Ustawa, która ratuje życie

Oficjalne stanowisko Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia dotyczące oceny funkcjonowania ustawy „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży” z 7stycznia 1993 roku.

15 marca 1995r. upłynęły dwa lata od wprowadzenia w życie ustawy z dnia 7stycznia 1993r. „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności ciąży”. Jej funkcjonowanie podlega corocznej ocenie Sejmu, ministerstw zdrowia, edukacji, pracy i polityki socjalnej, środków masowego przekazu, organizacji pozarządowych i wielu zainteresowanych tym problemem. Nierzadko oceny te nie są wolne od emocjonalnych i subiektywnych poglądów oceniających, szczególnie od ich stosunku do podmiotu ustawy, którym jest człowiek poczęty. Niezmiernie ważne jest dokonanie obiektywnej oceny funkcjonowania tej ustawy i skutków, które ona powoduje na podstawie faktów. Do takiej oceny wolnej od propagandowych stwierdzeń mają prawo wszyscy tak licznie zainteresowani tą tematyką, Może też ona posłużyć do ewentualnej modyfikacji ustawy, by jak najlepiej realizować założone przez nią zadania.

Radykalny spadek liczby aborcji i poprawa zdrowia kobiet

Zasadniczym celem wprowadzenia tej ustawy była pełniejsza ochrona życia, zdrowia fizycznego i psychicznego poczętego człowieka. Dane w zakresie ochrony życia przedstawia w swoich sprawozdaniach Minister Zdrowia i Opieki Społecznej.

Tabela 1. Liczba zarejestrowanych w ostatnich latach aborcji (wg Raportu min. Zdrowia)

	zagrożenie życia lub zdrowia matki	ciąża z przestępstwa	choroba dziecka poczętego	RAZEM
1987				123.500
1988				105.300
1989				82.137
1990				59.417
1991				30.878
1992				11.640
1993	736	9	32	777
1994	689	19	74	782

Dane te wskazują, że liczba aborcji po wprowadzeniu w życie ustawy została zminimalizowana. Nawet jeśli przyjęlibyśmy, że dane podawane przez Ministerstwo Zdrowia nie dają pełnego obrazu sytuacji, określony trend jest niewątpliwy. Przed wprowadzeniem nowego ustawodawstwa statystyka w zakresie aborcji nie była pełna, szczególnie jeśli chodzi o działania podejmowane w praktyce prywatnej i spółdzielniach lekarskich. Było to spowodowane niechęcią do ujawniania danych ze względów podatkowych, jak również z powodu obaw przed ukazywaniem prawdziwych rozmiarów zjawiska. Trzeba zaznaczyć, że dokonywanie aborcji nigdy nie było powodem dumy i lekarze niechętnie przyznawali się do tych działań. Jednak zarejestrowana ilość aborcji w przykładowym 1990 r. była 76-krotnie wyższa niż po wprowadzeniu nowych rozwiązań prawnych.

W mediach dość często mówi się o dokonywaniu nielegalnych aborcji, ale nie podaje się na ten temat żadnych danych. Sprawia to nierzadko wrażenie propagandowych działań mających podważyć znaczenie ustawy. Temu samemu może służyć także formułowanie o dużej ilości tzw. wyjazdów aborcyjnych za granice. Gdyby istotnie takie zjawisko miało miejsce na szeroką skalę, to świadczyłaby o tym duża liczba powikłań po przerwaniu ciąży oraz wzrost ilości zgonów. Tymczasem dane na ten temat są następujące:

Tabela 2. Liczba zgonów kobiet związanych z ciążą, porodem i połogiem (wg Raportu min. Zdrowia)

1990	70
1991	70
1992	51
1993	44
1994	57

Tabela 3. Liczba poronień samoistnych (wg Raportu min. Zdrowia)

1990	59.454
1991	55.992
1992	51.802
1993	53.057
1994	46.970

W 1993 r. zanotowano 3 zgony kobiet związane z powikłaniami wczesnej ciąży (ale nie stwierdzono ich związku z aborcją). W sprawozdaniu Ministra Zdrowia za rok 1994 brak jest danych na ten temat. Faktem jest, że mimo 76 krotnego zmniejszenia ilości aborcji w porównaniu z rokiem 1990 nie pojawiły się zgony kobiet z powodu nielegalnego ich dokonywania, zmalała ilość poronień samoistnych, a także ilość zgonów kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu.

Mit niechcianych dzieci

Z informacji Ministra Zdrowia wynika, że w 1993 r. w szpitalach pozostawiono 252 noworodki. Brak jest precyzyjnych informacji na ten temat z lat poprzednich. Nie podaje się też tych informacji w ministerialnym sprawozdaniu za rok 1994, nie posiada tej informacji GUS ani inne urzędy, nie można więc w tej sytuacji mówić o wzroście lub zmniejszeniu się liczby porzucanych noworodków. Zaznaczyć należy, że duża część porzucanych noworodków wraca po postępowaniu opiekuńczym w sądzie do rodziców naturalnych. Natomiast na te noworodki, których rodzice zostają pozbawieni praw rodzicielskich lub sami zrzekli się dziecka, oczekują w każdym ośrodku adopcji w kraju długie kolejki osób pragnących je przysposobić. Dzieci takie tylko wyjątkowo przebywają dłuższy czas w placówkach opiekuńczych. Mały Rocznik Statystyczny (GUS, W-wa 1994) podaje informacje wskazujące na zmniejszenie ilości dzieci w ciągu roku w Domach Małych Dzieci. Np. w roku 1990 przebywało tam 4438 dzieci, a w roku 1993 było ich 4059.

Z informacji Komendy Głównej Policji wynika, że liczba dzieciobójstw (zabójstwo dziecka pod wpływem porodu - art.149 KK) po wprowadzeniu ustawy nie wzrosła i była w poszczególnych latach następująca:

Tabela 4. Liczba dzieciobójstw (inf. Komendy Głównej Policji)

1991	53
1992	89
1993	56
1994	76

Zmniejszyła się również ilość zgonów niemowląt (dzieci poniżej 1 roku życia) na skutek zabójstwa:

Tabela 5. Liczba zabójstw dzieci do 1 roku życia (GUS, Dep. Badań Demograficznych)

1990	31
1993	15
1994	17

Mit bomby demograficznej

Niejednokrotnie sugeruje się, że brak wzrostu wskaźnika urodzeń i przyrostu naturalnego po wprowadzeniu ustawy świadczy, iż ilość aborcji się nie zmniejszyła. Tymczasem w Polsce od 11 lat zdecydowanie maleje przyrost naturalny, od 5 lat nie następuje reprodukcja prosta społeczeństwa, co grozi stopniowym zmniejszaniem ludności kraju. Od 1990 roku spada wskaźnik płodności kobiet. Oczekiwanie, że po wprowadzeniu zakazu aborcji, przyrost naturalny musi wzrosnąć, jest więc nieuzasadnione, stanowi też wyraz negowania możliwości planowania rodziny. Doświadczenia różnych krajów (w tym również polskie) wskazuje, że ograniczenie możliwości dokonywania adopcji powoduje mobilizację w zakresie planowania rodziny, a także bardziej odpowiedzialne zachowania seksualne.

Tabela 6. Liczba urodzeń w tysiącach (wg Rocznika Statystycznego)

1985	678
1990	546
1993	493
1994	482

Większość społeczeństwa akceptuje ustawę

Na szczególną uwagę w omawianej sprawie zasługują ostatnie badania opinii publicznej, które wskazują, że zwiększyła się ilość osób nie akceptujących aborcji ze względów społecznych. W czerwcu 1993 roku 42% ludzi opowiadało się przeciw „aborcji na życzenie”, natomiast w czerwcu 1995 roku opowiedziało się przeciw takiej możliwości 55% badanych (dane OBOP z 10-13.06.1995 r.). Świadczy to o wychowawczej roli prawa, którą negowali przeciwnicy wprowadzenia tej ustawy w życie.

Na pytanie: Czy usunięcie ciąży przez kobietę, która nie chce mieć dzieci powinno być dozwolone? odpowiedzi (wg badań OBOP) w poszczególnych latach układały się następująco:

Tabela 7. Odpowiedź na pytanie: „Czy usunięcie ciąży przez kobietę, która nie chce mieć dzieci, powinno być dozwolone?” (wg badań OBOP, Życie W-wy 15.07.95 r.)

	czerwiec1993	czerwiec1995
NIE	42%	55%
TAK	44%	33%
Trudno powiedzieć	14%	12%

Dofinansowanie środków antykoncepcyjnych i ograniczenie pomocy dla kobiet brzemiennych sprzeczne z duchem ustawy

W sprawozdaniu Ministra Zdrowia z realizacji ustawy w 1994 r. stwierdza się, że asortyment środków antykoncepcyjnych oferowany w aptekach jest wystarczający pod względem jakościowym i ilościowym. Osiem środków antykoncepcyjnych znajduje się na wykazach refundowanych przez budżet, a wprowadzenie kolejnych dwóch (co postuluje Sejmowa Komisja Zdrowia) kosztowałaby budżet państwa od 350-500mld. złotych. Polska Federacja Ruchów Obrony Życia wielokrotnie protestowała przeciw dopłatom do antykoncepcji z kieszeni podatników podkreślając, że nie chodzi tu o leki. Antykoncepcja jest sprawą indywidualnego wyboru i nie można obarczać nią finansowo również tych, którzy z różnych przyczyn z niej nie korzystają. Warto zauważyć, że wymieniona kwota ewentualnych dopłat do kolejnych środków antykoncepcyjnych to ok. 40% kwoty niezbędnej do przywrócenia pomocy materialnej dla kobiet brzemiennych i wychowujących dzieci, ograniczonej drastycznie w marcu 1994 r.

Wnioski

Powyższe dane wskazują, że zupełnie nie potwierdziły się prognozy przeciwników uchwalenia ustawy o planowaniu rodziny. Wyrażali oni przekonanie, że musi ona spowodować ogromne zwiększenie przyrostu naturalnego, masowe porzucanie noworodków, przepełnienie domów dziecka, wzrost śmiertelności kobiet w okresie ciąży oraz wzrost ilości poronień samoistnych. Dwa lata funkcjonowania ustawy „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży” upoważniają do następujących wniosków:

1. Wprowadzenie ustawy spowodowało radykalne zmniejszenie ilości aborcji. Oznacza to m.in. zmniejszenie konsekwencji psychofizycznych dla kobiet, do których prowadzi każda aborcja, a zatem obecna ustawa sprzyja zachowaniu ich zdrowia.

1. Dane prezentowane przez dwa kolejne lata przez Ministra Zdrowia wskazują, że ustawa spełnia dobrze swoje założenia, a propozycje jej zmiany w kierunku wprowadzenia aborcji ze względów społecznych są bezzasadne i nieracjonalne z punku widzenia tak dziecka poczętego jak i jego matki.

1. Zjawisku spadku ilości aborcji nie towarzyszą żadne niekorzystne fakty. Podkreślić należy, że po wprowadzeniu nowych rozwiązań prawnych zmalała ilość zgonów kobiet w wyniku ciąży i porodu, zmniejszyła się ilość poronień samoistnych i powikłań ciąży, a także zmniejszyła się ilość dzieci przebywających w domach małego dziecka.

Ocena realizacji ustawy przez zobowiązane do tego resorty

Nasuwają się również następujące uwagi związane z realizacją ustawy „O planowaniu rodziny...”:

1. W odniesieniu do zadań Ministerstwa Zdrowia i służby zdrowia związanych z realizacją tej ustawy budzi niepokój: wysoka śmiertelność noworodków, angażowanie się resortu zdrowia w programy edukacji seksualnej sprzecznymi z duchem i treścią ustawy - niedocenianie naturalnego planowania rodziny a stałe forsowanie antykoncepcji jako metody planowania rodziny. To nierównorzędne traktowanie metod ekologicznych i antykoncepcji jest jawnie sprzeczne z ustawą forsowanie programów diagnostyki prenatalnej, której celem jest denuncjacja, a nie leczenie chorego poczętego dziecka.

1. Ministerstwo Pracy realizuje ograniczoną pomoc socjalną, prawną i pedagogiczną dla kobiet brzemiennych i matek wychowujących dzieci. Społeczny sprzeciw budzi fakt, że Ministerstwo racy nie uczyniło nic, by przywrócić pomoc materialną kobietom brzemiennym i matkom wychowującym dzieci przewidzianą w rozporządzeniu Rady Ministrów z dn. 5.10.1993r. Powrót do tego rozporządzenia i zabezpieczenie na ten cel środków jest niezbędne tak z powodu zapisów ustawy jak też z powodu dramatycznej sytuacji kobiet brzemiennych jak i oczekiwań społecznych.

1. Ministerstwo Edukacji w ubiegłych latach wiele uczyniło, by odpowiednio uregulować sytuację brzemiennych uczennic i wprowadzić edukację prorodzinną. Jednak w resorcie oświaty mają obecnie miejsce sprzeczne z ustawą praktyki, takie jak: wprowadzenie do szkół edukacji seksualnej nie mającej nic wspólnego z wychowaniem do odpowiedzialnego rodzicielstwa, poszanowaniem dziecka poczętego i rodziny; brak konsultacji programów edukacji seksualnej z rodzicami. Niepokój budzą również propozycje Ministerstwa Edukacji dotyczące wprowadzenia przedmiotu „biologia miłości”.

1. Ministerstwo Sprawiedliwości zdaje sobie sprawę z nadużyć ustawy, polegających na reklamowaniu i organizowaniu aborcyjnych wyjazdów zagranicznych, niewiele jednak czyni, by takim nielegalnym praktykom zapobiec. Dopiero ostatnio podjęto dwa postępowania sądowe w takich sprawach.

1. Niepowetowane szkody w wychowaniu dzieci i młodzieży w kierunku poszanowania życia ludzkiego od poczęcia oraz wartości rodzinnych przynosi pornografia i przemoc, szeroko dostępne w ostatnich latach. Produkcja i rozpowszechnianie pornografii jest w naszym kraju zakazane, nie jest to jednak przestrzegane, a organy ścigania robią niewiele, by ten stan rzeczy zmienić.

1. Na cele wprowadzenia ustawy w życie negatywnie wpływa lobby antyrodzinne związane m.in. z Parlamentarną Grupą Kobiet i skrajnymi organizacjami feministycznymi. Zmierzają one do ograniczenia funkcji rodziny i jej znaczenia, m.in. przez realizację takich działań i postulatów jak: ekspresowe rozwody na żądanie, dopłaty do antykoncepcji z kieszeni podatników, szeroka, biologistyczna edukacja seksualna promująca rozwiązłość, kampania na rzecz wprowadzenia aborcji na żądanie, przeciwstawianie kobiet mężczyznom, ukazywanie rodziny jako źródła szczególnego zagrożenia dla kobiet, promocja niektórych praw dzieci podważających prawa wychowawcze rodziców, podważanie znaczenia macierzyństwa i rodziny.

1. Pozytywnie na funkcjonowanie ustawy wpływa wzrost sektora organizacji pozarządowych. Wśród tych organizacji znaczący procent stanowią organizacje prorodzinne nastawione na pomoc kobietom i rodzinom w trudnych sytuacjach.

Podsumowanie

Polskie doświadczenie z wprowadzeniem ustawy „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunków dopuszczalności przerywania ciąży” dobitnie ukazuje zasadnicze znaczenie praw dla zminimalizowania ilości aborcji i zmiany społecznych postaw wobec dziecka poczętego. Podkreślić należy, że pozytywne zmiany nastąpiły mimo bardzo niekorzystnych warunków, wyrażających się w pogorszeniu sytuacji materialnej dużej części społeczeństwa, upowszechnianiu konsumpcyjnego stylu życia i relatywizmu moralnego, podważaniu znaczenia małżeństwa i rodziny oraz niszczenia jej moralnych fundamentów.

---