Etyka

Wykład 1

MORALNOŚĆ

• Moralność - własność natury człowieka, umiejętność określania zjawisk, jako dobre lub złe

• Platon nurt zwany natywizmem - kwestie moralne są człowiekowi wrodzone, człowiek rodzi się dobry lub zły

• Nie ma ludzi niemoralnych

• Moralność to kwestia indywidualnego nabytku

• Moralność to światopogląd - suma twierdzeń dotyczących rzeczywistości, nie wymagających żadnego uzasadnienia (dowodu)

• Moralność to światopogląd subiektywny skierowany na dobro lub zło

• Moralność jest rzeczą względną

• Moralność wspólna to wynik tradycji historycznych, geograficznych itp. Np. „W pustyni i w puszczy” H.Sienkiewicz (Kali ukraść krowę), firm „Nóż w wodzie” R.Polański (odmienna ocena/odbiór bohaterów przez społeczeństwo polskie i zachodnie)

• Sceptycyzm - człowiek nie jest w stanie stwierdzić, co jest prawdą a co fałszem. Musi też mieć kryterium prawdziwości.

• Moralność wspólna to rodzaj umowy społecznej

ETYKA

• Etyka to nauka o moralności

• Przedmiotem etyki będą wszystkie świadome i dobrowolne działania człowieka, za które jest on odpowiedzialny

• Etyka, jako nauka będzie poszukiwała ogólnych norm moralności

• Celem etyki jest również wskazanie na istniejące kryteria wyboru dobra i zła

Kryteria wyboru etyki

1. Etyka heteronomiczna (etyka wynikająca z religii czyli etyka religijna)

• w tym przypadku przyjmujemy założenie, że o wartości moralnej czynu decyduje zewnętrzny względem człowieka moralny autorytet

• kryterium wyboru dobra i zła jest zewnętrzne i obiektywne

2. Etyka autonomiczna

• Jej punktem wyjścia jest założenie, iż o wartości moralnej czynu decyduje człowiek, opierając się o właściwe sobie zdolności

Hobbes

• twierdził, że nie istnieje świat zewnętrzny obiektywny wobec człowieka

• był materialistą i mechanicystą

• mechanicyzm traktuje człowieka jako doskonały mechanizm biologiczny

• od strony popędów twierdzi, że każdy człowiek pożąda tego co przyjemne i korzystne, a unika tego co przynosi straty i cierpienia; naszymi zachowaniami rządzi nadzieja i strach

• dobro moralne to indywidualna przyjemność lub korzyść

• zło moralne to indywidualna strata lub cierpienie

• skutek: kryterium dobra i zła zostaje zindywidualizowane

• ostatecznym kryterium tego co jest moralne lub nie jest konkretny człowiek w konkretnych okolicznościach

• kwestie etyki zostają sprowadzone do decyzji człowieka

3. Etyka egoistyczna

• Dla Hobbesa każdy dba o własne dobro, każdy jest z natury egoistą

• „człowiek człowiekowi wilkiem” (Hobbes)

• Supersuweren - zostaje wybrany z grona społeczeństwa egoistów aby zapobiec konfliktom

• Dobro i zło są subiektywne i względne

• Postępowanie etyczne opiera się na pewnym rachunku korzyści i strat

• Dobre i słuszne to to, co przyniesie więcej korzyści

---