Wzrost gospodarczy

i wahania cykliczne

Dr Leszek Sidorowicz

Definicja wzrostu gospodarczego

Wzrost gospodarczy – jest to ilościowe zwiększanie się z okresu na
okres fundamentalnych wielkości ekonomicznych, w tym głównie
DOCHODU NARODOWEGO.

Dochód narodowy inna nazwa dla Produktu Narodowego Netto, jest to:



suma dochodów wszystkich obywateli oraz osób prawnych z siedzibą w
danym kraju, uzyskanych z wykorzystania czynników produkcji (

ziemia

praca

kapitał

), równa całkowitej wartości wytworzonych dóbr i

usług



pomniejszona o koszty amortyzacji (czyli koszty zużycia czynników
produkcyjnych).

Definicja rozwoju gospodarczego

Definicja rozwoju gospodarczego obejmuje swym
zakresem



zmiany ilościowe ,



zmiany jakościowe,
które zachodzą w strukturze społeczno -
ekonomicznej w metodach wytwarzania i
stosunkach ekonomicznych.

Miara dynamiki wzrostu

gospodarczego



Miarą dynamiki wzrostu gospodarczego jest

STOPA WZROSTU DOCHODU NARODOWEGO.

Stopa wzrostu

dochodu narodowego

(lub realnego PKB) oznacza stosunek przyrostu

dochodu narodowego w badanym okresie do

wielkości dochodu narodowego w okresie

bazowym.

Stopa wzrostu dochodu

narodowego

r = ∆ D / D * 100 ;

gdzie

D – dochód narodowy w okresie poprzednim;
∆ D – przyrost ( zmiana ) dochodu
narodowego w okresie badanym

Czynniki wpływające na rozwój

gospodarczy

Czynniki rozwoju społeczno –
gospodarczego:

Czynniki o charakterze ekonomicznym.

Czynniki o charakterze techniczno –

organizacyjnym.

Czynniki o charakterze społecznym.

Czynniki o charakterze

ekonomicznym



Wielkość i efektywność zasobów ludzkich



Rozmiary kapitału



Zasoby bogactw naturalnych



Poziom infrastruktury

Czynniki o charakterze

techniczno – organizacyjnym



Postęp naukowo –techniczny



Postęp w dziedzinie organizacji pracy i

produkcji



Postęp w dziedzinie rozwoju technologii

Czynniki o charakterze społecznym



Poziom oświaty i kultury



Ochrona zdrowia i opieka społeczna



Zabezpieczenia społeczne



Zasady podziału dochodu narodowego

Modele wzrostu gospodarczego

1.Jednoczynnikowe modele wzrostu ( szkoła

keynsowska) : model Domara , Harroda ,

Kaleckiego.

2.Modele nowoczesnych teorii konsumpcji (F.

Modigliani, M. Friedman, Ch. Carroll i D. Weil).

3.Modele współczesnej teorii wzrostu

(P. Romer, R. Lucas, G. Mankiw, D. Romer i D.

Weil)

Jednoczynnikowe modele wzrostu ( szkoła

keynsowska) : model Domara , Harroda ,

Kaleckiego.

W modelach szkoły Keynsowskiej analiza była skoncentrowana na

dochodowej roli

inwestycji

inwestycji , czyli odpowiedzi na pytanie jaki wpływ

wywiera przyrost inwestycji na wzrost dochodu narodowego.

Następcy Keynsa postawili przed sobą szersze zadanie tj. próbowali

odpowiedzieć na pytanie :

Jak stopa wzrostu dochodu narodowego wpływa na wielkość inwestycji?

Jakie jest niezbędne tempo wzrostu dochodu narodowego aby zapewnić

pełne wykorzystanie czynników produkcji?

Model keynsowski

W modelach keynsowskich i neokeynsowskich
równowaga dynamiczna jest zachowana wtedy,
gdy:

realne OSZCZĘDNOŚCI = realnym

prognozowanym INWESTYCJOM

Model Domara (1)

Domar skonstruował swój model wzrostu

gospodarczego opierając się na teorii

Keynesowskiej.

W przeciwieństwie do modelu Harroda uwzględnił

popytowy i podażowy aspekt nakładów

inwestycyjnych.

Popytowy aspekt związany jest

z wydatkami inwestycyjnymi, które tworzą rynek

zbytu na dobra inwestycyjne, wydatki te tworzą

możliwość zwiększenia podaży produkcji.

Model Domara( 2)

Podażowy aspekt inwestycyjny:

∆ d / DDz = I

I - inwestycje,

d - potencjalna produktywność inwestycji

DDz - przyrost zdolności produkcyjnych,

Popytowy aspekt inwestycyjny

w modelu Domara

Wymagany popyt wyrażony jest wzorem:

DD = DI * 1/a

a - popytochłonność jaką tworzą inwestycje jest to krańcowa skłonność do

oszczędzania, KSO ( KSO = 1- KSK )

DD - przyrost dochodu narodowego,

DI - przyrost inwestycji,

Zestawienie strony podażowej

i popytowej w modelu Domara

Zestawienie strony podażowej i popytowej -

otrzymujemy relację, tzn. że dochód rośnie w

takich rozmiarach, jak rosną zdolności

produkcyjne gospodarki narodowej:

r = KSO * d

d- przeciętna efektywność Inwestycji ( produktywność inwestycji)

Model Domara – wnioski końcowe

Mamy oszczędzać, ale oszczędności te wydawać na

inwestycje i konsumpcję.

Podsumowując Domar wyciąga praktyczny wniosek, iż

gospodarka rynkowa ciągle musi

zwiększać inwestycje jeśli ma rosnąć

dochód narodowy.

mgr Wojciech Bugajski

Model Harroda

Harrod w swym modelu wykorzystał współzależności między inwestycjami, a

oszczędnościami:

Inwestycje = Oszczędności

Ustalił on ważną relację między wydatkami inwestycyjnymi I, a przyrostem dochodu

narodowego DD.

Relacje te nazwane zostały przyrostem kapitałochłonności produkcji uznana jako

najważniejszy wkład Harroda do teorii ekonomii.

Model Harroda ( 2)

Harrod namawia nas do tego, że

jak chcemy mieć większy

wzrost gospodarczy to mamy oszczędzać.

Także oszczędzać

kapitał.

Im będą mniej kapitałochłonne technologie tym tempo

dochodu może być większe

Ujęcie Harroda reprezentuje stronę podażową, nie analizuje popytu.

Harrod oprócz faktycznej stopy wzrostu Gf, wprowadził naturalną

stopę wzrostu Gn oraz gwarantowaną stopę wzrostu Gw.

Naturalna stopa wzrostu Gn to

r =

, gdzie beta to stopa przyrostu naturalnego i

alfa to postęp techniczny, są to potencjalne

możliwości wzrostu danej gospodarki

narodowej.

Model Harroda - wnioski

I .

Wszystkie stopy są równe Gw = Gf = Gn

Jest to stan równowagi dynamicznej
zapewniający pełne wykorzystanie rosnących
zdolności produkcyjnych oraz pełne zatrudnienie
rosnących zasobów siły roboczej.

II.

Faktyczna stopa wzrostu odchyla się w dół

od stopy gwarantowanej Gw > Gf < Gn

Wówczas



Uruchamia się mechanizm depresyjny



zaczynają gromadzić się niesprzedane zapasy
towarów,



zmniejszają się inwestycje w stosunku do
oszczędności,



spada popyt,



rosną niewykorzystane zdolności produkcyjne,



rośnie bezrobocie.

III.

Faktyczna stopa wzrostu odchyla się w

górę od stopy gwarantowanej Gw < Gf <=
Gn



Występuje zjawisko zmniejszania się zapasów
towarów,



zwiększają się inwestycje w stosunku do
oszczędności,



wzrasta globalny popyt i zatrudnienie.

Równanie Kaleckiego jako przykład

podażowego modelu wzrostu gospodarczego

Model Kaleckiego

ujęty został od strony podażowej.

Kalecki uważał, iż

tempo wzrostu dochodu uzależnione

jest od stopy inwestycyjnej

Tempo wzrostu jest wprost proporcjonalne do stopy

inwestycji. Przy takim samym nakładzie może być różny

efekt inwestycji, różny stopień ich wykorzystania.

Model prof. Michała

Kaleckiego

r = i * 1 / k – a + u

;

gdzie

r – stopa wzrostu
i – stopa inwestycji
k – współczynnik kapitałochłonności
a – parametr amortyzacji
u – współczynnik usprawnień

Model Kaleckiego zakłada, że tempo
wzrostu dochodu zależy od inwestycji
(stopy) i ich efektywności.

Dokonania prof.Kaleckiego

Kalecki poza teorią cyklu koniunkturalnego ,
zajmował się pracami związanymi z analizą
problemów: dochodu narodowego, jego
części składowych, stopy % i inwestycji.

Uzależniał zmiany relacji płac i zysku w
dochodzie od zmian stopnia monopolizacji
gospodarki.
W procesie wzrostu gosp. duże znaczenie
miał dla Kaleckiego podział na konsumpcję i
oszczędności:

Y = C + S

Teoria cyklu koniunkturalnego

według Kaleckiego



MICHAŁ KALECKI (1899–1970) – publicysta

gospodarczy, pracownik Instytutu Badań

Koniunktur Gospodarczych i Cen, do zak. II wojny

przebywał na emigracji w Anglii.



Teoria cyklu koniunkturalnego, powstała

niezależnie i wcześniej od teorii J.M.Keynesa,

wnosząc nowatorski charakter zarówno w

interpretacji przyczyn wahań cyklicznych jak i roli

państwa w życiu gospodarczym.

Teoria cyklu koniunkturalnego

Kaleckiego (2)

Punktem wyjścia teorii cyklu Kaleckiego
jest teza, że o poziomie dochodu narodowego
decyduje proces inwestycyjny.

Na przebieg

procesu wpływa przewidywana
rentowność, określająca rozmiary
nakładów inwestycyjnych

Przyjęcie przez Kaleckiego wzajemnej
zależności między rentownością a
inwestycjami pozwoliło na przedstawienie
cyklu koniunkturalnego w kategoriach
dochodu narodowego.

Stało się także podstawą matematycznego

rozwiązania problemów wahań
koniunkturalnych.

Analizował wpływ rynku pieniężnego,
produkcji, cen i płac oraz karteli na
przebieg cyklu.

Zapotrzebowanie na środki obiegowe podnosi się
w okresie ożywienia gospodarczego i rozkwitu a
spada w fazie kryzysu i depresji. Towarzyszy
temu wzrost i spadek stopy %.

Występuje przeciwko fałszywemu jak twierdzi

poglądowi, że obniżka płac przyspiesza wyjście z

kryzysu.

Przeciwnie, uważa że spadek płac spowodowałby

spadek cen i w ten sposób, to co przedsiębiorcy

zyskaliby na płacach, utraciliby na cenach. Wykazuje,

że obniżka płac nominalnych prowadzi do obniżki płac

realnych w wyniku sztywności cen, w rezultacie spada

popyt konsumpcyjny i zatrudnienie i rosną zapasy.

Podważa pogląd, ze wysokie ceny
przyspieszają poprawę koniunktury.

Odwrotnie, obniżka cen (zwłaszcza artykułów
konsumpcyjnych ) pobudza popyt globalny i
tworzy podstawę do wyjścia z kryzysu.

Według Kaleckiego :

Inwestycje

– wpływają na poprawę koniunktury

tylko w czasie ich wykonywania, otwierając
wentyl, przez który dostaje się do gospodarstw
domowych dodatkowa siła nabywcza. Produkcyjny
charakter tych inwestycji stanowi przyczynę
zahamowania, a wreszcie i załamania ożywienia.

mgr Wojciech Bugajski

Teoria cyklu koniunkturalnego

Model cyklu koniunkturalnego

- fazy

Faza kryzysu.

Faza depresji.

Faza ożywienia.

Faza rozkwitu.

Faza kryzysu:

Maleje produkcja , maleje zatrudnienie ,

maleją inwestycje i rośnie bezrobocie.

Ograniczony jest popyt wewnętrzny

Na rynku rośnie podaż w stosunku do popytu

Maleją ceny i maleje stopa zysku

Koniunkturalna obniżka cen prowadzi do

bankructwa firmy produkujące po

najwyższych kosztach…

2. Faza depresji :

Trend spadkowy produkcji , zatrudnienia , płac ,
cen , zysku , inwestycji i konsumpcji zanikają…

Zmniejszają się nadmierne zapasy towarów ,
ustają bankructwa przedsiębiorstw.

Przywrócona zostaje stabilizacja i równowaga cen
na niskim poziomie;

Niski poziom cen , niska stopa zysku – zmusza
firmy które przetrwały kryzys do poprawy
rentowności;

Firmy muszą obniżać koszty produkcji;

Na rynku stopniowo pojawia się przewaga popytu
nad podażą.

Faza ożywienia.

Wzrasta popyt na dobra inwestycyjne

Rosną ceny

Poprawia się rentowność produkcji

Następuje wzrost zatrudnienia

Maleje stopa bezrobocia

Rosną zyski

Wzrasta popyt globalny

Występuje trend wzrostowy inwestycji

Faza rozkwitu.

Występują ↑ tendencje dochodu
narodowego , produkcji , inwestycji ,
stopy zysku , konsumpcji , zatrudnienia,
cen i płac.

Rozpoczyna się okres najwyższego
poziomu koniunktury.

mgr Wojciech Bugajski

Wahania koniunkturalne

W rozwiniętych gospodarkach
obserwujemy nierównomierne,
powtarzające się wahania realnych
wartości PKB, przy czym przeciętny
cykl trwa od 5 do 8 lat.

mgr Wojciech Bugajski

Model cyklu koniunkturalnego

-.06

-.04

-.02

.00

.02

.04

7.6

8.0

8.4

8.8

9.2

LGDP

TREND

CYKL

mgr Wojciech Bugajski

W praktyce ciężko wyznaczyć minimum i maksimum

cyklu

Kryzys

Kryzys gospodarczy
to także:

krach gospodarczy,

recesja gospodarcza,

załamanie gospodarcze,

zapaść gospodarcza,

depresja gospodarcza,

spowolnienie gospodarcze),
ale też:

osłabienie gospodarcze,

zawirowanie gospodarcze,

zachwianie gospodarcze, c

haos gospodarczy,

katastrofa gospodarcza, itd.)

to zjawisko

ekonomiczne

gospodarce

spowodowane przez

czynniki zewnętrzne (np. przez błędną

politykę finansową

lub

politykę gospodarczą

), ale także przez niewydolność systemu

finansowego.

W czasie trwania kryzysu następują:

-bankructwa

bankructwa

instytucji finansowych i

instytucji finansowych i banków

banków

, =

- dochodzi do

- dochodzi do upadłości

upadłości

wielu

wielu firm

firm

przedsiębiorstw

, w wyniku czego

następują zwolnienia grupowe, utrata

następują zwolnienia grupowe, utrata miejsc pracy

miejsc pracy

i redukcja

i redukcjaetatów

etatów

Ogólnie kryzys objawia się nagłym pogorszeniem

Ogólnie kryzys objawia się nagłym pogorszeniem stanu

stanu

gospodarki

Pierwszym sygnałem nadchodzącego kryzysu są:

- spadki

- spadki indeksów giełdowych

indeksów giełdowych

lub

- krach giełdowy

krach giełdowy

przeradzający się w długoterminową

bessę

Jeszcze wcześniej można to zauważyć obserwując

(monitorując) statystyki dotyczące zawieranych

(monitorując) statystyki dotyczące zawieranych transakcji

transakcji

kontraktów terminowych

(tzw.

futures

) które pokazują, jakich

tendencji należy spodziewać się w niedalekiej przyszłości.

mgr Wojciech Bugajski

Objawami (

symptomy

) kryzysu są:

 galopująca

inflacja

przeradzająca się w hiperinflację

 spadek produkcji

 spadek płac

 spadek zatrudnienia

 wzrost bezrobocia

 spadek dochodów

 spadek konsumpcji

 spadek PKB

 wzrost deficytu budżetowego

 wzrost deficytu fiskalnego

 wzrost deficytu handlowego

 trend spadkowy w podatkowych dochodach budżetowych państwa

 spadek dynamiki (zwolnienie) tempa wzrostu gospodarczego

 zwalnia też dynamika wzrostu produkcji przemysłowej

 obniża się tempo eksportu, a przedsiębiorstwa zmniejszą nakłady
inwestycyjne.

O tym czy jest kryzys czy go nie ma decydują wskaźniki ekonomiczne,
czyli wielkości ekonomiczne charakteryzujące gospodarkę – np.
przynajmniej dwa kwartały spadku PKB.

Amplituda wahań cyklu mierzona w

stosunku do linii trendu PKB jest

niewielka

mgr Wojciech Bugajski

Wahania wokół trendu są nieistotne w porównaniu z kształtowaniem
się trendu.

Wydatki prywatne (konsumpcja, inwestycje, import) są

procykliczne, konsumpcja rządowa jest acykliczna.

mgr Wojciech Bugajski

Współczynnik korelacji zmiennych makroekonomicznych z PKB



0,84

0,89

0,11

0,79

0,92

-0,76

0,09

JAP

0,49

0,81

-0,19

-0,10

0,16

-0,27

0,17

USA

0,85

0,90

0,09

0,18

0,56

-0,59

0,19

Źródło: Burda, Wyplosz „Makroekonomia”

Inflacja,

(choć nie widać tego z tabelki)

, jest zdecydowanie procykliczna.

Zachowanie niektórych zmiennych w cyklu wciąż nie jest jasne.
Przykład: realne stopy procentowe.

Cykle koniunkturalne

Niektóre zmienne wyprzedzają PKB w cyklu
(zapasy, wykorzystanie możliwości
produkcyjnych, ceny akcji, realna podaż
pieniądza), inne są względem PKB opóźnione
(inflacja, bezrobocie), a jeszcze inne
zachowują się identycznie (stopy procentowe)

mgr Wojciech Bugajski

Podział cykli koniunkturalnych

• Krótkie (cykle Kitchina), trwające 2-4 lata, związane ze zmianami
zapasów, cen hurtowych, jak również z rozliczaniem operacji
bankowych

• Średnie,

Cykle Juglara, trwające 8-10 lat, związane ze zmianami wydatków
inwestycyjnych, Produktu Narodowego Brutto, inflacją i
bezrobociem
Cykle Kuznetsa, trwające od 15-23 lat, związane z akumulacją
czynników wytwórczych w długim okresie (inwestycje,
budownictwo, migracje)

• Długie (cykle Kondratiewa), trwające 40-60 lat, związane z
odkryciami lub ważnymi innowacjami technicznymi oraz procesem ich
rozprzestrzeniania się (elektryczność, silnik parowy, koleje,
komputery, internet)

Cykle sezonowe
Najbardziej trwałe i regularne wahania aktywności gospodarczej
stanowią tak zwane cykle sezonowe, związane ze zmianami pór roku.
Zmiany wielkości produktu w
rolnictwie, przemyśle, budownictwie i turystyce mają niewątpliwie
charakter sezonowy. Zmiany sezonowe zazwyczaj dominują nad
wahaniami cyklicznymi koniunktury, podobnie zresztą jak zmiany
produktu związane z dniami wolnymi od pracy, letnią i zimową
pogodą, jak i okresem zbiorów.

Pierwsza grupa to tzw.

wskaźniki wyprzedzające.

Racjonalna firma przewiduje przyszłość i
odpowiednio wcześniej ogranicza
produkcję i inwestycje  maleją zapasy.

mgr Wojciech Bugajski

Druga grupa to wskaźniki

opóźnione.

mgr Wojciech Bugajski

Nominalne sztywności sprawiają, że
najpierw następują dostosowania
realne, potem nominalne.

Inwestycje - a zwłaszcza inwestycje w
zapasy , są bardziej zmienne, a konsumpcja
mniej zmienna niż PKB. Eksport i import
podlegają znaczącym wahaniom, podczas
gdy wydatki rządowe są względnie
acykliczne.

mgr Wojciech Bugajski

Wahania cykliczne

Wniosek: pomimo nieregularności w
pojawianiu się, cykle koniunkturalne mają
wiele cech wspólnych.

Teorie cyklu koniunkturalnego

1. Deterministyczna teoria cyklu
2. Stochastyczna teoria cyklu



lepkie ceny



teoria realnego cyklu koniunkturalnego

Deterministyczna teoria cyklu

koniunkturalnego

deterministyczny - z góry określony,
pozbawiony zakłóceń losowych

mgr Wojciech Bugajski



Podstawą teorii jest spostrzeżenie, że

nawet bardzo prosty model gospodarki:
Ct=a0+a1Yt-1It=b0+b1(Yt-1-Yt-2)
Yt= a0+ b0+c0+(a1+b1)Yt-1-b1Yt-2



może generować cykliczne wahania PKB.

Ale większość tak generowanych cykli wygasa lub eksploduje

np. Y

= 1,78*Y

t-1

-0,98*Y

t-2

-10

-5

mgr Wojciech Bugajski

Nawet jeżeli są stabilne, wykazują zbyt dużą regularność.

np. Y

= 1,8*Y

t-1

-Y

t-2

-10

-5

mgr Wojciech Bugajski

Teoria determistyczna -

podsumowanie

Sama teoria deterministyczna nie
tłumaczy cyklu.

Teoria stochastyczna

Stochastyczny - podlegający losowym
zakłóceniom.

Teoria stochastyczna (2)

Podstawą teorii jest spostrzeżenie, że
losowe, nieskorelowane szoki (biały szum),
mogą prowadzić do wahań
przypominających cykle koniunkturalne

Teoria stochastyczna (3)

Teoria stochastyczna (4)

Przyczyny zamiany impulsów

w oscylacje

mgr Wojciech Bugajski

1.Lepkie (sztywne) ceny
2.Realny cykl koniunkturalny

1. Lepkie ceny

Gdyby ceny natychmiast dostosowywały się
do szoków popytowych i podażowych, ich
skutkiem byłaby wyłącznie zmiana stopy
inflacji, lub jednorazowy wzrost
gospodarczy.

mgr Wojciech Bugajski

Ale ceny są lepkie:

mgr Wojciech Bugajski

SAS

Szoki AD lub AS powodują przejściowe

zakłócenia Y, mogące trwać od kilku do

kilkunastu kwartałów. To uzasadnia

modele: Yt= a1Yt-1+a2Yt-2+szok

tłumaczy powstawanie cyklu.

mgr Wojciech Bugajski

Realny cykl koniunkturalny

(RBC)

mgr Wojciech Bugajski

Cykl koniunkturalny - przykład

SKUTKI II WOJNY ŚWIATOWEJ NA ROZWÓJ

GOSPODARKI.

Skutki II wojny światowej na

wzrost gospodarczy

Bezpośredni skutek wojny – wyniszczenie sił
wytwórczych w Europie i Japonii.
W USA i Kanadzie produkcja rozwija się w
szybkim tempie.
Dla USA koniec wojny oznaczał ↓produkcji , w
Europie ↑gospodarczy był sprawą najważniejszą.

Problemy te rozwiązał PLAN MARSHALLA.

USA – mogły „sprzedać” nadprodukcję;

Europa Zachodnia – mogła się odbudować ze

zniszczeń wojennych.

Odbudowa gospodarki i dojście do poziomu

przedwojennego w każdym z krajów Europy

Zachodniej wymagało krótszego / dłuższego

okresu , co nie pozostało w oderwaniu od

przebiegu cyklu koniunkturalnego.

Polityka gospodarcza państwa

a cykl koniunkturalny

Rząd w ramach „ walki „ z cyklem

koniunkturalnym może wykorzystywać

następujące narzędzia z zakresu polityki

gospodarczej:

politykę pieniężną.

politykę kredytową.

Polityka pieniężna

Rząd przy pomocy banku centralnego
może sterować podażą pieniądza – za
pomocą

operacji otwartego rynku.

↑ podaży pieniądza prowadzi do ↓ stopy
procentowej , rośnie popyt inwestycyjny.
Polityka ta aby była skuteczna musi
prowadzić do ↓ stopy procentowej w fazie
recesji i do ↑ w okresie ożywienia.

Dziękuję za

uwagę.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76