• NARZĄD PRZEDSIONKOWO-ŚLIMAKOWY

Dawniej narząd ten nazywano narządem statyczno-słuchowym.

Morfologicznie oba narządy- przedsionkowy (równowagi) i ślimakowy (słuchu) - są ze sobą ściśle związane, jednak czynnościowo są od siebie niezależne. Popularnie narząd przedsionkowo-ślimakowy nazwany jest uchem. Dzielimy go na ucho zewnętrzne, ucho środkowe i ucho wewnętrzne.

Ucho zewnętrzne umieszczone jest na bocznej powierzchni głowy. Do niego zalicza się małżowinę uszną, która jest fałdem skórnym pokrywającym rusztowanie chrzestne. Ma ona za zadanie odbieranie dźwięków, szmerów i przekazywanie ich przez przewód słuchowy zewnętrzny na błonę bębenkowy, która oddziela ucho zewnętrzne od środkowego.

Ucho środkowe umieszczone jest w piramidzie kości skroniowe, sąsiaduje z jamą sutkową i komórkami sutkowymi. W uchu środkowym jest jama bębenkowa, która ma bezpośrednie połączenie z jamą gardłową przez trąbkę słuchową. Połączenie to ma za zadanie wyrównywanie ciśnienia w jamie bębenkowej do ciśnienia panującego na zewnątrz, dzięki czemu nie dochodzi do pęknięcia błony bębenkowej (np. w razie nagłego huku, jeśli mamy otwarte usta). Wewnątrz jamy znajduje się zestaw kosteczek słuchowych, łączących błonę bębenkową z błędnikiem poprzez okienko przedsionka, dawniej zwane owalnym, w które wpukla się (zamyka) podstawa strzemiączka. Pierwszą kostką słuchową jest młoteczek łączący się rękojeścią z błoną bębenkową, a głową z następną kostką zwaną kowadełkiem, ma ono kształt zęba i swą dłuższą odnogą łączy się z trzecią kosteczką - strzemiączkiem. Połączenia między młoteczkiem a kowadełkiem i kowadełkiem a strzemiączkiem są połączeniami stawowymi (należy zaznaczyć, że są to najmniejsze stawy naszego organizmu), dzięki którym drgania z błony bębenkowej mogą być przenoszone na błędnik.

Ucho wewnętrzne, podobnie jak środkowe, znajduje się w części skalistej kości skroniowej w postaci jam i kanałów, tworzących błędnik kostny, wewnątrz którego znajduje się błędnik błoniasty, przymocowany pasemkami łącznotkankowymi do ścian kostnych. Z zewnątrz błędnik błoniasty otoczony jest płynem, przychłonką, a wewnątrz wypełnia go śródchłonka.

W błędniku wyróżnia się ślimak, przedsionek, trzy kanały półkoliste i przewód słuchowy wewnętrzny. Ślimak jest najbardziej ku przodowi wysuniętą częścią błędnika. Ma on podstawę i szczyt. Kanał spiralny ślimaka jest ułożony w wielu płaszczyznach wokół osi, którą nazwano wrzecionkiem. W ślimaku znajdują się zakończenia nerwu ślimakowego, które są drażnione w następstwie drgań przenoszonych z błony bębenkowej drogą kosteczek słuchowych na błędnik błoniasty.

Ucho człowieka odbiera dźwięki w zakresie od 16 do 20000 drgań na sekundę. Najlepiej słyszalne są dźwięki o drganiach od 500 do 5000 na sekundę. Istnieje jeszcze inna droga przewodnictwa dźwięków, wykorzystywana do protezowania słuchu - jest nią przewodnictwo kostne kości czaszki. Przedsionek leży pomiędzy ślimakiem - od przodu - a kanałami półkolistymi od tyłu. Znajdują się w nim dwie części błędnika błoniastego: kulisty woreczek i wydłużona łagiewka. W łagiewce i woreczku są powierzchnie pokryte nabłonkiem podobnym do nabłonka znajdującego się w kanałach półkolistych. W nich znajdują się zakończenia nerwowe, które drażnione informują o położeniu ciała. Kanały półkoliste ułożone są w trzech płaszczyznach. Kanał przedni leży nieco skośnie w stosunku do płaszczyzny strzałkowej, kanał tylny w stosunku do płaszczyzny czołowej, a boczny w płaszczyźnie poziomej. Kanały półkoliste kończą się rozszerzeniem zwanym bańką. We wnętrzu kanałów kostnych znajdują się przewody błoniaste wysłane nabłonkiem zmysłowym, podobnym do nabłonka w woreczku i łagiewce.

---