Odnawialne źródła energii

informacje o odnawialnych źródłach energii wykorzystywanych w Polsce.

Jak wynika z raportów Światowej Rady Energetycznej, przez ostatnie 30 lat zużycie energii wzrosło ponad dwukrotnie. Powoduje to wiele negatywnych skutków dla naszej planety takich jak: anomalie klimatyczne oraz powstawanie tzw. efektu cieplarnianego spowodowanego nadmierną emisją dwutlenku węgla do atmosfery.
Ponadto sukcesywny wzrost zużycia energii wiąże się z perspektywą wyczerpania się zasobów kopalnych paliw, węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Oznacza to, że w przyszłości dojdzie do znacznego wzrostu cen wszelkich nośników energii. Znane są już dziś sposoby uniknięcia tych problemów, trzeba tylko docenić i zacząć wykorzystywać odnawialne źródła energii, do których oprócz energii słonecznej należy energia wiatru, rzek, biomasy czy źródeł geotermalnych. Zasoby energii odnawialnej w Polsce mogłyby w ok. 90% zaspokoić obecne zapotrzebowanie na energię.
Najwyższy potencjał mają: energia geotermalna (ponad 40% krajowych zasobów energii odnawialnej), słoneczna (ok. 40%), i energia biomasy (ok. 20%). Znacznie mniejsze są zasoby energii wiatru i rzek (ok.2%). W Polsce wykorzystanie energii odnawialnej jest bardzo niskie i według danych statystycznych wynosi 1,5% energii pierwotnej.

Dlaczego warto wykorzystywać energię ze źródeł odnawialnych-
Energia odnawialna jest energią tanią, przyjazną człowiekowi i środowisku. Odnawialne źródła są dostępne za darmo (energia słońca, wiatru, biogazu) lub po niewielkich kosztach (słoma, drewno).

Korzyści wynikające z zastosowania odnawialnych źródeł energii:

1. Ekonomiczno - społeczne
- wprowadzenie niewyczerpalnych i tanich źródeł energii - w miejsce trudniej dostępnych i coraz droższych paliw kopalnych
- zmniejszenie uzależnienia od obcych źródeł energii
- stworzenie warunków konkurencji między producentami energii (ceny energii wynikają z kosztów jej pozyskania)
- stworzenie nowych stanowisk pracy (redukcja bezrobocia w regionach rolniczych)
- zagospodarowanie nieużytków na produkcję rolną dla sektora paliwowo - energetycznego)
- wykorzystanie nadwyżek produkcji rolnej (zbóż, ziemniaków, roślin oleistych oraz odpadów np. słomy)

2. Ekologiczne
- zredukowanie emisji zanieczyszczeń powietrza związanych z przetwarzaniem paliw kopalnych
- redukcja efektu cieplarnianego
- zmniejszanie ilości odpadów
- uregulowanie stosunków wodnych

3. Zdrowotne
- ograniczenie zachorowań wynikających z zanieczyszczeń środowiska

Energia słoneczna
Energia słoneczna może być przetwarzana w kolektorach wodnych i powietrznych w ciepło służce do:
- ogrzewania mieszkań - pomieszczeń produkcyjnych, obiektów sportowych, szkół, ośrodków kultury
- podgrzewania wody w gospodarstwach domowych, rolnych, basenach, zakładach przemysłowych
- suszenia: ziarna zbóż, tytoniu, nasion, owoców, ziół, grzybów (kolektory powietrzne)
Energia słoneczna może być również przekształcona w energię elektryczną w ogniwach fotowoltaicznych. Małe baterie słoneczne zasilają nasze kalkulatory, zegarki, zabawki, radia czy nawet przenośne telewizory. Dużą uwagę przywiązuje się obecnie do wykorzystania ogniw fotowoltaicznych w systemach wolnostojących, montowanych na obszarach oddalonych od sieci elektrycznej. Takie rozwiązania stosuje się do zasilania urządzeń automatycznych takich jak: telefony awaryjne na autostradach, boje nawigacyjne, latarnie morskie, stacje meteorologiczne i telekomunikacyjne. Bateriami słonecznymi zasilane są urządzenia pokładowe w satelitach telekomunikacyjnych, badawczych, wojskowych. Energia słoneczna jest używana w Neapolu do ogrzewania wody dla potrzeb domowych. W krajach o dużym nasłonecznieniu, które leżą na trudnym terenie, bez możliwości dostarczania do elektrowni węgla, światło słoneczne jest często jedynym źródłem energii.
W Polsce energia może być przetwarzana na prąd i ciepło przez instalacje zamontowane na dachach budynków lub w miejscach zabudowanych. Takie warunki istnieją na ok. 0,5% powierzchni Polski. Natomiast ogniwa fotowoltaiczne wykorzystywane są głównie w urządzeniach nawigacyjnych na Morzu Bałtyckim.

Energia wiatru
Siła wiatru może być przetwarzana na energię elektryczną w siłowniach przekazujących prąd do sieci elektroenergetycznej lub pracujących indywidualnie - na potrzeby użytkownika (zakładu przemysłowego, gospodarstwa rolnego czy jednorodzinnego domku).
Energię wiatru można wykorzystać do oświetlenia pomieszczeń, pompowania wody konsumpcyjnej, nawadniania pól (zraszacze upraw) jak również rekultywacji i natleniania zbiorników wodnych. Minusem stosowania energetyki wiatrowej są zmiany krajobrazu, hałas oraz zagrożenia dla wędrownego ptactwa. Polska posiada dobre warunki do rozwoju energetyki wiatrowej. Najlepsze warunki występują na Wybrzeżu i Suwalszczyźnie - średnia roczna prędkość wiatru na wysokości 30 m - wynosi 5-6 m/s.

Energia wody
Siłownie wodne na świecie dostarczają ok. 5% używanej energii. Wiele rzek w krajach rozwijających się nadaje się do budowy zapór. Minusem stosowania energetyki wodnej jest fakt iż budowa ogromnych obiektów zmusza ludzi do przesiedlania się, odbiera im się ziemię i ma negatywny wpływ na środowisko. Polska jako kraj nizinny ma niewielkie zasoby energii wodnej. Obecnie działa w Polsce ok. 127 dużych elektrowni wodnych i 300 małych.

Energia biomasy
Biomasa jest największym źródłem energii odnawialnej na świecie - ok. 14% energii pierwotnej. Jest ona wykorzystywana w postaci paliw - stałych (drewno i słoma) i gazowych (produkty fermentacji odpadów organicznych, osadów ściekowych, odchodów zwierzęcych), oraz paliw płynnych powstałych w wyniku przeróbki ziaren zbóż i roślin oleistych (bioetanol i biodiesel).

- Drewno
Drewno dla celów energetycznych stanowią odpady z lasów, sadów, parków i zieleńców. Leśnictwo w Polsce może dostarczyć rocznie ok. 5 mln m3. wynika to z corocznej przycinki drzew ozdobnych i owocowych oraz wymiany drzew ze względów produkcyjnych lub sanitarnych. Kolejnym "dostawcą" odpadów jest przemysł drzewny - ok. 10 mln. m3. Nie bez znaczenia są też odpady drzewne z recyklingu (połamane skrzynki, palety) ok. 3 mln m3

- Słoma
Polskie rolnictwo produkuje corocznie ok. 25-30 mln ton słomy wykorzystywanej jako ściółka i pokarm oraz do nawożenia pól. Nadwyżki słomy (zbożowej, rzepakowej) wynoszą ok. 12 mln ton rocznie. Mogą one być wykorzystane do celów energetycznych. Koszt energii cieplnej uzyskanej ze spalania słomy dwukrotnie mniejszy niż z węgla kamiennego. Z wykorzystania słomy jako paliwa wynikają korzyści ekologiczne - słoma nie będzie spalana na polach i ekonomiczne - dodatkowy dochód dla rolników.

- Biogaz
Powstaje w procesach fermentacji odpadów organicznych: odpadów komunalnych, osadów z oczyszczalni ścieków, odchodów zwierzęcych i odpadów przemysłu spożywczego. Odpady te ulegają na wysypiskach rozkładowi w warunkach beztlenowych. Głównym produktem tego rozkładu jest metan - wybuchowy gaz cieplarniany. Wykorzystanie energetyczne biogazu ułatwia wykorzystanie odpadów organicznych oraz ogranicza zanieczyszczenia środowiska. Biogaz może być źródłem energii cieplnej i elektrycznej. Gromadzone przez lata na wysypiskach komunalnych odpady wyprodukowały gaz, którego równowartość jest liczona w dziesiątkach tysięcy ton węgla. W Polsce istnieje ok. 20 instalacji na gaz wysypiskowy.

- Biopaliwa
W wielu krajach na świecie promuje się paliwa ekologiczne z dodatkiem alkoholu bezwodnego. W Brazylii, USA, Kanadzie udział alkoholu bezwodnego w niektórych benzynach wynosi nawet ok. 20%. W Polsce dopuszcza się zaledwie 5-procentowy dodatek bioetanolu. Stosowanie biopaliw jest korzystne dla środowiska - ogranicza emisję szkodliwych związków metali ciężkich i spalin oraz umożliwia wykorzystanie nadwyżek płodów rolnych.

Energia geotermalna
Energia geotermalna wykorzystuje ciepło Ziemi do ogrzewania wprowadzonej i wyprowadzonej z głębi wody. Jest używana do produkcji prądu elektrycznego lub do ogrzewania budynków - ponad 100.000 budynków w Europie i USA ogrzewa się przy użyciu geotermicznych pomp ciepła. Reykjavik (stolica Islandii) wykorzystuje ciepło geotermiczne do ogrzania aż 80% swoich zasobów mieszkalnych. W Polsce najlepsze warunki do korzystania z energii geotermalnej istnieją na zachodzie i południu kraju.
Polityka energetyczna, ekologiczna i strukturalna Unii Europejskiej przyznaje wysoki priorytet odnawialnym źródłom energii. Najważniejszym dokumentem w tej dziedzinie jest tzw. Biała Księga Komisji Europejskiej zatytułowana "Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii"
Przyjęty w listopadzie 1997 roku dokument zakłada osiągnięcie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE na poziomie 12% do roku 2010, obecnie udział ten wynosi ok. 6%.

---