Skala Glasgow
(ang. Glasgow Coma Scale - GCS) jest używana w celu oceny poziomu przytomności..
Ocenie podlega:
Otwieranie oczu
4 punkty - spontaniczne
3 punkty - na polecenie
2 punkty - na bodźce bólowe
1 punkt - nie otwiera oczu
Kontakt słowny:
5 punktów - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby
4 punkty - odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany
3 punkty - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk
2 punkty - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie
1 punkt - bez reakcji
Reakcja ruchowa:
6 punktów - spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych
5 punktów - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy
4 punkty - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego
3 punkty - patologiczna reakcja zgięciowa, odkorowanie (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)
2 punkty - patologiczna reakcja wyprostna, odmóżdżenie (przywiedzenie i obrót ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych, odwrócenie stopy)
1 punkt - bez reakcji
Uwzględnia się najlepszą uzyskaną odpowiedź w każdej kategorii. Łącznie można uzyskać od 3 do 15 punktów, ale należy zaznaczyć z jakich składowych powstał wynik (np. GCS 1/2: 3/4 + 4/5 + 5/6).
Na podstawie skali Glasgow zaburzenia przytomności najczęściej dzieli się na:
GCS 13-15 - łagodne
GCS 9-12 - umiarkowane
GCS 6-8 - brak przytomności
GCS 5 - odkorowanie
GCS 4 - odmóżdżenie
GCS 3 - śmierć mózgowa
Należy uwzględnić sytuacje, w których ocena w skali Glasgow jest utrudniona. Do najczęstszych należą: intubacja - pacjent przytomny nie toleruje rurki intubacyjnej, a wynik GCS ≤ 8 stanowi wskazanie do intubacji; niedowład lub porażenie - pacjent nie porusza się z innego powodu.
Skala Glasgow może być stosowana u dzieci, które już dobrze mówią, tj. od 4 roku życia.
Ocena wstępna poszkodowanego
A B C D E
A - Airway - drogi oddechowe i odcinek szyjny kręgosłupa - odgłosy niedrożności dróg oddechowych, świsty charczenie
B - Breathing - oddychanie - częstośc i jakośc oddechów,
C - Circulation - krążenie krwawienie, brak tętna, sinica, zimna wilgotna skóra
D - Dysfunction - wydolność zaburzenia czynności OUN, splątanie, stany przytomności
dziecko - wiotkie, szkliste nieruchome oczy,brak reakcji na opiekuna
E - Expose - oględziny rozebranego pacjenta
A V P U
A - Alert - przytomny
V - Voice - reaguje na głos
P - Pain - reaguje na ból
U - Unconsciousi - nieprzytomny
W Y W I A D L E K A R S K I
S - Symptomy - oznaki, objawy
A - Alergie - alergie, uczulenia na leki, pokarmy
M - Medykamenty - jakie leki przyjmuje, posiada
P - Przebyte choroby - na co wcześniej chorował, zabiegi, urazy leczenie szpitalne
L - Lunch (posiłek) - co, kiedy jak duzo jadł ostatnio io której godzinie
E - Ewentualniue - okoliczności wypadku, czy coś jeszcze boli
D O T S
Badanie fizykalne poszkodowanego
D - deformacje
O - otwarte rany lub obrażenia
T - tkliwość uciskowa
S - spuchnięte miejsca (obrzęk)
Podczas badania fizykalnego należy poszukać oznak urazu, deformacji, otwartych ran, lub obrazeń, tkliwości uciskowej lub obrzęków kolejno na :
głowie
szyi
klatce piersiowej
brzuchu
plecach
miednicy
kończynach