W2 (9.10.2006, 16.10.2006)

Ocena wartości środowiska geograficznego:

1. obszary nie przydatne dla turystyki

• zanieczyszczenie powietrza ponad normy

• obszary zdewastowane krajobrazowo

• obszary krajobrazu pierwotnego i kulturowego

• obszary krajobrazu zurbanizowanego, pozbawionego cech estetycznych

• bagienne

predyspozycję w postaci walorów turystycznych

WALORY TURYSTYCZNE

* Znajomość walorów turystycznych pozwala na prawidłowe zagospodarowanie turystyczne z zachowanie zasad ochrony środowiska.

Walory wypoczynkowe zawierają cechy:

niezbędne

(gwarantują minimum warunków dla wypoczynku):

• wolne od zanieczyszczeń powietrze,

• cisza;

• niski stan urbanizacji;

• walory estetyczne krajobrazu;

• brak zasadniczych przeciwwskazań;

korzystne

(podnoszą wartości wypoczynkowe):

• warunki klimatyczne;

• walory widokowe krajobrazu;

• warunki dla uprawiania czynnego wypoczynku latem i zimą;

• korzystne warunki bioklimatyczne;

• walory lecznicze;

Walory krajoznawcze (obiekt stanowiący zainteresowanie turystów):

• charakterystyczne zespoły krajobrazowe i osobliwości przyrody;

• obrzędy ludowe, dzieła sztuki, ludowa kultura materialna;

• dobra kultury, pamiątki historyczne, zabytki architektury;

• obiekty i przejawy współczesnej gospodarki i techniki;

Walory specjalistyczne:

• umożliwiają uprawianie żeglarstwa, myślistwa, jeździectwa, wędkarstwa, taternictwa, turystyki podwodnej, speleologii itp.

Metody oceny walorów środowiska geograficznego dla potrzeb turystyki i rekreacji:

Podstawowym warunkiem uznania obiekty za walor turystyczny jest jego czytelność w krajobrazie, pozwalająca na percepcję zmysłową.

Ocena walorów wypoczynkowych (Wyrzykowski, 1986):

Walory widokowe krajobrazu

I kat. - obszary krajobrazu naturalnego lub zbliżonego do niego

II kat. - krajobraz rolniczy harmonijny

Walory związane z wodą, przydatne dla sportów wodnych i kąpieli oraz wędrówek wodnych

I kat. - przydatność dla wszystkich form sportów wodnych i kąpieli (ok. 16% obszarów o letnich walorach wypoczynku)

II kat. - przydatność do kąpieli i kajakarstwa (ok. 22%)

Walory zimowe

Przydatność środowiska dla sportów zimowych

Walory bioklimatyczne, w okresie ciepłym i chłodnym obejmują cechy:

• nasłonecznienie rzeczywiste średnie dzienne;

• liczbę dni z opadem;

• długość zalegania pokrywy śnieżnej;

• specjalne cechy związane z morzem i obszarami górskimi

Walory lecznicze

Źródła lecznicze i złoża borowinowe.

Obszary o walorach wypoczynkowych podzielono na 2 grupy:

I kat. - o podstawowym i dużym znaczeniu dla turystyki wypoczynkowej

II kat. - o małym znaczeniu dla turystyki wypoczynkowej

Określono w sposób uproszczony dominujący kompleks walorów wypoczynkowych obszarów, który uwzględnia przede wszystkim położenie w strefie krajobrazowej. Wyróżnia się kompleks: morski, jeziorny, rzeczny, górski, urozmaiconej rzeźby, uzdrowiskowy, mieszany.

* Główny kompleks walorów wypoczynkowych stanowi kompleks jeziorny (55%) i górski (25%) ogółu obszarów.

Ocena walorów krajoznawczych

Funkcje walorów krajoznawczych:

• dokumentacyjno-ochronna i naukowa;

• poznawcza;

• dydaktyczno-wychowawcza;

• estetyczna i rekreacyjna

Walory przyrodnicze (obiekty pochodzenia naturalnego):

I. ukształtowane bez ingerencji człowieka

• osobliwości fauny i flory

• skałki i grupy skał

• wąwozy, przełomy rzeczne i doliny

• wodospady, źródła, wywierzyska

• jaskinie i groty

• głazy narzutowe i głazowiska, inne obiekty geologiczne

II. obiekty utworzone przez człowieka

• parki zabytkowe

• muzea i zbiory przyrodnicze

• ogrody botaniczne i zoologiczne

III. obiekty, w których ingerencja człowieka nie wpływa na ich charakter i znaczenie

• punkty widokowe

• parki narodowe

• parki krajobrazowe

Walory antropogeniczne (obiekty środowiska kulturowego):

• muzea i rezerwaty archeologiczne

• muzea etnograficzne, skanseny i ośrodki twórczości ludowej

• zabytki architektury i budownictwa

• muzea sztuki i zbiory artystyczne

• muzea biograficzne

• muzea specjalistyczne i obiekty unikatowe

• obiekty historyczno - wojskowe

• miejsca i muzea martyrologii

• zabytki działalności gospodarczej i techniki

• współczesne imprezy kulturalne

• miejsca pielgrzymkowe

W oparciu o przeprowadzoną syntezę przestrzenną walorów krajoznawczych wyznaczono:

a) walory występujące punktowo (miejscowości i obiekty)

I gr. - 6 dużych zgrupowań obiektów krajoznawczych z dominacją walorów antropogenicznych o znaczeniu międzynarodowym i najwyższym krajowym np. Kraków (czas zwiedzania ok. 2-4 dni)

II gr. - 127 mniejszych zgrupowań zabytków architektury i budownictwa oraz pojedynczych obiektów różnego rodzaju walorów o znaczeniu międzynarodowym lub pierwszorzędnym krajowym np. Białowieża (czas zwiedzania 1-2 dni)

III gr. - 349 mniejszych zgrupowań zabytków architektury i budownictwa oraz pojedynczych obiektów różnego rodzaju walorów o drugorzędnym znaczeniu krajowym np. Brodnica (czas zwiedzania krótszy niż 1 dzień)

b) walory krajobrazowe występujące obszarowo

I gr. - minimalny typ krajobrazu, obszar posiada wiele punktów docelowych o wybitnych zaletach poznawczych widokowych np. Kraina Wlk. Jezior Mazurskich

II gr. - charakterystyczny typ krajobrazu o dużych walorach poznawczych widokowych np. rejon Baraniej Góry

III gr. - inne ważniejsze obszary krajobrazu o interesującym typie krajobrazu lub obszary koncentracji walorów punktowych

Układ granic określających obszary krajoznawcze kształtuje się zależnie od:

• układu fizjograficznego elementów powierzchni terenu i jego walory krajoznawcze

• powiązania przestrzennego zawartych w obszarach miejscowości

• rodzaju występujących walorów krajoznawczych

• znaczenia tych walorów dla turystyki

* Łączna powierzchnia wyznaczonych obszarów wszystkich 3 grup wynosi 32,1% obszaru kraju.

Ocena walorów specjalistycznych

Walory specjalistyczne - cechy środowiska przyrodniczego, którym zainteresowane są pewne grupy społeczne, ponieważ korzystanie z nich wymaga specjalnych umiejętności technicznych, odpowiedniego przygotowania sprawnościowego i teoretycznego, często potwierdzonych odpowiednim dokumentem kwalifikacji formalnych

Turystyczne walory wodne

Pożądane naturalne cechy szlaków wodnych i akwenów:

• czystość wód i powietrza

• cisza

• lesistość terenów nadbrzeżnych

• wartość widokowa krajobrazu naturalnego

• dostępność brzegów

• określone parametry techniczne szlaków wodnych

Atrakcyjność turystyczna szlaków:

• I grupa - szlaki o walorach międzynarodowych

• II grupa - szlaki ogólnokrajowe

• III grupa - szlaki regionalne

Cieki i akweny wodne podzielono na trzy grupy

• I grupa - o walorach wybitnych

• II grupa - o walorach bardzo dużych

• III grupa - o walorach bardzo dużych

Walory myśliwskie

Ich atrakcyjność łączy się z możliwością polowań i czynnego wypoczynku na łonie przyrody. Ocena oparta jest na wartości łowisk w poszczególnych regionach.

Walory jeździeckie

Ocenia się biorąc pod uwagę specjalizację hodowlaną, posiadaną bazę recepcyjną dla turystów oraz możliwości organizacyjne.

Walory taternickie

Ocenia się biorąc pod uwagę urozmaicenie formacji skalnych, ekspozycji ścian i grani, liczbę dróg taternickich i ich wariantów, zróżnicowanie skali trudności oraz atrakcyjność widokową otoczenia

Walory speleologiczne

3

---