Hormony regulacyjne uczestniczące w przemianach pośrednich białek

Regulacyjne hormony uczestniczące w przemianach białkowych

• Glukagon

• Insulina

• Tyroksyna

• Hormon wzrostu (GH)

• Testosteron

• Progesteron

• Adrenalina

• Glikokortykosteroidy

• Kortyzol

• Kortyzon

• Kortykosteron

Trzustka - funkcje wewnątrz wydzielnicze

Wyspy Langerhalsa

- Komórki alfa - Produkują glukagon

• Komórki beta - Produkują insulinę

Komórki pecherzykowe

- tyroksyna

Glukagon

- obecność w układzie trawiennym pokarmu bogatego w białko powoduje wydzielanie glukagonu.

- Działa regulująco na stężenie glukozy i aminokwasów w osoczu

- zwiększa ilość aminokwasów przeznaczonych do syntezy glukozy w glukoneogenezie

• Podczas głodzenia powoduje on uruchomienie białek tkankowych zwiększając pulę wolnych aminokwasów we krwi. Również podczas intensywnego wysiłku fizycznego jak i przy hipoglikemii

Insulina

- tak jak u glukagonu, obecność w układzie trawiennym pokarmu bogatego w białko powoduje sekrecje insuliny

- Odpowiedzialna jest za transport dokomórkowy aminokwasów (zwiększa transport błonowy)

• Pośrednio wzmaga syntezę białek budulcowych, a także enzymatycznych

• Działa antagonistycznie do glukagonu, hamuje glukoneogenezę która zużywa aminokwasy, hamuje katabolizm białek

• Bierze udział we wzroscie organizmu gromadzac białka w komórkach np. miocytach przez co jest często stosowanym środkiem dopingującym w kulturystyce

Efekty niedoboru :

• Wzmożony katabolizm białek

• Wzrost steżenia aminokwasów we krwi, utrata związków azotowych z moczem

• Silne odwodnienie, kwasica metaboliczna

• Niedobory w np. cukrzycy

Tyroksyna

- Odpowiedzialna jest za proteolize i deaminację aminokwasów

- Podczas wzrostu organizmu

zwierząt pobudza anabolizm białkowy

- Niedobory obniżają metabolizm , mogą upośledzać wzrost zwierząt

Hormon wzrostu (GH)

• Wpływając na procesy transkrypcji i translacji jest stymulatorem syntezy białka we wszystkich tkankach organizmu

• zwiększa transport aminokwasów do wnętrzna komórek

• zmniejsza stężenie wolnych aminokwasów osocza

• zmniejsza wydalanie azotu z moczem

• zmniejsza katabolizm białka

Glikokortykosteroidy - kora nadnerczy

- Zaliczają się tu:

• Kortyzol

• Kortyzon

• kortykosteron

• wydzielane w czasie stresu, bardzo silny wpływ na gospodarkę białkową

• Wstrzymują syntezę białek w organizmie, a nasilają ich rozkład (prócz wątroby).

• Mogą też powodować rozpad białek mięśniowych co może być przyczyną spadku siły mięśni.

- zwiększają tempo przemian aminokwasów w hepatocytach - reakcje transaminacji, deaminacji i glukoneogenezę

- zwiększają transport błonowy aminokwasów w komórkach wątroby i zwiększają w niej syntezę białek osocza

• zwiększają stężenie aminokwasów we krwi

• Nadmierne wydzielanie kortykosterydów powoduje chorobę hiperkortyzolemię

Rdzeń nadnerczy:

Adrenalina

zmniejsza rozkład białek w mięśniach

Zmniejsza poziom krążących we krwi aminokwasów

Płciowe:

Testosteron

- zwiększone tempo metabolizmu

- Zwiększa pośrednio syntezę , np. w mięśniach

- jeden z najcześciej używanych sterydów w kulturystyce

Progesteron- stymuluje procesy anaboliczne

Gastryna

CCK pośrednio biorą udział w trawieniu białek

Sekretyna

Hormonalna regulacja przemian pośrednich lipidów

Losy tłuszczowych składników pokarmowych

• Tłuszcze pobrane z pokarmem-hydroliza enzymatyczna- zostają wchłonięte:

*glicerol-do krwi

*kwasy tłuszczowe i część niezhydrolizowanych tłuszczów-do chłonki-do krwi(wątroba,mięsień sercowy,tkanka tłuszczowa)

• Glicerol

*spalanie do CO2 i H2O(glikoliza tlenowa i beztlenowa)

*prekursor w glikoneogenezie

*prekursor w lipogenezie

• Kwasy tłuszczowe-B-oksydacja-acetylo-CoA

*tłuszcze

• Acetylo-CoA-całkowite spalenie do CO2 i H2O(tlenowa glikoliza)

*niedobór kwasu szczawiooctowego-zahamowanie całkowitego spalania-ciała ketonowe(ketogeneza)

*kwasy tłuszczowe i cholesterol

• Acetylo-CoA-centralny związek łączący przemiany bialkowe,tłuszczowe i cukrowe

Najważniejsze przemiany kataboliczne tłuszczów

• B-oksydacja

• Cykl Kresa

Najważniejsze przemiany anaboliczne tłuszczów

• B-redukcja

• powstawanie diglicerydów,tłuszczów właściwych i fosfolipidów

• ketogeneza

• powstawanie cholesterolu(witamina D,kwasy żółciowe,hormony steroidowe)

Regulacja przemian tłuszczowych

• Przemiana lipidów jest kontrolowana przez układ nerwowy i hormonalny

• Regulacja hormonalna:

$ ADRENALINA:

*stymuluje lipolizę tkanki tłuszczowej

*stymuluje lipogenezę wątrobową

*stymuluje całkowite spalanie acetylo-CoA w cyklu Krebsa do CO2 i H2O

$ HORMONY PRZEDNIEGO PŁATA PRZYSADKI:

ADRENOKORTYKOTROPINA(ACTH) I HORMON WZROSTU(GH)

*regulują metabolizm tłuszczów pośrednio i bezpośrednio

*uruchamiają tłuszcz zapasowy i powodują wzrost wolnych kwasów tłuszczowych we krwi

LIPOTROPINY(LPH)

*lipoliza

$ SPRZĘŻONE Z ACTH MINERALOKORTYKOIDY(NP.ALDOSTERON):

*wchłanianie tłuszczów z przewodu pokarmowego

$ INSULINA:

*stymuluje proces tworzenia kwasów tłuszcz. z acetylo-CoA(B-redukcja)

*kwasy tłuszczowe- tłuszcz zapasowy i tłuszcz mleka

$ HORMONY GONADOTROPOWE I SPRZĘŻONE Z NIMI ESTROGENY I TESTOSTERON:

ESTROGENY

*lipoliza tłuszczu wątrobowego i wzrost ilości kwasów tłuszczowych

TESTOSTERON

*hamowanie procesu B-redukcji i spadek ilości wolnych kwasów tłuszcz. we krwi

$ TYROKSYNA:

*stymulacja tworzenia się tluszczu mleka

*stymulacja spalania acetylo-CoA do CO2 i H2O w cyklu Krebsa

1

---