Protetyka stomatologiczna

Protezy ruchome

• protezy całkowite lub częściowe

• protezy śluzówkowe lub śluzówkowo-ozębnowe

Diagnostyka układu stomatognatycznego

1. Wywiad lekarski (badanie podmiotowe) → pytamy pacjenta o:

1. przyczynę zgłoszenia się do lekarza protetyka

2. dotychczasowe doświadczenia z lekarzami dentystami

3. czy pacjent użytkuje obecnie jakieś uzupełnienia protetyczne:

1. czy jest z nich zadowolony

2. od kiedy je ma

3. czy ma jakieś sugestie dotyczące protezy

4. czy spełnia/-ją one swoje funkcje

4. wywiad osobowy i socjalny:

1. palenie i picie

2. zawód

3. obgryzanie paznokci itp.

5. wywiad ogólny:

1. czy pacjent obecnie na coś choruje (WZW, gruźlica, choroby zakaźne)

2. przebyte choroby

3. przyjmowane obecnie leki

4. choroby układu krążenia → cukrzyca, padaczka (protezy wzmocnione)

5. choroby alergiczne → uczulenie na stopy metali

6. chroniczny katar i oddychanie przez usta (utrudniają użytkowanie dużych protez ruchomych)

7. antybiotyki → możliwość grzybicy (*z protezy nie da się usunąć w 100% sporów s trzeba ją podścielić od strony dośluzówkowej)

6. wywiad rodzinny:

1. choroby genetyczne

2. wady wrodzone

3. choroby psychiczne, nerwice

7. wywiad specjalistyczny:

1. wszystkie dolegliwości związane z głową i jamą ustną (bóle głowy, zaburzenia wydzielania śliny → po radioterapii brak)

2. przyczyna utraty zębów

3. układ nerwowy → anastezje i parastezje, drętwienie głowy, zgrzytanie zębami

4. układ mięśniowo-stawowy → artropatie i mioartropatie

5. przebieg dotychczasowego leczenia protetycznego

2. Badanie przedmiotowe (*umyć ręce, założyć rękawiczki):

1. badanie zewnątrzustne:

1. symetria twarzy

2. układ czerwieni wargowej (u osób o startych zębach nie użytkujących protez nie widać jej → płaszczyznowy styk warg)

3. zabarwienie powłok

4. szerokość szpary ustnej (minimum 4cm)

5. ruchy żuchwy (na boki, do przodu, tyłu)

6. ujście nerwu V

7. symetria twarzy (badanie mięśni jednocześnie z obu stron lub osobno z wewnątrz i zewnątrz każdą stronę)

2. badanie palpacyjne → staw skroniowo-żuchwowy

3. badanie zewnątrzustne:

1. przedsionek jamy ustnej:

1. błona śluzowa gładka, lśniąca, różowa

2. wysklepienie przedsionka

3. przejście błony śluzowej ruchomej w nieruchomą

4. przyczepy wędzidełek obu warg i języka (rozmieszczenie i odległość od szczytu wyrostka)

5. ujścia ślinianek

6. wyniosłości (kolec nosowy przedni, wyniosłość kłową)

2. badanie łuków zębowych:

1. jakość ilość i ich rozmieszczenie w łuku

2. stopień ruchomości zęba

3. umieszczenie zębów w zębodole

4. stan koron zębów

3. okluzja

4. ocena bezzębnego wyrostka zębodołowego

1. szablowaty

2. kolbowaty

3. płaski

4. wyrostek o stokach równoległych (najkorzystniejszy)

5. stabilny / ruchomy

5. obecność i kształt guzów szczęki (kolbowate, zanikłe)

6. ocena jamy ustnej właściwej → badamy:

1. błonę śluzową podniebienia twardego i miękkiego

2. umiejscowienie otworów podniebiennych

3. wysklepienie podniebienia

4. przejście podniebienia miękkiego w twarde

5. przebieg i napięcie więzadła skrzydłowo-żuchwowego przy otwartych ustach

6. okolicę trójkąta zatrzonowcowego (→ twarde z nieruchomą błoną śluzową)

7. ocena języka:

1. wielkość, ruchomość, przyczep wędzidełka (wędzidełko zbyt rozległe wypycha płytę protezy)

2. dno jamy ustnej

3. ujścia ślinianek podjęzykowych i podżuchwowych

4. wypukłość kresy żuchwowo-gnykowej

5. obecność śliny w jamie ustnej

3. Badanie dodatkowe

1. Rtg

1. obraz kości gąbczastej, jej sklerotyzację, zanik

2. rozległość miazgi, umiejscowienie próchnicy

3. położenie korzeni, przebieg kanałów korzeniowych

4. ocena szpary ozębnej, wielkość jej powierzchni

Klasyfikacja braków uzębienia wg Galasińskiej-Landsbergerowej (oddzielna do szczęki i żuchwy):

1. Klasa - braki jakościowe w 1 lub więcej zębów przy pełnych łukach zębowych (protezy stałe)

2. Klasa - braki zawarte między zębami (protezy stałe lub ruchome w zależności od rozległości braków i jakości filarów)

3. Klasa - braki skrzydłowe jedno lub obustronne (protezy ruchome podparte lub osiadające)

4. Klasa - braki całkowite → bezzębie (protezy całkowite)

Klasyfikacja Applegate'a-Kennedy'ego:

1. Obustronne skrzydłowe braki zębów

2. Jednostronne skrzydłowe braki zębów

3. Jednostronne braki ograniczone z przodu i z tyłu przez zęby; zęby te nie mogą służyć jako jedyne podparcie dla protezy (→ filar zespolony)

4. Pojedyncze obustronne braki zębów w odcinku przednim z pełnymi łukami w odcinkach bocznych

5. Braki w odcinku przednim i tylnym, kiedy zęby przednie nie mogą być wykorzystane jako filary, np.

brak zębów 2-6

6. Braki zębowe, przy których zęby ograniczające lukę mogą być użyte jako filary zdolne do całkowitego podparcia protezy,

np. brak 4 i 5 → most z filarami w postaci zębów 3 i 6

Wyciski i modele orientacyjne (wstępne, diagnostyczne) - zamieszczane w artykulatorze

Są to wyciski anatomiczne na łyżce standardowej → jak nazwa wskazuje cel diagnostyczny, do oceny:

• podłoża protetycznego (obszaru pokrytego w przyszłości przez protezę stałą lub ruchomą; zespół tkanek jamy ustnej, na które poprzez protezę przenoszone są siły żucia)

• konieczności przeprowadzenia wstępnego leczenia przedprotetycznego (chirurgicznego ortodont. zachowaw. protet, itd.), rodzaju planowanej protezy

Przed przystąpieniem do leczenia trzeba zbadać pacjenta i stwierdzić czy jego stan zdrowia nie stanowi przeszkody.

Wycisk - negatyw podłoża protetycznego, tj. kształtu tkanek, wykonany z mas wyciskowych.

Procedura:

1. Dobór łyżki (wielkość, rodzaj)

2. Mieszamy masę (do konsystencji budyniu)

3. Masę nakładamy na łyżkę i do jamy ustnej (pacjent siedzi)

4. Po związaniu wycisk wyjmujemy, płuczemy i oceniamy!

Model - pozytyw podłoża protetycznego, jego podstawa musi mieć minimum 2cm

3

---