Pojęcie organizacji wg Chestera Barnarda
Organizacja powstaje wówczas gdy:
istnieją osoby umiejące wymienić informacje
osoby te wyraziły chęć współpracy
dla osiągnięcia wspólnych celów
Pojęcie organizacji wg Kotarbińskiego
Organizacja to pewien rodzaj całości ze względu na stosunek do niej jej własnych elementów, mianowicie taka całość której wszystkie składniki przyczyniają się do powodzenia całości.
Pojęcie organizacji wg Zieleniewskiego
w znaczeniu rzeczowym - przedmiot złożony z elementów powiązanych ze sobą tak, że tworzą całość, różną całość od każdego z elementów ją tworzących
w znaczeniu atrybutowym - jest cechą przedmiotu, którą to cechę nazywa się zorganizowaniem. Organizacja w tym znaczeniu to tyle co wewnętrzna struktura całkowita lub cząstkowa jakiegoś przedmiotu złożonego, odpowiadająca podziałowi czynności i kompetencji
w znaczeniu czynnościowym - tworzenie organizacji w znaczeniu rzeczowym
Koncepcje przestrzegania rzeczywistości organizacyjnej
reistyczna, res - rzecz; T. Kotarbiński, istnieją tylko rzeczy, zdarzenia są wtórne
ewentystyczna - Bertrand Russell, najważniejsze są zdarzenia, one dają nam dynamiczny obraz świata
Pojęcie i rodzaje działań
Działanie - czynności zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu. Każde działanie jest procesem złożonym z poszczególnych fragmentów, które można myślowo rozłożyć na elementy, czyli tzw. czyny proste.
Działania wymagają trojakiego wyznaczenia:
wyznaczenie celu
wyznaczenie warunków należących do rzeczywistości
wyznaczenie środków przystosowanych zarówno do zamierzonego celu, jak też do otaczającej rzeczywistości
rodzaje: praca, zdobywanie wiedzy, walka, modlitwa, relaks
Przedmiot badań teorii organizacji
organizacje gospodarcze, głównie przedsiębiorstwa
organizacje pozarządowe
organizacje publiczne
gospodarki narodowe jako całości lub części
państwo jako forma politycznej organizacji społeczeństwa oraz bloki polityczne państw
organizacje międzynarodowe
Pojęcie teorii
Teoria to opis rzeczywistości, a w szczególności opis mniej lub częściej się powtarzających stwierdzonych lub hipotetycznie przyjmowanych zależności między stanami i zmianami stanów rzeczy.
Jest to także opis rzeczywistości uproszczony przez pominięcie szczegółów które z jakiegoś względu w danej chwili uważamy za nieistotne.
Pojęcie modelu
Model to teoria skonstruowana w taki sposób aby można było operatywnie manipulować zmiennymi wchodzącymi w jego skład.
Pojęcie zarządzania Fayola
H. Fayol definiuje istotę zarządzania jako: planowanie, organizowanie, przewodzenie, koordynowanie, kontrolę.
przewodzenie - motywowanie, rozstrzyganie konfliktów
kontrolowanie - monitorowanie czy działa się zgodnie z planem
organizowanie - ustalanie co, kto i jak ma robić
planowanie - określanie celów, wytyczanie strategii
Model Leavitta a funkcje zarządzania
Pojęcie schematu organizacyjnego
Schemat organizacyjny to graficzna prezentacja struktury organizacyjnej danej organizacji, zależności pomiędzy komórkami funkcjonalnymi.
Zasięg kierowania
Zasięg kierowanie to liczba podwładnych którzy pośrednio i bezpośrednie podlegają jednemu kierownikowi.
Funkcje w procesie zarządzania
planowanie, organizowanie, decydowanie, motywowanie, kontrolowanie
Cykl działania zorganizowanego
określenie celu działania
zbadanie środków koniecznych do zrealizowania celów
planowanie działania
gromadzenie i porządkowanie koniecznych środków materialnych, ludzkich i informacji
realizacja przedsięwzięcia zgodnie z planem
kontrola uzyskanych efektów
Cechy biurokracji wg Webera
podział pracy i odpowiedzialności wyraźnie określony dla każdego członka organizacji
stanowiska ułożone są hierarchicznie
członkowie zajmują stanowiska na podstawie kompetencji technicznych lub wykształcenia
menedżerowie zatrudniani przez właścicieli przedsiębiorstw nie są właścicielami
w każdej organizacji każdy jest poddany ścisłym regułom i kontroli odpowiednich do wykonywanej pracy. Reguły są bezosobowe i uniwersalne.
Testament Toyoty
Zawsze spełniaj swój obowiązek wnosząc swój wkład w fabrykę, a więc we wspólne dobro
Zawsze ucz się i bądź twórczy, aby wyprzedzić swoją epokę
Zawsze bądź praktyczny, poważny, konkretny i unikaj wszelkiej płochości
Zawsze staraj się o stwarzanie w fabryce ciepłej i braterskiej atmosfery jak u siebie w domu
Zawsze szanuj Boga i bądź wdzięczny za to, co masz
Prawo Parkinsona
Prawo mówiące, że „praca poszerza się tak, aby wypełnić czas dostępny na jej ukończenie”. Odnosi się ono do organizacji formalnych typu biurokratycznego. Znaczenie - zadanie na które pracownik ma określony czas, wykona on w możliwie najpóźniejszym terminie. Powoduje to wzrost liczby urzędników jednak nie jest on związany z ilością i rodzajem pracy do wykonania.
Etapy procesu formalizacji
opracowanie generalnych dokumentów: statut i regulamin organizacji
opracowanie szczegółowej dokumentacji dla komórek i stanowisk pracy oraz wymaganych zachowań w określonych sytuacjach
permanentna aktualizacja dokumentów utworzony w etapie pierwszym i drugim
Typowe karty pracy
nazwa stanowiska
nazwa i symbol komórki organizacyjnej
wymagane wykształcenie
zasady wynagradzania ze środkami motywacji
komu jest podporządkowany
kto mu podlega
zakres stałego zastępstwa
obowiązki
kompetencje
odpowiedzialność, w tym materialna
wykaz podstawowych norm prawnych
data sporządzenia, klauzula świadcząca o zatwierdzeniu karty przez kierownika, przyjęcie jej do świadomości przez pracownika przyjmowanego na stanowisko
Podstawowe dokumenty w organizacji
statut, struktura organizacyjna, obowiązki
przepisy ogólne organizacji
zarządzenia i regulaminy
sprawozdania
plany techniczno - ekonomiczne
szczegółowe programy wewnątrzorganizacyjne
wysyłane na zewnątrz postulaty
raporty wewnętrzne
protokoły
notatki służbowe zrobione na zewnątrz
receptury, technologie
dokumenty personalne
skargi, zażalenia
donosy
akta spraw sądowych
wyniki kontroli oraz zalecenia po kontroli
ekspertyzy
sprawozdania z wyjazdów służbowych
Statut powinien zawierać najistotniejsze informacje dotyczące struktury firmy.
Definicja strategii
Strategia to zbiór sprecyzowanych celów ukierunkowanych na poprawę efektów działań rynkowych.
Definicja zarządzania strategicznego wg Griffina
ZS - kompleksowy, ciągły proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie skutecznych strategii sprzyjających wyższemu stopniowi zgodności organizacji i jej otoczenia oraz osiąganiu celów strategicznych.
Zasady zarządzania strategicznego wg Wawrzyniaka
Zasady ZS wg tego chuja:
otwartość - jedność świata, kultur
kompleksowość
kreatywność
orientacja na wyniki
współdziałanie
Elementy strategii
diagnoza (stan obecny - podstawowe dane)
filozofia, kultura danego miejsca (zasady wartości, wizja, misja)
analiza strategiczna - analiza otoczenia
formułowanie problemów - drzewo problemów, określanie celów strategicznych, harmonogram realizacji celów
wdrażanie i kontrola
3 rodzaje strategii wg Portera
dominacji - osiągana dzięki niskim kosztom produkcji
dyferencji - unikatowe produkty na rynku
koncentracji - wchodzenie w nisze rynkowe z własnymi produktami
3 poziomy strategii
strategia na poziomie przedsiębiorstwa
strategia na poziomie jednostki (oddziału)
strategia na poziomie funkcjonalnym (oddziału jednostki, działu)
Analiza SWOT
Analiza SWOT pozwala na opracowanie takiej strategii która będzie maksymalizować korzyści płynące z mocnych stron i szans, a jednocześnie likwidować lub łagodzić negatywny wpływ słabych stron i zagrożeń płynących z otoczenia. Pozwala na określenie kierunków dalszego rozwoju jednocześnie wskazując na kolejność ich realizowania. Kolejność tą można odwrócić ( jakie zagrożenia, a potem szanse i badać zagrożenia i szanse jakie stwarza otoczenie w odniesieniu do mocnych i słabych stron - analiza TOWS.
Punktowa analiza luki strategicznej
konstrukcje listy czynników różnicujących atrakcyjność sektora
ustalenie ważności czynników
ocena czynnika
wynik analizy
komentarz
Analiza 5 sił Portera
Czynnikami kształtującymi sytuację konkurencyjną są: siła przetargowa dostawców, siła przetargowa odbiorców, groźba pojawienia się nowych produktów, groźba pojawienia się substytutów, groźba natężenia rywalizacji pomiędzy elementami sektora.
Etymologia słowa „strategia”
Słowo „strategia” z gr. oznacza „dowództwo, sztukę wojenną, przygotowanie wojny jako całości, a także jej głównych operacji”.
Strategos - z gr. stratos - armia (rozłożona obozem) agein - przywództwo.
Zatem strateg to osoba która przewodzi armii i tworzy koncepcję walki. Za pioniera strategii uważany jest Sun Zi (chiński generał, V w.p.n.e) twierdził on, że najważniejszym jest uderzenie w strategię przeciwnika, rozbicie jego sojuszników, a dopiero później rozbicie armii. Założeniem jego myśli strategicznej było zwycięstwo w jak najkrótszym czasie przy możliwie najmniejszych stratach w ludziach (po obu stronach). W 2 połowie XX wieku zaszczepiono strategię na grunt pozawojskowy określając tym terminem przemyślany plan działań w jakiejś dziedzinie który ma doprowadzić do osiągnięcia celów.
Geneza benchmarkingu
Benchmarking - uczenie się od najlepszych, lata 80 XX wieku wprowadzona przez firmę Xerox. Później zaczęła rozpowszechniać się, nabierać znaczenia przy tworzeniu strategii przedsiębiorstwa. Stosowali ją najlepsi: Harley Davidson, Sony Erickson (gówno, wolę Nokię) Chrysler, Volvo. Na początku lat 90 XX wieku jednym z ważniejszych kryteriów przyznawania nagrody za osiągnięcia w dziedzinie jakości Malcolm Baldbridge Award.
Pojęcie benchmarkingu
Benchmarking - proces przetwarzania informacji zawartych w wartościach orientacyjnych czy docelowych którymi są wzorce zachowań liderów na danym rynku. W szerszym sensie oznacza to także metody działania, projekty, zasady i instrumenty które mogą być traktowane jako wyznacznik naszych dążeń. Benchmarking oznacza: porównuj się z najlepszymi i rozwijaj swe umiejętności w tym samym kierunku.
Klasyfikacja benchmarkingu - kryterium przedmiotowe
Kryterium przedmiotowe: b. strategiczny, b. procesów, b. produktów, b. metod zarządzania.
benchmarking strategiczny - obejmuje długofalowe cele, dotyczy strategii przedsiębiorstwa zorientowany jest głównie na porównanie z konkurencją w zakresie rynków (segmentów) kierunków inwestowania czy rentowności.
benchmarking procesów - przedmiotem porównań są procesy i procedury, sposoby skutecznego organizowania procesów. Poszukuje się metod wzorcowych.
benchmarking produktów - obejmuje analizę wyrobów i usług w kategoriach zaspokajania potrzeb klienta, nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych w zakresie projektowania i technologii.
benchmarking metod zarządzania - porównujemy się do firmy wzorcowej, metody zarządzania lub cały system zarządzania, podejmowania decyzji lub poszczególnych obszarów np. metod kierowania ludźmi.
Klasyfikacja benchmarkingu - kryterium podmiotowe
Klasyfikacja podmiotowa: b. wewnętrzny, b. zewnętrzny, b. funkcjonalny
benchmarking wewnętrzny - gdy firma dokonuje porównań między przedsiębiorstwami np. jednej grupy strategicznej lub o podobnej wielkości, profilu lub zakresie działania.
benchmarking zewnętrzny - analiza wyrobów, osiągnięć, procesów działania w sytuacjach w których konkurenci mają konkretnie określoną pozycję w branży.
benchmarking funkcjonalny - analiza procesów pracy, podział funkcji w przedsiębiorstwie będących naszymi konkurentami.
Zalety i wady benchmarkingu ze względu na kryterium przedmiotowe
Rodzaje benchmarkingu |
Zalety |
Wady |
wewnętrzny |
łatwy dostęp do informacji; dobre wyniki w zdywersyfikowanych firmach; |
zawężone pole badań; występowanie uprzedzeń w firmie; |
zewnętrzny |
pozyskiwanie istotnych danych strategicznych; porównywalność procesów i wyrobów; dokładność określenia pozycji na rynku; oddziaływanie na załogę; |
trudny dostęp do informacji; zawężone pole badań obszaru jednej branży; |
funkcjonalny |
duży potencjał rozwiązań innowacyjnych poszukiwanych w innych sektorach, branżach, stymulowanie pomysłowości; |
duże trudności wdrożeniowe; czasochłonność analiz; |
Metodyka benchmarkingu
Metodyka - 6 etapów:
wyznaczenie obiektu - czego chcemy się dowiedzieć
przeprowadzenie analizy wewnętrznej
wyznaczenie partnera - poszukiwanie wzorca
analiza partnera (wywiad gospodarczy) kontakt bezpośredni
ocena wyników
dokonywanie zmian w firmie
Ograniczenia benchmarkingu
trudności w wyborze partnera benchmarkingu (partner - lider/wzorzec)
problemy w zbieraniu szczegółowych informacji o przedsiębiorstwie
benchmarking nie może być sposobem na poszukiwanie idealnego rozwiązania - jest to proces innowacyjny
„dobry partner nie jest znany”
bariera informacyjna
koszty związane z wdrożeniem zmian
zamiast wprowadzać zmiany, naśladujemy
czasochłonność
Banki danych - GEBN, Best Practice LCC
Globalna Benchmarkingowa Sieć Internetowa - utworzona przy Uniwersytecie Stanowym Michigan - USA, skupia światowe firmy (obecnie ponad 200) stosujące benchmarking, które chcą skorzystać z usług GEBN, same muszą dostarczać informacji o rozwiązaniach stosowanych przez nie same - wymiana informacji, doświadczeń.
Best Practice LCC - utworzony przy Harvard Business School, dostarcza wzorcowe rozwiązania, udziela porad metodycznych związanych z różnymi rodzajami benchmarkingu i umożliwia uczestnictwo w globalnym forum organizacji stosujących benchmarking.
Źródła bezpośrednie i pośrednie informacji
bezpośrednie: własna baza danych, publikacje wewnętrzne, ogłoszenia prasowe, wystawy, targi, raporty wewnętrzne, prac B+R, prospekty reklamowe, kontakty osobiste z partnerami
pośrednie: stowarzyszenia zawodowe, banki danych, raporty naukowe, czasopisma, izby przemysłowo - handlowe, badanie opinii konsumentów, firmy doradcze.
Xerox - firma, procent benchmarkingu
Xerox opracował cały proces benchmarkingowy, stworzył harmonogram prac, listę zasad, metodę wprowadzania ewentualnych wspomnień. Dokonano wyodrębnienia kluczowych dla firmy czynników: satysfakcja klienta, satysfakcja pracowników, rentowność, udział w rynku.
General Motors vs. Microsoft
Na pewnej wystawie komputerowej COMDEX, szef Microsoftu Bill Gates dokonując porównania przemysłu komputerowego z samochodowym powiedział:
"Gdyby General Motors dokonał takiego postępu, jaki miał miejsce w przemyśle komputerowym, wszyscy jeździlibyśmy samochodami kosztującymi 25 dolarow i zużywającymi galon paliwa na 1000 mil".
W odpowiedzi na tą uwagę, rzecznik GM złożył na konferencji prasowej następujące oświadczenie:
Gdyby GM rozwinął technologię tak jak zrobił to Microsoft, wszyscy jeździlibyśmy samochodami o następujących własnościach:
1. Auto ulegałoby wypadkowi dwa razy dziennie bez żadnego powodu.
2. Po każdym nowym malowaniu znaków na jezdni należałoby kupić nowe auto.
3. Od czasu do czasu auto stawałoby bez powodu na drodze; należałoby to uznać za normalne, zapalić ponownie silnik i kontynuować jazdę.
4. Wykonywanie jakiegokolwiek manewru np. skrętu w lewo, powodowałoby czasami wyłączenie silnika, niemożność ponownego uruchomienia i w konsekwencji konieczność ponownego wbudowania silnika do samochodu.
5. Tylko jedna osoba byłaby uprawniona do korzystania z auta, chyba że kupiłoby sie wersje "Auto95" lub "AutoNT". Ale wówczas należałoby dokupić większą liczbę siedzeń.
6. Macintosh wyprodukowałby wprawdzie pięciokrotnie szybszy, dwukrotnie łatwiejszy w obsłudze i niezawodny samochód napędzany energią słoneczną, ale mogący jeździć tylko po 5% dróg.
7. Wskaźniki temperatury silnika, oleju, wody i lampka kontrolna alternatora zastąpione byłyby przez pojedynczy wskaźnik "general car default"
8. Nowe siedzenia zmuszałyby każdego do posiadania tyłka tego samego rozmiaru.
9. Przed zadziałaniem, system airbag zapytałby: "Czy jesteś pewien?"
10. Od czasu do czasu, bez powodu samochód zamknąłby się i dałby się otworzyć tylko przez jednoczesne pociągniecie za klamkę, przekręcenie kluczyka i przytrzymanie anteny radiowej.
11. Microsoft wymagałby od każdego klienta zakupu luksusowej wersji map samochodowych wydawnictwa Rand McNally (będącego wówczas firmą podległą Microsoftowi) nawet, jeżeli kupujący ani by ich nie chciał, ani nie potrzebował. Rezygnacja z tej opcji powodowałaby natychmiastowe zmniejszenie osiagów samochodu o 50% lub więcej. Ponadto spowodowałoby to rozpoczęcie śledztwa przez Departament Sprawiedliwości na wniosek Microsoftu.
12. Za każdym razem gdy Microsoft zaprezentowałby nowy model, kupujący samochody musieliby uczyć się wszystkiego od początku, gdyż nic nie działałoby tak jak dotychczas.
13. Aby zgasić silnik należałoby nacisnąć przycisk "Start"