1. Klasyfikacja urządzeń elektrycznych - wytwórcze (wytwarzają energię) - generatory - muszą być napędzane siłą napędową, zazwyczaj parą wodną wytwarzaną w kotłach; - przetwórcze - pozwalają przetwarzać energię o jednym napięciu na drugie - transformator (mechaniczna przekładnia pozwala przetworzyć jedno napięcie na drugie), prostowniki, przetworniki; - przesyłowe - typu linie napowietrzne, linie kablowe, szyny; - rozdzielcze - do rozdziału energii elektrycznej - rozłączniki, wyłączniki, odłączniki - to wszystko to dołączniki; - odbiorcze (odbiory) - urządzenia oświetleniowe, siłowe (silniki różnego rodzaju), grzejniki elektryczne - odbiory typu rezystancyjnego; - pomocnicze - zabezpieczające, sygnalizujące, bezpieczniki, sterownicze. To wszystko razem ze sobą połączone tworzy układ elektroenergetyczny.
2. Rodzaje przewodów Przewody - część układu elektrycznego, która służy do przesyłania i rozdziału części energii elektrycznej. Przewody można podzielić na: - gołe - bez izolacji; - odziane - z izolacją; - szynowe (szynoprzewody) miniaturki szyn kolejowych lub w postaci płaskownika; - instalacyjne - w postaci oddzielnych drutów lub kilka razem w jednej osłonie; (przewody łączymy za pomocą zacisków śrubowych - kostek) - instalacyjne 5-cio żyłowe i techniczne; - specjalnego przeznaczenia;
3. Charakterystyka ochrony przeciwporażeniowej Pojawienie się napięcia w miejscach, które nie są pod napięciem powoduje zagrożenie życia. I = 0,5 mA - nie robi szkody w ciele człowieka (brak negatywnych skutków); I = 10-15 mA - odczuwalne, ale powodują odruch samouwalniania; I = 30 mA - można przeżyć; I > 30 mA - migotanie komór - rozsynchronizowanie serca; Prąd stały - wartość graniczna - 70mA. Systemy (środki) ochrony: 1. ochrona podstawowa - ma na celu utrudnienie albo uniemożliwienie dostępu do części przewodzących (środki organizacyjno - konstrukcyjne): barierki ochronne, najlepszy sposób-zamknąć urządzenia. 2. ochrona dodatkowa - oprócz podstawowej ochrony, które zapobiegają pojawieniu się napięcia na częściach, które zwykle nie są pod napięciem, są środki ochrony dodatkowej. Ich celem jest: zmniejszenie do min napięcia wrażeniowego, ograniczenie prądów zwarciowych w przypadkach, gdy zawiodą środki ochrony podstawowej. 3. Ochrona dodatkowa obostrzona - jeżeli dodamy do środków ochrony dodatkowej wyłączniki przeciwporażeniowe, ochronne obniżenia napięcia roboczego, separacje odbiornika i izolacje ochronną to mamy środki ochrony obostrzonej.
4. Stacje elektroenergetyczne Stacja elektroenergetyczna to zespół urządzeń służących do przetwarzania i rozdziału albo tylko do rozdziału energii elektrycznej. Zespół tych urządzeń znajduje się na ogrodzonym terenie lub we wspólnym pomieszczeniu (obudowie). Stacje elektroenergetyczne dzielą się ze względu na sposób wykonania na: * wnętrzowe: nadziemne, podziemne, * napowietrzne. Stacje wnętrzowe to zazwyczaj stacje zawierające urządzenia w izolacji gazowej z SF6 i zajmujące dużo mniej terenu niż stacje napowietrzne. Rozdzielnice składają się z cewek, w cewce aparat elektryczny lub transformator.Obwody główne - przewody, które tworzą tory robocze. Przewody tworzą system zabezpieczeń - obwody pomocnicze.Aby stacja prawidłowo spełniała zadania musi spełniać następujące wymagania: 1. pewność zasilania; 2. max prosty układ połączeń; 3. dostosowanie się do obecnego układu zasilania i w przyszłości; 4. bezpieczeństwo obsługi; 5. ekonomiczność - jak najniższe nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne; 6. możliwość rozbudowy. Stacje mogą być zasilanie jedną linią lub wieloma. Jeden transformator w stacji - sieci wiejskie, średnie napięcie; dwa, wiele transformatorów - zakłady przemysłowe, napięcie 110V i wyższe. Szyny zbiorcze (oszynowanie): Szyny zbiorcze (także obejściowe) to miejsce połączenia linii i transformatorów. W zależności od rodzaju stacji i jej znaczenia wyróżniamy układy szyn zbiorczych: pojedyny(szkoły), podwójny (kotłownie), wielokrotny (odbiory o wysokim stopniu pewności zasilania), blokowy, mostkowy, wielobokowy. Pola rozdzielni: Pola rozdzielni składają się z toru prądowego i jego wyposażenia w urządzenia główne i pomocnicze wraz z konstrukcjami wsporczymi.Układy pól rozdzielczych: - liniowe - jeżeli linia napowietrzna pole napowietrzne; jeżeli linia kablowa pole kablowe na odpływie lub dopływie - pole sprzęgła do sprzęgania szyn; - pole pomiarowe; - pole odgromowe.
5. Środki ochrony dodatkowej - wymienić i jeden opisać Środki ochrony dodatkowej (stosujemy tylko jeden ś.o. w jednej instalacji): *Zerowanie - ś.o. polegający na metalicznym połączeniu elementów urządzeń podlegających ochronie z uziemionym przewodem neutralnym (stosuje się w sieciach z uziemionym pkt zerowym do 500V). Aby zerowanie było skuteczne to: impedancja musi spełniać warunek: Zp=Uf/Iw, Uf = 230V, Iw - prąd wyłączeniowy, Iw=k*Ibn, Ibn- prąd znamiczny, Rwyp<=65/Iz, Iz - prąd zwarcia. *Uziemienie ochronne - stosuje się dla sieci z izolowanym pkt. zerowym. Polega na metalicznym połączeniu z uziomem wszystkich części mogących znaleźć się pod napięciem. Stosuje się w sieciach prądu stałego i zmiennego. Cel: szybkie przerwanie obwodu, ograniczenie napięcia bezpiecznego. Prąd zwarciowy zamyka się od faz zdrowych (fazy nietrafione) przez upływność i pojemność doziemną do ziemi. Sieć o izolowanym punkcie zerowym: Ro<=Ud/Iw, Ud - napięcie dotykowe bezpieczne, Iw - prąd wyłączalny, Ro<=50Ω; dla sieci o stałej kontroli izolacji (z uziemionym punktem zerowym) Ro<=0.5Uf/Iw. *Sieć ochronna - polega na połączeniu pomiędzy sobą wszystkich elementów urządzeń podlegających ochronie, które łączy się do uziemień naturalnych, konstrukcji i innych metalowych przedmiotów. Ś.o. można stosować do prądu stałego i przemiennego zarówno z uziemieniem jak i izolowanym pkt. zerowym. Cechą tego środka jest fakt, że w przypadku zwarcia z ziemią jednej fazy nie następuje wyłącznie sieci spod napięcia. Rezystancja uziemienia całej sieci Rmax=20 Ω. Stosujemy bardzo rzadko, gdy uziemienie ochronne nie zapewnia skutecznej ochrony. *Wyłącznik przeciwporażeniowy - zabezpieczenie różnicowoprądowe (wyłącznik różnicowoprądowy), najbardziej skuteczny, tani, najczęściej stosowany. *Ochronne obniżenie napięcia roboczego. *Separacja odbiornika - polega na odizolowaniu odbiornika od zasilania za pomocą przetwornicy separacyjnej lub specjalnego transformatora. Jeżeli odbiorniki pobierają prąd > 16A, napięcie obwodu > 360V, nie można stosować przy napięciu zasilania 500V. Dla odbiorników ręcznych się stosuje. *Izolowanie stanowiska roboczego - kiedy nie jest możliwe stosowanie innych ś.o. Poprzez chodniki izolacyjne, nie szersze niż 1,2m. Stosować tylko do pomieszczeń suchych, a napięcie < 1kV *Izolacja ochronna
1