wersja B
Przeczytaj uważnie zamieszczony poniżej fragment „Pana Tadeusza”, następnie wykonaj zadania.
Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz” (fragment „Księgi pierwszej”)
„Sędzia, z boku rzuciwszy wzrok na Tadeusza
I poprawiwszy nieco wylotów kontusza,
Nalał węgrzyna i rzekł:
„ Dziś nowym zwyczajem,
My na naukę młodzież do stolicy dajem,
I nie przeczym, że nasi synowie i wnuki
Mają od starszych więcej książkowej nauki,
Ale co dzień postrzegam, jak młódź cierpi na tem,
Że nie ma szkół uczących żuć z ludźmi i światem.
Dawniej na dwory pańskie jechał szlachcic młody;
Ja sam lat dziesięć byłem dworskim Wojewody,
Ojca Podkomorzego, Mościwego Pana
(Mówiąc, Podkomorzemu ścisnął za kolana);
On mnie radą do usług publicznych sposobił,
Z opieki nie wypuścił, aż człowiekiem zrobił.
W mym domu wiecznie będzie jego pamięć droga,
Co dzień za duszę jego proszę Pana Boga.
Jeślim tyle na jego nie korzystał dworze
Jak drudzy i wróciwszy w domu ziemię orzę,
Gdy inni, więcej godni Wojewody względów,
Doszli potem najwyższych urzędów,
Przynajmniej tom skorzystał, że mi w moim domu
Nikt nie zarzuci, bym uchybił komu
W uczciwości, w grzeczności; a ja powiem śmiało:
Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą.
Niełatwą, bo nie na tem kończy się, jak nogą
Zręcznie wierzgnąć, z uśmiechem witać lada kogo;
Bo taka grzeczność modna zda mi się kupiecka,
Ale nie staropolska ani też szlachecka.
Grzeczność wszystkim należy, lecz każdemu inna;
Bo nie jest bez grzeczności i miłość dziecinna,
I wzgląd męża dla żony przy ludziach, i pana
Dla sług swoich, w każdej jest pewna odmiana.
Trzeba się długo uczyć, ażeby nie zbłądzić
I każdemu powinną uczciwość wyrządzić.
I starzy się uczyli; u panów rozmowa
Była to historyja żyjąca krajowa,
A między szlachtą dzieje domowe powiatu:
Dawano przez to poznać szlachcicowi bratu,
Że wszyscy o nim wiedzą, lekce go nie ważą;
Więc szlachcic obyczaje swe trzymał pod strażą.”
1.Sędzia zdecydował się przemówić podczas uczty, ponieważ:
a) był niezbyt zadowolony z zachowania młodych szlachciców.
lubił wtrącać się w nie swoje sprawy.
c) po prostu się nudził i postanowił powiedzieć cokolwiek.
d) upił się węgrzynem.
2.Forma wypowiedzi wybrana przez Sędziego to:
a) polemika.
b) kazanie.
c) przemowa.
d) przenośnia.
3.Myśl przewodnia przytoczonej wypowiedzi Sędziego dotyczy:
a) religii staropolskiej.
b) wychowania młodzieży w czasach minionych i w wieku XIX.
c) zasług Wojewody dla Polaków żyjących na Litwie.
d) żadna z odpowiedzi nie jest poprawna.
4.Według Sędziego osiągnięcie najwyższych urzędów w dawnej Rzeczpospolitej zależy od:
a) religijności.
b) uczciwości i kompetencji.
c) poziomu intelektualnego.
d) protekcji i względów magnackich.
5.Określenie „historyja żyjąca krajowa” dotyczy:
a) tradycji baśniowej.
b) tradycji europejskiej.
c) tradycji rodowej szlachty.
d) tradycji parlamentarnej i politycznej.
6.Wymienione w tekście ściśnięcie za kolana w obyczajowości szlacheckiej było wyrazem:
a) poufałości, zażyłości.
b) żartu, zaproszenia do zabawy.
c) szczególnego uszanowania.
d) wezwaniem do dyskrecji w jakiejś sprawie.
7. Sposób bycia szlachcica, zdaniem Sędziego, powinien opierać się na:
a) prostocie, nonszalancji.
b) wykwintnych manierach, orientalnych wzorach.
c) uprzejmości, poszanowaniu rodzinnej tradycji.
d) etykiecie dworskiej, zasadach grzeczności obowiązujących na Zachodzie.
8. Nauka szkolna w opinii Sędziego jest:
a) pozbawiona wiedzy o nowych odkryciach.
b) zbyt trudna, nieciekawa.
c) nie przygotowuje do życia w społeczeństwie.
d) zbyt łatwa, zajmuje za mało czasu.
9. Poglądy Sędziego na temat grzeczności najtrafniej określa zdanie:
a) „każdemu powinną uczciwość wyrządzić”.
b) ”nogą zręcznie wierzgnąć, z uśmiechem witać lada kogo”.
żadna z odpowiedzi nie jest poprawna.
obie odpowiedzi są poprawne.
10. Zdaniem Sędziego grzeczność polega na:
a) wyróżnianiu w towarzystwie własnej żony.
b) przyjmowaniu gości według hierarchii społecznej.
c) jednakowym traktowaniu wszystkich gości.
d) brataniu się ze służbą.
11. Poglądy Sędziego należy określić jako:
a) tradycyjne.
b) reformatorskie.
c) nowatorskie.
d) żadne z wymienionych określeń nie jest poprawne.
12. Wyraz „dworski” w podanym tekście („byłem dworskim Wojewody”) nazywa:
a) sposób zachowania.
b) sposób ubierania się.
c) szlachcica dworzanina.
d) rekwizyty używane podczas audiencji u króla.
13.Zestaw trzech wyrazów sprzecznych z pojmowaniem przez Sędziego grzeczności
zawiera punkt:
a) niegościnność, arogancja, cudzoziemszczyzna.
b) nietakt, bezczelność, rozmowność.
c) uczciwość, odwaga,
d) zuchwalstwo, tupet, dystynkcja.
14.Cechy „Pana Tadeusza” jako epopei to:
a) bohater zbiorowy, jednowątkowość, liryzm.
b) samotny bohater, wielowątkowość, dramatyczna akcja.
c) nowatorstwo, brak zakończenia, opisowość.
d) bohater zbiorowy, wielowątkowość, epickość.
15.W „Panu Tadeuszu” dominuje jako sposób przedstawiania rzeczywistości:
a) alegoria.
b) realizm.
c) fantastyka.
d) żadna z wymienionych odpowiedzi nie jest poprawna.
16.Rzeczowniki Wojewoda, Podkomorzy Mickiewicz pisał wielką literą, ponieważ:
a) jako przydomki postaci zastępują one nazwiska.
b) za czasów dominacji szlacheckiej tytuły były ważniejsze od nazwiska.
c) okazał szacunek swym postaciom.
d) wszystkie odpowiedzi są poprawne.
17.”Choć stary i niezgrabny.” Zatem się rzuciło
Kilku młodych od stołu i panną służyło.”
Podkreślony w dwuwersie fragment to:
a) porównanie.
b) przerzutnia.
c) epitet.
d) rym.
18. rzuciło\ służyło, Tadeusza\ kontusza, zwyczajem\ dajem, wnuki\ nauki
Układ przedstawionych rymów jest:
a) parzysty; b) okalający; c) przeplatany.
19.Zredaguj zaproszenie: w imieniu Sędziego zaproś wybranego przez siebie gościa na ucztę w zamku.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
20.Rozwiń w kilkunastu zdaniach temat:” Jeden dzień w Soplicowie.”
.......................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.
.