„O weselu rzymskim”

Zaręczyny już są. Młodzieniec pannę pyta: „Ślubujesz? (może lepiej: czy przyrzekasz?)” Dziewczyna zaś odpowiada : „Ślubuję(przyrzekam)”. Wtedy narzeczony narzeczonej pierścień żelazny daje.

Wkrótce zaślubiny będą uroczyście obchodzone. Panna włoży koszulę prostą i togę czystą, głowę welonem ślubnym i wieńcem okryje, włosy osobliwie uczesze. Narzeczona bowiem ładnie i wytwornie powinna być ozdobiona i zgodnie ze starymi obyczajami czesana. Tymczasem krewni i przyjaciele będą przybywać .Wtedy w atrium bogom będzie składana ofiara. Następnie pani domu, która bliską panny młodej powinna być, prawe ręce narzeczonego i narzeczonej połączy, narzeczona zaś powie: „Gdzie ty Kajusie, tam ja Kaja.”. Potem wszyscy, którzy podchodzą, będą krzyczeć „świętujemy (nie,nie: feliciter użyte jako życzenie oznacza: na szczęście!, powiedzmy coś w stylu: pomyślności! daj Boże szczęście!. Czyli przetłumaczymy to:...będą wołać „na szczęście (pomyślności!)”)”. Następnie życzenia będą składane, prezenty przekazywane. Uczta weselna gościom będzie przygotowana. Wieczorem panna młoda do domu narzeczonego przez gości będzie odprowadzana. Wszyscy powoli będą wychodzić i śpiewać pieśń weselną. Narzeczona ozdobi wieńcami bramę weselną, później przez próg będzie przeniesiona. Potem będzie odprowadzana do atrium aby przez panią domu i wszystkich została pozdrowiona .(hmmm, ja rozumiem to zdanie troszkę inaczej: w oryginale mamy ibique ut domina ab omnĭbus salutabĭtur - ibique oznacza “tam” a ut- możemy przetłumaczyć “jako”,tłumaczyłabym to tak: i tam jako pani (pani domu) będzie przez wszystkich pozdrawiana. Wszyscy to w tym zdaniu najprawdopodobniej po prostu niewolnicy, którzy ją witają).

W końcu Lary będą modlić się za nowe szczęście. (nie,nie. Też tłumaczyłabym to inaczej: Lary to bóstwa strzegące domu i to raczej do nich się modlono, niż one za kimś się modliły. Poza tym, proszę zwrócić uwagę na formę czasownika - ornabit- to liczba pojedyncza; więc: w końcu będzie prosiła (ta panna młoda) niezwykłe (bądź nowe) Lary o szczęście).

czasownik	I osoba	infinitiv	czas	pas	akt	os	liczba
Sunt są	sum	esse	praesens		+	3	Pl.
interrogat	Interrogo,are1	Interrogare (interroga-to, co podaje Pani w nawiasach, to temat czasownika,nie bezokolicznik.Wie Pani o tym?) pytać	praesens		+	3	Sing.
respondet	Respondeo,ere2	Respondere (responde) odpowiadać	praesens		+	3	Sing.
spondeo	Spondeo, ere 2	Spondere (sponde) Ślubować, uroczyście przyrzekać	praesens		+	1	Sing.
dat	Do,dare 1	Dare (da) dać	praesens		+	3	Sing.
celebrabuntur	Celebro,are1	Celebrare (celebra) obchodzić uroczyście	futurum primum (pełna nazwa tego czasu to: futurum primum. Jest jeszcze drugi czas przyszły futurum exactum)	+		3	Pl.
sumet	Sumo ,ere3	Sumere (sume) brać, wkładać	Futurum primum		+	3	Sing.
velabit	Velo,are 1	Velare(vela) okrywać	Futurum primum		+	3	Sing.
comet	Como,ere3	Comere (come) czesać Comi-inf.praes,pass.	Futurum primum		+	3	Sing.
Ornari -być ozdabianym Inf.praes.pass	Orno,are1	Ornare(orna) ozdabiać	preasens	+
debet	Debeo,ere2	Debere (debe) Winien być ,powinien	preasens		+	3	Sing.
sacrificabitur	Sacrifico,are 1	Składać ofiarę	futurum	+		3	Sing.
iunget	Iungo,ere3	Iugnere (iugne)(iungere) łączyć	futurum		+	3	Sing.
dicet	Dico,ere3	Dicere (dice) mówić	futurum		+	3	Sing.
aderunt	Adeo4	Adire (adi) pójsć, udać się, podchodzić	praesens		+	3	Pl.
clamabunt	Clamo,are1	Clamare,(clama) krzyczeć	futurum		+	3	Pl.
dicentur	Dicento, (forma dicentur pochodzi od dico, ere 3)		futurum	+		3	Pl.
tradentur	Trado,ere3	Tradere (trade)Wydawać, przekazywać	futurum	+		3	Pl..
parabitur	Paro, are1	Parare (para) przygotować	futurum	+		3	Sing.
Deducetur	Deduco, ere3	Deducere (deduce) odprowadzać	futurum	+		3	Sing.
procedent	Procedo, ere3	Procedere(procede) wychodzić	futurum		+	3	Pl.
canent	Cano, ere3	Canere(cane) śpiewać	futurum		+	3	Pl.
ornabit	Orno ,are1	Ornare (orna) zdobić	futurum		+	3	Sing.
portabitur	Porto, are1	Portare (porta) Nieść, nosić, przenosić	futurum	+		3	Sing.
salutabitur	Saluto,are 1	Salutare (saluta) pozdrawiać	futurum	+		3	Sing.
Orabit venient	Oro, are1 Venio,ire 4	Orare (ora) prosić, modlić się przychodzić	Futurum futurum		+ +	3 3	Sing. Pl.

RZECZOWNIKI:

Forma w tekście	Formy podstawowe, deklinacja, rodzaj	znaczenie	Przypadek użyty w tekście	Liczba użyta w tekście
Sponsalia	Sponsalia, orum, deklinacja II, neutrum (jest to rzeczownik z tzw. grupy „pluralia tantum”-czyli rzeczowników, które mają tylko liczbę mnogą)	Zaręczyny	Nominativus	Pluralis
Adulescens	Adulescens, adulescentis, deklinacja III, masculinum	Młodzieniec	Nominativus	Singularis
Virginem	Virgo, virginis, dekl.III, femininum	Dziewczyna, panna	Accusativus	Singularis
Virgo	To,co wyżej	To, co wyżej	Nominativus	Singularis
Sponsus	Sponsus, sponsi, dekl. II, masculinum	Narzeczony	Nominativus	Singularis
Sponsae	Sponsa, sponsae, dekl., I, femininum	Narzeczona	Dativus	Singularis
Anulum	Anulus, anuli,dekl. II, masculinum	Pierścień	Accusativus	Singularis
Ferreum -przymiotnik	Ferreus, ferrea, ferreum	Żelazny	Accusativus	Singularis
Nuptiae	Nuptiae, arum (również pluralia tantum), dekl. I, femininum	Wesele, małżeństwo	Nominativus	Pluralis
Tunicam	Tunica, tunicae, dekl. I, femininum	Tunika, szata	Accusativus	Singularis
Rectam - przymiotnik	Rectus, recta, rectum	Prosty	Accusativus	Singularis
Togam	Toga, togae, dekl.I, femininum	toga	Accusativus	Singularis
Puram - przymiotnik	Purus, pura, purum	Czysty	Accusativus	Singularis
caput	Caput, capitis, dekl. III, neutrum	Głowa	Accusativus	Singularis
Flammeo	Flammeum, flammei, dekl.II, neutrum	Welon ślubny	Ablativus	Singularis
Corona	Corona, coronae, dekl.I, femininum	Wieniec	Ablativus	Singularis
Capillos	Capillus, capilli, dekl.II, masculinum	Włos	Accusativus	Pluralis
Propinqui	Propinquus, propinqui, dekl.II, masculinum	krewniak	Nominativus	Pluralis
Amici	Amicus, amici, dekl.II, masculinum	Przyjaciel	Nominativus	Pluralis
Atrio	Atrium, i,dekl.II, neutrum	Przedsionek	Ablativus	Singularis
Deis	Deus, I, dekl.II, masculinum	Bóstwo, bóg	Ablativus	Pluralis
Matrona	Matrona, matronae, dekl.I, femininum	Gospodynmi domu, matrona	Nominativus	Singularis
Virgini (było wyżej)			Dativus	Singularis
Propinqua	Propinqua, ae, dekl,I, femininum	krewniaczka	Nominativus	Singularis
Dextras	Dextra, dextrae, dekl.I, femininum	Prawa ręka	Accusativus	Pluralis
Sponsi (rozpisane wyżej)			Genetivus	Singularis
Sponsae (także rozpisane wyżej)			Genetivus	Singularis
Sponsa			Nominativus	Singularis
Gratulationes	Gratulatio, onis, dekl.III, femininum	Życzenie, powinszowanie	Nominativus	Pluralis
Dona	Donum, doni, dekl.II, neutrum	Dar, podarek	Nominativus	Pluralis
cena	Cena, cenae, dekl.I, femininum	Posiłek, uczta	Nominativus	Singularis
Nuptialis (przymiotnik)	Nuptialis, e	Weselny, małżeński	Genetivus	singularis
Hospitibus	Hospes, hospitis, dekl.III, masculinum	Przyjaciel, gość	Dativus	Pluralis
Vespere	Vesper, eri, dekl.III, masculinum	wieczór	Ablativus	Singularis
domicilium	Domicilium,I, dekl.II, neutrum	mieszkanie	Accusativus	Singularis
(Ab) hospitibus			Ablativus	Pluralis
Hymenaeum	Hymenaeus, i, dekl.II masculinum	Pieśń weselna	Accusativus	Singularis
Ianuam	Ianua, ae; dekl.I, femininum	Brama, drzwi	Accusativus	Singularis
Coronis (określone wyżej)			Ablativus	Pluralis
Limen	Limen, inis, dekl.III, neutrum	Próg	Accusativus	Singularis
(In) atrium			Accusativus	Singularis
Domina	Domina, ae, dekl.I, femininum	Pani domu	Nominativus	Singularis
Novos - przymiotnik	Novus, a, um	Nowy, niezwykły, niesłychany	Accusativus	Pluralis
lares	Lar, laris, dekl.III, masculinum	Bóstwo strzegące domu	accusativus	pluralis

---