Temat:Kształtowanie gotowości do czytania u dzieci w wieku przedszkolnym
Dojrzałość a gotowość do uczenia się
Dojrzałość szkolna- poziom rozwoju dziecka w sferze umysłowej, fizycznej ,emocjonalnej, społeczno - moralnej
Gotowość do uczenia -umożliwia przystosowanie dziecka do wymagań szkoły, czyniąc je podatnym i wrażliwym na nauczanie i wychowanie oraz zapewnia odniesienie sukcesu w nauce szkolnej
Nie ma dojrzałości bez gotowości!!!
Gotowość do uczenia sie odosi się do takiego stadium rozwoju dziecka, w którym może się ono uczyć czegoś nowego z łatwością i bez negatywnego napięcia emocjonalnego oraz osiągnąć sukces, ponieważ wysiłki nauczyciela dają zadowalające rezultaty. [Dawning]
Łatwość + brak napięcia = sukces
emocjonalnego
Cechy dziecka wykazującego gotowość do czytania:
Rozumie pojęcie czytania
Chce aby czytano mu codziennie
Zna kierunek czytania w swoim języku
Odróżnia znaki, które są literami, wtrazami od innych znaków np. graficznych zawartych w tekście
Posiada bogate słownictwo
Ma prawidłowo rozwinięte podstawowe procesy umysłowe
Warunki gotowości do nauki czytania:
Gotowość psychomotoryczna - wiem jak
Gotowość słownikowo - pojeciowa - mam możliwość
Gotowość emocjonalno - motywacyjna - chcę
Ad I.
Ukształtowanie się u dziecka umiejętności i sprawności, które decydują o sprawnym kojarzeniu znaków graficznych i fonicznych. (kojarzenie obrazu z dźwiękiem)
Rozpoznaje różne znaki, symbole graficzne(kropki, kreski , owale), wskazywanie podovbieństw i różnic
Kojarzenie znaków z dźwiękiem według określonej zasady
Prawidłowa wymowa
Koordynacja wzrokowo- słuchowo-ruchowa
Umie koncentrować się przez dłuższy czas
Odpowiednia pojemność pamięci operacyjnej
Prawidłowy poziom percepcji wzrokowej i słuchowej
Ta gotowość psychomotoryczna stanowi warunek opanowaniatechniki czytania!
Ad II
Opanowanie umiejętności różnorodnego operowania już posiadanym doświadczeniem psychologicznym i lingwistycznym:
Wyjaśnia etymologię znaczenia pojęć
Podejmuje próby interpretowania treści przenośni, przysłów
Umiejętność abstrahowania, klasyfikowania i uogólniania i wnioskowania
Swobodnie operuje posiadanym słownictwem
Ta gotowość pojęciowo- słownikowa stanowi warunek rozumienia czytanego tekstu!
Ad III
Ukształtowanie u dziecka rozumienia użytecznoćio umiejętności czytania, ukształtowanie pozytywnego stosunku do książki i wzbudzenie zainteresowania, motywacji do nauki czyania
Dąży do rozumienia istoty czytania
Wskazuje różnice między czytaniem a mówieniem
Odróżnia ilustracje , ozdobniki, od liter i wyrazów
Wyróżnia formalne cechy tekstu
Ma pozytywne nastawienie wobec własnej aktywności
Gotowość a umiejętność czytania
T R K TW
EM
PM SP
PM- psychomotoryczna Umiejętność czytania:
SP-słownikowo-pojęciwa T- technika K- krytyczne
EM-emocjonalno-motywacyjna R - rozumienie TW - twórcz
Bez gotowości nie ma dojrzałości!
Temat: Teoretyczne podstawy umiejętności czytania
Def. Elkonin- (ujęcie lingwistyczne)
Czytanie- to tworzenie dźwiękowej formy słowa, czyli organizacja dźwięków w określonym następstwie czasowym na podstawie jego obrazu graficznego, niezależne od tego czy tekst jest rozumiany czy nie.
Ujęcie psychologiczne
Def. Brzezińska- (ujęcie psychofizjologiczne)
Zjawisko wymagające współdziałania właściwości psychicznych człowieka, między innymi współdziałania układów (wzrokowego, słuchowego,kinestetycznego), sprawnego przebiegu procesów myślowych odpowiedzialnych za prawidłową analizę i synrezę informacji, ich przetwarzanie, skojarzenie z ważniejszym doświadczeniem
Aspekty procesu czytania:
JAK?
Aspekt techniczny
Technika czytania
Kojarzenie znaków graficznych z fonicznymi |
CO?
Aspekt semantyczny
Rozumienie tekstu
Dekodowanie znaków graficznych i fonicznych |
PO CO?
Aspekt krytyczno- twórczy
Czytanie krytyczne i twórcze
Refleksyjny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczenia |
Czytanie to obróbka intelektualna tekstu!
Czytanie jako proces:
Intelektulny
Sensoryczno- motoryczny
Emocjonalny
Wychowawczy
CZYTANIE JAKO PROCES SENSORYCZNO- MOTORYCZNY
Rozpoznawanie, identyfikowanie i odróżnianie wzrokiem znaków i obrazów graficznych, wiązanie ich z wyobrażeniami słuhowymi
-umożliwia ruchu gałek ocznych, przebiegający w sposób postępowy, zwrotny, wsteczny
-pozwala rozpoznawać znaki i obrazy w momencie bezruchu gałki ocznej (fiksacji) obejmując pewną grupę znaków (pole widzenia)
-umożliwia syntezę głoski w czasie werbalnego odtwarzaniafonemów zapisanych graficznie
-pozwala analizować mowę w czasie słuchania języka mówionego
CZYTANIE JAKO PROCES INTELEKTUALNY
Jest to rozumienie odkodowanego znaku graficznego i jego odpowiednika dźwiękowego jako wskaźnika określonego fragmentu rzeczywistości.
ciche czytanie głośne czytanie
spostrzeganie wzrokowo-słuchowe -spostrzeganie wzrokowo-słuchowe
wyobrażenia literowo-dźwiękowe > -wyobrażenia literowo-dźwiękowe
rozumienie-leksykon słów -rozumienie-leksykon słów
-pobudzanie ośrodków kinestetyczno- ruchowych mowy
-zastosowanie elementów prozodii mowy(intonacja , rytm)
Czytanie ciche jest najbardziej właściwe! Tak należy uczyć czytać dzieci!
CZYTANIE JAKO PROCES EMOCJONALNY
Pobudzenie emocjonalne i wyzwolenie motywacji w dokonywaniu czynności psychicznych towarzyszących efektywnemu procesowi czytania:
-odkrywaniezwiązków między znakami a desygnatami (analiza i synteza następuje dopiero pod wpływem pobudzenia emocjonalnego)
-poszukiwanie przyczyn i następstw przedstawionych faktów, odwoływanie się do wewnętrznych obrazów rzeczywistości.
CZYTANIE JAKO PROCES WYCHOWAWCZY
Wpływ na ukształtowanie się osobowości dziecka, podniesienie ogólnej kultury dzicka i jego otoczenia.
- lepsza orientacja w przestrzeni
- możliwość podporządkowania się zaleceniom znaków informujących o ogólnie przyjętych zasadach zachowania się
- większa dyscyplina w życiu społecznym
- szacunek do książki, zawartych w niej myśli,uznanie dla wartości
- uczy wytrwałości w pokonywaniu trudności pojawiających się podczas dekodowania wzrokowego i dźwiękowego obrazów graficznych i nadawanie im znaczeń
OPIS CZYTANIA - CZYNNOŚCI WEDŁUG KIRBY
ANALIZA CECH WIZUALNYCH- co ja tu mam...
ANALIZA LITER
ANALIZA DŹWIĘKÓW
ANALIZA WYRAZU, NADAWANIE SENSU
ANALIZA FRAZ CZY GRUP WYRAZÓW
ANALIZA IDEI
ANALIZA GŁÓWNYCH IDEI-główne przesłanie tekstu
ANALIZA TEMATU - odwołanie się do własnych doświadczeń, refleksja- najwyższy poziomw czytaniu
Wszystko to zależy od osoby i stopnia trudności tekstu!
Czynność czytania - jest bezpośrednio związana z osiąganiem poznania i kiedy czytamy nie jesteśmy bierni, ale wyraźniej niż w innych procesach spostrzegania - stwarzamy znaczenie
[Spitzer 2008]