MIKROEKONOMIA - WYKŁADY

29.10.2012

1. Popyt - to zależność między ceną, a ilością towarów jaką konsumenci są skłonni nabyć w określonym czasie, przy zachowaniu klauzuli ceteris paribus (przy innych niezmienionych czynnikach).

2. Prawo popytu - wraz ze wzrostem ceny wielkość popytu maleje. Wraz ze spadkiem ceny wielkość popytu rośnie.

3. Zwrotna zależność - wraz ze wzrostem popytu cena będzie rosła. Wraz ze spadkiem popytu cena będzie malała.

4. Wyjątki od prawa popytu - paradoksy (popyt zachowuje się inaczej niż przy prawie popytu):

- Paradoks Giffena - dotyczy dóbr podstawowych - wraz ze wzrostem ceny dobra podstawowego rośnie na nie popyt (Chleb Irlandia),

- Paradoks Veblena - „Paradoks snoba” - dotyczy dóbr luksusowych. Jeśli cena dobra luksusowego rośnie to popyt również rośnie (Roys roys po wojnie światowej),

- Paradoks owczego pędu - chęć posiadania tego co inni, pomimo wzrostu ceny,

- Paradoks spekulacyjny - przewidywania co do cen,

5. Czynniki poza cenowe kształtujące popyt:

a) rynkowe:

- Dochody konsumentów:

* wraz ze wzrostem dochodu wzrasta popyt.

* Engel - prawo Engela - wraz ze wzrostem dochodów udział wydatków na dobra podstawowe maleje, a zwiększa się udział wydatków na dobra wyższego rzędu,

* wraz ze wzrostem dochodu krzywa przesuwa się w prawo, ze spadkiem dochodu przesuwa się w lewo,

- Ceny innych towarów i usług:

* dobra komplementarne lub substytucyjne,

* dobra niepowiązane,

* zmiany cen jednych dóbr mogą wpłynąć na wielkość popytu na inne dobro,

* jeżeli rośnie cena dobra komplementarnego to wielkość popytu na dobro podstawowe spada,

* jeżeli cena masła rośnie to wzrasta popyt na margarynę,

- Oczekiwania co do cen w przyszłości.

b) nierynkowe:

- Preferencje,

- Moda,

- Czynniki demograficzne,

- Sytuacja polityczna i gospodarcza.

6. Elastyczność popytu - jest to zależność między czynnikami mierzalnymi a popytem. (Czynnik mierzalny - można obliczyć/ wyznaczyć kierunek i wielkość zmian). Mierzona współczynnikami elastyczności.

E_d(p) = ∆d/d : ∆p/p

∆d/d - procentowa zmiana popytu

∆p/p - procentowa zmiana ceny

Jeśli współczynnik jest:

- „+” - dotyczy paradoksów,

- „-” - dotyczy działania prawa popytu.

| E_d(p)| = 0,| E_d(p)|
<0,∞) - wówczas popyt jest całkowicie nieelastyczny (popyt sztywny), czyli niezależnie od zmiany ceny popyt jest ten sam, dotyczy dóbr które mają duże znaczenie.

| E_d(p)|
(0,1) - popyt mało elastyczny, zmiana ceny wywołuje niewielką zmianę po stronie popytu, dotyczy dóbr niższego rzędu.

| E_d(p)| = 1 - elastyczność proporcjonalna - zmiana ceny wywołuje tą samą zmianę po stronie popytu, dotyczy dóbr standardowych.

| E_d(p)| > 1
- popyt elastyczny - niewielka zmiana ceny wywoła większą zmianę po stronie popytu.

| E_d(p)| → ∞
- popyt doskonale elastyczny - nawet minimalna zmiana ceny wywoła ogromną reakcję po stronie popytu.

- Współczynnik dochodowej elastyczności popytu - jaka jest reakcja popytu na zmianę dochodu.

E_d(i) = ∆d/d : ∆i/i

Jeśli współczynnik jest:

- „+” - dotyczy dóbr luksusowych,

- „-” - dotyczy dóbr podstawowych.

(zależności takie jak poprzednio)

- Mieszana/krzyżowa cenowa elastyczności popytu - w jaki sposób reaguje popyt na dane dobro pod wpływem zmian cen innych dóbr.

E_dx(py) = ∆dx/dx : ∆py/py

Jeśli współczynnik jest:

- „+” - dotyczy dóbr substytucyjnych,

- „-” - dotyczy dóbr komplementarnych lub neutralnych.

(zależności takie jak poprzednio)

7. Czynniki kształtujące poziom elastyczności popytu:

- Charakter dóbr, jakie dane dobro ma znaczenie,

* jeśli można zrezygnować z dobra to współczynnik będzie wysoki,

- Udział wydatków na dane dobro w całkowitych wydatkach gospodarstwa domowego,

* jeżeli wydatki będą miały duży udział w wydatkach ogółem wówczas elastyczność będzie wysoka,

* jeżeli będą stanowiły ułamek naszych wydatków to elastyczność będzie niska,

- Istnienie bądź nieistnienie substytutu,

* jeśli dobro posiada substytut ma wysoką elastyczność, a jeśli dobro nie ma substytutu ma niską elastyczność,

- czas - w krótszym okresie czasu elastyczność jest niższa, w dłuższym czasie wyższa.

8. Podaż - jest to zależność między ceną a ilością towaru jaką producenci są w stanie zaoferować na rynku w określonym czasie przy założeniu klauzuli ceteris paribus.

9. Prawo podaży:

- Jeżeli cena towaru rośnie to wielkość podaży również rośnie,

- Wraz ze spadkiem ceny podaż maleje.

10. Sprzężenie zwrotne - wraz ze wzrostem wielkości podaży maleje cena. Wraz ze zmniejszeniem ilości podaży wzrasta cena.

11. Podaż potencjalna - ilość towaru jaka przy różnych cenach może być dostarczona przez producentów na rynek przy założeniu pełnego wykorzystania czynników wytwórczych w przedsiębiorstwach produkujących dany towar.

12. Podaż realna - ilość towaru jaka przy różnych cenach jest rzeczywiście dostarczana na rynek.

13. Czynniki kształtujące podaż:

- Wewnętrzne możliwości produkcyjne danej gospodarki - produkcja zależy od kosztów produkcji, koszt produkcji zależy od kosztów surowców i od zastosowanej produkcji technologii,

- Handel zagraniczny:

* eksport - zmniejszenie podaży na rynku krajowym,

* import - zwiększenie podaży na rynku wewnętrznym,

- Warunki naturalne - posiadanie zasobów, surowców i warunki klimatyczne,

- Fakt posiadania substytutów i dóbr komplementarnych w procesie produkcji,

* substytucyjne w procesie produkcji oznacza, że przy pomocy tego samego aparatu wytwórczego przedsiębiorstwo może wytwarzać różne produkty,

* komplementarność w procesie produkcji oznacza, że w trakcie procesu produkcyjnego powstaje równocześnie kilka produktów.

14. Elastyczność podaży - mierzona jest współczynnikiem elastyczności cenowej podaży. Współczynnik mierzy jak zmieni się wielkość podaży pod wpływem zmiany ceny.

E_s(p) = ∆s/s : ∆p/p

∆s/s - procentowa zmiana podaży,

∆p/p - procentowa zmiana popytu.

Współczynnik zawsze wynosi „+” ponieważ nie ma żadnego wyjątku w prawie podaży.

E_s(p)
<0,∞), E_s(p) = 0 - podaż sztywna - zmiana ceny nie wywoła reakcji po stronie podaży

E_s(p)
(0,1) - podaż mało elastyczna - zmiana ceny wywołuje niewielką reakcję po stronie podaży.

E_s(p) = 1 - elastyczność proporcjonalna

E_s(p) > 1 - podaż elastyczna - producent może zareagować na zmianę ceny.

E_s(p) → ∞ - podaż doskonale elastyczna - nawet niewielka zmiana ceny wywołuje dużą zmianę po stronie podaży.

15. Punkt równowagi - ustalona cena i ilość równowagi. Cena równowagi to cena przy której ilość nabywana przez konsumentów zrównuje się z ilością dostarczaną przez producenta. Cena równowagi jest jedyną ceną, przy której rynek zostaje oczyszczony, czyli pozbawiony nadwyżek i niedoborów rynkowych.

16. Czynniki kształtujące poziom elastyczności podaży:

- Możliwości i koszty magazynowania towarów:

* im możliwość większa tym elastyczność większa,

* im koszty niższe tym chętniej producent magazynuje produkt, tym elastyczność większa,

- Istnienie lub nieistnienie substytutów bądź dóbr komplementarnych w procesie produkcji:

* jeżeli jest możliwość produkowania substytutów tym współczynnik elastyczności jest większy,

* na ogół elastyczność produktów głównych jest wyższa od komplementarnych,

- Czas - w krótkim okresie elastyczność podaży jest relatywnie niska, w dłuższym czasie większa, a w bardzo dużym czasie bardzo wysoka.

---