Funkcje snu
Sen jest niewątpliwie jedną z najważniejszych rzeczy w życiu każdego człowieka ponieważ każdy z nas poświęca na niego około 1/3 swojego życia. Opisując to zjawisko posłużyłem się głównie analizą dokumentów literatury medycznej. W swojej pracy na temat „Jakie są funkcję snu ?” postaram się przedstawić niektóre jego właściwości na organizm człowieka.
Na początku należy zapoznać się z samą definicją snu. Naukowcy określają to zjawisko „metodę kompensacji stanu wyczerpania i zmęczenia, zarówno fizycznego jak i psychicznego”. Jest on niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu i całego organizmu. Sen pełni wiele funkcji dobroczynnie wpływających na organizm człowieka. Najważniejszą z nich jest funkcja regeneracyjna pozwalająca zwiększyć efektywność energetyczną ciała. Podczas snu do mięśni dostarczane są składniki mineralne które pozwalają regenerować tkankom i wytwarzać nowe komórki. Pełni on także funkcję upiększająca. Podczas snu skóra regeneruje się ponieważ gdy śpimy organizm uwalnia hormony sprzyjające odnowie komórek które w czasie wypoczynku dzielą się nawet do dziesięciu razy szybciej niż w czasie dnia. W środku nocy skóra staje się bardziej ukrwiona i lepiej usuwa toksyny z organizmu. W czasie snu następuje szybsza regeneracja komórek. Sen wpływa korzystnie na pamięć i elastyczne myślenie, zaś jego brak negatywnie odbija się na funkcjonowaniu mózgu. Część mózgu, która odpowiedzialna jest za mowę, pamięć, planowanie i poczucie czasu po siedemnastu godzinach braku snu praktycznie przestaje pracować. W efekcie organizm zaczyna zachowywać się tak, jakbyśmy byli pod wpływem alkoholu. Naukowcy udowodnili, że we krwi pojawia się ekwiwalent alkoholu, zawartego w dwóch kieliszkach wina. Podczas snu wyrównuje się ciśnienie i oddech. W czasie, kiedy śpimy, wydziela się również bardzo ważny hormon, który ma wpływ na wzrost i odnowę tkanek - (somatotropina) hormon wzrostu. Podczas snu do tkanki skórnej dostaje się więcej tlenu. Dlatego po przebudzeniu skóra ma zdrowy wygląd i często jest delikatnie zaróżowiona. Sen jest również niezbędny dla zdrowia naszych oczu. Podczas snu witamina A zostaje przerobiona na retinol, który zapobiega kurzej ślepocie, osłabieniu wzroku, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu, wchodzi bowiem w skład rodopsyny, światłoczułego barwnika
znajdującego się w pręcikach siatkówki oka. Zapewnia również prawidłowy wygląd skóry i wpływa na syntezę białek, lipidów i hormonów tarczycy, utrzymuje w zdrowiu błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego oraz zwiększa oporność na zakażenia. W czasie snu organizm wytwarza także hormon zwany kortyzolem który odpowiada za zatrzymywanie soli w organizmie i ma działanie przeciwzapalne, reguluje on także poziom cukru we krwi co działa dobroczynnie przy zwiększonym stresie. Uczestniczy także w uwalnianiu aminokwasów i hamuje tempo zużywania glukozy przez mięśnie szkieletowe. Niedocenianą zaletą snu są jego właściwości lecznicze. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut Pentor, lekarze są zdania, że spokojny sen pełni ważną rolę w procesie leczenia, ponieważ podczas snu organizm nabiera sił, dzięki czemu szybciej zwalcza infekcję. „Brak snu może mieć groźne konsekwencje dla zdrowia. Przez niedobór snu maleje odporność organizmu i zwiększa się podatność na infekcje. Pogarsza się krążenie krwi, co w konsekwencji może prowadzić do zawału”. Jeżeli nie śpimy regularnie, podczas spania mogą zacząć występować bezdechy, zaś rytm snu zostanie zaburzony. W dalszej konsekwencji u 35 % osób, które cierpią na niedobór snu, stwierdzono zaburzenia psychiczne, w tym depresje, psychozy i stany lękowe. Niewystarczająca ilość snu prowadzi również do otyłości, ponieważ w trakcie snu wyzwalane są hormony i substancje chemiczne, odpowiedzialne za kontrolę apetytu.
Wyspane osoby mają dobre samopoczucie, trzeźwy umysł, nie narzekają na problemy z koncentracją i trudniej wyprowadzić je z równowagi. Łatwiej jest im wykonywać prace umysłowe.
Podsumowując moje obserwacje sen pełni niewątpliwie bardzo ważną funkcję w życiu każdego z nas. Pozwala nam się zregenerować, poprawić wygląd, zwiększyć efektywność pracy mózgu, regulować gospodarkę hormonalną organizmu oraz pozwala na zwiększenie odporności i szybsze zwalczanie chorób.
D. Włodarek, Dietetyka, Wydawnictwo Format-AB, Warszawa 2005, s. 35.
H. Joho, Powrót do zdrowego snu, Oficyna Wydawnicza SPAR, Warszawa 1999, s. 7.
P. Lavie, Czarowny świat snu, Prószyński i S-ka, Warszawa 1998, s. 27.
W. Traczyk, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2007, s. 147.
H. Joho, Powrót do zdrowego snu, Oficyna Wydawnicza SPAR, Warszawa 1999, s.7.
W. Traczyk, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2007, s. 147.
1