Turystyka kwalifikowana
Moda na aktywny wypoczynek i zdrowy styl życia przejawia się we wzmożonym zainteresowaniu turystyką kwalifikowaną, której służy rozwój infrastruktury komunikacyjnej, zagospodarowania turystycznego i wzrost zamożności społeczeństwa. Pojęcie „ turystyka kwalifikowana” pojawiło się w polskiej terminologii naukowej w latach 50. XX w. Wprowadzone zostało przez PTTK w celu wspólnego określenia nowych dziedzin turystyki wymagających specjalnego sprzętu i szczególnych umiejętności turysty.
Do form turystyki kwalifikowanej zalicza się:
Turystykę pieszą ( nizinną i górską ),
Turystykę narciarską,
Turystykę speleologiczną,
Turystykę rowerową ( kolarską ),
Turystykę jeździecką ( konną ),
Turystykę kajakową,
Turystykę żeglarską,
Turystykę nurkową.
Istotą turystyki kwalifikowanej jest zbliżenie turysty do natury połączone z regeneracją sił psychofizycznych i poprawą sprawności fizycznej. Uprawianie turystyki kwalifikowanej umożliwia kontakt z kulturowym
i społecznym środowiskiem odwiedzanych terenów, co nadaje jej również walor poznawczy.
Turystyka kwalifikowana przybiera formy aktywności turystyczno-ruchowej organizowanej indywidualnie lub w małych grupach, uprawianej w oddaleniu od dużych zbiorowisk ludzkich. Jej uprawianie wymaga od turysty sprawności fizycznej, umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym, samodzielności i wszechstronności.
Często utożsamia się turystykę kwalifikowaną ze sportem. Cechą wspólną dla obydwu dyscyplin jest korzystanie z podobnego sprzętu , a także ukierunkowanie na osiągnięcie i utrzymanie zdrowia oraz sprawności fizycznej.
Zasadniczą różnicą jest element rywalizacji , obcy turystyce, a podstawowy w sporcie.
W Polsce rolę propagatora turystyki kwalifikowanej spełnia PTTK. Wśród turystów kwalifikowanych przeważają ludzie młodzi, a także dzieci i osoby w średnim wieku.
Turystyka piesza
Turystyka piesza, zarówno nizinna, jak i górska, cieszy się dużą popularnością na wszystkich kontynentach. Jest najlepszym sposobem poznawania przyrody, krajobrazów, zabytków, kultury ludowej oraz współczesnego życia mieszkańców odwiedzanego regionu.
Organizacją turystyki pieszej zajmują się towarzystwa krajoznawczo-turystyczne, które powstały już w drugiej połowie XIX w. Organizacje turystyczne zarządzają siecią szlaków i schronisk, wydają mapy i przewodniki, oferują usługi przewodnickie, udzielają informacji o warunkach panujących na trasach turystycznych, działają też na rzecz ochrony środowiska.
Zagospodarowanie turystyczne dla turystyki pieszej, to głównie sieć znakowanych szlaków i baza noclegowa, w tym schroniska turystyczne, hotele, kempingi, itp. , położone najczęściej w atrakcyjnych miejscach.
Szlaki turystyczne najczęściej są poprowadzone przez tereny o najwyższych walorach przyrodniczych. Mają zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów, ale zdarzają się też szlaki liczące kilka tysięcy km, np. : biegnący przez Appalachy w Stanach Zjednoczonych mający 3500 km. W Polce najdłuższym szlakiem jest Główny Szlak Beskidzki liczący 500km.
Turystyka piesza jest główną formą turystyki w parkach narodowych. Szlaki turystyczne w parkach umożliwiają poznanie miejsc najcenniejszych pod względem przyrodniczym, ale stanowią też zagrożenie dla fauny i flory.
Najbardziej atrakcyjne tereny dla turystyki pieszej, to obszary górskie. Wędrówki po górach umożliwiają poznawanie zróżnicowanych krajobrazów, panoram, stref roślinnych. Poznawanie przyrody - fauny i flory, jest obecnie bardzo popularną formą turystyki.
Negatywne zjawiska związane z turystyką pieszą, to: niszczenie szaty roślinnej przez wydeptywanie i zrywanie roślin, niepokojenie zwierząt, wzrost liczby pożarów w lasach spowodowanych przez turystów, zaśmiecanie i hałas.
Turystyka rowerowa
Jedną z pierwszych i najpopularniejszych form turystyki kwalifikowanej jest turystyka rowerowa. Środkiem lokomocji turysty jest rower, a bagaż jest przewożony w specjalnych sakwach bagażowych lub przyczepkach. Turystyka rowerowa ma charakter krajoznawczy, ale często dodatkowo osiągane cele mają charakter wyczynu sportowego, np.: pobicie rekordu czy prędkości.
Ze względu na organizację podróży rowerem można wyróżnić 4 rodzaje turystyki rodzajowej:
credit card touring - podróż z minimalnym bagażem wykorzystująca lokalną bazę noclegową i gastronomiczną, najpopularniejsza w Europie
fully loaded touring - turyści podróżują z bagażem zaspakajającym wszystkie ich potrzeby ( noclegowe - namiot, gastronomiczne - porcje żywieniowe, sprzęt kuchenny, itp.)
expedition touring- turystyka na obszarach słabo zaludnionych lub słabo rozwiniętych gospodarczo, z bagażem zaspakajających wszystkie potrzeby turysty ( nocleg, wyżywienie, naprawy)
supported touring - typowy dla zorganizowanych imprez rowerowych, w których organizator zapewnia przewóz bagaży turystów do kolejnych miejsc postojowych.
Początków turystyki rowerowej należy szukać w końcu XVIII w. kiedy we Francji pojawił się drewniany wehikuł na dwóch kołach bez pedałów.
Turystyka kolarska na ziemiach polskich ma ponadstuletnią tradycję. Kolarstwo od początku funkcjonowało, jako sport oraz forma rekreacji i turystyki. Niezbędną dla turystyki rowerowej infrastrukturą są szlaki rowerowe, czyli trasy dla rowerzystów, oznaczone specjalnymi symbolami wyznaczającymi ich przebieg i ułatwiającymi odnalezienie właściwej drogi.
Gęstą siecią szlaków rowerowych zazwyczaj są otoczone duże miasta, np. : Trójmiasto, Kraków, Poznań, Warszawa. Na uwagę zasługuje Pierścień Poznański - długa na 164kmtrasa wokół głównego miasta Wielkopolski.
Najbardziej rozbudowane sieci szlaków rowerowych istnieją m.in. w Holandii, Danii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwecji, Finlandii, Czechach.
W klimacie umiarkowanym turystyka rowerowa jest zjawiskiem wybitnie sezonowym, typowym dla okresu letniego. Uprawianie turystyki rowerowej deklaruje w Polsce 5% wszystkich turystów.
Turystyka jeździecka
Turystyka jeździecka polega na rekreacyjnej jeździe konnej w ośrodkach jeździeckich i w terenie. Wyróżnia się jeździecką turystykę górską i niziną. Niezbędną infrastrukturą turystyczną dla tej formy turystyki są konne szlaki turystyczne, górskie i nizinne. Szlaki konne muszą spełniać inne standardy niż szlaki piesze i rowerowe. Nawierzchnia szlaku musi być miękka, wykluczona jest nawierzchnia asfaltowa lub kamienista.
Jeździectwo rekreacyjne ma na świecie długie tradycje, zarezerwowane było jednak dla wyższych warstw społecznych. Światową popularność turystyka konna zyskuje od lat 80 XX w. , a w Polsce ma ponad stuletnią tradycję.
Kolebką górskiej turystyki jeździeckiej w Polsce są Karpaty. Tutaj od drugiej połowy XIX w. pierwsi odwiedzający korzystali z miejscowych przewodników i doskonale przystosowanych do górskich warunków koni zwanych hucułami.
Współcześnie nizinna turystyka konna rozwija się wokół stadnin i ośrodków sportowo-rekreacyjnych otoczonych gęstą siecią szlaków konnych.
W górach zaś główną rolę odgrywają liczne ośrodki górskiej turystyki jeździeckiej.
Szlaki turystyki jeździeckiej przebiegają przez najpiękniejsze partie górskie Bieszczad ( ok. 200km szlaków konnych ), Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Sudetów, Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej, Najdłuższymi trasami są: Sudecki Szlak Konny (360km) prowadzący z Lądka-Zdroju do Karpacza i Transbeskidzki szlak konny (600km) z Brennej do Wołosatego.
Na świecie turystyka jeździecka jest popularna w obszarach górskich i wyżynnych (Karpaty, Appalachy, Szkocja) i stepowych (Mongolia, Argentyna, Węgry). Jest, to forma turystyki charakteryzująca się sezonowością. Najlepsze warunki do jej uprawiania są w miesiącach letnich. Turystyka konna ma najwięcej amatorów w Europie i Ameryce Południowej.
Specyficzną formą jazdy konnej jest hipnoterapia, czyli forma rehabilitacji osób niepełnosprawnych za pomocą koni i jazdy konnej. Prowadzi się ją w odpowiednią przygotowanych ośrodkach terapeutycznych, będących częścią ośrodków jeździeckich.
Do szczególnych form turystyki jeździeckiej można zaliczyć jazdę western czyli styl jeździecki nawiązujący do tradycji amerykańskiej Jest On szczególnie popularny w Stanach Zjednoczonych, Holandii i Hiszpanii..
W światowej turystyce jeździeckiej najnowszym trendem jest połączenie jazdy konnej z agroturystyką. Przykładami tego typu turystyki konnej są wyjazdy na ranczo połączone z pracą w charakterze kowboja (np. w Stanach Zjednoczonych ) lub na rolnicze farmy, w których konie wykorzystuje się do pracy pociągowej (Np. W Hiszpanii czy Holandii).
Turystyka narciarska
Narciarstwo ma długą historię, ponieważ prawdopodobnie już 4tys. Lat temu na Półwyspie Skandynawskim narty służyły do podróżowania po rozległych przestrzeniach pokrytych przez większą część roku śniegiem. W Alpach, największy dziś regionie narciarskim, uprawiane jest od XIX w. Sztukę jazdy na nartach przywieźli tu wtedy emigranci norwescy. Popularnym sportem i formą turystyki narciarstwo stało się jednak dopiero w okresie międzywojennym.
Obecnie narciarstwo ma charakter sportowy i rekreacyjnym. Narciarstwo rekreacyjne ma z kolei dwie formy: narciarstwo biegowe i zjazdowe (alpejskie).
Narciarstwo biegowe jest bardzo popularne w północnej części Europy oraz w Ameryce Północnej. Do jego uprawiania wyznaczono liczne szlaki turystyczno - narciarskie. Podobnie, jak w przypadku turystyki pieszej, narciarstwo biegowe wzmacnia siły psychofizyczne i umożliwia poznanie miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym i kulturowym.
Jeszcze większą popularnością cieszy się narciarstwo zjazdowe. Uprawia się je głównie w górach, gdzie istnieją odpowiednie warunki topograficzne i klimatyczne.
O rozwoju narciarstwa decyduje popyt na sporty zimowe. Największy notuje się w Europie i Ameryce Północnej.
Główne regiony uprawiania narciarstwa na świecie, to: Alpy, Karpaty, Góry Skaliste, Alpy Australijskie i Nowozelandzkie oraz obszary górskie w Japonii.
W Polsce narciarstwo jest słabo rozwinięte, głównie z powodu braku odpowiednich warunków topograficznych i klimatycznych. Najwięcej wyciągów i terenów narciarskich znajduje się w regionie Tatr , Beskidzie Śląskim, Żywieckim oraz Sądeckim.
Głównymi barierami rozwoju turystyki narciarskiej na świecie są: nieregularność i brak śniegu w licznych ośrodkach , katastrofy naturalne, zwłaszcza lawiny, osuwiska skalne oraz silne wiatry.
Największą popularnością narciarstwo cieszy się: w Niemczech, we Francji, we Włoszech, w Austrii, Szwajcarii, Norwegii i Finlandii.
Turystyka speleologiczna
Turystyka speleologiczna polega na zwiedzaniu i eksploracji jaskiń. Jaskinie udostępnione do zwiedzania są odpowiednio zagospodarowane. Są oświetlone, mają wyznaczone ścieżki, schody niektóre mają windy i elektryczne kolejki, są wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia i zwiedza się je najczęściej z przewodnikiem.
Większość z nich, to miejsca trudno dostępne i niebezpieczne. W wielu jaskiniach występują wąskie przesmyki, syfonu, urwiska, miejsca grożące zawaleniem, i odpadaniem skał.. Niektóre jaskinie są zalewane podczas gwałtownych opadów, a w niektórych tworzy się lód. W związku z tym takie jaskinie są dostępne tylko dla grotołazów i speleologów, mających odpowiednie predyspozycje, przygotowanie i posługujących się sprzętem wspinaczkowym.
Jaskinie najczęściej spotyka się w skałach wapiennych, gdzie tworzą systemy podziemnych korytarzy i komór. W jaskiniach panuje specyficzny mikroklimat. Ich charakterystyczną cechą jest duża wilgotność.
Nieliczne, ale interesujące są jaskinie lodowe, są one zimne, z temp poniżej 0 stopni i w związku z tym trudne do zwiedzania. Nie ma w nich stałych tras, ponieważ zmiana powierzchni lodowej powoduje niszczenie ścieżek. Ze względu na przemieszczanie się lodu często nie mają oświetlenia elektrycznego.
Niektóre jaskinie obecnie są wykorzystywane do leczenia chorób, w szczególności dróg oddechowych. Dla speleoterapii są istotne specyficzne warunki mikroklimatyczne panujące w jaskiniach, a także brak alergenów w powietrzu.
Jaskinie odznaczają się bardzo delikatnym i mało odpornym środowiskiem. Są cennymi obiektami przyrody, obiektami badań naukowych, a także miejscami służącymi celom edukacyjnym i turystycznym. W związku z tym powinny podlegać ścisłej ochronie.
Turystyka żeglarska
Potoczną nazwą żeglarstwa rekreacyjnego jest jachting. Polega ono na żeglowaniu po śródlądowych akwenach wodnych (jeziorach naturalnych i sztucznych), rzekach i kanałach. Pomysł żeglowania dla przyjemności został spopularyzowany w XIX w. Do tego czasu łodzie były wykorzystywane tylko do transportu towarów.
Europa jest kontynentem szczególnie predysponowanym do rozwoju turystyki żeglarskiej ze względu na gęstą sieć żeglownych szlaków, które mają łącznie ok. 10 tys. km długości. W Polsce żeglarstwo uprawia ok. 2 mln osób.
Turystyka żeglarska jest dyscypliną kosztowną, do niedawna jeszcze ekskluzywną. Uprawianie żeglarstwa wiąże się ze zdobyciem szczegółowej wiedzy potwierdzonej posiadaniem patentu żeglarza lub sternika.
Podstawową barierą rozwoju turystyki żeglarskiej w Polsce niedostatek lub brak kanałów.
Do najważniejszych szlaków żeglarskich w Polsce należy Szlak Wielkich Jezior Mazurskich ciągnący się od Jeziora Nidzkiego aż po Węgorzowo nad Jeziorem Mamry.
Na świecie żeglarstwo śródlądowe jest szczególnie popularne w Europie i Ameryce Północnej. Do najciekawszych szlaków żeglarskich należy droga wodna Ren-Men-Dunaj o długości 3500 km pozwalająca przepłynąć z Kanału La Manche na Morze Śródziemne.
Turystyka kajakowa
Turystyka kajakowa wywodzi się równolegle z Wielkiej Brytanii i Kanady. Rozwija się od drugiej połowy XIX w. Wówczas w Wielkiej Brytanii rozpoczęto produkcję łodzi wzorowanych na eskimoskich kajakach, a w Kanadzie stworzono drewniane kanadyjki bazując na modelu indiańskich łodzi z kory wierzbowej.
Prekursorem turystyki kajakowej na świecie był Szkot, Jon MacGregor, który we własnoręcznie wybudowanym drewnianym kajaku pływał, począwszy od 1865 r., po rzekach Wielkiej Brytanii i kontynentalnej Europy. W Polsce wyprawy kajakowe po Wiśle, Bugu, Niemnie i Biebrzy już w 1872 r., odbywał Zygmunt Gloger, uważany na pioniera kajakarstwa turystycznego w Polsce.
Turystyka kajakowa jest najmniej ingerującym środowisko sposobem zwiedzania terenów przyrodniczo cennych, bo jest prowadzona szlakami naturalnymi, nie zaś drogami sztucznie i trwale przecinającymi obszary naturalne. Turystykę kajakową można uprawiać na wodach śródlądowych stojących (jeziorach) i płynących (rzekach) oraz na morzu (kajakarstwo morskie). Szlaki wodne i akweny przydatne do turystyki kajakowej muszę odznaczać się określonymi parametrami naturalnymi
( czystość wód, zalesienie brzegów, cisza) oraz odpowiednią infrastrukturą turystyczną ( wypożyczalnie sprzętu pływającego, stanice, baza noclegowa i gastronomiczna).
Szlaki kajakowe dzieli się według ich atrakcyjności turystycznej (szlaki o walorach międzynarodowych, narodowych i regularnych) oraz przepustowości (szlaki dla turystyki indywidualnej, maksymalnie 5 osad i dla turystyki masowej) W Polsce istnieje około 150 szlaków kajakowych. Wśród nich jest 10 szlaków o walorach międzynarodowych, w tym 3 o przepustowości indywidualnej (Poprad, Radunia i Pasłęka) oraz 7 o przepustowości masowej (Dunajec, Skrutynia, Czarna Hańcza, Drawa, Brda, Wda, Jeziora Brodnickie).
Kajakarstwo górskie wymaga większych umiejętności i jest bardziej niebezpieczne. Do światowych ośrodków kajakarstwa górskiego należy Nepal, Chorwacja, Kanada.
Kajakarstwo morskie jest szczególnie popularne na wybrzeżach typu szkierowego (Finlandia), dalmatyńskiego ( Chorwacja), fiordowego ( Norwegia, Nowa Zelandia) oraz zwartych archipelagach wysp ( Morze Egejskie, Galapagos ).
Zaledwie 2% polskich turystów uprawia turystykę kajakową, ale popularność tej formy aktywnego wypoczynku rośnie znacznie szybciej niż zainteresowanie innymi formami.
Turystyka nurkowa
Mianem turystyki nurkowej określa się wyjazdy turystyczne w regiony pozwalające na uprawianie nurkowania swobodnego dla przyjemności i wypoczynku. Nurkować można w morzu lub w jeziorach, przy czym nurkowanie morskie jest znacznie bardziej widowiskowe.
Pierwszy klub zrzeszający amatorów nurkowania powstał w 1933r. w Kalifornii.
Do wczesnych lat 50. XX w. szkolenia nurkowe prowadziły tylko organizacje marynarki wojennej i naukowe. Pierwsze szkoły nurkowania dla cywilów powstały w 1953 r. w Wielkiej Brytanii i rok później w Stanach Zjednoczonych. Dzisiaj nurkowanie jest bardzo popularnym i szeroko dostępnym sportem.
Turystów podwodnych można podzielić na nurków wakacyjnych i regularnych. Nurkowanie wakacyjne ma charakter okazyjny. Nurkowanie regularne uprawiają turyści realizujący swoją pasję częściej.
Międzyzwrotnikowe regiony świata, to najpopularniejsze tereny nurkowania wakacyjnego, dla turystów uczących się nurkować i nurkujących tylko w tym okresie. Należą do nich, np. : Morze Czerwone, Karaiby, Wielka Rafa Koralowa. W Europie intensywną turystykę podwodną można uprawiać u wybrzeży Chorwacji, Hiszpanii, Portugalii,
Nurkowanie w wodach śródlądowych jest mniej atrakcyjne niż morskie ze względu na niższą temperaturę wody i ograniczoną widoczność.
W Polsce najpopularniejszymi miejscami do nurkowania są Jeziora Mazur, Pomorza i Wielkopolski, a także kamieniołomy ( Zakrzówek w Krakowie, Jaworzno) i wybrzeża Bałtyku, zwłaszcza okolice półwyspu Hej ( nurkowanie we wrakach ).
Turystyka przygodowa
Turystyka przygodowa jest formą wyjazdów turystycznych, których głównym motywem jest przeżycie określonej przygody, związanej z „podróżą nieznane”. Wyróżnikiem turystyki przygodowej jest aspekt emocjonalny, który może być związany z odkrywaniem podczas podróży nowych terenów lub zwiększonym poziomem ryzyka. Przeżyciom emocjonalnym towarzyszą także doznania estetyczne, duchowe, intelektualne, związane z zetknięciem się ze środowiskiem, odmiennymi kulturami i spotykanymi ludźmi.
Turystyka przygodowa nie jest zjawiskiem nowym. Ważną rolę w programowaniu takich form turystyki odgrywają wydawnictwa turystyczne, a przede wszystkim przewodniki turystyczne i publikowane relacje z podróży. Wśród współczesnych form ruchu turystycznego do turystyki przygodowej o charakterze eksploracyjnym można zaliczyć tramping turystyczny oraz trekking.
Tramping turystyczny
Tramping turystyczny, to forma tzw. Taniego podróżowania, indywidualnie lub w kilkuosobowych grupach. Uczestnicy wyjazdów trampingowych osobiście zajmują się przygotowaniem podróży. W jej trakcie korzystają z tanich obiektów zakwaterowania, często poruszają się autostopem. Popularnymi środkami podróży trampingowych są także motory i rowery. Tramping wymaga od uczestników przystosowania się do miejscowych warunków środowiska przyrodniczego i społecznego, pozwala na dużą swobodę w realizacji podróży. Ze względu na charakter tego rodzaju wyjazdów uczestnikami są zazwyczaj ludzie młodzi. Rozpowszechnionym na świecie rodzajem trampingu jest backpacking.
BACKPACKING - jest formą podróżowania indywidualnego do krajów i regionów interesujących z punktu widzenia uczestnika - backpackera (obieżyświata). Głównym motywem takich wędrówek jest wnikliwe poznanie świata i odmiennych kultur. Możliwość realizowania takiego celu podróży daje podróżującemu kontrakt z mieszkańcami odwiedzanych krajów. Turysta - obieżyświat korzysta z noclegu w tanich hotelach, pokojach gościnnych, śpi w namiotach, pod gołym niebem. Bacpacking uprawiają zazwyczaj osoby młode, czas trwania takich podróży jest różny może trwać kilka dni, kilka miesięcy nawet kilka lat.
Trekking turystyczny
Trekking turystyczny oznacza wyprawy, głównie piesze, odbywane na obszarach bezludnych lub słabo zaludnionych, charakteryzujących się uciążliwymi dla organizmu warunkami przyrodniczymi, np.: góry, obszary polarne, pustynie. Trekking, jako forma podróży łączy zarówno piesze wędrówki, jak i górską wspinaczkę alpejską. Odbywa się zazwyczaj w małych grupach, od kilku do kilkunastu osób. Wyjazdy trekkingowe są organizowane zazwyczaj w obszary górskie, często zupełnie bezludne, np.: w Himalaje i inne góry Azji, w Andy, w Europie - Góry Skandynawskie, na Islandię, w Patagonię.
Z punktu widzenia uczestników można wyróżnić cechy charakterystyczne trekkingu takie, jak:
* eksploracja,
*zwiększony poziom wysiłku fizycznego,
*posiadanie przynajmniej podstawowych umiejętności posługiwania się sprzętem turystycznym i specjalistycznym.
Zaplecze noclegowe tego rodzaju wyjazdów stanowią namioty, schrony górskie lub inne obiekty o niskim standardzie. Posiłki najczęściej przygotowują uczestnicy wypraw we własnym zakresie.
Survival
Jedną z nowych i zyskujących popularność form turystyki przygodowej jest turystyka przetrwania, - czyli survival. Jest, to umiejętność przetrwania w różnych warunkach środowiskowych. Turystyka ta łączy w sobie element przygody oraz bliski kontakt z przyrodą. Wśród umiejętności, jakie nabywają uczestnicy w trakcie takich wyjazdów, są m.in.: organizacja wyprawy oraz dobór ekwipunku, posługiwanie się sprzętem potrzebnym do przetrwania, budowa schronienia, pierwsza pomoc i wezwanie pomocy, pokonywanie przeszkód terenowych, orientacja w terenie, zdobywanie i sporządzanie pożywienia, rozpalanie ognia. Turystyka survivalowa spełnia także ważne funkcje psychologiczne. Pozwala uczestnikom na sprawdzenie oraz ukształtowanie ich predyspozycji psychicznych i fizycznych przystosowania się do trudnych warunków, a tą drogą prowadzi do wzmocnienia wiary we własne możliwości.
Turystyka i rekreacja ekstremalna
Współcześnie do turystyki przygodowej próbuje się także zaliczyć różne formy turystyki i rekreacji ekstremalnej. Uprawianie ekstremalnych form rekreacji, tzw. Sportów ekstremalnych, jest nastawione na doznawanie bardzo silnych przeżyć emocjonalnych =, któremu często towarzyszy wyczerpanie fizyczne oraz wysokie ryzyko utraty zdrowia lub nawet życia. Element ryzyka należy do głównym czynników uczestnictwa w turystyce ekstremalnej.
Do grupy form rekreacji lub dyscyplin ekstremalnych można zaliczyć z jednej strony te, które wymagają odpowiedniego przygotowania ze strony uczestników oraz z drugiej strony takie, które mają charakter masowej rozrywki, dostarczającej osobom w niej uczestniczącym dużego ładunku przeżyć emocjonalnych. Do uprawiania niektórych form są niezbędne specyficzne warunki środowiska przyrodniczego (np. szybki nurt wody w rzekach), odpowiednie zagospodarowanie oraz specjalistyczny sprzęt. Wśród najbardziej popularnych form rekreacji i turystyki określanych, jako „ekstremalne” można wskazać m.in.:
*basejumping, będący rodzajem skoków spadochronowych z budynków, masztów antenowych, mostów i skał,
*bungejumping, czyli skoki z dużych wysokości na gumie przywiązanej do nóg, np. z mostów, budowli, urwisk skalnych,
*hydrospeeding, polegający na pokonywaniu rzek górskich z nurtem, na niewielkiej plastikowej desce, w odpowiednim stroju ochronnym (neoprenowy kostium, kask, płetwy, ochraniacze na kolanach i łokciach),
*jumping dream, której istotą jest zjazd na linie między dwoma wysokimi budynkami, skałami lub nad wąwozem,
*kajakarstwo górskie, uprawiane na rwących górskich rzekach,
*canyoning, polegający na pokonywaniu techniką alpinistyczną stromych brzegów rzek, potoków, oraz wodospadów,
*kiteboarding, będący rodzajem lotu ślizgowego na desce surfingowej, połączonego z akrobacją,
*kolarstwo terenowe i górskie, uprawiane na oznakowanych szlakach oraz ścieżkach rowerowych, leśnych drogach i bezdrożach,
*mountainboarding, , który jest zjazdem po stoku, na desce wyposażonej w kółka,
*paintball, jako plenerowa gra wojenna, z wykorzystaniem zaprojektowanej specjalnie do tego celu broni pneumatycznej, miotającej pociski z farbą,
(…) i wiele innych .