CELE POLTYKI MAKROEKONOMOICZNEJ

Produkcja- zarówno wysoki poziom bezwzględny, jak i w stosunku do potencjału; wysoka stopa wzrostu

Zatrudnienie - wysoki poziom zatrudnienia; niski poziom bezrobocia przymusowego

Inflacja - stabilność poziomu cen przy swobodnej grze sił rynkowych

Bilanse wymiany z zagranicą -równowaga eksportu i importu; stabilność kursu waluty

WZROST I ROZWÓJ GOSPODARCZY

ęłęó- Wzrost gospodarczy jest to stałe zwiększenie zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług pożądanych przez ludzi.
Zdolności produkcyjne każdej gospodarki zależą przede wszystkim od ilości i jakości występujących w niej zasobów naturalnych, majątku trwałego, jak i również od poziomu techniki produkcji oraz poziomu kwalifikacji pracy.
Wzrost gospodarczy polega więc na rozszerzeniu i ulepszeniu materialnych i osobowych czynników produkcji. Wymaga to ciągłej akumulacji kapitału, dzięki gromadzonym oszczędnościom i inwestycjom, ciągłego doskonalenia ludzkich umiejętności i dokonywania postępu technicznego.

ęłęó- ęłęóRozwój gospodarczy jest długofalowym procesem przemian dokonujących się w gospodarce. Obejmuje zarówno zmiany ilościowe, dotyczące wzrostu produkcji, zatrudnienia, inwestycji, rozmiarów funkcjonującego kapitału, dochodów, spożycia i in. wielkości ekonomicznych charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej (wzrost gospodarczy), jak również towarzyszące im zmiany o charakterze jakościowym. Jest terminem szerszym, ponieważ oprócz zmian ilościowych obejmuje zmiany jakościowe (zmiany organizacji społeczeństw).

Korzyścią ze wzrostu gospodarczego i rozwoju gospodarczego jest podwyższenie standardu życia, zwiększenie produkcji, lepsza sytuacja socjalna, większe bezpieczeństwo publiczne

CZYNNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO:

Postęp techniczny - zależy od poziomu innowacji i badań naukowych. Zwiększa rentowność kapitału i pozwala stawić czoła konkurencji rozwiniętych gospodarek. Jednak warunkiem wykorzystania innowacji technologicznych i wyników badań naukowych jest zaplecze finansowe. Tylko silny i bogaty kraj może sobie pozwolić na finansowanie badań naukowych, a następnie wdrożenie wyników tych badań. Jest to czynnik, który powoduje długoterminowy wzrost gospodarczy.

Praca - zarówno pod względem ilości, jak i jakości (na ogół okresy spadku liczby ludności odpowiadają okresom mniejszego wzrostu lub stagnacji ekonomicznej). Poziom wykształcenia polepsza jakość i zwiększa rentowność pracy. Bardzo duże znaczenie mają koszty pracy, czyli koszty, które musi ponosić pracodawca z tytułu zatrudnienia pracownika (na przykład ubezpieczenia zdrowotne i świadczenia socjalne). Kolejnym czynnikiem wpływającym na efektywność pracy jest zakres jej automatyzacji oraz stopień rozwoju technologicznego kraju. Im on jest wyższy tym wyższy jest wskaźnik efektywności wykorzystania czasu pracy i potencjału pracowników.

Kapitał - to zasoby środków wykorzystane w procesie wytwarzania produkcji. Podstawowe formy kapitału produkcyjnego to kapitał rzeczowy, kapitał finansowy i kapitał ludzki. Kapitał rzeczowy jest tym większy, im większy jest kapitał finansowy w gospodarce. Kapitał rzeczowy stanowi bowiem formę lokowania (inwestowania) kapitału finansowego. W gospodarkach rozwiniętych wolnym kapitałem finansowym (tj. możliwym do zamiany na kapitał rzeczowy) dysponują instytucje finansowe. Do instytucji finansowych zaliczamy banki, fundusze inwestycyjne czy emerytalne, pełniące funkcje instytucji pośrednictwa finansowego, ale także takie podmioty, jak giełda, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, czy inne wykonujące specyficzne funkcje na rynkach finansowych. Sposób organizacji tych instytucji, instrumenty finansowe, którymi dysponują, a także przyjęte w gospodarce zasady ich funkcjonowania tworzą system finansowy. System finansowy decyduje o zdolności gospodarki do efektywnego transformowania kapitału finansowego w kapitał rzeczowy. Słabo rozwinięty system finansowy ogranicza możliwości szybkiego powiększania rozmiarów kapitału rzeczowego. W ostatnich latach coraz większego znaczenia dla gospodarki nabiera kapitał intelektualny.

Otoczenie zewnętrzne - żaden kraj nie może rozwijać się sam. Gospodarka krajowa prowadzi ze światem zewnętrznym wymianę towarów, kapitałów, wyników badań naukowych.

(ęłęókapitał ludzki, ziemia i surowce - odnawialne i nieodnawialne, postęp techniczny, inwestycje - powiększanie kapitału rzeczowego)

ęłęó

MIERNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO

- Produkt narodowy brutto (PNB, ang. GNP) - miara wartości wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych przez obywateli danego państwa oraz przez osoby prawne z siedzibą na jego terenie niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju, czy za granicą. Pomijane są dochody obcokrajowców w danym państwie; (K - konsumpcja I - inwestycje G - wydatki rządowe En - eksport netto, czyli eksport-import Dn - dochód netto obywateli za granicą )

PNB=K+I+G+EN+DN

- ęłęóProdukt narodowy netto, PNN (ang. NNP) - miara efektów rocznej działalności gospodarki, rozumiany jako różnica produktu narodowego brutto oraz wartości amortyzacji kapitału trwałego.

PNN = PNB - amortyzacja

PNN w cenach rynkowych (ang. net national product in market prices) jest równy produktowi narodowemu brutto pomniejszonemu o amortyzację, czyli o wartość zużycia narzędzi pracy. Aby otrzymać „prawdziwy” (czysty) efekt rocznej pracy obywateli kraju, od wartości dóbr finalnych wytworzonych przez krajowe czynniki produkcji powinniśmy odjąć amortyzację.

PNN w cenach czynników produkcji = Dochód Narodowy - PNN w cenach rynkowych pomniejszony o podatki pośrednie (np. VAT)

ęłęó- Dochód narodowy ( to suma dochodów wszystkich podmiotów, uzyskanych z wykorzystania czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał) równa całkowitej wartości wytworzonych dóbr i usług.

Podział dochodu narodowego:

1)pierwotny - odbywa się w miejscu wytworzenia dochodu, np. w przedsiębiorstwie; nie dzieli się między pracowników i przedsiębiorców. W wyniku pierwotnego podziału tworzą się płace pracowników najemnych i zyski przedsiębiorstwa;

2)wtórny - tworzony poprzez rynek (mechanizm rynkowy) i budżet państwa. Tworzony poprzez system cen i system podatków. Co się tworzy w wyniku wtórnego podziału dochodów? Tworzy się dochody właścicieli przedsiębiorstw i jednostek usługowych, pracowników sfery nieprodukcyjnej i państwa. Mamy trzy grupy podmiotów, które otrzymują dochody w wyniku wtórnego podziału dochodów. Jeżeli państwo dysponuje własnymi dochodami, to realizuje zadania polityki gospodarczej i społecznej:

- finansuje administracje państwową, wymiar sprawiedliwości, ochronę porządku publicznego;

- obronę narodową, powszechną i publiczną oświatę, naukę i kulturę;

- obciążenia z tytułów kredytów zagranicznych, publiczną ochronę zdrowia i opiekę społeczną.

Zadania te wynikają z koncepcji państwa dobrobytu, które przychodzi z pomocą swoim obywatelom.

3)ostateczny - tworzy się fundusz konsumpcji i akumulacji, który tworzy się za pomocą redystrybucji dochodów, podatków i kredytów.

Wady: wskaźniki te nie uwzględniają nie rejestrowanej produkcji (szarej strefy); nie uwzględniają nierejestrowanej legalnej produkcji wykonywanej na własne potrzeby; nie uwzględnia czasu pracy i wypoczynku istotnego dla jakości życia; nie uwzględnia ubocznych skutków „efektów ubocznych” produkcji, np. zanieczyszczenie środowiska; nie uwzględnia struktury produkcji finalnej, np. produkcja broni czy mebli; nie uwzględnia sposobu podziału dochodu (niewiele osób dostaje wiele); zadowolenie z bogactwa jest subiektywne.

---