanie II Co możemy w sobie udoskonalić dzięki prezentowaniu sztuk teatralnych? (odrodzić się, obudzić, lepiej poznać, scalić)
Zadanie III Jakie potrzeby zaspokaja teatr?
refleksji; 2. sensu życia; 3. nowych przeżyć
autentyczności; 5. ekspresji; 6. piękna; 7. rozrywki
Zadanie IV Dokończ i wytłumacz
Scena jest symbolem …..; b) Potrzeby to …c) Aktorstwo jest ….;
d) Teatr pomaga zedrzeć maski, które niszczą…; e) Kontakt z pięknem
f) Teatr otwiera człowieka w ….