Temat:Kształtowanie gotowości do czytania u dzieci w wieku przedszkolnym

Dojrzałość a gotowość do uczenia się

1. Dojrzałość szkolna- poziom rozwoju dziecka w sferze umysłowej, fizycznej ,emocjonalnej, społeczno - moralnej

2. Gotowość do uczenia -umożliwia przystosowanie dziecka do wymagań szkoły, czyniąc je podatnym i wrażliwym na nauczanie i wychowanie oraz zapewnia odniesienie sukcesu w nauce szkolnej

Nie ma dojrzałości bez gotowości!!!

Gotowość do uczenia sie odosi się do takiego stadium rozwoju dziecka, w którym może się ono uczyć czegoś nowego z łatwością i bez negatywnego napięcia emocjonalnego oraz osiągnąć sukces, ponieważ wysiłki nauczyciela dają zadowalające rezultaty. [Dawning]

Łatwość + brak napięcia = sukces

emocjonalnego

Cechy dziecka wykazującego gotowość do czytania:

• Rozumie pojęcie czytania

• Chce aby czytano mu codziennie

• Zna kierunek czytania w swoim języku

• Odróżnia znaki, które są literami, wtrazami od innych znaków np. graficznych zawartych w tekście

• Posiada bogate słownictwo

• Ma prawidłowo rozwinięte podstawowe procesy umysłowe

Warunki gotowości do nauki czytania:

1. Gotowość psychomotoryczna - wiem jak

2. Gotowość słownikowo - pojeciowa - mam możliwość

3. Gotowość emocjonalno - motywacyjna - chcę

Ad I.

Ukształtowanie się u dziecka umiejętności i sprawności, które decydują o sprawnym kojarzeniu znaków graficznych i fonicznych. (kojarzenie obrazu z dźwiękiem)

• Rozpoznaje różne znaki, symbole graficzne(kropki, kreski , owale), wskazywanie podovbieństw i różnic

• Kojarzenie znaków z dźwiękiem według określonej zasady

• Prawidłowa wymowa

• Koordynacja wzrokowo- słuchowo-ruchowa

• Umie koncentrować się przez dłuższy czas

• Odpowiednia pojemność pamięci operacyjnej

• Prawidłowy poziom percepcji wzrokowej i słuchowej

Ta gotowość psychomotoryczna stanowi warunek opanowaniatechniki czytania!

Ad II

Opanowanie umiejętności różnorodnego operowania już posiadanym doświadczeniem psychologicznym i lingwistycznym:

• Wyjaśnia etymologię znaczenia pojęć

• Podejmuje próby interpretowania treści przenośni, przysłów

• Umiejętność abstrahowania, klasyfikowania i uogólniania i wnioskowania

• Swobodnie operuje posiadanym słownictwem

Ta gotowość pojęciowo- słownikowa stanowi warunek rozumienia czytanego tekstu!

Ad III

Ukształtowanie u dziecka rozumienia użytecznoćio umiejętności czytania, ukształtowanie pozytywnego stosunku do książki i wzbudzenie zainteresowania, motywacji do nauki czyania

• Dąży do rozumienia istoty czytania

• Wskazuje różnice między czytaniem a mówieniem

• Odróżnia ilustracje , ozdobniki, od liter i wyrazów

• Wyróżnia formalne cechy tekstu

• Ma pozytywne nastawienie wobec własnej aktywności

Gotowość a umiejętność czytania

T R K TW

EM

PM SP

PM- psychomotoryczna Umiejętność czytania:

SP-słownikowo-pojęciwa T- technika K- krytyczne

EM-emocjonalno-motywacyjna R - rozumienie TW - twórcz

Bez gotowości nie ma dojrzałości!

Temat: Teoretyczne podstawy umiejętności czytania

1. Def. Elkonin- (ujęcie lingwistyczne)

Czytanie- to tworzenie dźwiękowej formy słowa, czyli organizacja dźwięków w określonym następstwie czasowym na podstawie jego obrazu graficznego, niezależne od tego czy tekst jest rozumiany czy nie.

2. Ujęcie psychologiczne

3. Def. Brzezińska- (ujęcie psychofizjologiczne)

Zjawisko wymagające współdziałania właściwości psychicznych człowieka, między innymi współdziałania układów (wzrokowego, słuchowego,kinestetycznego), sprawnego przebiegu procesów myślowych odpowiedzialnych za prawidłową analizę i synrezę informacji, ich przetwarzanie, skojarzenie z ważniejszym doświadczeniem

Aspekty procesu czytania:

JAK? Aspekt techniczny Technika czytania Kojarzenie znaków graficznych z fonicznymi

CO? Aspekt semantyczny Rozumienie tekstu Dekodowanie znaków graficznych i fonicznych

PO CO? Aspekt krytyczno- twórczy Czytanie krytyczne i twórcze Refleksyjny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczenia

Czytanie to obróbka intelektualna tekstu!

Czytanie jako proces:

1. Intelektulny

2. Sensoryczno- motoryczny

3. Emocjonalny

4. Wychowawczy

CZYTANIE JAKO PROCES SENSORYCZNO- MOTORYCZNY

Rozpoznawanie, identyfikowanie i odróżnianie wzrokiem znaków i obrazów graficznych, wiązanie ich z wyobrażeniami słuhowymi

-umożliwia ruchu gałek ocznych, przebiegający w sposób postępowy, zwrotny, wsteczny

-pozwala rozpoznawać znaki i obrazy w momencie bezruchu gałki ocznej (fiksacji) obejmując pewną grupę znaków (pole widzenia)

-umożliwia syntezę głoski w czasie werbalnego odtwarzaniafonemów zapisanych graficznie

-pozwala analizować mowę w czasie słuchania języka mówionego

CZYTANIE JAKO PROCES INTELEKTUALNY

Jest to rozumienie odkodowanego znaku graficznego i jego odpowiednika dźwiękowego jako wskaźnika określonego fragmentu rzeczywistości.

ciche czytanie głośne czytanie

• spostrzeganie wzrokowo-słuchowe -spostrzeganie wzrokowo-słuchowe

• wyobrażenia literowo-dźwiękowe > -wyobrażenia literowo-dźwiękowe

• rozumienie-leksykon słów -rozumienie-leksykon słów

-pobudzanie ośrodków kinestetyczno- ruchowych mowy

-zastosowanie elementów prozodii mowy(intonacja , rytm)

Czytanie ciche jest najbardziej właściwe! Tak należy uczyć czytać dzieci!

CZYTANIE JAKO PROCES EMOCJONALNY

Pobudzenie emocjonalne i wyzwolenie motywacji w dokonywaniu czynności psychicznych towarzyszących efektywnemu procesowi czytania:

-odkrywaniezwiązków między znakami a desygnatami (analiza i synteza następuje dopiero pod wpływem pobudzenia emocjonalnego)

-poszukiwanie przyczyn i następstw przedstawionych faktów, odwoływanie się do wewnętrznych obrazów rzeczywistości.

CZYTANIE JAKO PROCES WYCHOWAWCZY

Wpływ na ukształtowanie się osobowości dziecka, podniesienie ogólnej kultury dzicka i jego otoczenia.

- lepsza orientacja w przestrzeni

- możliwość podporządkowania się zaleceniom znaków informujących o ogólnie przyjętych zasadach zachowania się

- większa dyscyplina w życiu społecznym

- szacunek do książki, zawartych w niej myśli,uznanie dla wartości

- uczy wytrwałości w pokonywaniu trudności pojawiających się podczas dekodowania wzrokowego i dźwiękowego obrazów graficznych i nadawanie im znaczeń

OPIS CZYTANIA - CZYNNOŚCI WEDŁUG KIRBY

• ANALIZA CECH WIZUALNYCH- co ja tu mam...

• ANALIZA LITER

• ANALIZA DŹWIĘKÓW

• ANALIZA WYRAZU, NADAWANIE SENSU

• ANALIZA FRAZ CZY GRUP WYRAZÓW

• ANALIZA IDEI

• ANALIZA GŁÓWNYCH IDEI-główne przesłanie tekstu

• ANALIZA TEMATU - odwołanie się do własnych doświadczeń, refleksja- najwyższy poziomw czytaniu

Wszystko to zależy od osoby i stopnia trudności tekstu!

Czynność czytania - jest bezpośrednio związana z osiąganiem poznania i kiedy czytamy nie jesteśmy bierni, ale wyraźniej niż w innych procesach spostrzegania - stwarzamy znaczenie

[Spitzer 2008]