2.2. Materiały na kolektory słoneczne
Absorbery i powłoki absorberów
Materiały absorberów (płyt pochłaniających) powinny mieć następujące właściwości:
dobre przewodnictwo cieplne,
małą gęstość,
łatwą obróbkę mechaniczną,
odporność na korozję atmosferyczną i korozję od strony czynnika
roboczego,
— odporność na wysokie temperatury.
Wysoka przewodność cieplna materiału absorbera ma szczególne znaczenie w kolektorach słonecznych do podgrzewania wody, gdzie powierzchnia styku czynnika roboczego z powierzchnią absorbera jest mniejsza od powierzchni absorbera. W kolektorach powietrznych, w których następuje omywanie całej powierzchni absorbera przez czynnik roboczy, przewodność płyty nie ma większego znaczenia. Dlatego na absorbery kolektorów wodnych stosuje się najczęściej metale, a rzadziej tworzywa sztuczne, natomiast na absorbery kolektorów powietrznych, oprócz metali i tworzyw sztucznych, także materiały budowlane (patrz tabl. 2.3).
Odporność na korozję jest czynnikiem bardziej istotnym w kolektorach wodnych, gdzie oprócz korozji atmosferycznej występuje korozja powodowana przez przepływającą wodę. W przypadkach, gdy czynnikiem roboczym jest zwykła woda pitna, nie zaleca się stosowania na absorbery stali węglowej, aluminium i stali galwanizowanej. Można natomiast stosować stal nierdzewną, miedź i tworzywa sztuczne.
Dokonując wyboru materiałów na absorbery, należy przyjmować następujące temperatury obliczeniowe: 70°C — dla absorbera odkrytego nieselektywnego, 110°C — dla absorbera zakrytego nieselek-tywnego i 190°C — dla absorbera zakrytego selektywnego. Nieprzestrzeganie tej zasady powoduje, że w przypadku awarii instalacji odbierającej ciepło następuje uplastycznienie (degradacja) materiału absorbera i tym samym uszkodzenie powłoki, co często wiąże się z zaparowaniem przesłony przezroczystej cząsteczkami rozpuszczającej
się farby.
Pokrycia absorberów (powłoki) powinny charakteryzować się wysoką przyczepnością do absorberów, odpornością na wysokie tem-
28
peratury, właściwościami antykorozyjnymi i — co szczególnie ważne — selektywnością, czyli wysokim współczynnikiem absorpcji a (dla promieniowania słonecznego o długości fali X < 2 /an) i małym współczynnikiem emisji e (dla promieniowania odbitego o długości fali X > 2 firn). Własności powłok absorberów kolektorów słonecznych przedstawiono w tablicy 2.1.
Pokrycia kolektorów
Podstawowym wymaganiem w stosunku do materiału pokrycia jest duża przepuszczalność promieniowania słonecznego, przy zachowaniu stabilności barwy (odporność na promieniowanie ultrafioletowe) i trwałości.
powłoki absorberów kolektorów
Tablica 2.1 Właściwości materiałów stosowanych na słonecznych
|
Współczynnik |
Współczynnik |
Selektywność |
Materiał |
pochłaniania |
emisji |
|
|
a |
e |
tf/e |
Aluminium utlenione (KMnO ) |
0,8 |
0,35 |
2,3 |
Aluminium pokryte (CuO) |
0,85 |
0,11 |
7,7 |
Beton |
0,9 |
0,6 |
1,5 |
Cu - czarne (miedź czerniona |
|
|
|
przez działanie N;OH + NaCIO2) |
0,93 |
0,11 |
8,5 |
Czerń chromowa |
0,98 |
0,14 |
7,0 |
Ebanol na miedzi kolorowany |
|
|
|
na czarno (CuO) |
0,9 |
0,16 |
5,6 |
Farby czarne |
0,98 |
0,89 |
1,1 |
— czarna Parsonsa |
0,98 |
0,98 |
1,0 |
— szaroczarna |
0,87 |
0,87 |
1,0 |
Nikiel czarny zawierający tlenki |
|
|
|
i siarczki |
0,92 |
0,11 |
8,4 |
Tlenki magnezu |
0,86 |
0,14 |
4,8 |
Sadza na bazie akrylu jako środka |
|
|
|
wiążącego |
|
|
0t88 |
PbS jako pigment z silikonowym |
|
|
|
lepiszczem |
0,90 |
0,37 |
2,43 |
29