5. Metody i formy pracy opiekuńczo-wychowawczej
Metoda (def. wg Okonia) - systematycznie stosowany sposób postępowania, prowadzący do założonego celu.
Metoda wychowania - systematycznie stosowany sposób postępowania wynikający z przyjętych ideałów wychowawczych, zmierzający do wywołania w osobowości wychowanków pożądanych zmian.
Metody opieki - to powtarzalny sposób wykonywania zespołu czynności, przeważnie z użyciem niezbędnych środków (głównie przedmiotów potrzeb) dla zaspokojenia ponadpodmiotowych potrzeb podopiecznych.
Metody pracy wychowawczej wg Muszyńskiego :
- met. wpływu osobistego wychowawcy ( sugestia, perswazja, oddziaływanie poprzez przykład osobisty, aprobata, dezaprobata, ocena w szkole)
- met. wpływu sytuacyjnego wychowawcy ( nagradzanie i karanie wychowawcze, instruowanie, organizowanie doświadczeń u wychowanka, ćwiczenia, przydzielanie ważnych funkcji i ról społecznych)
- met. społecznego wpływu (modyfikacja celu zespołu, kształtowanie norm postępowania, kierowanie samowychowaniem)
Formy pracy wychowawczej:
- formy organizacyjne (odnoszą się do nauczania, wychowania i opieki) , tj. działalność indywidualna, działalność zespołowa, działalność zbiorowa
Wg Muszyńskiego :
- przedmiotowe (działalność poznawcza, wytwórcza, gospodarcza, konsumpcyjna, techniczna, sportowa, turystyczna, zabawowo-rekreacyjna, usługowo-opiekuńcza)
- organizacyjne (indywidualne, zbiorowe i zespołowe)
Metody pracy opiekuńczej
wg Dąbrowskiego :
- bezpośrednie, pielęgnacyjne czynności opiekuna
- stymulowanie i organizowanie opieki w stosunkach między podopiecznymi
- tworzenie i utrwalanie aktywnych warunków materialno-organizacyjnych oraz psychicznych, służących zaspokajaniu potrzeb
- umożliwianie podopiecznym korzystania z różnych form opieki specjalistycznej
- dostarczanie pozytywnych przykładów samoobsługi, samodzielnego radzenia sobie w życiu
- wyjaśnienie i instruowanie podopiecznych jak pozyskiwać i wykorzystywać przedmioty potrzeb
- inicjowanie i realizowanie różnych form aktywności partnerskiej w wielorakich relacjach
- umożliwianie podopiecznym „trenowania” całkowitej samodzielności
- przekształcanie czynności opiekuńczych w czynności pomocne lub opieki w pomoc
Wg Łopatkowej :
Metody pracy z rodziną zagrożoną:
- izolujące (odseparowanie dziecka)
- uodparniające (pozostawić w złym środowisku, ale wspierać)
- chroniące
- leczące
- kształtujące sferę emocjonalna
- zapobiegające i usuwające niepowodzenia szkolne dziecka
Formy pracy opiekuńczej
- formy organizacyjne (odnoszą się do nauczania, wychowanie i opieki) : działalność indywidualna, działalność zespołowa, działalność zbiorowa
- zinstytucjonalizowane
- formy opieki częściowej i całkowitej (str. 365 Encyklopedia. Pedagog.)
Forma opieki to całościowy układ opieki, zawierający podstawowe treści i funkcje, materialno-organizacyjno-prawne podstawy oraz kształty zewnętrzne-specyficzne.