Funkcje i problemy współczesnej rodziny.
Rodzina to pojęcie bliskie każdemu człowiekowi. Decydują o tym nie tylko względy emocjonalne, ale również powody historyczne i społeczne. Jest to bowiem najstarsza i najpowszechniejsza forma życia powszechnego.
Rodzina jest określana jako najmniejsza ,a zarazem podstawowa komórka społeczna. Termin „komórka” został zapożyczony z biologii. Wiemy, że aby organizm był zdrowy, muszą się prawidłowo rozwijać wszystkie jego elementy. Zdrowie społeczeństwa jako całości też jest zależne od tego, czy poszczególne komórki - czyli rodziny - rozwijają się prawidłowo, czy spełniają swoje funkcje, np.:
- Funkcja prokreacyjna „Rodzina jest tą wspólnotą osób, która spełnia najkorzystniejsze warunki, aby w niej przyszedł na świat nowy człowiek i w niej przygotował się do samodzielnego i odpowiedzialnego życie.” Funkcja ta pozwala na zaspokajanie emocjonalno-rodzicieskich potrzeb współmałżonków oraz na biologiczne przetrwanie społeczeństwa;
- Funkcja seksualna jest społecznie akceptowaną formą współżycie płciowego;
- Funkcja ekonomiczna pozwala na zaspokojenie materialnych potrzeb członków rodziny, w skład tej funkcji wchodzą podfunkcje : produkcyjna, zarobkowa, gospodarcza i usługowo-konsumpcyjna;
- Funkcja opiekuńczo-zabezpieczająca polega na zabezpieczaniu niezbędnych środków do życia oraz sprawowaniu opieki nad niepełnosprawnymi lub chorymi członkami rodziny;
- Funkcja socjalizacyjna - termin „socjalizacja” oznacza uczenie się zachowań, norm i uznawanych wartości w danym społeczeństwie. Funkcja ta jest realizowana w dwóch wymiarach : jako przygotowanie dzieci do samodzielnego życia i pełnienia ról społecznych oraz jako wzajemne dostosowywanie swoich cech osobowości przez współmałżonków;
- Funkcja stratyfikacyjna - polega na nadawaniu przez rodzinę pozycji społecznej swoim członkom;
- Funkcja rekreacyjna polega na zaspakajaniu potrzeby, odpoczynku, relaksu, rozrywki;
- Funkcja kulturotwórcza „Ona mi pierwsza pokazała księżyc, i pierwszy śnieg na świerkach, i pierwszy deszcz” K.I.Gałczyński . Funkcja ta polega na przekazywaniu dzieciom dziedzictwa kulturowego przez zapoznawanie ich z dziełami sztuki literatury i cennymi reliktami przeszłości tu dzieci poznają także zasady savoir-vivre'u
- Funkcja moralno-religijna polega na przekazywaniu dzieciom zasad opartych na podstawach religijnych i wiary
- Funkcja profilaktyczna funkcja ochronna przed negatywnymi bodźcami wysyłanymi przez otoczenie;
Dom swój pamięta się długo, do śmierci, bo tak ważne spełnia on funkcje .
Problemy współczesnej rodziny:
- Pogorszenie położenia ekonomicznego (bezrobocie, niskie płace, wzrost kosztów utrzymania i kształcenie)
- Zjawisko patologii - osłabienie więzi emocjonalnych, konflikty, rozwody, zaniedbywanie obowiązków wychowawczych
- Alkoholizm -nadużywanie alkoholu przez rodziców zaburza emocjonalny rozwój dziecka
v Konflikty pokoleniowe miedzy dziećmi a rodzicami maja źródło w różnych systemach wartości i różnych wzorach kulturowych oraz skłonności młodych ludzi do buntu
Rodzina w świetle prawa
Rodzinę tworzą kobieta i mężczyzna połączonym prawnym węzłem małżeńskim oraz pozostających na ich utrzymaniu dzieci. Stosunki rodzinne czyli relacje miedzy mężem a żoną, rodzicami a dziećmi czy też miedzy rodzeństwem, określane są przez normy moralne, obyczajowe i religijne. Prawo rodzinne i opiekuńcze normuje ogół stosunków wynikających z małżeństwa, pokrewieństwa, powinowactwa, przysposobienia oraz zawiera przepisy dotycząca instytucji opieki i kurateli. Źródłem prawa rodzinnego jest uchwalony 25.02.1964r. Kodex rodzinny i opiekuńczy.
Małżeństwo
Małżeństwo to trwały, równoprawny związek mężczyzny i kobiety powstający w sposób uregulowany normami prawnymi oraz powodujący przewidziane prawem skutki. Musi być zawarty przed urzędnikiem stanu cywilnego, gdzie zainteresowani składają oświadczenie że wstępują w związek małżeński w obecności dwóch pełnoletnich świadków. Ślub kościelny może zostać zawarty z własnej nieprzymuszonej woli zgodnie z wyznaniem religijnym. W przypadku ślubu konkordatowego wszystkie formalności związane z zawarciem związku małżeńskiego mogą być załatwiane w parafii.
Przeszkody w zawarciu związku małżeńskiego. Małżeństwa nie może zawrzeć osoba, która :
- Nie ukończyła 18 lat (chodź z ważnych powodów sąd rodzinny może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie która ukończyła 16 lat)
- Jest całkowicie ubezwłasnowolniona ze względu na chorobę psychiczna lub niedorozwój umysłowy
- Pozostaje w ważnym związku małżeńskim ( zakaz bigamii)
- Jest krewnym w linii prostej (np. ojciec, syn, wnuk lub matka, córka wnuczka). Ponadto nie można zawrzeć małżeństwa z rodzeństwem rodzonym i przyrodnim.
Jeżeli małżeństwo zostało zawarte przez osobę nie spełniającą warunków prawnych sąd może je unieważnić.
Zobowiązania małżeńskie
- Wspólne pożycie (więź duchowa, fizyczna, ekonomiczna, wierność, lojalność oraz wzajemna pomoc)
- Ustawowa wspólność majątkowa - dorobek małżonków w trakcie trwania ich małżeństwa. Wspólności ustawowej nie stanowi majątek odrębny małżonków
np. majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa, majątek nabyty w wypadku darowizny czy spadku , majątek pochodzący z nagród, prawa autorskie, przychód z tytułu odszkodowań;
- Wspólnota majątkowa umowna. Na mocy umowy zawartej w formie aktu notarialnego małżonkowie mogą dokonać rozszerzenia, ograniczenia lub wyłączenia wspólności ustawowej umowa taka może być zawarta jeszcze przed zawarciem małżeństwa- intercyza- przedślubny lub po ślubny kontrakt indywidualnie regulujący stosunki majątkowe małżonków
- Ustanie małżeństwa. Powodami ustania małżeństwa są : śmierć jednego z małżonków oraz rozwód i separacja (następuje rozdzielczość majątkowa)
- Pokrewieństwo-pochodzenie od wspólnego przodka
- Powinowactwo -związek rodzinny między małżonkiem a krewnymi współmałżonka
- Pochodzenie dziecka-matką dziecka jest kobieta która je urodziła ( łać. mater semper certa est -matka zawsze jest pewna ). Inaczej jest w wypadku ojcostwa. Przepisy kodeksu rodzinnego stanowią, że jeśli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo w ciągu300 dni od jego ustania lub unieważnienia, to domniema się, że ojcem jest mąż matki.
1