Wpływ na procesy realokacji mają następujące czynniki:
koszty transportu,
koszty handlowe,
płace,
wzrost konkurencji.
Przyczyny rozwoju polityki regionalnej (zwanej także strukturalną):
zmiany w sytuacji przemysłu Wspólnoty pod wpływem kryzysu lat 70. oraz spadki koniunktury gospodarczej w następnych latach,
poszerzanie Wspólnoty o nowe kraje członkowskie,
pogłębianie integracji,
uwzględnianie interesów niektórych krajów członkowskich.
Zasady polityki regionalnej:
programowania,
koncentracji,
dodatkowości,
partnerstwa.
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (1975) ma pomagać w wyrównywaniu największych dysproporcji regionalnych w Unii poprzez strukturalne dostosowywanie regionów o niskim stopniu rozwoju oraz przekształcanie upadających regionów przemysłowych.
Widełki pomocy dla krajów członkowskich w ramach EFRR
Kraj |
Widełki w % |
Kraj |
Widełki w % |
Belgia Dania Francja Grecja Hiszpania Holandia |
0,61 - 082 0,34 - 046 7,47 - 9,96 8,35 - 9,96 17,95 - 23,93 0,68 - 0,91 |
Irlandia Luksemburg Niemcy Portugalia Włochy Wielka Brytania |
3,81 - 4,61 0,04 - 0,06 2,55 - 3,40 10,65 14,20 21,59 - 28,79 14,48 - 19,31 |
Reguły polityki spójności:
koncentracji środków na ograniczonej liczbie celów,
kwalifikowania regionów wymagających pomocy w oparciu o kryteria wspólnotowe,
uznania za priorytetowe programów wieloletnich,
dążenia do koordynacji wszystkich instrumentów finansowych,
ujednolicenia zasad zarządzania i monitoringu,
wprowadzenia zasady współfinansowania projektów,
powołania instrumentu Wspólnotowe Ramy Wsparcia.
Funduszu Spójności wspomaga inwestycje w mniej rozwiniętych krajach członkowskich, które mocniej odczuwają negatywne skutki związane z ich uczestnictwem w unii gospodarczej i walutowej. Fundusz ten finansuje inwestycje z zakresu infrastruktury kolejowej i drogowej, ochrony środowiska i budowę transeuropejskich sieci komunikacyjnych. Fundusz Spójności wspiera działania, mające na celu zwiększanie konkurencyjności krajów o niższym poziomie rozwoju i ułatwienie im implementacji wyznaczonych przez Traktat z Maastricht kryteriów konwergencji.
Europejski Fundusz Inwestycyjny stanowi narzędzie kredytowe powiązane z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, a jego zadaniem jest zwiększanie możliwości finansowania projektów w peryferyjnych regionach UE, które obarczone są wyższym ryzykiem niż standardowe projekty finansowane z EIB.
Komitetu Regionów. Mimo że jego rola ogranicza się do doradztwa, ma możliwość reprezentowania regionów i eksponowania problemów ich dotyczących na forum Wspólnoty.
Cele polityki regionalnej:
Cel 1- obejmuje regiony, w których PKB na 1 mieszkańca jest niższy od 75% średniej w UE, a także obszary, gdzie gęstość zaludnienia jest niższa niż 8 osób na 1 km2.
Cel 2 - skierowany jest do regionów przechodzących transformację gospodarczą: dotkniętych upadkiem przemysłu, przechodzących kryzys obszarów wiejskich i ośrodków rybołówstwa, a także dotkniętych kryzysem obszarów miast (dewastacja środowiska, nasilenie hałasu, niszczenie substancji miejskiej itd.).
Cel 3 - ma dotyczyć regionów nieobjętych pomocą w ramach Celu 1 i 2 i zwalczać długotrwałe bezrobocie oraz wspomagać adaptację do zmian w przemyśle. Główne działania to: edukacja ustawiczna i systemy szkoleń, dostosowania do zmian społecznych i ekonomicznych, efektywna polityka rynku pracy, przeciwdziałanie społecznej alienacji.