Cele  pobierania kału
-badanie ogólne (ocena konsystencji, zabarwienia , woni, wyglądu,
nieprawidłowych domieszek)
-badanie bakteriologiczne (wykrycie czynnika etiologicznego
powodującego zakażenie przewodu pokarmowego oraz ocena wyników
leczenia)
-badanie wirusologiczne (wykrycie czynnika etiologicznego powodującego
zakażenie przewodu pokarmowego)
-badanie parazytologiczne (ocena obecności pasożytów przewodu pokarmowego)
- badanie kału na krew utajoną (stwierdzenie krwawienia z przewodu pokarmowego)
Wskazania do pobrania kału
-badania okresowe na nosicielstwo bakterii
-choroby zakaźne jelit
-ostre i przewlekłe choroby, w przebiegu których występuje biegunka
-choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego
-choroby trzustki
-zaburzenia wchłaniania pokarmu z jelit
-choroby przebiegające z uszkodzeniami błony śluzowej przewodu pokarmowego
Przeciwwskazania
-krwawienie z żylaków z odbytu
-w przypadku kobiet - menstruacja
Powikłania/zagrożenia
-nieprzestrzeganie zasad aseptyki może spowodować fałszywie dodatni
wynik badania bakteriologicznego
-nieprawidłowy transport próbki kału, np. wysuszenie pobranego stolca
może spowodować ujemny wynik badania bakteriologicznego

WYMAZY
Cele  pobierania wymazów:
-badanie bakteriologiczne (określenie rodzajów wyhodowanych z wymazu
drobnoustrojów,ustalenie antybiotykogramu)
-badanie cytologiczne (ocena jakościowa i ilościowa składu komórkowego)
-badanie wirusologiczne (określenie rodzajów zawartych w wymazie wirusów)
-badanie parazytologiczne (określenie rodzajów zawartych w wymazie pasożytów)
Wymaz  z gardła
Wskazania:
1. Zakażenia
-dolnych i górnych dróg oddechowych
-przebiegające z wysypką
-przebiegające z objawami ze strony OUN (np. zapalenie mózgu)
-przebiegające z zajęciem układu chłonnego
-prz z objawami ze strony układu sercowo- naczyniowego, pokarmowego
-wewnątrzmaciczne płodu
-okołoporodowe
-występujące u osób poddanych leczeniu immunopresyjnemu
2. stany zapalne i ropne błon śluzowych gardła
Przeciwwskazania:
-silny odruch wymiotny
Powikłania/zagrożenia
-nieprzestrzeganie zasad aseptyki dające wynik fałszywie dodatni
-mechaniczne uszkodzenie śluzówki gardła
-sprowokowanie wymiotów

Badanie moczu :
Badanie ogolne , bakteriologiczne , badanie specjalistyczne oraz
dobowa zbiórka moczu
Cele badania ogolnego moczu:
Określenie barwy , przejrzystości , odczynu ph , ciężaru właściwego
moczu , wskazania obecności takich substancji chemicznych jak bialko
cukier aceton lub barwniki żółciowe
Ocena osadu moczu , określenie takich składników upostaciowanych jak
wielokontny lub okrągłe komórki nabłonka krwinki biale i czerwone
bakterie , wałeczki składniki mineralne pasożyty
WSKAZANIA DO BADANIA OGOLNEGO MOCZU
Badania okresowe , badania przesiewowe , stany zapalne nerek i drog
moczowych , choroby krwi , ostre przewlekłe zatrucia , zaburzenia
metaboliczne
PRZECWIWSKAZANIA DO BADANIA OGOLNEGO MOCZU
Stany zapalne i ropne w okolicy ujścia cewki moczowej u kobiet  ,
miesiączka , upławy , stany zapalne dróg rodnych , gdy na czas
pobierania moczu do badania nie można dróg rodnych zabezpieczyć
tamponem dopochwowym
ZAGROŻENIA podczas pobierania moczu do badania ogólnego : zakazenia
próbki moczu na skutek nie przestrzegania zasad aseptyki ,
zafałszowanie wyników badań na skutek niedokładnego podmycia pacjenta
( wykrycie w moczu  śluzu , nabłonka , tłuszczu , kału) nie
zabezpieczenia kobiety w czasie miesiączki lub upławów tamponem
dopochwowym ( wykrycie w moczu erytrocytów lub leukocytów)
nieodpowiedniej diety (spożywanie w nadmiarze cukru , szczawiu ,
móżdżku ,
nerek)

Przygotowanie zestawu: czysty pojemnij z zakrętką na mocz, basen ,
papier toaletowy , miska , dzbanek z ciepłą woda , mydło , myjka ,
rękawiczki , miska nerkowata , parawan.
Cele badania BAKTERIOLOGICZNEGO MOCZU: rozpoznanie infekcji
bakteryjnej układu moczowego , ustalenie stopnia odporności
wyhodowanego szczepu bakteryjnego na leki
WSKAZANIA DO BAKTERIOLOGICZNEGO MOCZU BADANIA : podejrzenie Lub
istnienie zakażenia układu moczowego kontrola po przebytym zakażeniu
układu moczowego , zapalenie gruczołu krokowego
PRZECWISKAZANIA DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO MOCZU :
Stany zapalne i ropne w okolicy ujścia cewki moczowej u kobiet  ,
miesiączka , upławy , stany zapalne dróg rodnych , gdy na czas
pobierania moczu do badania nie można dróg rodnych zabezpieczyć
tamponem dopochwowym
POWIKŁANIA ZAGROŻENIA PODCZAS POBIERANIA MOCZU BAKTERIOLOGICZNEGO :
ZAKAŻENIA próbki moczu nie przestrzegania zasad aseptyki ,
zafałszowanie wyników badań na skutek niedokładnego podmycia pacjenta
( wykrycie w moczu  śluzu , nabłonka , tłuszczu , kału) nie
zabezpieczenia kobiety w czasie miesiączki lub upławów tamponem
dopochwowym ( wykrycie w moczu drobnoustrojów) fałszywie ujemny wynik
badania bakteriologicznego na skutek oziębienia moczu , który
zmniejszy możliwość wyhodowania drobnoustrojów .PRZYGOTOWANIE SPRZĘTU
: jałowy pojemnik
na mocz z zakrętką ( nie otwierać do czasu próbki moczu ) basen ,
papier toaletowy , preparat antyseptyczny , jałowe gaziki dla kobiet 8
sztuk dla mężczyzn 4 , jałowa pęseta  i miseczka , jałowy roztwór 0,9%
NaCl , rękawiczki , miska nerkowata , parawan
CELE DOBOWEJ ZBIÓRKI MOCZU: określenie dobowego bilansu płynów , ocena
dobowego wydalania z moczem min białka , glukozy , elektrolitów ,
elementów morfotycznych ( ADDISA) końcowych produktów przemiany
materii ( tzn. związków azotu) hormonów i ich metabolitów ( np.
kortyzolu , adrenaliny , gonadotropiny kosmówkowej , hormonu wzrostu ,
hormonu luteinizującego kwasu wanilinomigdałowego , kwasu
chydroksyindolooctowego ) oraz określenie wielkości filtracji
kłębkowej( tzn klirensu kreatyniny )
WSKAZANIA DO DOBOWEJ ZBIÓRKI MOCZU : stany zapalne nerek , nie
wydolność nerek , cukrzyca , zaburzenia metaboliczne
PRZECIWSKAZANIA
Stany zapalne i ropne w okolicy ujścia cewki moczowej u kobiet  ,
miesiączka , upławy , stany zapalne dróg rodnych , gdy na czas
pobierania moczu do badania nie można dróg rodnych zabezpieczyć
tamponem dopochwowym
POWIKŁANIA -ZAGROŻENIA PODCZAS DOBOWEJ ZBIÓRKI MOCZU
Zewnątrzpochodne zanieczyszczenie bakteryjne lub chemiczne ,
zafałszowanie wyników badań na skutek niestarannego wymieszania
zebranego moczu przed pobraniem próbki do badania specjalistycznego
PRZYGOTOWANIE SPRZĘTU : podpisany czysty
suchy słój o pojem.2-3 litry z przykryciem , czysty suchy basen (dla
mężczyzn-kaczka) papier toaletowy , rękawiczki , parawan
PRAWIDŁOWE WARTOSCI MOCZU
Objętość: 1000-2000ml/24 godz odchylenia zależne są od objętości
przyjętych i/lub objętości wydalonych płynów inne narządy, ciśnienia
koloidoosmotycznego oraz regulacji hormonalnej i nerwowej

Pobieranie plwociny do badań
Składa się z wydzieliny z drzewa oskrzelowego, górnych dróg
oddechowych, gruczołów ślinowych i z płuc.
Cele pobierania plwociny do badań
- Badanie ogólne (ocena dobowej ilości, barwy, gęstości, domieszek,
obecności pasożytów, sposób układania się w naczyniu)
- Badanie bakteriologiczne (określanie rodzajów drobnoustrojów
zawartych w plwocinie, ustalenie antybiotykogramu)
- badanie cytologiczne (ocena jakościowa i ilościowa składu komórkowego)
- badanie na obecność prątków gruźlicy
Wskazania do pobierania plwociny do badań
- Podejrzenie o gruźlicę płuc
- zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych
- ropień płuc
- rozstrzeń oskrzeli
- rak płuc
Przeciwwskazania do pobierania plwociny do badań
- chory wycieńczony, osłabiony
- chory nieprzytomny
- stany ropne w obrębie jamy ustnej i gardła
Powikłania/ zagrożenia do pobierania plwociny do badań
- przeniesienie drobnoustrojów, np. z jamy ustnej, gardła, na
pobieraną plwocinę, powodujące zafałszowanie badania przez namnożenie
innych bakterii niż te, które wywołują proces chorobowy
- nieprzestrzeganie zasad aseptyki dające wynik fałszywie dodatni
- zakrztuszenie plwociną
Przygotowanie zestawu: jałowy pojemnik jednorazowego użytku lub
jałowy, wielorazowy pojemnik z ciemnego szkła o szerokim otworze,
płatki ligniny, przegotowana woda w kubku, rękawiczki, jednorazowa
maska na usta, okulary ochronne, miska nerkowata
Przygotowanie pacjenta
- Poinformowanie pacjenta o celu i istocie i przebiegu zabiegu
- uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania
- Uzgodnienie z pacjentem sposobu i czasu wykonania zabiegu
- poinformowanie pacjenta o :
Pobraniu plwociny rano po przebudzeniu
Przestrzeganiu podstawowych zasad aseptyki
Konieczności usunięcia protezy zębowej przed badaniem
Konieczności ułożenia płasko rąk i lekkiego uściśnięcia rany
pooperacyjnej w czasie odksztuszania u chorego po zabiegu
pooperacyjnym

WYMAZ Z ODBYTU WSKAZANIA DO POBIERANIA WYMAZU Z ODBYTU
1.Zakażenia  -przebiegające z objawami ze strony
układu pokarmowego   - dolnych i górnych dróg oddechowych
Przebiegające z wysypka Przebiegające z objawami ze strony ośrodkowego
układu nerwowego                             2. Zatrucie jadem
kiełbasianym u niemowląt (botulizm)                3.ustalenie
tożsamości nosiciela wydalającego drobnoustroje chorób zakaźnych
przewodu pokarmowego     4.niemożność pobrania do badania próbki kału.
 POWIKŁANIA/ ZAGROŻENIA  DO POBIERANIA WYMAZU Z ODBYTU
-nieprzestrzeganie zasad aseptyki dające wynik fałszywie dodatni
        -mechaniczne uszkodzenia śluzówki odbytu

Przygotowanie pacjenta- Poinformowanie pacjenta o celu i przebiegu zabiegu-
uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania-
Poinformowanie, że w przypadku pobrania wymazu z odbytnicy na obecność
owsików pacjent nie powinien wcześniej się podmywać, w innych
przypadkach powinien się
umyć przed badaniem.
Diureza - w medycynie - ogół zjawisk związanych z procesem wydalania
moczu.Prawidłowość przebiegu diurezy jest zazwyczaj oceniana na
podstawie pomiarów objętości moczu wydalonego w ciągu doby lub godziny
(diureza dobowa, godzinowa), przy równoczesnym uwzględnieniu objętości
podanych płynów. Dokładne pomiary wymagają u niektórych osób
wprowadzenia do pęcherza cewnika na czas badania. Wydzielanie moczu
poniżej 60 ml/h określane jest jako skąpomocz (oliguria), poniżej 5-10
ml/h jako bezmocz (anuria).

Przygotowanie pacjenta do badania ogólnego
- Poinformowanie pacjenta o celu i istocie i przebiegu zabiegu
- uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania
- ustalenie czasu wykonywania i zakresu współpracy pacjenta podczas
przygotowania do badania oraz w trakcie jego trwania.
- Poinformowanie, że przed pobraniem moczu na badanie ogólne nie
należy przez ok. 8-12 godzin pić ani jeść
Przygotowanie pacjenta do badania bakteriologicznego
- Poinformowanie pacjenta o celu i istocie i przebiegu zabiegu
- uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania
- ustalenie czasu wykonywania i zakresu współpracy pacjenta podczas
przygotowania do badania oraz w trakcie jego trwania.
Przygotowanie pacjenta do dobowej zbiórki moczu
- Poinformowanie pacjenta o celu i istocie i przebiegu zabiegu
- uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania
- ustalenie czasu wykonywania i zakresu
współpracy pacjenta podczas przygotowania do badania oraz w trakcie
jego trwania.
Przygotowanie pacjenta do pobrania kału do badania
 - Poinformowanie pacjenta o celu i istocie i przebiegu zabiegu
- uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania
- poinstruowanie (jeśli pacjent jest na tyle sprawny) o możliwości i
sposobie samodzielnego pobrania próbki kału do badania oraz o
zasadach, jakich należy bezwzględnie przestrzegać, pobierając próbkę.

---