Rolnictwo - zagadnienia
Rolnictwo - definicja i typy.
Użytki rolne - definicja, typy, ilość w Polsce, % pow. Kraju
Płodozmian - definicja, zalety, wady, podstawowe typy
Zmianowanie.
Płody rolne.
Plony płodów rolnych (dane - t/ha - pszenica, żyto, jęczmień, buraki, ziemniaki)
Rośliny przemysłowe.
Rośliny pastewne.
Rośliny chlebowe (dla pozyskania ziarna)
Czynniki plonotwórcze (naturalne i antropogeniczne)
Poziom nawożenia mineralnego (dane, N, P, K)
Przyczyny spadku plonów
Rośliny uprawne ozime i jare (wymienić, czym się różnią)
Wyburczenie, wypszeniczenie, wykończynienie - co to jest, przyczyny.
Bioindykatory i ich przydatność w produkcji roślinnej.
Użytki zielone (łąki, pastwiska, plony - t/ha)
Konserwacja pasz z użytków zielonych.
Zapotrzebowanie dzienne krowy na zielonkę.
Pogłowie zwierząt (krów, owiec, świń, koni)
Wydajność mleczna krów w Polsce.
Od czego zależy mleczność krów.
Wymień narzędzia do uprawy roli, siewu i zbioru.
Typy orki (podorywka, orka średnia, orka głęboka)
Współczynnik transpiracji - co to jest i od czego zależy.
Opady roczne i w sezonie wegetacyjnym w Wielkopolsce.
Melioracje rolne i ich wpływ na produktywność rolniczą.
Rolnictwo ekologiczne (twórca, udział, w Polsce i w Europie).
Zalety i wady rolnictwa ekologicznego.
Zdrowa żywność - co to jest i od czego ona zależy.
Liczba ludności w świecie i w Polsce.
Gęstość zaludnienia, ile % ludności pracuje w rolnictwie.
Powierzchnia gleby potrzebna dla wyprodukowania energii (żywności) dla 1 człowieka dorosłego.
Rolnictwo - jeden z działów gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie żywności. Rolnictwo uzyskuje produkty roślinne i zwierzęce dzięki uprawie roli i roślin oraz chowu i hodowli zwierząt.
Rolnictwo ekologiczne, ekorolnictwo, alternatywny dla rolnictwa konwencjonalnego system gospodarowania zmierzający do poprawy jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych i innych produktów rolnych, zrównoważony ekologicznie i ograniczający ingerencję człowieka w ekosystem gospodarstwa, co hamuje proces degradacji siedliska rolniczego.W porównaniu z konwencjonalnym gospodarstwem, ekologiczne charakteryzuje się większą pracochłonnością, ponadto różnorodnością gałęzi produkcji rolnej, co ma związek z zachowaniem równowagi ekologicznej, przestrzega się tu także prawidłowego zmianowania roślin, znacznie ograniczając lub całkowicie eliminując stosowanie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin jednocześnie zwiększając zużycie nawozów organicznych. W roku 2001 polski sejm uchwalił ustawę o rolnictwie ekologicznym, która ma pomóc z rozwoju tej gałęzi gospodarki w naszym kraju:
Od maja 2004 r. rolnictwo ekologiczne w Polsce jest regulowane przez prawodawstwo unijne (rozporządzenie EU 2092/91). Certyfikaty przyznawane polskim produktom przez akredytowane jednostki są uznawane na całym terytorium Unii
Potocznie określenie "żywność ekologiczna" często bywa używane zamiennie z określeniem "zdrowa żywność". Jednakże podczas gdy pierwsze z pojęć określa żywność certyfikowaną, drugie jest w zasadzie tylko nazwą stworzoną dla celów marketingowych i nie narzucającą żadnych określonych standardów.
Rolnictwo ekologiczne - alternatywna metoda gospodarowania
Rolnictwo ekologiczne, określane również jako:
• biologiczne,
• organiczne,
• biodynamiczne
oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa oparty na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego, nieprzetworzo¬nych technologicznie.
Podstawową zasadą jest odrzucenie w procesie produkcji żywności środków chemii rol¬nej, weterynaryjnej i spożywczej. Gospodarowanie metodami ekologicznymi aktywizuje naturalne zasoby i biologiczne mechanizmy produkcyjne gospodarstwa i zapewnia:
• trwałą żyzność gleby,
• zdrowotność zwierząt,
• wysoką jakość biologiczną płodów rolnych.
Ilość produkowanego mleka oraz jego jakość zależą od wielu czynników. Są to między innymi: uwarunkowania genetyczne, pora roku, stadium laktacji, wiek krowy i jej zdrowie, higiena pozyskiwania mleka oraz żywienie. Stosunkowo szybkie zmiany w składzie i wydajności mleka wywołuje żywienie, które ma niewątpliwy wpływ na zawartość tłuszczu, białka i witaminy A w mleku, natomiast poziom laktozy oraz składników mineralnych pozostaje dość stały. Poprzez żywienie hodowca może również wpływać pośrednio na smak, zapach mleka, zawartość drobnoustrojów oraz jego przydatność dla przetwórstwa.
Na spadek wydajności mlecznej wpływa zarówno niedobór energii, jak i białka w dawce pokarmowej. Nadmiar białka powyżej 20% powoduje spadek wydajności oraz przyczynia się do pogorszenia wykorzystania energii w dawce. Wpływ żywienia na zawartość tłuszczu w mleku jest bardzo wyraźny. Zmiany zawartości tego składnika mogą przekraczać nawet 3 jednostki procentowe. Należy nadmienić, że im większy jest udział w dawce pasz objętościowych, takich jak siano, sianokiszonka, dobrej jakości kiszonki czy nawet dobra słoma, tym większa jest zawartość tłuszczu w mleku. Czynniki wpływające na wzrost zawartości tłuszczu to:
częste pobieranie mniejszych porcji paszy,
żywienie paszami oraz dodatkami (np. melasa) o dużej koncentracji energii w dawce,
duży udział celulozy w dawce (np. siano),
dodatek tłuszczu w paszy (np. gniecione lub śrutowane nasiona oleistych): zaleca się udział tłuszczu w dawce 3-4%,
dodatek substancji poprawiających równowagę kwasową w żwaczu, takich jak kwaśny węglan sodu (NaHCO3) w ilości 1,5-2% s.m. paszy, czyli około 200-300 g/szt. dziennie oraz tlenku magnezu (MgO) - około 60-80 g.
Czynniki wpływające na spadek zawartości tłuszczu to:
niedożywienie krów,
niedobór pasz objętościowych,
spasanie dużych ilości pasz treściwych, podzielonych na zbyt małą ilość porcji: zaleca się do 3 kg paszy na jeden odpas,
nadmiar białka w dawce pokarmowej (powyżej 18-20% suchej masy),
niedobór energii w dawce,
duży udział w dawce skrobi (np. ziarna zbóż) i cukrów (buraków)
skarmianie pasz silnie rozwalniających, zbyt zimnych i przemarzniętych,
znaczne rozdrobnienie pasz strukturalnych (poniżej 0,8-0,6 cm) i ich granulowanie.
Największy wpływ na wzrost zawartości białka w mleku ma dostarczenie w paszy dostatecznej ilości energii. Dostarczona w paszy energia jest niezbędna do intensywnego rozwoju mikroflory żwacza, która dzięki niej wytwarza dużą masę białka bakteryjnego. Białko to, po strawieniu w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego służy do budowy białka mleka. Dlatego korzystny wpływ na zawartość białka w mleku ma skarmianie pasz treściwych w odpowiednich ilościach do zapotrzebowania krowy.
+ wentylacja obory, mikroklimat
(Polska 4100)
(Szwecja 7800)
Liczba ludności Polski wynosiła w końcu 2006 roku 38.122 tys.
38 160tys. - 2005 38 500 696 - 2008
6 677 563 921 - 2008 - świat
123,52 - gęstość zaludnienia
43,00 - gęstość zaludnienia - świat
6,672,242,582 According to the International Programs Center, U.S. Census Bureau, the total population of the World, projected to 06/05/08 at 14:05 GMT (EST+5)
GUS: 38115641 - Polska
W końcu marca 2008 r. pogłowie trzody chlewnej liczyło 15687,2 tys. sztuk, wykazując głęboki spadek o 13% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Zmniejszyła się liczebność wszystkich grup wagowo-użytkowych stada świń, a najgłębiej spadło pogłowie trzody chlewnej o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na chów (o 19,7%), w tym loch prośnych (o 19,3%) .
W stosunku do marca 2007 r. w strukturze pogłowia trzody chlewnej ogółem:
- zmniejszył się udział prosiąt oraz trzody chlewnej o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na chów,
- zwiększył się udział warchlaków i trzody chlewnej o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na ubój.
W sektorze prywatnym, w marcu 2008 r., pogłowie trzody chlewnej wynosiło 15594,6 tys. sztuk i spadło w ciągu roku o 2313,3 tys. sztuk (o 12,9%), a w porównaniu ze stanem z końca listopada 2007 r. zmniejszyło się o 1921,8 tys. sztuk, tj. o 11%. W gospodarstwach indywidualnych było 13611,9 tys. sztuk świń, tj. 86,8% krajowego pogłowia trzody chlewnej. Roczny spadek liczebności stada w tej grupie gospodarstw wyniósł 2121,8 tys. sztuk (13,5%), natomiast sezonowo, tj. w okresie od listopada 2007 r., spadek pogłowia w gospodarstwach indywidualnych wyniósł 1771,6 tys. sztuk, tj. 11,5%.
W sektorze publicznym pogłowie trzody chlewnej zmniejszyło się w skali roku o 20,7 tys. sztuk (o 18,4%), a w porównaniu ze stanem w listopadzie ubiegłego roku - spadło o 12,2 tys. sztuk (o 11,7%) do poziomu 92,6 tys. sztuk.
W strukturze stada trzody chlewnej ogółem udział poszczególnych grup produkcyjno-użytkowych w końcu marca 2008 r. wynosił:
- prosięta o wadze do 20 kg - 30,5%,
- warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg - 28,0%,
- trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej, z przeznaczeniem na ubój - 32,2%,
- trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej, z przeznaczeniem na chów - 9,3%,
w tym:
- lochy na chów razem - 9,1%,
- w tym lochy prośne - 5,8%.
W grudniu 2007 r. pogłowie bydła wynosiło 5405,5 tys. sztuk i było o 124,5 tys. sztuk (o 2,4%) wyższe niż przed rokiem, a w porównaniu z liczebnością stada w czerwcu 2007 r. - niższe o 290,7 tys. sztuk (o 5,1%).
Pogłowie krów wzrosło w porównaniu z grudniem 2006 r. o 54,8 tys. sztuk (o 2,0%) do poziomu 2738,6 tys. sztuk, a w stosunku do stanu w czerwcu 2007 r. - zmniejszyło się o 48,1 tys. sztuk (o 1,7%).
Pogłowie owiec ogółem wzrosło w grudniu 2007 r. do poziomu 315,6 tys. sztuk i było o 14,2 tys. sztuk (o 4,7%) wyższe niż przed rokiem. Populacja maciorek owczych zwiększyła się o 3,9 tys. sztuk (o 1,9%) do poziomu 210,8 tys. sztuk.
Pszenica - 39,4 dt/ha
Żyto - 23,7
Jęczmień - 32,5
Buraki - (cukrowe) 513
Ziemniaki - 207
Pastwiska trwałe - 178
Współczynnik transpiracji - ilość wytranspirowanej wody potrzebnej do wyprodukowania 1 kg suchej masy rośliny. Współczynnik może wynosić np. 293 l/kg dla prosa, które dobrze rośnie na glebach suchych, do 905 l/kg dla lnu, który wymaga gleb mocno wilgotnych.
Współczynnik transpiracji nie jest wartością stałą dla danego gatunku rośliny, zależy od:
poziomu wilgotności gleby - zwiększa się, gdy suchsza,
temperatury,
zasobności gleby w składniki mineralne - zmniejsza się wraz ze wzrostem zasobności,
rodzaju gleby - zwiększa się, dla lżejszych gleb,
kwasowości gleby.
Typowe wartości współczynnika transpiracji dla roślin uprawnych:
burak cukrowy - 200-400 l/kg,
jęczmień, pszenica - 400-500 l/kg,
rzepak, groch, owies, bobik - 500-600 l/kg,
koniczyna czerwona, koniczyna inkarnatka, trawy - 600-700 l/kg,
kapusta pastewna - 700 l/kg.
Przyczyny spadku plonów
Częsta uprawa zbóż po sobie powoduje naruszenie równowagi ekologicznej środowiska, co objawia się znacznym wzrostem zachwaszczenia plantacji i kompensacją gatunków, które mają podobne tempo wzrostu i długość okresu wegetacji jak rośliny kłosowe. Zwiększony udział zbóż powoduje np. występowanie w większym nasileniu miotły zbożowej, przytulii czepnej, rumianowatych, gwiazdnicy pospolitej, bratka polnego, owsa głuchego. Uproszczone zmianowanie sprzyja także większemu zaperzeniu pól.
Uprawa w płodozmianach uproszczonych lub monokulturze zawsze prowadzi do namnażania się agrofagów, czego konsekwencją są rosnące nakłady na środki ochrony roślin i spadek plonów. Choroby grzybowe zaczynają występować regularnie i co roku w większym nasileniu. Presję chorób dodatkowo zwiększa przyorywanie rozdrobnionej słomy, będącej znakomitym środowiskiem do ich rozwoju. Głównie są to choroby podsuszkowe: zgorzel podstawy źdźbła, łamliwość źdźbła, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni. Uszkadzają one system korzeniowy i źdźbło.
W uprawie roślin zbożowych obowiązuje zasada im większy plon, tym bardziej wyczerpana gleba. Kontynuacja uprawy przez kilka latach prowadzi do zjawiska zwanego zmęczeniem gleby, a nawet do jej wyjałowienia (likwidacji żywej warstwy), a w efekcie końcowym do degradacji gleby. Farmerzy amerykańscy, uprawiając kukurydzę w monokulturze, doprowadzili do powstania takiego stanu. Zjawisko zmęczenia obejmuje także jednostronne wyczerpanie składników pokarmowych i zanik w glebie mikroorganizmów odpowiedzialnych za rozkład resztek roślinnych. Równocześnie odnotowywany jest wzrost zawartości substancji fitotoksycznych, hamujących wschody i początkowy wzrost zbóż, zwłaszcza ozimin. Substancje te powstają podczas rozkładu w glebie resztek pożniwnych i słomy.
Złe następstwo roślin