Rodzaje norm i przepisów prawnych.

Budowa normy prawnej.

Ius cogens / iuris cogentis

Art. 119 k.c.

Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.

Art. 13 § 1 k.r.o.

Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim.

Ius dispositivum / iuris dispositivi

Art. 926 § 2 k.c.

Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Art. 642 § 1 k.c.

W braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

Art. 824 § 1 k.c.

Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Norma semiimperatywna

Art. 18 §1 k.p.

Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.

Art. 18 § 2 k.p.

Postanowienia umów i aktów, o których mowa w § 1, mniej korzystne niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Nakaz

Art. 177 § 1 k.p.k.

Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania.

Art. 415 k.c.

Kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Art. 417 § 1 k.c.

Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Zakaz

Art. 178 k.p.k.

Nie wolno przesłuchiwać jako świadków:

1) obrońcy co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę,

2) duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi

Dozwolenie / uprawnienie

Art. 132 § 1 k.p.c.

W toku sprawy adwokaci i radcy prawni mogą doręczać sobie nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty.

Art. 175 k.p.k.

Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia, może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. [...].

Art. 182 § 1 k.p.k.

Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.

Przepisy odsyłające

Art. 604 k.c.

Do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Przepisy blankietowe

Art. 320 § 3 k.p.k.

Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia, warunki jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do przeprowadzenia mediacji, zakres i warunki udostępnienia im akt sprawy oraz zasady i tryb sporządzania sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego.

Art. 384 k.c.

W przypadkach gdy wymaga tego ochrona interesów konsumentów, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, określić szczegółowe warunki zawierania i wykonywania umów między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą a konsumentami.

Lex generalis

Art. 148 §1 k.k.

Kto zabija człowieka,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.

Lex specialis

Art. 148 § 2 k.k.

Kto zabija człowieka:

1) ze szczególnym okrucieństwem,

2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem,

3) [...],

4) z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 12 lat, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.

*****

Art. 23 k.c.

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza, i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Art. 24§1 k.c.

Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

§2 Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

§3 Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz prawie wynalazczym.

Art. 448 k.c.

W razie naruszenia dobra osobistego, sąd może przyznać temu czyje dobro zostało naruszone odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445§3 stosuje się.

Art. 158 k.c.

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. [...].

Art. 73 § 2 k.c.

Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną (niż pisemna), czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. [...].

Art. 80 k.c.

Jeżeli osoba nie mogąca czytać ma złożyć oświadczenie woli na piśmie, oświadczenie powinno być złożone w formie aktu notarialnego.

Art. 140 k.c.

W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Art. 87 k.r.o.

Rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie.

Art. 285 § 1 k.p.k.

Na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo bez zezwolenia wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem, można nałożyć karę pieniężną w wysokości do 3000 złotych.

§ 2

W wypadkach określonych w § 1 można ponadto zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie biegłego, tłumacza i specjalisty stosuje się tylko wyjątkowo. [...].

Art. 206 k.k.

Kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim,

• podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 13 § 2 k.r.o.

Unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny.

Art. 149 k.k.

Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy lat. 5.

3

---